Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch- Vlaanderen.
No. 2789.
Woensdag 3 Februari 1892.
32e Jaargang.
BEKENDMAK1NG.
De llurgeiiieester der geineente Ter Neuzen
Binnenland.
ABONNEMENT:
FEUILLETQN.
i)
De verkiezing van leden der Provinciale
Staten van Zeeland, in de kiesdistricten Middelburg
en Goes, ter voorziening in de vacatures, ontstaan
door het overlijden van de heeren Berdenis van
Berlekom en Verselewel van der Bilt, zal plaats
hebben op Maandag 22 Februari a. s., terwijl de
herstemming zoo noodig, is bepaald op Maandag
7 Maart a. s.
Het is eenvoudig de proef te nemen dagelijks
een lepel versche verwarmde Stokholmer teer is
voldoende om teerdampen door de geheele kamer te
verspreiden, die de influenza-lijder dus van zelf
inademt.
TER SIEIIZEISCHE COIIRANT.
Per drie maanden biunen Ter Neuzen 1,Franco per postVoor
Nederland f 1,10. Yoor Belgie f 1,40. Voor Amerika f 1,32^.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVERTENTIEN.
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer 0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
Hit ltla.il verscliijnt Dinsiluu- en Vrijilaynvoiwl liij ilen nitgever
J. V A M D E 1 A K D E te Ter Heuzen.
maakt bekend, dat eene Openbare Vergadering van
den GemeeDteraad is belegd tegen Vrijdiig den
5 Februari 1892, des voormiddags ten 10 ure.
Ter Neuzen, den 2 Februari 1892.
De Burgemeesler voornoemd,
J. A. VAN BOVEN.
folitielt Overzicht.
Achtereenvolgens komen de hoofden der politieke
partijen in Pruisen in het vuur. Ditinaal stond
Ric'nter op namens de vrijzinnige partij. Meer
dan twee uren was hij aau het woord en de ver
gadering luisterde met gespannen aandacht. De
redenaar vergat niet te zeggen, dat hij hier namens
twee partijen sprak en kwam hard op tegen het
gedwongen bijwonen van de lessen over den gods
dienst. Hij ineende, dat de Miuister door deze
wet een slagboom wilde stellen tegenover de be-
grippen der sociaal-democraten en noemde het
aankweeken van godsdienstige begrippen bij de
jeugd een houten sabel tegenover de gevareu van
het socialisme. Hij wilde de jeugd zien ontwikkeld
tot nadeuken, opdat zij zullen kunnen zien de
oumogelijkheid der sociaal-democratische theorien.
Bij den strijd om de school, zeide Richter, zijn
alle liberaleu het eens, en zij zouden dien opvatten
als eenen kultuurkamp in beteren zin, niet rustende
v<5or deze wet weder begraveu zal zijn. De Mi
nister van eeredienst kwam daarna aan het woord
en vond, dat er niet te twisteu viel met iemaud,
die het Christendom en Gods woord bij den strijd
tegen het socialisme gelijk stelde met een houten
sabel. Daarna stond Stocker op en maakte van
de vrijzinnigen en het Jodendom een potnat. De
Jodenhater wachtte niet alles van de school, hij
betreurde den geest die in Duitschland heerscht
ouder het volk zelf, waaronder de schooijeugd toch
te land komt. De heer Kardorff, tot de vrije
conservatieve partij behoorende, toonde zich niet
ouverdeeld voor het nieuwe ontwerp. Hij wees er
op, dat in den laatsten tijd vele belangrijke wetten
waren tot stand gekomen na ouderling overleg
der partijen, en waarschuwde de conservatieven om
met het Centrum vereenigd misbruik van de rnacht
te maken, waarna een groot tumult van de rechter-
zijde werd vernomen. De conservatieve fractie heeft
zich in beginsel met het ontwerp vereenigd, doch
wenscht in enkele opzichten veranderiugen aan te
breugen, zoodat de volkschool blijve een staatsin-
stelling en onafhankelijkheid van elke kerk. Uit
een en auder blijkt, dat de aanneming der wet
nog niet vast is, vooral niet zoo het waar is, wat
men zegt, dat de Keizer niet wil, dat de wet tegen
In de deur van een winkeltje aan de markt van
de vesting C. stond de bevallige Grete Berger
en keek de in den zonnegloed badende straat af
Och, moeder, zeide zij even geeuweud het door
zware blonde vlechten omlijste hoofdje naar den
winkel keerend, vandaag komt er weer niemand
't Is veel te warm buiteu niemand waagt zich in
die hitte.i
Wees maar gerust, kind, zeide een vriendelijke
stem binnen, de menschen zullen wel komen.
Inderdaad, gij hebt gelijk! Daar zijn zeal
wel is waar geen koopers, maar verkoopers
Zoo Mogelijk gevangenen P
Ja, Mathies en Frederik, onze oude handels-
vrienden. Zeker willeu ze hier komen.
Au goed, als zij borstels hebben, dan zullen
we ze nemen onze voorraad is op.
Over het plein kwam een zonderlinge trits op
het huis af. Voorop twee krachtig gebouwde
inannen in korte, gitzwarte wambuizen met broeken
van dezelfde kleur, waar de kanariegele schouder-
snoeren leelijk op uitkwamen j ook de zwarte pet
zouder klep had een schel gelen rand. Achter
deze beideu liep een soldaat met helm en geweer,
den zin der nationaal—liberalen zou worden aange-
nomen. Door het geheele Duitsche rijk is de
verjaardag van den Keizer gevierd. Z. M. telt
nu 33 jaren.
Aartshertogin Maria Valerie, dochter van Keizer
Franz van Oostenrijk en gemalin van aartshertog
Franz Salvator is bevallen van eene dochter. De
Keizerin is lijdende aan rheumatische aandoeningen
en kon de begrafenisplechtigkeid van hare moeder
te Munchen niet bijwonen.
Men is in Hongarije zeer beducht voor onge'
regeldheden bij de aanstaande verkiezingen. Tot
dusver hebben reeds 288 van de 345 districten,
in welke verkiezingen moesten plaats hebben,
militaire hulp gevraagd. Een avoDd-telegram uit
Best meldt, dat tot op dat tijdstip waren gekozen
209 liberalen, 56 nationalen en 69 onafhankelijken.
De Ministers Szapary, Szilagy en Fejervavy zijn
gekozen. Voor de regeeringspartijte oordeelen
naar den uitslag der verkieziugen in de provincien
staan de zaken goed. Ook de oud-Minister Tisza
is herkozen,
Volgens de jongste berichten is de verwonding
van den Buigaarschen Miuister erger dan men
eerst meende. De doktoren verlaten den gewonde,
die een aanval van koorts gehad heeft, niet. Dr,
Eichelsberg, de adsistent van prof. Billroth te
Weeuen is per telegram door vorst Ferdinand
outboden om den patient te behandelen. Prof.
Billroth was uitgenoodigd^ maar deze was door
ziekte verhinderd. Niemand wordt bij den gewonde
toegelaten. Naar aanleiding van de vele maatregelen
die genomen worden, gelooft men dat Stamboeloff
het slachtoffer is van een aanslag niet van een
ongeluk.
De Servische regeering heeft niet alleen de uit
levering maar zelfs de uitzetting van den Bulgaar
schen uitgewekene Rizoff geweigerd. Sauienzweerders
tegen de regeering te Sofia zullen dus vervolgens
behalve in Rusland, waar zij zelfs worden inge-
huldigd, ook in Servie een schuilplaats vinden.
Men behoeft niet te vragen wie het Servisch
regentschap op de hand heeft en wat de reis van
den jougen Koniug met zijn peters en meters te
beduiden heeft gehad, de reis naar St. Petersburg.
Uit Lissabon komen geruststellende tijdingen
betreffende de crisis. Met groote welwillendheid
worden de plannen der regeering bij Kamer en
volk ontvangen en men bereidt zich voor tot het
brengen van offers ten behoeve van het vaderland.
In de Kamer was een voorstel aan de orde, behel-
zende niets minder dan verkoop van een deel der
kolonien. Ofschoon sommige leden der Cortes hier-
van niet afkeerig schijnen te zijn, wil de Regeering
er niets van weten.
alsof die zwarte mannen, welke ieder een groote
mand in de hand droegen, zijn gevangenen waren.
Alle drie marcheerden in stijven pas op het
winkeltje aan, met strakke gelaatstrekken recht
voor zich uit starend. Maar zoodra zij den winkel
binnengetredeu waren en de deur achter hen gesioten
was, veranderden houding en gelaat der inannen.
Een tevreden glimlach vloog over hue trekken,
met een zucht van verlichting zette de soldaat het
geweer in den hoek, de langste der beide zwarten
stak de oude vrouw de hand toe en vroeg opgeruimd
Hoe gaat 't moeder Berger P De vrouw knikte
slechts glimlachend en nam uit een kastje een
flesch met drie glaasjes, die zij vol schonk. Zonder
de uitnoodiging af te wachten, alsof 't iets was,
dat van zelf sprak, nam ieder der mannen een
glaasje, dronk het uit en zette het meesmuilend
weer op de tafel.
Dit alles was een sterk vergrijp tegen de militaire
wetten. Een gevangene, wien verlof was gegeven
uit te gaan, mocht niet spreken, dan wat voor zijn
zaken dringend noodzakelijk was iets te drinken,
was vooral streng verboden en een soldaat, die hen
vergezelde en zulk een vergrijp niet slechts dulde,
maar er zelfs deel in nam, kon in geval het outdekt
werd, op strenge straf rekenen. Maar iedereen in
de kleine vesting wist, dat bet met de voorschriften
niet zoo nauw genomen werd, dat zelfs de militaire
overheden gaarne wat door de vingers zagen. Immers
alleen gevangenen, welke zich onberispelijkgedroegen
De Minister van Oorlog noodigt militieplich-
tigen voor de lichting van 1892, die als telegrafist
werkzaam zijn en in aanmerking wenschen te komen
voor eene opleiding tot vesting-telegrafist, zoomede
diegenen hunuer, die tot milicien-opzichter der
genie wenschen te worden opgeleid, uit, daarvan te
doen blijken, door zich voor 1 April 1892 schrif-
telijk tot het depart, van Oorlog te wenden.
Er wordt verzekerd, dat de oud-Minister
van Waterstaat de beer J. P. Havelaar, thans
afgevaardigde voor het district Gouda, dezer dagen
zal worden benoemd tot hoofdingenieur bij de
Staatsspoorwegeu. Hierdoor zou te Gouda weder
eene vacature voor de Tweede Kamer ontstaan.
Als vermoedelijke opvolger van den heer De Roy
van Zuidewijn tot president van de Algemeene
Rekenkamer wordt genoemd de heer Borret, de
oua-afgevaardigde van Oosterhout.
Voor de vervulling der vacature van raadsheer
in den Hoogen Raad, ontstaan door het overlijden
van Mr. Van den Acker, zou het meest in aan
merking komen de heer Ruijs van Beerenbroeck,
oud-Minister van Justitie.
Door het hoofdbestuur van deu Nederland-
schen Bond ter bestrijdiug van overdreven Zondags-
rust op het gebied van post- en telegraafverkeer
is aan den Minister van Waterstaat een adres
gericht, waarin door genoemd bestuur wordt gewezen
op de groote belemmering en storing, die de dienst-
beperking op de drie Kerstdagen van 1891 in het
post- en telegraafverkeer hebben teweeggebracht
en hoe, uit bijna alle oorden des lands klachten
over het schadelijke, het ouhoudbare van zulk een
toestand zijn gerezen en openbaar gemaakt. De
Bond verzoekt den Minister ten slotte het daarheen
te willen leiden, dat er voortaan onderscheid worde
gemaakt tusschen Zon- en feestdagen, in dien zin
namelijk dat de dienst op feestdagen uitbreiding
erlange, vooral op die christelijke feestdagen, waarbij
op de algemeene erkenning en viering valt af te
dingen, alsook daar waar Zon- en feestdagen elkaar
onmiddellijk of in eene zeer korte tijdsruimte op-
volgeueene wijziging waarbij naar de meening
van den Bond het algemeen belang zeer gebaat
zoude zijn.
Door de districts-schoolopzieners zijn de ge-
meentebesturen uitgenoodigd tijdig maatregelen te
en van een goede iuborst waren, kregen verlof zich
met het een of ander bezig te houden en uit te
gaan, daar geen overtredingen van hen te vreezen
waren. En hoe menigeen stak niet in dat zwarte
wambuis, die wellicht uit een militair oogpunt een
vergrijp had begaan, maar dien de burgers toch
als een braven, eerlijken kerel beschouwden en om
zijn ongelnk diep beklaagden.
In het jaar 1827, waarin ons verhaal ons verplaatst
bestonden de militaire wetten nog in al hun vreese-
ljke gestrengheid, een klein vergrijp tegen de subor
dinate was voldoende, om den heethoofdige voor
jaren tot gevangene te maken, en voor een klein
vergrijp aan het eigendom waarvoor de hedendaagsche
burgerlijke strafwet de geringste straf oplegd, onder-
ging men een niet minder wreede straf.
Maar zoo de ijzeren militare wetten ook al geen
mededoogen kenden, dan bestond dat toch bij de
directeuren der gevangenissen. Gevangenen, welke
niet om een misdaad veroordeeld waren en zich
goed gedroegen, kregen verlof, zich met een haud-
werk bezig te houden. Zij mochten ambachten van
allerlei aard, waarin zij bedreven waren, uitoefenen,
de grondstoffen hiervoor onder geleide van een
soldaat zelf inkoopen en hun afgewerkte goederen
aan de afnemers brengen. Vooral was vlechtwerk
bij de gevangenen gezocht uit gekleurde stroo-
halmen vlochten en plakten zij sierhjke snuisterijen
en het borstelmaken, en beide takken van
nijverheid werden uitgeoefend bij het vervaardigen
nemen voor invoering van de vrije en ordeoefe-
ningen in de gymnastiek tegen 1 Januari 1893.
In het bijzonder wordt de aandacht gevestigd op
het inrichten van lokalen en het aanstellen van
personeel. Aan laatstbedoelden eisch kan gereede-
lijk voldaan worden, iudien een of meer onder-
wijzers van elke school zich beijveren om de akte
te verwervendoch ten aanzien van het andere
punt zullen de gemeenten, waar bijv. eene over-
dekte speelplaats ontbreekt zich de oprichting van
een gymnastiekzaal moeten getroosten.
Naar men verondersteld, zal de stoombarge-
dienst Middelburg-Vlissingen, welke eerst 1 Jan.
zou gestaakt worden en daarna de dienst weder
een maand voortzetten, ook thans den dienst nog
minsteus 3 maanden voortzetten, omdat er nieuwe
abonnements-kaarten, geldig gedurende drie maan
den, zijn uitgegeven.
Met 1 dezer is het centraal bureau van het
telephoonnet te Middelburg voor het verkeer ge-
opend, met een abonnementen—getal van pi. m. 50.
De drinkwaterleidiug aldaar zal dezen zomer in
exploitatie worden gebracht.
Dr. P. J. Hollman te Alkmaar, dieonlangs
het iuademen van teerdampen aanbeval tegen kink-
hoest, heeft thans (naar hij aan het Handelsblad
mededeelt) de ervaring opgedaan, dat ook de influenza
niet bestand schijnt tegen Stokholmer teer.
Mevr. Stuten, die ontzettende onthullingen
over bet Krankzinnigengesticht aan het Slijkeinde
in Den Haag deed, deelt in de Ilaagsche Ct. mede,
dat de bewindvoerders en betrekkingen der
patienten zoo onvoorwaardelijk overtuigd zijn van
de waarheid der door haar vermelde feiten, dat
velen hunner inallerijl de toevertrouwde lijders nit
het Ilaagsche gesticht verwijderden, omdat reeds
vroeger door geruchten van treurigen aard hun
vertrouwen in het bestuur van het gesticht was
geschokt geworden.
Geen wonder toch zoo vervolgt mevr. Stuten
want wie herinnert zich niet het vreeselijk feit,
dat twee jaren geleden heeft plaats gehad, dat
een patient 3d" klasse in de eel de teeuen zijn
bevroren
Dat in een kouden winternacht van 1890/91,
bij een onverwacht bezoek van den inspecteur dr.
Ruysch, in een der cellen eene vrouw werd
aangetroffen, geheel ongekleed op een stoel ge-
bonden
Dat door den heer officier van justitie een patiente,
tot zijne familie behoorende, zonder opgaaf van
redenen uit dat gesticht is overgebracht naar
Veldwijk bij Ermelo
van zakborsteltjes, die op de oppervlakte een veel-
kleurig mozaiek van stroo droegen.
Het arbeidsloon kregen de ongelukkigen niet
zelven in handen. Waar hadden zij het ook moeten
bewaren Het gevangenispak had geen enkele
zak en om den onmisbaren zakdoek te bewaren,
diende de mouwopslag, welke altijd nauwkeurig'
werd onderzocht, of er ook verboden dingen in
verborgen waren. De gevangene mocht geen geld
in eigendom hebben, daarvoor had hij een boekje,
waarin de verkoopers opschreven, wat zij bij hen
gekocht hadden, en de koopers, wat zij van hun
waren genomen hadden. Elke maand deden de
onderofficieren met deze boekjes de ronde, be-
taalden en ontviugen, en voor het voorschotwerd
elk gecrediteerd.
Grete was, terwijl moeder met de beide gevangenen
den koop sloot, naar de keuken gegaan en keerde
al spoedig met drie stevige boterhammen terug.
Dat is goed juffertjeriep Mathies, nog een af-
scheidsmaal bij moeder Berger
Een afscheidsmaal ,J vroeg de oude vrouw ver-
wonderd.
Ja, vervolgde de ander vroolijk, aanstaande week
zijn mijn vijf jaren om. En nu ik vrij kom
ja, naar mijn berekening moet het zoowat honderd
laalders zijn die ik nu krijg, En mijn Leentje
leelt trouw op me gewacht en nu wordt er bruiloft
gevierd en gij moet er ook bij zijn. Kijk, moeder
Berger, daarom gaf ik ook nooit den raoed op in
