Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
TE HULST,
op Maaniai (tea 6 October 1890,
doom™ vehwamsciiap.
Jaar-, Paarden- en tfeemarkt
No. 2645.
Zaterdag 20 September 1890.
30e Jaargang.
Cement-ijzerwerken.
Binnenland.
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,Franco per postVoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32£.
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushonders.
advertentiEn.
Van 1 tot 4 regels/0,40. Voor elken regel meer /0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zicb abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
Kit blad verMchijnt Ulnsdat- en Vrljdasavond bij den nltgever P. J. VAN BE SANDE te Tee Nenzen.
Itij (leze courant behoort een Itijvoegsel.
(3e kerniisdag), aanvang des voormiddags om 10
uur, met uitloving van 9 verscliillende premien
voor aangebracht vee.
Ook dat voortaan, elken Maandag op de week-
markt, plaats en gelegenheid zal bestaan tot het
aanvoeren van vee ten verkoop op het marktplein,
waarvan geen staan— of marktgeld zal worden
geheven.
Be Burgemeester van Hulst,
Ls. VAN WAESBERGH E-JANSS ENS.
Toen nu ruim twee jaar geleden in Sas van Gent
eene fabriek werd opgericht van een nieuw en in
Nederland nog geheel onbekend artikel, zal menigeen
zich afgevraagd hebben „hoe lang dat wel zou
dureu", doch de uitkomst bewijst dat de onderue-
mers het bij het rechte eind hadden, hetgeen voor
onze streek, waar tot nu toe weinig industrie bestaat,
gelukkig mag genoemd worden. Niet alleen de
particulieren maar ook en vooral de polder- en
gemeentebesturen hebben getoond prijs te stellen
op het bestaan in deze streek van eene fabriek
van voorwerpen, waaraan inderdaad beboefte blijkt
te bestaan. De Middelburgsche tentoonstelling die
in het leven werd geroepen om de provinciale
nijverheid te bevorderen, heeft ontegenzeggelijk aan
deze fabriek een grooten stoot gegeven, maar was
tevens de oorzaak dat wij haar bijna zouden hebben
verloren omdat van uit Amsterdam het voorstel
werd gedaan de fabriek daarheen over te brengen.
Men besloot op grond van het steeds toenemend
debiet de fabriek aldaar te laten en een nieuwe
onderueming te Amsterdam op touw te zetten.
De AmsterdarnmerDagblad voor Nederland,
heeft Dinsdag jl. een zeer waardeerend artikel over
het fabrikaat geschreven waaraan wij het volgende
ontleenen, dat voldoende aantoont dat ook daar
kans van slagen bestaat
In Amsterdam, Groote Wittenburgerstraat 108,
op het terrein der Maatschappij tot hontbereiding
tegen bederf, is een fabriek opgericht van Cement-
IJzerwerken, volgens het systeem-Monier, onder
directie van de heeren mr. L. Stevens en J. A.
van Ommen van Guylik.
Het systeem-Monier, dat in den zomer van 1888
door het oprichten van een fabriek te Sas van Gent
in ons vaderland meer bekend werd, wier voort-
3)
FETJIL LETO N
I.
ZONNESCHIJN.
Mijn oom was zeer verheugd mij weder te zien, en
drukte zijn hartelijk genoegen uit, dat ik reeds met
mijn nichtje vriendschap had gesloten. Hij scheen
het nooit moede te worden, het kleine meisje in de
sprekende zwarte oogen te zien denkelijk herkende
hij in haar gezicht de trekken, die hem eens zoo
dierbaar waren geweest. Zij was niet ouder dan twaalf
of dertien jaren; doch daar zij zich als de eenige
dame in huis gevoelde, begon zij spoedig-zekere vrou-
welijke waardigheid aan te nemen. Het was wezen-
lijk aardig te zien, met welk een zelfbewustzijn zij
voor het ontbijt en de thee zorgde, en op hare kin-
derlijke wijze een waakzaam oog op de huishouding
hield. Oom Mark behandelde haar aitijd als een vol-
wassen meisje. Het scheen hem voornamelijk een
groot genoegen te doen, als hij haar met al de
hoffelijkheid van een ridder van den ouden stempel,
den sleutelbos toevertrouwde. Hare tegenwoordig-
heid bracht nieuw leven in huis, en voornamelijk
was zij mij, die niet aan vrouwelijk gezelschap
gewend was, zeer aangenaam. Met het grootste
genoegen kon men naar haar luisteren, wanneer
brengselen op de Zeeuwsche Nijverheidstentoon-
stelling zoo algemeen de aandacht trokken, bestaat
uit een netwerk van meer of min dunne of dikke
ijzeren staven, door ijzerdraad aan elkander ver-
bondenhet aldus gevormde geraamte komt in
een laag cement te liggen.
Dit systeem heeft men thans reeds voor verschillende
doeleinden aangewendlangs dien weg heeft men
niet alleen regenbakken eu beerputten, riolen en
duikers, maar ook spoorwegreservoirs, reservoirs
voor gashouders en bruggen vervaardigd het tal
van kleinere voorwerpen, zooals voerbakken en
plantenkuipen, dat de fabriek aflevert, is zeer groot.
Daken, vloeren, gewelven, trappen en bekleedingen
van ijzeren balken worden van cement-ijzer gemaakt.
Naar het ons voorkomt heeft het systeem-
Monier groote voordeelen. IJzerdraad toch laat
zich tot allerlei verschillende vormen verwerken,
en, daar ijzer en cement zich sterk verbinden,
vormen zij een geheel en hebben daardoor bij een
geriug eigen gewicht een zeer groot weerstands-
vermogen. Het ijzer dat in het cement geheel
en al ligt opgesloten kan niet oxydeeren, blijft
hard en veerkrachtig, terwijl het cement zelf door
den tijd al harder en harder wordt.
Te Weenen is gedurende dezen zomer een
landbouwkundige tentoonstelling gehouden, waarop
ook een brug, volgens het stelsel-Monier gebouwd,
was te zien. Zij had een spanning van 10 M.
en was slechts op het midden acht cM. dik. Bij
eeu belasting met een gewicht van 2000 K.G.
per vierk. meter toonde zij niet het minste gebrek.
Te Offenbach a/M. werd een riool, dat 800 M.
lang en slechts 5 cM. dik was, een hoogte van
4,50 en een doorsnede van 1,50 M. had, op
verschillende plaatsen belast met een gewicht van
150,000 K.G. en ook hiertegen bleek het systeem-
Monier bestand te zijn.
In het buitenland werd de bijzondere waarde
van dat fabrikaat dan ook reeds erkend. Zoo
worden o. a. de plafonds van het in aanbouw
zijnde Post- en Telegraafkantoor te Brussel daarvan
vervaardigd. Onder de groote werken kunnen we
noementwee reservoirs te Sevres-aux-Bruyeres
voor La Compagnie generale des Eaux de Paris,
elk hoog 5 meters, 16 meter middellijn en der-
halve met een inhoudsvermogen van 1,000,000
liters, drie overwelfde reservoirs elk van 200,000
liters voor de waterleiding te Villiers Bretonneux,
een reservoir voor La Cotnpagnie du Chemin de
fer de l'Ouest te Alemjon, groot 200,000 liters,
een reservoir van 200,000 liters op het kasteel
te Fontenay sous Bois, enz.
De uitvinding is nieuw en onze bekende Hol-
landsche voorzichtigheid is ons een waarborg, dat
de toepassing niet al te snel zal geschieden. Wij
wezen reeds vroeger op de „kracht der gewoonte";
maar waar elders gebleken is, dat de resultaten
zij met hare muzikale stem van Calcutta en den
Oost verhaalde, of de tropische bloemen eu gewassen
beschreef, of het leven schilderde der donker-
kleurige bewoners van Bengalen. Dan weder schiep
zij er behagen in, uit te weiden over hare indrukken
gedurende de lange zeereis, of wel over de denk-
beelden, die zij zich gevormd had van haar nieuw
vaderland, van oom Mark en van mij. Zoo ging
ons leven zeer rustig en geregeld voort. Ons
scheen het toe, alsof Polly aitijd bij ons was geweest,
en alsof wij niets zonder haar konden beginnen.
Het was reeds eenige maanden later, eer
oom Mark mij mededeelde, waarom hij zich
zoo lang in Londen had opgehouden. Hij had
namelijk beschikkingen moeten maken voor Polly's
opvoeding; hij had eene gouvernante aange-
nomen, die nu spoedig verwacht werd. Er was
ook in de nabij gelegene stad Hetherington
eene uitmuutende school, waar het nichtje verder
lessen kon nemen. Gedurende zijn verblijf te
Londen, was mijn oom ook op de gedachte geko-
men, dat ik nu lang genoeg t'huis geweest was,
en het dus tijd werd, dat ik wat van de wereld
zag. Met dit denkbeeld vervuld, ontmoette hij een
ouden academievriend, die gaarne als gouverneur
van een jongeling een paar jaren op het vaste land
wilde reizen. De beide vrienden werden het eens
over deze zaak, en nu vernam ik, dat ik binnen
veertien dagen naar het huis van den heer Ellis in
Louden vertrekken zou. Daar ik zeer verheugd
I
uitstekend waren, daar zullen ook in Amsterdam,
nu aldaar een fabriek is gevestigd, de cement-
ijzerwerken, systeem-Monier, hun weg wel vinden.
Jr*olitieli Overzlcht.
Wilhelm heeft ook te Breslau weder van zich
laten hooren. In eene toespraak zeide hij o. a. dit
»Ik hoop, dat het goede voorbeeld der provincie
Silezie, wat betreft de verwezenlijking van mijne
plannen tot verbetering van het lot der werklieden
zonder onderscheid van partij of gezindte, door alle
provincien zal worden gevolgd. Ik hoop, dat de
burgers eindelijk wakker zullen worden en het niet
alleen aan den staat en diens organen zullen over-
laten, de revolutionaire elementen te bestrijden,
maar dat zij daartoe ook zelven krachtig zullen
medewerken. Als dit geschiedt, ben ik overtuigd,
dat het zal gelukken in het geheele land den eer-
bied voor de kerk, de wet en de kroon te her-
stellen." Later bracht hij een dronk uit op Silezie,
dat in de dagen der vernedering te Tilsit en Merael
tot op heden een sehitterend voorbeeld had gegeven
van trouw en dapperheid tot in den dood. De
Keizer hield zich overtuigd dat deze gezindheid,
het schoonste edelgesteente in de kroon der provincie,
erfelijk zou blijken van geslacht tot geslacht. De
jonge Keizer weet juist wat hij zeggen moet om
geestdrift en sympathie op te wekken.
De Franschen praten zich moe over de jongste
ontdekkingen, een ware cronique scandaleuse. De
oneenigbeid tusschen de Boulangisten wordt hoe
langer hoe ergerlijker. De hertogiu d'Uzes had
eenige dagen geleden gezegd, dat zij generaal
Boulanger geld gegeven had om iemand om te
koopen, die goede diensten daarvoor bewezen had.
Blijkbaar werd daarmede Rochefort bedoeld. Thans
heeft deze geantwoord dat hij nooit iets gevr.iagd
noch gekregen heeft, zoodat, als de hertogin geld
gegeven heeft, de tusschenpersoon het gestolen heeft.
Hij zegt verder, dat de haat der hertogin tegen
hem veroorzaakt is door zijne aanvallen op den
jeugdigen hertog van Orleans, wieos tocht naar
Parijs geschiedde op aanstoken van de hertogin
d'Uzes. Zij wilde den graaf van Parijs afstand
laten doen van zijne aanspraken ten behoeve van
zijn zoon. Eenige bladen komen voor 'tlichtmet
eene uota, afkomstig van Boulanger, in antwoord
op de beschuldiging van de hertogin d'Uzes, dat
Boulanger haar schriftelijk zou hebben verzekerd
de monarchie te zullen herstellen.
Deze nota is zeer beleedigend gesteld; daarin
wordt gezegd, dat de hertogin gehoor heeft gegeven
aan gevoelens, die meer menschelijk dan staatkundig
zijn. Het is, volgens de nota, slechts vrouwelijke
perfidie, deze brieven niet te publiceeren, die niets
bevatten van hetgeen men beweert. Boulanger wil
deze gedragslijn niet volgen, niettegenstaande de
hertogin zeer goed weet, dat hij brieven zou kunnen
was over deze tijding, liet ik mijne vreugde den
vrijen teugel. De kleine Polly, die volstrekt niet
begreep hoe ik zoo vergenoegd kon zijn omdat ik
nu toch ook zoo tevreden was in haar gezelschap,
keek mij met hare groote zwarte oogen zeer ver-
wonderd aan.
Toen de tijd daar was, reisde ik naar Londen.
Daar deze stad mij nieuw was, had ik telkens meer
stof tot verwondering. Maar reeds na een vroolijk
verblijf van vier weken in Engelands hoofdstad ver-
trokken wij naar Parijs, van waar wij over Brussel
langs den Rijn naar Italie onze reis voortzetten. Wij
bleven twee jaren op het vaste land, gedurende wel-
ken tijd ik de ontdekking deed, dat Engeland niet de
wereld is, en de ruwe zijden van mijnkarakterbehoor-
lijk werden afgeschaafd. Mijn oom schreef mij gere
geld en nu en dan voegde ook Polly er een paar
woordjes bij. Eindelijk brak het oogenblik van terug-
keer aan. Het was mij vreetnd te moede, wanneer ik
er aan dacht, dat ik, nu ik zoo vele landen gezien
en zoo vele talen geleerd had, mij weder met den
kleinen beperkten familiekring tevreden moest stellen,
hoewel het mij aan den anderen kant een troost was
mijne oude lievelingsplekje terug te zien, en de wel-
bekende stem van oom Mark en zijnen vriendelijken
lach weder te hooren. Het was omstreeks Kerstmis
toen ik thuis kwam. Welk een zalig gevoel bevat
niet louter het woord geboortegrond Het was
avond toen ik aankwam, en miju oom ontving
mij reeds op den drempel van het huis. Zijn
publiceeren, die volledig bewijzen, dat de hertogin
op dat tijdstip monarchie en prinsen geheel vergat,
en dat zij toen alleen droomde van hem dien zij
groot wilde maken. De onbeschaamde balling van
Jersey gaat insinueeren, dat de hertogin d'Uzes
hem alleen „pour l'amour de ses beaux yeux"
met schatten heeft overstroomd, en dat hij tegenover
haar geenerlei verplichtingen van politieken aard
op zich had genomen. De #brav" general" lijkt
op een kapitein, die in de koffiehuizen der gar-
nizoensteden zijn hof maakt aan de buffet-juffrouw,
zegt een voormalig vriend. Wat in Frankrijk al
niet kanMen kan er door omkooperij de grootste
fielten bovenop halen.
Stel u Frankrijk voor in handen van dien avon-
turier en van de klaploopers, die hij met zich
voerde. Hoe gelukkig, dat de regeering toepakte
en het proces voor het Hoog—gerechtshof begon.
Vele maanden lang hebben tal van medewerkers
van de Figaro Boulanger bewierrookt en het publiek
op de hoogte gehouden van de nietigste bijzonder-
heden in zijn avontuurlijk bestaan, alleen niet van
zijne gewetenlooze samenzweringen en zijne jammer-
lijke bedriegerijen. Omhoog gestoken heeft de
Figaro een gewetenloos avonturier, iemand die
zich zelf als een schaamtelooze ploert heeft onl-
maskerd, door zijn schrijven ^pour l'amour de
ses beaux yeux."
Men moet er versteld over staan, 't is een
raadsel voor tijdgenoot en nageslacht, hoe zulk een
jammerlijke en nietswaardige figuur bijna twee jaren
lang het middelpunt is geweest van eene beweging,
die geheel Frankrijk dreigde mede te slepen en bij
velen de stem van het gezond verstand maar al te
lang heeft onderdrukt. Met zoo'n rijke hertogin
d'Uzes, een brav' general en wat bezoldigde hand-
langers maken vele kiezers goede zaken.
Over de positie, die de Engelschen in Afrika
innemen, heerscht hier en daar nog veel ontevreden-
heid. In Lissabon moest de politie zelfs maat-
regelen nemen tot voorkoming van ongeregeldheden
bij de meetings, die zijn belegd om tegen de
EugelschPortugeesche conventie te protesteeren.
De gisting, die op vele punten van het koninkrijk
heerscht, schijnt tot de Azorische eilanden overge-
slagen te zijn en daar een zeer bedenkelijk karakter
te hebben aangenomen. De regeering heeft be-
sloten troepen te zenden om daar de orde te
handhaven.
In de gisteren gehouden zitting der Tweede
Kamer heeft de minister van ftnancien de staats-
begrooting voor 1891 aangeboden. Daaruit blijkt
dat, tengevolge van de spoorwegovereenkomsten en
de afschaffing der rechten op het Noordzeekanaal,
met berekening van het gewone accres der middelen,
gezicht riep mij dadelijk een vroolijk welkom toe,
en hoewel hij wat grijzer was dan bij mijn vertrek,
kwam hij mij toch nog voor als dezelfde lieve,
oude, hartelijke oom.
God zegene u, mijn beste jongen, waren zijne
eerste woorden, toen hij mij met zich nam naar
zijne studeerkamer.
Kom binnenPolly en ik hebben gedurende
de twee laatste maanden bijkans uitsluitend over
u gesproken. Waar is de kleine heks nu ge-
bleven Zij heeft toch, God weet hoe lang, buiten
voor de deur met mij op u gewacht. Polly
Polly
Mijn oom ging haar toen halen, en keerde
spoedig met haar terug. Maar welk eene verandering
trof mijne oogen! Het kleine meisje was tot eene
bloeiende jonkvrouw opgegroeid. Het lange, voile,
gitzwarte haar en de donkere oogwimpers herkende
ik nog wel, maar de verandering van het klimaat
en de versterkeode buitenlucht hadden zulk een
bios van gezondheid op hare wangen getooverd,
dat het waarlijk niet te verwonderen was, dat ik
haar bijna als eene vreemde beschouwde. Maar
voor de avond voorbij was, stonden wij weder op den
ouden voet. Ik had veel te vertellen en voerde dus
bijna uitsluitend het woord, maar hoewel ik hoofd-
zakelijk tot mijn oom sprak, kwam het mij toch in
mijn binneuste voor, alsof ik mij alleen met Polly
onderhield. Zoo dikwijls mijn oog het hare zocht
te ontmoeten, sloeg zij hare wimpers neder, ea
COURAIVT
