Algemeen Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 2712.
Zaterdag 9 Mei 1891.
Gemengde berichten.
31e Jaargang.
Binnenland.
Buitenland.
TER XEIZEX, 9 Mei 1891.
De werkstakingen in Belgie doen zich ook
alhier gevoelen. ten twintigtal wagons geladen
met minerie van hier naar Seraing voor de fabriek
van Cockeril gezonden, zijn heden alhier terug
gekomen zooals zij verzonden waren. Zij zullen
alsnu weder gelost worden.
Eindelijk was dan de lang verwachtte achtste
Mei aangebroken en hiermede het festival, dat in
Zuiddorpe zou gegeven worden.
Niet minder dan elf muziek- en zangvereeni-
gingen hadden zich aungemehi om het 20jarig
jubile van het muziekgezelschap „Ons genoegen"
mede te vieren.
Reeds den vorigen dag was het feest geopend
door een concert op het dorpsplein.
Het weder, dat zoo dikwijls dergelijke feestjes
in 't water doet vallen, was thans uitstekend een
echte lentedag.
Onder de hooge, nog met maagdelijk groen
getooide boomen en verder op bij den molen waren
eenvoudige doch net versierde estrades opgericht,
terwijl uit ieders woning de driekleur lustig
wapperde.
Na den middag stroomden de vreemdelingen
langs alle kanten het dorp binnen. Omstreeks
half drie waren alle gezelschappen op hun post.
Wij zagen daar behalve het feestvierende gezelschap
de harraonie /,St. Cecilia'' van Hontenisse, het
zanggezelschap ffZaamslag's Mannenkoor" van Zaam-
slag, het fanfarengezelschap //Apollo" van Ter
Neuzen, de harraonie ^Amphion" van Stoppeldijk,
het zanggezelschap //Concordia" van Overslag, het
fanfarengezelschap ffDe Eendracht" van Wachte-
beke, het fanfarengezelschap „De Volharding" van
Zaamslag, het zanggezelschap Vrijheid Eendracht"
van Lamswaarde, het fanfarengezelschap /.Concordia"
van Axel, het zanggezelschap ,/Weldoen door ver-
maak" van Zeeuwsch-Clinge en het muziek- en
zanggezelschap ,/Eikels worden boomen" van West-
dorpe.
In deze orde ging de stoet, omstuwd, vooraf-
gegaan en gevolgd door een ontelbare massa onder
de toonen van verschillende pas-redoubles door de
breede dorpstraat naar den Molenhoek en daarna
naar de Secretarie. De voorzitters en directeurs
der verschillende vereenigingen vereenigden zich
daarna in de net versierde raadzaal, waar zij door
den heer A. Moerdijk, voorzitter der feestcommissie
hartelijk welkom werden geheeten. Hij wees op
het heuglijk feit, het 20jayg bestaan der Fanfaren-
maatschappij //Ons Genoegen", besprak de goede
gewoonte, die vooral bij onze zuidelijke broeders
bestaat, dergelijke belangrijke dagen met een muziek -
feest te herdenken. Hij bedankte het bestuur der
gemeente en alien die door stoffelijke raiddelen de
vereeniging in staat gesteld hadden dit feest te vieren
terwijl een woord van dank gebracht werd aan de
vereenigingen die aan de uitnoodiging gehoor gege
ven hadden. De eerewijn werd aangeboden en een
dronk gewijd aan HH. MM. onze Koningin, onze
Regentes en Leopold II, Koning van Belgie.
Hierna reikte de voorzitter de medailles uit en
was de officieele receptie afgeloopen. De vereeni
gingen begaven zich naar hare lokalenzooals
haar die op 't programma of door hare commis-
sarissen waren aangewezen en de stoet was
ontbonden. Onmiddellijk daarna hadden de muziek-
en zang-uitvoeringen plaats in de volgorde als
boven vermeld. Over het algemeen werd er goed
gespeeld en goed gezotigen. Het is hier de plaats
niet om te zeggen, die of die deed het beter
't was feestieder speelde en zong zoo goed en
kwaad hij kon. Allen werden dan ook hartelijk
toegejuicht.
Terwijl in de dorpsstraat zoovelen genoten van
muziek en zang, werd bij den ingang van 't dorp
dapper gestreden met pijl en boog. Wij hoorden
dan ook zoo nu en dan een kanonschot, om
de schntters die eens gingen luisteren en zich
eens laven aan Gambrinus' nat te waarschuwen
dat eene nieuwe ronde begon.
Zoo spoedde het feest ten einde, onder onge-
dwongen vroolijkheid.
Te zes ure ongeveer was het festival afgeloopen
de viering zal nog wel enkele uurtjes voortgezet
zijn, maar wij moesten het feestterrein verlaten, om
tijdig aan het station te Axel te zijn.
Wij kunnen evenwel ons beknopt verslag niet
sluiten, zonder een woord van lof neer te schrijven
voor de heeren A. Moerdijk, H. R. Karstel, M.
van Haelst, A. Goossens, Th. Buijsse en J. Dieren,
de feest-commissie, die zich van hunne moeilijke
en vermoeiende taak uitnemend kweten.
Voorzeker Zuiddorpe, het stille maar schoone
dorp, heeft een feest gevierd, dat bij velen in aan-
geuame herinnering zal blijven. Wij wenschen
//Ons Genoegen" en Zuiddorpe van harte geluk
met dezen goeden uitslag.
Axel. De kermis is hier weer aanstaande en
het zal den liefhebbers van muziek en dans zeker
niet aan een paar genotvolle dagen ontbreken.
Wat zich evenwel om plaatsing heeft aangemeld
is vrij gering 'te noemen. Behalve voor eenige
galanterie- en koekkramen is plaats aangevraagd
voor twee mallemolens en eene tent, waar de
werkzaamheden zullen bestaan in het dresseeren
van paarden en het houden van gymnastische
oefeningen. Aangezien de tijd van aanvraag nog
niet is verstreken, willen we hopen, dat zich nog
wel een en ander om plaatsing zal aanmelden.
Door de regeering zijn een aantal wijzigingen
in het wetsontwerp tot regeling van den krijgs-
dienst gebracht. Drie en dertig artikelen zijn
gewijzigd, hetzij tot overneming van de door den
heer Rooseboom voorgestelde araendementen, som-
mige met eenige wijziging of aanvulling van redactie
of verandering van plaats, hetzij tot tegemoet-
koming aan de bedoeling van den voorsteller dier
amendementen.
De Minister van financien beschikkende op
het adres van Wm van Oeveren Jr., te Yerseke
en anderen, alien pachters van en oesterkweekers
op de vischplaatsen in de Schelde en Zeeuwsche
stroomen, die met het oog op de schade, toege-
bracht door den strengen winter verzochten, dat
de reeds tot 1 Mei jl. uitgestelde betalingstermijn
der pachten nogmaals zou worden verdaagd en wel
tot zoodanig tijdstip als waarop volledige inlichtingen
omtreut den omvang van de aangerichte schade
zullen hekomen zijn, heeft geantwoord
a. dat hun verzoek wordt ingewilligd, met dien
verstande, dat het voorloopige uitstel wordt ver-
lengd met vier maanden en zij mitsdien desver-
kiezende voor deze maal zullen mogen betalen voor
of op den 1 September a. s. en overigens op den
voet als in de pachtvoorwaarden is omschreven
De Minister heeft bij deze beschikking uitdruk-
kelijk verklaard dot ni.et mag worden gerekend op
eenigen maatregel van algemeene strekking der
tegemoetkoming aan de oesterkweekers, welke schade
hebben geleden door den ongunstigen winter van
1890/91, doch dat slechts de bijzondere aanvragen
der pachters in nadere overweging zullen worden
genomen, van welke blijken mocht, dat zij zich zonder
tegemoetkoming van den staat als verpachter niet
staande zouden kunnen houden, en dat die tegemoet
koming in geen geval zal bestaan in kwijtschelding
van pachtpenningen.
Naar ons van goederhand uit Zierikzee wordt
gemeld, bevinden zich alle stukken, betreffende een
stoomtramweg-verbinding van de eilanden Schouwen
en Duiveland met den vasten wal, thans in handen
van het collegie van Gedeputeerde Staten van
Zeeland, om advies.
Gedurende de dagen van 16 tot en met
23 Mei, met het Pinksterfeest, wordt door de
Zierikzeesche stoomboot-maatschappij de gelegenheid
aangeboden, om voor 75 cent heen en weer van
Zierikzee naar Rotterdam of van Rotterdam naar
Zierikzee te stoomen, dus voor 37 cent per enkele
reis. Over jaren, per eerste stoomboot gelegenheid,
betaalde men daarvoor 2,50wat de concurrence
vermag.
Uit Het Bildt schrijft men Met 12 Mei
zullen ruim 30 werkstakers met hunne huisge-
zinnen de woning moeten ontruimen. Deze woonden
nl. sedert de werkstaking van Aug. jl. vrij, dewijl
de landbouwers, de eigenaars, de huur afgetrokken
van de wekelijksche verdiensten. Dientengevolge
werden de wouingen opgezegd, doch de bewoners
verklaarden alleen voor geweld te zullen wijken.
Gelukkig is gebleken, dat de meesten wijselijk
eene andere woning hebben gehuurd en ofschoon
men in alles nog niet volkomen gerust is, heeft
men hoop, dat de zaak met een sisser af zal loopen
en de bewoners het niet tot het uiterste zullen
laten komen.
Naar aanleiding der onlangs medegedeelde
statistiek omtrent het drankverbruik-in ons land
schrijft de heer Van E. aan het Rott. Nbl.
Het is mij onbegrijpelijk, hoe men met een
accijns-ontvangst van (laten wij nemen over 1890)
24 millioen gulden, daaruit het gevolg trekt dat
door Nederland 80 millioen zou zijn uitgegeven
voor borrels, grogjes, enz. Zoo ik den prijs van
het gedistilleerd zonder accijns dooreengenomen
stel op 15 per II. L. (een prijs die elkeu fabri-
kant doet watertanden), dan kom ik op een ver-
bruik, met inbegrip van den accijns, van 30 millioen
wat met de opgaaf slechts het bagatel verschil
maakt van 50 millioen,
Ten tweede vervalt daardoor het pikante der
opmerking over het verschil tusschen de uitgaven
voor brood en die voor drank.
Ten derde weet ik niet, of onder de opgaaf ook
begrepen is de accijns op andere dranken, bijvoor-
beeld wijn, enz. Zoo dit het geval is, zou het
waarlijk wel de moeite waard wezen eens na te
gaan, welk gedeelte dier 24 millioen door wijn-
aceijns wordt opgebracht en voor welk gedeelte
wijnaccijns alkoholgehalte wordt ingevoerd. Ik
bedoel hiermede, dat de borrel veelal de schuld
krijgt, doch wijn, en vooral zooals tegenwoordig
veel wordt ingevoerd, portwijn van 3035 pCt.
alkoholgehalte, ook niet zoo onschuldig is als wel
schijnt.
Ten laatste kan ik mij volstrekt niet vereenigen
met de berekening van het percentsgewijze verbruik
in Nederland per hoofd. Onder Nederland toch moet
ik hier verstaan de inwoners van Nederland. Om
echter alsdan zuiver van die inwoners van Nederland
het gebruik percentsgewijze te bepalen, moet men
dit toch billijkerwijze vermindereu 1° met hetgeen
hier door vreemdezeelieden, buitenlandscheschippers,
landverhuizers, reizigers en, in een woord, alle vreem
delingen wordt geconsumeerd, en 2° met het ge
deelte dat, tegen vermiuderd accijns, voor andere
doeleinden dan consumtie wordt aangewend. Bij
een dergelijke berekening zou het percentsgehalte
wel 25 pCt. minder worden.
En ofschoon ook ik elk misbruik ten sterkste
afkeur, misbruik niet alleen van sterke drank, maar
van alles, zoo geloof ik toch niet, dat hier voor
ons klimaat, met onze levenswijze en voedings—
methode, er zelfs vele geneesheeren zouden worden
gevonden, die een matig gebruik als schadelijk
zouden veroordeelen.
Naar aanleiding van het besluit van den Alge-
meenen Raad der Werkliedenpartij, om de werk
staking eene algemeene te doen zijn, heeft de
Minister van Oorlog in Belgie aan de hoofden van
alle legerkorpsen bevel gezonden, geen verlof of
permissie meer te geven aan de onder hun bevelen
staande militairen. Bovendien worden twee lich-
tingen der militie, thans met groot verlof, onder
de wapenen geroepenhiertoe zijn de noodige
bevelen gezonden aan de verschillende gemeente-
besturen.
Hoezeer krachtige maatregelen noodig zijn, blijkt
hieruit, dat op vele plaatsen nog onregelmatigheden
voorkomen. Zoo loopen benden werkstakers allerlei
afgelegen wegen in de omstreken van Luik af en
persen den lieden, die zij ontmoeten, geld af.
Te Vanysous-Chevremont werden twee gendarmes,
die de wacht hadden bij de kolenmijn van Piqueux,
door werkstakers met steenen geworpen. De gen
darmes maakten gebruik van hunne vuurwapenen
zij kwetsten twee der aanvallers en kregen daarop
versterking, zoodat het hun gelukte de werkstakers
uiteen te jagen. Vele personen zijn in hechtenis
genomen. Ook stichtten de werkstakers brand
in het bosch van Esneux, dat gedeeltelijk werd
vernield.
In het Centrum dolen mede tal van werklieden
rond. Met het oog op dreigende wanordelijkheden,
zijn drie bataljons van het regiment karabiniers
naar het Bassin du Centre vertrokken. De werken
en de forten rondom Luik worden nu mede bewaakt;
in de stad zelve hewegen zich voortdurend patrouilles
schutterij door de straten.
In den stand der beweging is niet veel verandering
gekomen. In de streken van Charleroi, het Centrum,
de Borinage en Luik blijft de staat van zaken
dezelfdemen verwacht echter heden uitbreiding.
De werklieden der phosphaatwerken sloten zich bij
de beweging aan.
Opmerkelijk is, dat ook in de steenkolenmijnen
van Dour, waar nog nimmer een werkstaking
plaats had, een streven wordt opgemerkt om den
arbeid te staken.
Volgens geloofwaardige inlichtingen, door de
dagbladen van Luik ingewonnen, zijn de meeste
mijnwerkers bereid den arbeid te hervatten, maar
wordt hun door de leiders der beweging schrik
aangejaagd. IJverige nasporingen worden gedaan
om deze laatsten in handen te krijgen, die in
grooten getale van buiten zijn gekomen en de
werklieden tot volhouden aanzetten.
De mijnbesturen doen al het mogelijke om de
znken loopende te houden. Zoo werken hier en
daar zelfs de hoofdambtenaren als gewone werk
lieden, teneinde niet genoodzaakt te zijn dehoogovens
te sluiten.
De besturen der steenkolenmijnen van Pas de-Calais
hebben aangeboden steenkolen te leveren aan de
Belgische industrieelen, die daaraan gebrek hebben.
Ten slotte valt te melden, dat, naar men ver-
neemt, de Minister van justitie den procureurs-gene-
raal heeft gelast, een onderzoek in te stellen naar
den toestand in al de kolenmijnstreken.
Te Antwerpen is gisteren een vergadering door
den werkliedenbond gehouden. Men besloot er bij
de dokwerkers op aan te dringen, geen vreemde
steenkool te lossen.
Luidens de jongste berichten hebben de gendarmes
te Tilleur de hand gelegd op den socialist Smeets,
die zich schuidig maakte aan opruiing.
Te Luik, te Saint-Nicolas en in andere plaatsen
zijn verscheidene werkstakers gearresteerd, die langs
den weg liepen te bedelen en bedreiginjien uitten.
Uit Sint-Gilles wordt gemeld, dat aldaar twee
bommen zijn gevonden. Een drietal mannen bracht
ze bij de politie.
Door de compagnie Franco-Beige te Croyere,
zijn, luidens bericht uit La Louviere, bij de
werklieden stappen gedaan, teneinde de beweging
op te lossen. De directeur deelde den arbeiders
mede, dat een industrieele delegatie den Koning
om een audientie zou vragen en hij al het mogelijke
zou doen, om aan de eischen tegemoet te komen.
Men berekent, dat alleen in het Charleroi-bekken
de werklieden elken dag 100,000 francs loon derven
tengevolge van de staking.
Men rekent dat ongeveer de helft van het
aantal hectaren beetwortelen van het vorige jaar
bezaaid is, zoodat men dienovereenkomstig ook de
opbrengst op ongeveer de helft schat van 1890.
Een tafelhouder te Utrecht heeft een student
voor de rechtbauk doen dagvaarden, wegens het
niet betalen van een bedrag van ruim f 3000,
dat deze verschuldigd zou zijn aan eischer, voor
geleverde diners, van Januari 1884 tot Janu-
ari 1890.
De heer A. Barends, uit Amsterdam, deelt
in het Handelsblad mede, dat hij zoo spoedig mogelijk
een geneesmiddel uit Indische planten bereid, ter
beschikking van geneesheeren zal stellen. Dit
geneesmiddel dient ter bestrijding van bloedspuwen
en longtering en werd den heer Barends door een
neger toevertrouwd. Dit middel, //Extractu Dori-
anum" genaamd, heeft reeds de proef doorstaan,
hetgeen door Indische artsen, te bekwamer tijd
met name te noemen, kan worden bevestigd, en
heeft de meest verrassende resultaten opgeleverd.
Binnen drie maanden kan de eerste bezending
uit Indie hier te lande aangekomen zijn, en zal
de heer Barends dan de samenstelling in de vak-
bladen bekend maken.
Eergisternacht, circa half drie, werd door de
nachtwacht van het voormalig admiraliteitsgebouw
der marinewerf, tegenwoordig rijks-entrepot, te
Rotterdam, rook opgemerkt in den westelijken vleugel
van deze gebouwen. Bij onderzoek bleek in ge-
noemden vleugel brand te zijn ontstaan, die in
betrekkelijk zeer korten tijd zoo toenam, dat aan
blusschen niet meer viel te denken, voornamelijk
ten gevolge van de bouworde, daar een vliering
over het geheele gebouw heenloopt en in het bene-
dengedeelte geen afscheidingen bestaan. De blus-
sching geschiedde door 6 stoomspuiten, waarvan
3 te water en 3 te land en 6 handspuiten. Te
ongeveer 9 uur was men den brand meester.
In het gebouw bevonden zich vele goederen,
maar dank zij de belangrijke afvoeren in Maart en
April waren de gebouwen niet geheel gevuld.
Behalve de zoogenaamde lage panden, dienende tot
opslag van wijn, is alles een prooi der vlammen
geworden. De goederen op de terreinen en in de
loodsen hebben alleen door water geleden.
Verliezen van menschenlevens zijn niet te be-
treuren alleen werd een brandspuitmeester bij het
openspringen van een deur door een gedeelte muur
gekwetst. Het terrein van den brand werd ook
bezocht door den Minister van Waterstaat.
Aan het beleid van het Staatsspoorpersoneel is
het te danken, dat het station zoowel als de bij-
gebouwen geen schade van beteekenis hebben
gekregen.
De gezamenlijke verbrande gebouwen dagteekenen
van het jaar 1785.
Een lalrijke menigte was getuige van het
grootsche schouwspel, terwijl ook overdag duizenden
naar de plaats des onheils togen om de puinhoop
te bezichtigen, waarop nog lang stroomen water
geworpen werden.
De oorzaak is niet met zekerheid bekend, en de
schade hoogst aanzienlijk, maar niet te ramen.
Veel van het verbrande is verzekerd.
Onder de te Leiden bij de militie ingelijfde
lotelingen der lichting dezes jaars bevond er zich
een, die op krukken rondsprong. Waarschijnlijk
heeft deze, meenende door lichaamsgebreken onge-
schikt te zijn voor den dienst, verzuimd zich bij
den militieraad aan te melden, zoodat dit college
hem, bij afwezigheid tot den dienst heeft aange
wezen. Hij moet nu op ontslag uit den dienst
wachten tot zijne lichamelijke ongeschiktheid door
Gedeputeerde Staten zal zijn uitgesproken.
ijvoegsel van de Ter Neuzenscie Courant.
