Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeenwsch-Vlaanderen.
No. 2709.
Woensdag 29 April 1891.
31e Jaargang.
Binnenland.
Op den Lenzerhof.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per postYoor
Nederland 1,10. Voor Belgie f 1,40. Voor Amerika f 1,32£.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVERTENTIEN.
Yan 1 tot 4 regels/0,40. Yoor elken regel meer 0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
nit blad verschljnt Dlnsdag- en Vrijdagavond bi| den aitgever P. J. VAN DE 8 A N D E te Tee Neazen.
JRolitieU Overztcht.
Wij zien in onze gedachten het nationale dun-
doek wapperen van de tinne van het paleis der
Sobranja te Sofia, nu Bulgarije's grootste onrust-
stoker, de Russische gezant Hitrowo, van Bucharest
wordt verplaatst naar Lissabon. De Bulgaren
kunnen dien man aan hunne grenzen missen.
Hitrowo toch was de ziel van alle samenzweringen
en als voormalig gezant te Sofia op de hoogte van
de toestanden in het vorstendom. Hij was eenmaal
de verbitterde vijand van den Battenberger en nam
in het geheim deel aan alle aanslagen tegen dien
vorst. In het complot, dat met prins Alexander's
troonafstand eindigde, speelde hij de eerste viool.
De opstanden te Rutschuk en te Widdin waren
zijn werk en in aanslagen tegen het leven van
prins Ferdinand en Stamboeloff nam hij een werk-
zaam aandeel, alsook in de samenzwering van majoor
Panitza, terwijl hij in het laatste complot, waarvan
Minister Beltscheff het slachtoffer is geworden, niet
mankeerde. Het Russische goud vloeide hem toe,daar-
over Icon hij beschikken om de haDdlangers te loonen,
maar, zoo later is gebleken, het leeuwenaandeel in zijn
eigen zak te doen verdwijnen. Hiervan verhaalt
een Bulgaarsch blad een staaltje. De Russische
regeering had in 1887 anderhalf millioen francs
ter beschikking van Hitrowo gesteld, teneinde
daarmede Bulgarije in opstand te brengen. Het
plan mislukte en de kommaudanten van Rutschuk
en Widdin werden wegens hoogverraaddoodgeschoten.
Aan de agenten Benderoff en Grueff had Hitrowo
300,000 fr. ter hand gesteld, maar bij de verreke-
ning bracht de diplomaat 1,200,000 fr. in rekening
terwijl Benderoff, om opheldering gevraagd, met
bescheiden bewijzen kon dat hij slechts 300,000
fr. ontvangen en besteed had, zoodat Hitrowo het
restje blijkbaar in eigen zak gestoken had. Ben
deroff dreigde Hitrowo wegens diefstal aan te
klagen, waarop een hoog ambtenaar aan het Rus
sische ministerie van buitenlaudsche zaken, wien
Benderoff zijne klacht bekend maakte, het typische
antwoord gafEn gij durft een man, aan wien
Rusland zijne belangen toevertrouwt, van diefstal
beschuldigen Wees gewaarschuwd 1 En toch
zien wij, dat de man, die in alle Oostersche
intriges doorkneed is, naar Lissabon verplaatst wordt.
Dat is ougenade. Wie heefl niet genoeg van Rus-
land's diplomatic
De zittiugen van den Duitschen Rijksdag, waarin
over de arbeiders-bescherming wordt gehandeld,
schijueu bij de leden weinig belaugstelliug te
wekken. Eenmaal waren van de 397 leden 60
tegenwoordig. De socialisten in den Rijksdag
hebben nu ook begrepen, dat eene plotselinge
invoering van een arbeidsdag van 8 uren onzinmg
isbovendien verzetten duizenden werklieden zich
ook tegen zulk een maatregel. De Minister van
koophandel en openbare werken verklaarde zich
FKUILLETQ3ST.
Naar het Duitsch.
6)
Mooi zoo, pruttelde Lenz, die merkbaar zachter
gestemd was. Wat haalt zoo'n kind zich al niet
in het hoofd Meisjes van jou leeftijd gaan zoo
licht niet in een klooster, maar bedenken zich daar-
over eerst nog wat. Alles zou wel goed gaan,
en ik zou geen tie en zeggen, als hij maar
Veel geld had, vulde Lize snel aan. Maar
omdat de goede jongen arm is, daarom is het
zoo moeilijk. Oh, als moeder nog leefdeDie
zou wel meer meededoogen met me hebben.
Deze laatste woorden deden de schaal overslaan.
In Godsnaam dan I Ik wil niet, dat je mis-
schien later zou kunnen zeggenMijn vader is
de oorzaak van mijn ongeluk. Maar jelui gaat
niet trouwen, voordat ik een goede hofstede heb
gekocht, die niet te ver uit de buurt ligt.
O, dank, duizendmaal dank, vaderJe zal zien
dat je vreugde aan ons beleeft.
Onder lachen en schreien viel Lize haar vader
om den lials en omhelsde hem zoo hartelijk, dat
de goede oude haar zacht moest afwereu om weer
tot verademing te komen.
Ik geloof je, mijn kind. Je zal me dankbaar
tegen het voorstel der sociaal-democraten, omdat
het voor de nijverheid en voor de arbeiders
schadelijk zou zijn. Eindelijk verdedigde de
Minister de regeering tegen het verwijt, dat zij
onder den invloed stond van de vrees voor het
kapitalisme, en besprak ten slotte de grieven in
het artikel van den Vorwarts, „Ein complot gegen
die Deutschen Arbeiterklassen," aangevoerd. De
coalilie der werkgevers tegenover de werklieden,
die op 1 Mei 1890, door gezamenlijk den arbeid
te staken, hunne macht hadden willen toonen,
vond de Minister zeer gerechtvaardigd. Even natuur-
lijk vond hij het, dat de staat voor zijne fabrieken en
werkplaatsen aan die coalitie had deelgenomen.
»Wij moeten deze verwijten bitter gevoelen"
zoo besloot de Minister „zij zouden ons den
lust benemen om verdere pogingen te doen, teneinde
het lot der arbeiders langs wettelijken weg te
verbeteren. Dat zal echter niet het geral zijn,
omdat wij weten, dat die verwijten slechts frasen
zijn, welke niet kunnen worden gemist door eene
partij, die sterke aanvallen op hare tegenstanders
moet doen, teneinde de geesten, die zij heeft op-
geroepen in toom te houden en onder hare heer-
schappij te brengen."
De beer Auer zeide daarop, namens de sociaal-
democraten, dat het eene dwaasheid zou wezen,
tegenover de overmacht van de regeering met
bedreigingen op te treden en wees er op, dat ook
zij langs geleidelijken weg tot hun doel wenschen
te komen. Intusschen is in het Westen van
Pruisen een nieuwe beweging onder de mijnwerkers
uitgebroken. Zij begon 16 dezer in eene Schacht
der mijn ,/Eintracht" en breidde zich zoodanig
uit, dat 21 dezer het aantal werkstakers reeds
2380 bedroeg. Sedert heeft de werkstaking zich
over de verschillende mijnen verspreid en bedraagt
het aantal werkstakers nu reeds een 12000 tal.
Het voorloopig programma voor de ontvangst
der beide vorstiunen te Amsterdam is thans ont-
worpen. H. M. de Koningin wordt uitgenoodigd
een gedenksteen te plaatsen voor het nieuwe
gasthuis aldaaralle zangvereenigingen der Hoofd-
stad en een kinderkoor vau ongeveer 5000 kinderen
van alle scholen zullen daarbij liederen zingen.
Voorts begroeting in de Nieuwe Kerk metgezang.
Aan de jeugdige Koniugin zal van gemeentewege
een gedenkpenning worden aangeboden, ter herin-
nering aan Haar eerste inkomst als Koningin in
de Hoofdstad.
Door H. M. de Regentes is aan 3 gevan-
genen in de bijzondere strafgevangenis te Leeuwarden
geheel ontslag van hun verderen straftijd verleend en
hebben aldaar voorts 2 gevangenen ieder 4 maanden
en 17 gevangenen ieder 3 maanden afslag gekregen.
zijn en een brave vrouw worden, anders zou je
de dochter van mijn goede Berta niet zijn. Ga
nu naar de keuken en houd je vijf zinnen bij
elkaarverliefde meisjes doen wel eens te veel
zout in het eten of laten het aanbranden.
Wat zullen Frans en zijn moeder blij zijn, als
ik morgen zelf het goede nieuws kom vertellen,
mompelde Lize onder het heengaan. Ik ben zoo
gelukkig, dat ik met niemand zou willen ruilen.
Lenz bleef intusschen op de bank zitten peinzen.
Het is waar, een braver jonkman zou ze niet
kunnen krijgen. Nu wat zal ik er aan doen F
Het best is, dat ik een oogje toeknijp en de
beurs wat wijder open doe. Meenemen kan ik toch
niets en een brave schoonzoon is ook wat waard.
Was het nu met Johan ook maar zoover heen,
dan ging het in een moeite door. Ik word oud
en ik zou zoo graag alles nog geregeld zien, voor
ik heenga.
Hoewel Lize den koek inderdaad een beetje had
laten aanbranden, smaakte het eten den ouden
man toch recht goed. Toen Johan thuis kwam,
ver'naalde Lize hem, wat er was voorgevallen en
vraagde goedbartig of Frans hem als zwager wel-
kom zou zijn.
Wel, waarom niet zeide hij. Dan zal ik het
zoo aanleggen, dat we op denzelfden dag brui-
loft vieren.
Thans keek Lize vreernd op en begon te vragen.
Maar Johan liet niets uit en vermaande zijn
De voorloopig vastgestelde lijst van hoogst
aangeslagenen in 's Rijks directe belastingen in de
provincie Zeeland, bevat 132 namen. Het hoogst
aangeslagen is de heer Desire F. Seydlitz, te Hulst,
voor f 4421,04het laagst de heer J. W. Wagtho,
te Tholen, voor f 380,40.
De aflevering van de bij de nationale militie
voor de lichting van dit jaar, in te lijven manschappen
uit de gemeenten voor wat Zeeuwsch—Vlaanderen
betreft, zal geschieden op de plaatsen, dagen en
uren hierna vermeld
Op Maandag 4 Mei te Middelburg op de boven-
voorzaal van het raadhuis, des voormiddags te 10
uren, alien uit de verschillende gemeenten die
zich voor de zee-militie hebben aangemeld.
Op Vrijdag 8 Mei te Vlissingen in de beneden-
zaal van het raadhuis, na aankomst der stoomboot
die te 8 uur 30 min. van Breskens zal afvaren,
die der gemeenten gelegen in het Westelijk gedeelte
van Zeeuwsch-Vlaanderen
des middags te 12 uren, na aankomst der stoom
boot van Ter Neuzen, die der gemeenten gelegen
in het Oostelijk gedeelte van Zeeuwsch-Vlaanderen,
uitgezonderd Boschkapelle, Graauw, Hengstdijk,
HoiTtenisse, Ossenisse en Stoppeldijk.
Op Maandag 11 Mei te Goes op de Koopmans-
beurs aan de Markt, des voormiddags te Q\ uren,
die der gemeenten Boschkapelle, Graauw, Hengst
dijk, Hontenisse, Ossenisse en Stoppeldijk.
De Yereeniging voor de Stoomvaartbelangen
in Nederland heeft een adres aan de Tweede
Kamer gericht, waarin zij breedvoerig hare be-
zwaren uiteenzet tegen de Rijkswatertollen, die
blijkens het jongste ingediend ontwerp behouden
zullen blijven, terwijl aan de tramwegen vrijdom
van tollen zal worden verleend en de Staatsspoor-
wegen zelfs van zulke heffingen niet weten.
Hoewel de heer Huiser, de uitvinder van
den toestel, waardoor het aanzetten voor de paarden,
voor tramwagens gespannen, zoozeer wordt verge-
makkelijkt, tot du toe geen aanvrage heeft gekregen
tot toepassing er van op trams in Nederland, zijn
reeds van verschillende zijden uit het buitenland,
zoo o. a. uit Belgie en Amerika, aanvragen gedaan
om het octrooirecht te kunnen koopen.
De kapitein der artillerie S. I. van Nooten
geeft, in verband met de aanhangige Legerwet,
eenige aameekeningen omtrent „Burgerwapening
en Historie". Het is een hoogst lezenswaardig
overzicht van de beteekenis der schutterijen in
vroeger tijd. Tot de zestiende eeuw waren de
schuttersgilden van belang voor de verdediging der
steden, de bewaring der inwendige rust en het
zenden ter heervaart. Na het optreden der staande
legers trad dit laatste op den achtergrond. De
schutterijen voor en in de zestiende eeuw waren
zuster bij het naar bed gaan, dat zij maar niet te
veel over zijn aanstaande moest denken, omdat zij
toch niet kon raden, wie het was.
Het zou overbodig wezen de vreugde in de
visscherswoning te schetsen, toen Lize den volgenden
dag kwam vertellen, hoe de zaken stonden.
Kortom, er leefde in de eerste dagen in den
ganschen omtrek geen gelukkiger paar dan Frans
en Lize.
ZEVENDE HOOFDSTUK.
Johan verzweeg nu niet langer, waarom hij zijn
levenswijze veranderd had. Zijn keuze was vader
Lenz bijzonder naar den zin, want deze kende
Walburga als een verstandig meisje, juist zoo een
als Johan noodig had. Daarbij was zij ervaren in
het boerenwerk en wel geschikt om een hofstede in
orde te houden. Dat de boer van den Meerhof
zijn dochter een prachtigen uitzet zou meegeven,
was ook een niet te verwerpen zaak.
Eenige dagen daarna kwam vader Lenz met zijn
zoon in Zondagskleeding op den Meerhof, tot geen
geriuge verbazing van buren, meiden en knechts.
Men raadde echter weldra het doel van dat bezoek.
Toen de groote vraag gedaan was en Walburga's
ouders hunne toestemming hadden gegeven, werd
de aanstaande schoonzoon hartelijk welkom geheeten
en zette men den gasten het beste voor, wat keuken
en kelder opleverden. De boer hield van een
goeden dronk en had in zijn kelder een aantal
een product van hun tijdgeleidelijk kregen zij
eene maatschappelijke beteekenis, die de krijgskun-
dige te boven ging, en sloegen een hoogereu toon
aan dan de magistraat nuttig vond, maar hare
macht werd erkend. In de zeventiende eeuw
daalden haar invloed en waarde. Omdat men op
hare onpartijdigheid geen staat meer kon maken,
werden de waardgelders aangenomen.
W at de schrijver verder omtrent de vroegere
schutterijen mededeelt, strekt niet om bijzonder
vertrouwen in haar te stellen. In de achttiende
eeuw verkeerden zij in een tijdperk van verval.
Als een voorbeeld herinnert de heer Van Nooten
aan het gebeurde in 1799 met de Burger-artillerie.
De luit.-kolonel, kommandant der Betaafsche genie,
Krayenhoff, schreef in een officieel rapport aan
den generaal-majoor Van Guericke, dat de los-
bandige en disobediente troep der Amsterdamsche
kanonniers het />,eenparig verdoemden" om zich op
bevel van den chef in te schepen.
W7at de schutterijen in 1830 gedaan hebben,
ondanks de wet van 1827, sproot voor uit vader-
landsliefde, maar is volstrekt geen waarborg, dat
in een geregelden oorlog, op de wijze als die thans
gevoerd wordt, de schutterijen van wezenlijken
dieust zouden kunnen zijn. Pogingen om eene
deugdelijke burgerwapening te organiseeren zijn tot
hiertoe steeds mislukt.
Hoe de toenemende fabrieksnijverheid invloed
heeft uitgeoefend op den landbouw in Drente,
blijkt o. a. ook uit den vlasbouw, die hier vroeger
vrij wat beteekende, doch in de laatste jareu zooveel
afnam, dat hij thans bijna onbekend is geworden.
Welk een machtige concurrent het vlas in de
katoenindustrie heeft gevonden kan men nagaan,
wanneer men weet, dat voor het weven van linnen,
bereid van vlassengareu, per oude el (f meter)
10 cents betaald wordt, terwijl het katoen voor
14 a 15 cents wordt verkocht. Met hetafnemen
van de vlasteelt ueemt de geheele weverij in onze
Drentsche dorpen af. Vroeger vonden hier vele
wevers werk. Thans is het getal dier beroepsman-
nen verminderd, terwijl zij, die nog dit bedrijf
uitoefenen, veel achteruitgang in hunne klandizie
waarnemen. In de landbouwersgezinnen ziet men
veel minder het spinnewiel hanteeren. Ook vond
menige dorpstimmerman in de wintermaanden veel
werk door het zoogenaamde wieldraaien of het
vervaardigen van spinnewielen. De Rolder spinne-
wielen bij v. waren door geheel Drente beroemd,
en zelfs zagen wij nog van die wielen, welke zeer
fraai gemaakt waren en als bruidsgeschenk gediend
hadden. Voor het vervaardigen van spinnewielen
was het esschenhout bij uitstek geschikt en zeer
gezocht, zoodat menige zware esschenboom vroeger
tegen een hoogen prijs verkocht werd. Thans
wordt ook aan het telen van esschenhout bijna niet
meer gedaan.
flesschen Tiroler wijn, die men het niet kon aan-
zien, dat ze op een hooiwagen over de grenzen
waren gesmokkeld. Het was een rechte feestdag
op den Meerhof, waarvan alle heerlijkheden aan
de gasten werden getoond. De boeren houden er
bij zulke gelegenheden van met have en goed te
pronken en de boerin opent dan met trots haar
kisten en kasten om te laten zien welke keurig
eigengesponnen lijnwaad sinds jaren als uitzet voor
de dochter des huizes gereed ligt.
Op den terugweg beloofde vader Lenz zijn zoon
dat hij zoo spoedig mogelijk naar Tegernsee zou
gaan om de overgave der hofstede bij de overheid
te laten inschrijven.
Als een loopend vuurtje verspreidde zich het
nieuws van hetgeen op den Lenzerhof was voor
gevallen in den ganschen omtrek en dit gaf de
eerste dagen ruime stof tot gesprek. Zoodoende
was men in het midden van den zomer gekomen.
Nog nooit was de toevloed van vreemdelingen in
Tegernsee zoo groot geweest. In het Brouwkamertje
zat het steeds vol bezoekers. Het weder was be-
stendig mooi, maar de politieke hemel was vrij
bewolkt en men sprak veel over de geschillen
tusschen Frankrijk en Duitschland. Toch ging
men voort met lachen en schertsen en zette zooveel
mogelijk alle zorgen op zij.
In de eenzaam gelegen herberg te Unter-Rottach
ging het op een Zondagmjddag in Juli lustig toe.
Er werd dansmuziek gegeven en daardoor waren
NEIIMSCHE COIIRANT