Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 2707.
Woensdag 22 April 1891.
31e Jaargang.
Binnenland.
Op den Lenzerhof.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per postVoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32^.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushoaders.
ADVEETENTIlN.
Van 1 tot 4 regels f 0,40. Voor elken regel meer /0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
Bit bind verschijnt Biiutdag- en Vrijdrujavond bij den nltgever P. J. VAN BE SANDE te Ter Neuzen.
Jfolitieli Overzicht.
Zes weken zijn verloopen, sedert de nieuwe
Cortes van Spanje zijn bijeengekomen en zij hebben
nog niets uitgericht. A1 die tijd is verloren gegaan
met het onderzoeken der gelootsbrieven. Zeer vele
onwettige handelingen zijn bij de verkiezingen ge-
plcegd, maar de groote meerderheid, over welke
de regeering beschikt, sluit de oogen er voor.
Buiten het Parlement wordt daarover wel ver-
ontwaardiging geuit, maar dit heeft geen invloed.
De regeering stoorl er zich volstrekt niet aan,
zoolang zij zeker is van de Cortes.
Intusschen schijnen de republikeinen zich te
willen vereenigen. Te vergeefs hebben de liberalen
vdor de verkiezingen gewaarschuwd, dat met de
macht der conservatieven de kracht der republikeinen
zou herleveu. De leiders der verschillende repu-
blikeinsche fractien, die zich bij de parlements*
verkiezing hebben onthouden, scheppen nieuwen
moed en hebben besloteneendrachtig deel te
nemen aan de gemeenteraadsverkiezmgen in Mei.
Het is niet oumogelijk, dat het ministerie Canovas
door het krachtiger worden van het republikeinsch
element zich verplicht acht, ter verdedigiug van
troon en altaar reactionaire maatregelen te nemen
vooralsnog evenwel blijft het zich gematigd toonen.
Ernstiger voor de regeering zijn de gevolgen
van den buitengewoon strengen winter. Vooral
in het Zuiden is de nood groot. Daar zijn de
suikerplantages vernield en vele palm—, oranje— en
olijvenboomen bevroren. De regeering doet niets
om dien nood te lenigen en de omwentelingspar-
tijen blijven niet in gebreke, daarmede haar voor-
deel te doen.
Weder hebben in Engeland soldaten geweigerd,
aan ontvangen beveleu te gehoorzamen onder voor-
wendsel, dat men hen te veel liet exerceeren.
De rust sehijnt te Bradford nog niet hersteld.
Omdat de burgemeester eene vergadering op het
plein voor het stadhuis had verbodeu, liep het
gepeupel te hoop en viel de troepen en de politie
nan. Zaterdag ontvingen de burgemeester en het
hoofd der politie brieven, waarin hun werd aan-
gekondigd, dat zij hunne „aanranding van het
recht van vergaderen" met het leven zouden boeten.
Gister zouden de werkstakers eene groote verga
dering houden en het bestuur had vele voorzorgs-
maatregelen genomen. Een bataillon infanterie was
aangewezen om het stadhuis te bezetteneen
tweede bataillon en honderd politieagenten waren
uit eene naburige plants ontboden.
Von Bismarck ontving dezer dagen op Friedrichs-
ruhe het bestuur van de conservatieve vereenigiug
te Kiel en gaf, in den loop van het onderhoud,
een soort van programma, dat hij als lid van den
llijksdag zou volgen. Daarbij zeide hij o. a. een
oud, goed politiek spreekwoord luidtwat rustig
ligt, moet men niet storen en het is het echte
FEUILLETON.
Naar het Duitsch.
5)
Mijn hand en mijn woord er op! Sla toe en
de zaak is beklouken
Aarzelend stak zij hem haar hand toe. Toen
zij echter aan zijn ernstige houditig zag, dat zijn
woorden welgemeend waren kon ze zich niet langer
bedwingen. Zij sloeg haar armen om zijn hals en
zeide onder lachen en snikken
Ik heb wel gedacht, dat je het zou inzien, als
het je maar eens goed onder het oog werd gebracht.
God zij dank God zij duizendmaal dank
Beiden werden langzamerhand bedaarder en
begonnen nu over hun toekomst te spreken. Hij
verhaalde van zijn gelukkige jacht en merkte op,
dat voortaan herten en gemzen veilig voor hem
zouden zijn, zelfs al liepen ze voor zijn deur
te grazen.
Toen het meisje hem vraagde, wat hij met het
hert beginnen wilde en hij haar ten antwoord gaf,
dat hij het aan Sepp geschouken had, smeekte zij
Och, Johan, ga dien man zooveel mogelijk uit
den weg, als je mij een plezier wilt doen.
Johan beloofde dat en zeide, dat hij met zijn
vader over zijne plannen wilde spreken. Die zou
conservatisme, tot het tot stand koinen van eene
wetgeving niet mede te werken, welke onrust ver-
wekt, daar waar aan eene verandering geen beboefte
bestnat. Ook in de ministerieele kringen vindt
men personeu, die, zeer eenzijdig, geen anderen
aandrang kennen dan om de menschen gelukkig
te maken met de vruchten van hunne bekwaamheid.
Eene regeering echter, welke onnoodige hervormingen
aanbrengt, werkt anti-conservatief, door de wettige
toestanden, die goed gebleken zijn, te veranderen
zonder aandrang van de belanghebbenden. Wat ik
wensch, richt zich niet tegen de tegenwoordige regee
ring. Ik zou slechts willen, dat zij de reeds
aangehaalde spreuk quieta non movere behartigde als
eene der eerste lessen van staatsmanswijsheid. Dit
zeg ik niet uit lust om oppositie te voeren, maar
omdat ik belang stel in de geleidelijke verbetering
van het bestaande, aan het bestaan waarvan ik zelf
medegewerkt heb. Men heeft van mij verlangd,
dat ik mij niet meer met de politiek zou bemoeien
doch nooit heb ik zulk eene domheid gezien, als
deze onmogelijke eisch. Deskundigen hebben bij
de open bare behandeling van onderwerpen, die tot
bun vak behooren, niet alleen het meeste recht,
maar onder zekere omstandigheden ook den plicht
om mede te spreken, en ik geloof waarlijk niet
geheel van kennis van mijn vak ontbloot te zijn.
Mijne medewerking kan zich thans nog slechts in
negatieven zin uiten; maar over een maatregel,
dien ik voor schadelijk houd, mijn oordeel als
deskundige uit te spreken, zal ik mij door niemand
laten verbieden.
Het 51e congres der Vereenigde Staten, onlangs
gesloten, heeft met milde hand de benoodigde
millioenen voor oitbreiding en verbetering der
oorlogsvloot van de Unie toegestaan. In twee
zittingen, in 1890 en in 1891, werd machtiging
verleend tot het bouwen van drie kust—linie oorlog-
schepen, elk ten koste van 10 millioen gulden,
twee gepantserde kruisers, elk van bijna 7 millioen,
een torpedo-kruiser van 875 duizend en een
torpedoboot van 312 duizend gulden. Van drie
nieuwe dokken werd de aanmaak bevolen een te
Port-Royal, in Zuid-Carolina, een op eene nog uit
te kiezen plaats aan de kust der Golf van Mexico,
en het derde op Puget Sound. Bovendien bewil-
ligde het congres 2£ millioen voor te verwerken
nikkel-erts, 2 millioen voor extra-machines en
bewapening en in de laatste zitting nog 40 millioen
voor verbetering der marine", d. w. z. onverwijlde
en krachtdadige voortzetting van den arbeid aan de
rompen, machinerien en bewapening der op het
oogenblik onderhanden zijnde schepen. Al deze
mildheid vertegenwoordigt een bedrag van ongeveer
95 millioen gulden in twee zittingen, en is voldoende
om aan alle handen tot 1893 arbeid te verschaffen.
De schepen en hunne bewapening worden geheel
en al in Amerika vervaardigd, terwijl de levering
verwonderd opkijken en Lize ook, wanneer ze ver-
namen, dat hij een keuze had gedaan.
Walburga maakte de opmerking, dat hij nu aan
den terugweg moest denken, daar de avond viel
en de nevel reeds uit het meer opsteeg. Hij ver-
trok dus, en Walburga vergezelde hem tot aan
het bosch.
Nu verlaat ik je, sprak ze. Wanneer je woord
houdt, dan houd ik ook mijn woord, en dan
vieren wij in October de bruiloft. Je kunt bij
me komen, zoo dikwijls je wilt, als je er niets
mee verzuimt.
Na een paar hartelijke kussen gewisseld te hebben
liep Walburga naar de hut terng. Eer Johan het
woud inging, liet hij zijn luid jodelen nogmaals
weerklinken en had het genoegen haar afscheids-
groet te hooren.
Het was reeds volkomen nacht, toen hij op de
plaats kwam waar bij het hert gedood had. Hij
vond daar het gewei dat Sepp voor hem had laten
liggen. Zoo goed mogelijk stak hij het gewei in
een zak, dien hij op den rug droeg, nadat hij daar
eerst een briefje aan had vastgemaakt, waarop te
lezen stond
Kom jagers raadt eens, wie mij heeft geschoten
Toen sloeg hij den weg naar Tegernsee in.
Voorzichtig sloop hij langs den Almbeek voort en
bleef eindelijk voor een huis staan waar een berte-
gewei boven de deur prijkte. Dat was de woning
van den houtvester. Behoedzaam keek Johan
der benoodigde staalplaten in handen is van slechts
twee reusachtige fabrieken, die in den aanstaanden
zomer maandelijks 1000 ton daarvan aan de regeering
denken te kunnen geven.
De Minister van Waterstaat heeft de volgende
circulaire aan Gedeputeerde Staten in de provincien
gezonden
Het voornemen bestaat, om den dienst op de
Rijks-kanalen zoo te regelen, dat alle kanaalbe-
ambten om den anderen Zondag beurtelings een
geheelen of halven dag vrij van dienst zullen zijn.
Bij het onderzoek, dat heeft plaats gehad ten
opzichte van de aan dezen maatregel verbonden
kosten, is aangenomen, dat op eenige van minder
belang zijnde kanalen, waar des Zondags geen of
slechts zeer weinig beteekenende scheepvaart voor-
komt, de dienst aan de bruggen en sluizen zou
kunnen worden beperkt of opgeheven.
Dezer dagen werd gemeld, dat tegen den
oud-Minister Keuchenius proces-verbaal was opge-
maakt, omdat hij zich in den trein had bevonden
met een niet geldig kaartje. De Ass. Ct. zegt nu
Naar men ons mededeelt was de oud-Minister
Keuchenius op de lijn GroningenMeppel wel in
het bezit van een retourbiljet, maar was het biljet
niet meer geldig, daar het reeds meer dan vier
dagen oud was, Toen hem daarop gewezen werd
verklaarde de heer Keuchenius in de meening te
verkeeren, dat de Zondag bij de berekening der
vier dagen niet medetelde. Met het nemen van
een nieuw kaartje en de betaling der verschuldigde
boete liep het „incident" af.
Bij een dezer dagen gehouden examen voor
de akte van onderwijzer, behaalde een candidaat
met lof den rangdoch bij het opmaken der akte
bleek, dat hij, op 12 April 1873 gcboren, het
schriftelijk examen voor, en het mondeling examen
na het volbrengen van zijn achltiende jaar had
gedaan, zoodat de voorzitter der commissie voor-
loopig bezwaar meende te moeten maken tegen de
uitreiking der akte.
Het oordeel van den Minister werd nu gevraagd,
en deze gaf als zijn gevoelen te kennen, dat de
akte moest worden geweigerd. De teleurgestelde
candidaat zal nu het volgend jaar een nieuw examen
hebben af te leggen.
Zondag jl. hadden te Tjalleberd eenige onge"
regeldheden plaats. De uit Het Bildt afkomstige
werklieden zouden hun weekloon ontvangen en
dit bleek voor de 144 man, die gedurende 5 dagen
gewerkt hadden slechts f 450 te bedragen, in plaats
van f 1050, waarop zij gerekend hadden en dat
hun was voorgespiegeld. Toch is hier geen sprake
van kwade trouw van de zijde van den aannemer,
rond. Alles bleef stil. Bukkend sloop hij den
tuin in en bevestigde het gewei dat hij in den
zak droeg, tusschen de takken van een kerseboom.
Het briefje bleef aan het gewei. Toen hij daar
mee gereed was verwijderde hij zich haastig en
verminderde de snelheid van zijn loop eerst, toen
hij op een geruimen afstand was gekomen. Hij
was tevreaen over de laatste uiting van zijn wraak-
zucht tegen de jagers en met het bewustzijn daar
van sliep hij weldra onder het dak van het vader-
lijk huis.
ZESDE HOOFDSTUK.
Den volgenden morgen zag men niet alleen op
den Lenzarhof, maar in geheel Tegernsee verwon-
derde gezichten. Tot groot verdriet van den ouden
houtvester en zijn jagers was in den vroegen morgen
door inwoners van Tegernsee opgemerkt welk
wonderlijk versiersel den kerseboom in zijn tuin
droeg. De een vertelde het den ander en elke
voorbijganger wierp dien dag spottende blikken
op de houtvesterswoning. Niemand kon gissen,
wie de dader was, want er woonden vele stroopers
in de omgeving en niet gaarne wilde men, door
zijn vermoeden te uiten, zich aan de wraak van
een hunner blootstellen.
De houtvester was van toorn buiten zich zelf
en zwoer, dat hij den vermetelen boef wel zou
uitvinden en hem de welverdiende straf doen onder-
gaan. Hij zond een brief naar de kanselarij,
die, zelf een arbeider, er niet op bedacht is geweest
dat hij onervarenen in het werk nam. Intusschen
gaf dit aanleiding tot demonstratie van de zijde
der werklieden, die den burgemeester noopte de
brigade marechaussee uit Wolvega te ontbieden, die
dan ook 's avonds verscheen, en de rust handhaafde.
Een aan bod van den aannemer, door bemiddeling
van het hoofd der gemeente gedaan, om de zaak
af te maken door f 700 aan de arbeiders uit te
keeren, werd door de laatsten afgewezen.
De toestand is moeielijk. Wordt aan den
eisch der werklieden niet toegegeven, dan kunnen
dezen noch aan hnnne verplichtingen voldoen
tegenover hen, die hun huisvesting verleenden,
noch hunne terugreis naar Het Bildt aanvaarden
en het voldoen aan den eisch is voor den aannemer
eenvoudig onmogelijk.
Omtrent het gevecht met de Atjehers, waarin
kapitein Van Wicheren gesneuveld is, wordt aan
de Deli-Ct. dd. 9 Maart van Kota-Radja gemeld
Hedenmorgen omstreeks 6J uur werd een aan-
houdend vuren gehoord in de richting van Lamara
bij Ketapan Doea. Later kwam het bericht, dat
de militaire commandant van Ketapan Doea, de
kapitein Van Heurn, en de luitenant Ostreig in
den ochtend waren uitgerukt en de benting Kandang
bij verrassing hadden genomen. De luitenant
Ostreig was de eerste, die in de vijanaelijke benting
binnendrong.
De genomen benting werd door een aantal Atjehers
zoodanig ingesloten, dat tusschen die benting en
Ketapan Doea geen communicatie meer bestond.
De luitenant Ostreig met een paar dappere minde-
ren verliet deze daarop, onder het krachtdadig vuur
van den vijand en had het geluk, heelhuids Ketapan
Doea te bereiken. Van daar werd aan den bevel-
hebber om hulp geseina per telephoon. Onmid-
dellijk werd hieraan gevolg gegeven, en des morgens
om 8 uur rukten achtereenvolgens uit naar Ketapan
Doeahet 14e bataljon infanferie, een peleton
cavalerie, een batterij artillerie, twee compagnieen
van het 12e bataljon en twee compagnieen van het
3e bataljon, terwijl de militaire commandant van
Lamdjamoe op het eerste sein naar Kandang oprukte.
Op een afstand van pi. m. 500 meter van de
benting gekomen, werd het detachement van
Lamdjamoe onder den kapitein Van Wicheren, door
den vijand beschoten, met het gevolg, dat de
kapitein een doodelijk schot in den buik kreeg,
waaraan hij een half uur later in het hospitaal
overleed.
De later aangekomen troepen hebben den vijand
verjaagd. Wij hebben bij die gelegenheid verloren
5 dooden, waaronder genoemden kapitein, en 9
zwaar gewonden.
De generaal, de chef van den staf en de adjudant
van den generaal bevonden zich van acht uur
voormiddag te Ketapa Doea.
waarin hij zich beklaagde over de balddadigheid
der wildstroopers, die in hun overmoed zelfs een
koninklijk beambte durfden honen en hij voorspelde,
dat alle wild in een paar jaar zou zijn uitgeroeid,
als hem niet eenige jonge en krachtige jagers tot
hulp werden gezonden. Het gewei met het briefje
werd naar Miinchen opgezonden, opdat de heeren
in de hoofdstad zich met eigene oogen konden
overtuigen aan welke onaangenaamheden een hout
vester soms blootstond.
De verwondering op den Lenzerhof was var. ge
heel anderen aard. Hoewel Johan eerst na midder-
nacht was thuisgekomen, stond hij toch het eerst
op en toen de dienstboden zich aan het werk
wilden begeven, ging hij vooraan. Niemand had
hem ooit zoo vroolijk en tevens zoo vlijtig aan
den arbeid gezien. Vader Lenz en Lize meenden
dat hij het deed om welverdiende verwijten te
ontgaan en vreesden, dat het niet lang zou duren.
Daarom wilden ze eerst afwachten of Johan op
den goeden weg zou blijven. De eene week
verliep echter na de andere, maar Johan bleef
dezelfde, altijd even ijverig, zoowel op het land
als in den stal. Brak de Zondag aan, dan tooide
hij zich met zijn beste kleeren en plukte de schoonste
bioemen. Wanneer zijn zuster hem dan ter sluiks
bespiedde, glimlachte hij en dachthoe nieuws-
gierig is ze toch.
Uit dien knaap kan niemand wijs worden, sprak
de oude boer op zekeren morgen. Hij is een
TEK \ElimS(HE COURAIVT