Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
GELDLEENING.
No. 2609.
Zaterdag 17 Mei 1890.
groot 0400,00,
Binnenland.
30e Jaargang.
Oii
ABONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen 1,—. Franco per postVoor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,4-0. Voor Amerika 1,32£.
Men abonneert zicb bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushonders.
ADVEBTENTIEN:
Van 1 tot 4- regels 0,40. Voor elken regel meer /0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot het plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
Hit blad vepachtjnt Uinwdas- en Vrijdayavond bij den nltgever P. J. V k IV BE S A IK D E te Ter Weazen.
Bij deze courant behoort eeu bijvoegsel.
Burgemeester en Wethouders van WESTDORPE
maken bekend, dat ten behoeve dier gemeente
eene GELDLEENING zal worden aangegaan
in aandeelen van 100,— aan toouder, of voor
bet geheel ten name van den inschrijver tegen
eene rente van hoogstdis 4 pet. 'sjitars, met
jaarlijksche alios.
De storting van het kapitaal moet geschieden
op 31 dezer.
De inschrijvingsbiljetten zullen behoorlijk onder-
teekend en gedagteekend, moeten bevatten namen,
beroep en woonplaats van den inschrijver, ol voor
het geheele kapitaal dan wel voor welk
getal aandeelen wordt ingeschrevenen
tegen welke rente.
Deze biljetten zullen uiterlijk op den 24 dezer
aan den Burgemeeeter in gesloten adres (waarop
Geldleening Staat vermeld) moeten zijn toegezonden
of in een daartoe bestemde bus ter Secretarie zijn
ingeleverd, alwaar van heden af, telken dage van
's voormiddags 8 tot 12 ure de verdere voorwaarden
dezer leening voor een ieder ter iuzage zijn neder-
gelegd, en nadere inlichtiugen zijn te bekomen.
Westdorpe, 12 Mei 1890.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
C. VAN WAES, Burgemeester.
M. J. B. KIEBOOM, Secretaris.
JPolitieli Overzicht.
In den Duitschen Rijksdag betoogde Moltke,
dat de zware krijgstoerustingen niet alleen ter
wille van de bezittende klasse worden gemaakt.
De regeeringen willen den oorlog niet, inaar de
elementen, welke den vrede bedreigen, liggen in
de volken zelveu. Men vindt deze elementen bij
de velen, die, door het lot in ongunstigen toestand
geplaatst, door een verandering der maatschappij
langs den weg van geweld hun toestand hopen te
verbeterenofschoon dit alleen door geregelde
hervormingen en arbeid kan verkregen worden
terwijl in het buiteuland de vrede door het nationale
streven der afzonderlijke rassen wordt bedreigd.
Alleen een sterke regeering kan deze elementen
in toom houden en eene verstandige regeering,
die zich sterk gevoelt en het geluk van het volk
door hervorming wil vestigen, zal zich wel wachten
een oorlog te beginnen. Een zwakke regeering
daarentegen is steeds een gevaar voor den vrede.
Dat juist de grootste Staten in Europa zwaarder
gewapend, dan ooit te voren, tegen elkaar over
FEUILLETON
a)
Plotseling verlichtte een bliksemstraal het lokaal
en van de zeezijde kwam een wiudstoot tegen het
huis, die ,/den vliegeuden Hollander" bijna aan het
vliegen bracht. In de aangrenzende zaal vlogen
de ruiten van een openstaand venster aan scherven
en van het dak viel een regen van pauuen op de
straat neer.
,/Een geduchte onweersstorm" zeide de rechter
en dronk zijn glas leeg.
Ja, voor iemand die niets ergers beleefd heeft,"
sprak de opperhoutvester, maar toen ik in Rusland
was, heeft het harder geblazeu. Vijfduizend hecta-
ren dennenbosch waaiden daar eens orner bleef
geen enkele boomstam staan. Grootvorst Iwano-
witsch kocht honderd prachtige Arabische volbloed-
hengsten voor het houthakkersloon, dat hij n« uit-
spaarde."
Nu kwam de majoor or bij.
flDeze geschiedenis herinnert mij aan een voor-
val uit den oorlog tegen de Turken, waarvan ik
nog niet gesproken heb, mijne heeren. Het was
voor den slag bij de Turksche grenzen. Ik had
mij bij een verkeuning te ver in de woesteoij ge-
waagd en werd door de vijandelijke cavallerie ver-
volgd. Mijn paard stortte bijna neer van vermoeid-
staan, is zeer te betreuren. Wee hem, die het
waagt de lont, in Het krUit te werpen Wanneer
het geldt het behoud van den vrede en de maat-
schappelijke orde, dan moet geen geldelijk offer
te groot zijn. Zelfs de best gevulde schatkist baat
niets, wanneer de vijana in het land is en de
Staatsbanken en de particuliere banken, alles kan
plunderen. Dat de oorlog, die ons reeds tien jaren
bo ten het hoofd hangt, tot dusver is vermeden,
hebben wij alleen te danken aan onze sterke regeering,
die een krachtige vredespolitiek kan volgen. Ik
geloof zeide Moltke ten slotte dat alle
regeeringen oprecht streven naar behoud des vredes,
evenals de volkeren zelven. Ik heb ook vertrouwen
op de goede bedoelingen ouzer buren, maar zekerheid
viuden wij alleen bij ons zelven.
Ter gelegenheid van de viering van het 60jarig
zelfstandig bestaan van Belgie en tegelijkertijd van
het 25jarig regeeringsjubileum des Konings is in
het programma der feesten te Brussel wederom,
gelijk voor 10 jaar, opgenomen een optocht der
schoolkinderen. Daaraan zullen 29,000 kiuderen
deelnemen, vau de Brusselsche gemeentescholeu
omstreeks 10,000 leerlingen, en van die der voor-
steden van 2000 tot 3000 elk. Aan het boofd
der kinderen vau elke gemeente zal de schepen
voor onderwijs met de schoolcommissie marcheeren
terwijl de stoet wordt opgeluisterd door de ka-
pellen der burgerwacht van Brussel en de voorsteden.
De kinderen worden alien, na afloop van den op
tocht, door de stad Brussel onthaald.
De Kamer behandelde het ontwerp der regeering
tot wijziging van de heffing van den suikeraccijns.
Onder de tegenstanders zijn er, die beweren, dat
de suikerfabrikanten worden opgeofferd aan de
raffinadeurs en willen in plaats van de voorgestel-
de opheffing der beide laagste klassen, voorgesteld
als middel om kunstmatige kleuring te voorkomen
liever de saccharimetrie zien ingevoerd. Een ander
echter zag in de regeling een bevoordeeling der
fabrikanten en stelde voor, dat de regeering de
typen, indertijd te Keulen vastgesteld, zou herzien
waartoe een groote fabriek te Antwerpen zich be-
schikbaar heeft gesteld. Men verweet der regeering
dat zij, om 6 millioen francs uit den accijns te
halen een cijfer dat thans reeds wettelijk is voor-
geschreven, maar wegeng de premies op verre na
niet is bereikt den landbouw en de nijverheid
benadeelt. Alle voorgestelde amendementen werden
verworpen. Daarna werd het ontwerp met 64 tegen
12 stemmen aangenomen. Tien afgevaardigden
bleven buiten stemming.
In Hongarije, waar werkstakingen zelden voor
komen, hebben de werkstakende bakkersgezellen de
patroons gedwongeu, het loon te verhoogendaar-
door verhoogen de bakkers den prijs van het brood,
ofschoon zij het even duur berekenden, als in den
duren tijd. De regeering kan hiertegen niets doen
heid. Toch wilde ik mij niet overgeven en reed
daarom naar een uitspringende rotspunt. Daar
wilde ik met den rug tegen leunen en mijn leven
zoo duur mogelijk verkoopen. Nauwelijks was ik
bij de rots of een verstikkende heete wind kwam
van de bergen en voerde zoo'n groote massa zand
mee, Rat mijn vijanden, paarden en ruiters er on
der begraven werden. Ik stond zelf beschut door
de rots. Caramba maledettodat was een wind,"
besloot hij en voegde er nog een Turkschen vloek
bij om zijn verhaal te bevestigen.
De rechter had bemerkt hoe kapitein Hagedoorn
tegen het einde der vertelling zich hoelangerhoe
meer in wolken tabaksrook hulde en telkens grootere
teugen nam uit zijn theekop die nu niets dan rum
bevatte. De rechter wist wat dat beduiddede
kapitein maakte zich gereed om den majoor door
een nog sterker stukje te overtreffen.
Werkelijk het was zoo.
ffDat beteekent nog niets, mijne heeren," begon
de kapitein na een diepe ademhaling. „De ver-
sehrikkelijke wind, waar de majoor van sprak, is
nog maar een Meikoeltje vergeleken bij den wervel-
storm, waarbij ik in den Indischen Oceaan schip
en manschap verloor. Wij hadden hem lang zien
aankomen en waren volstrekt niet bang voor een
flink bol zeil, maar dat het zoo blazen kon, had
zeker niemand onzer gedacht. Sapperloot het blies
zoo. In den beginne trachtten wij de zeilen te
bergen, maar in een oogwenk waren die aan liar-
en het is de vraag, of het publiek eendrachtig
zich er tegen zal verzetten.
De Hongaarsche autoriteiten hebben geheel anders
dan in Oostenrijk, tot nog toe geene maatregelen
tegen de sociaal-democratie genomen. In vroeger
jaren is het meermalen geschied, dat bekende
anarchisten en socialisten te Pest kwamen, als zij
in Oostenrijk niet werden geduld. De politie
hield hen in het oog, maar maakte het hun niet
lastig, zoolang zij geene aanleiding gaven tot
klachten. Zocht zulk een persoon werk en vond
hij het, dan kon hij ongestoord blijveu; de politie
belette alleen vreemdelingen vergaderingen te houden
of op te ruien. Zeer zelden kwam dit voor.
Uit Spanje luiden de berichten over den socialen
toestand iets gunstiger. De betooging op den 1
Mei heeft te Madrid weinig indruk gemaakt. In
de fabrieksplaatsen van Catalonie, Andalusie en de
Baskische provincien is het evenwel anders daar
duren de werkstakingen nog voort, maar de vrees
voor ernstige rustverstoring is geweken. Vele
families, die uit Valencia en andere steden waren
gevlucht, zijn teruggekeerd.
In het Parlement van Italie heeft de minister-
presideut Crispi zijne buitenlandsche politiek ver-
dedigd. Van de zaken in het Oosten sprekend,
zeide hij, dat het de plicht was van het Italiaansche
gouvernement de onafhankelijkheid der zelfstandige
staten te verdedigen. Italie kon niet ongevoelig blij-
ven voor het lijden der christenen onder de Turksche
heerschappij en het was altijd tusschen beide ge-
komen om de goede verhouding te herstellen,
ofschoon nooit de integriteit van Turkije en het
behoud van den vrede werd uit het oog verloren.
In overeenstemming met Oostenrijk en Engeland
had het Italiaansche gouvernement in Bulgarije
met goeden uitslag gepoogd te verhinderen, dat
iets werd gedaan, wat den vrede kon in gevaar
brengen.
In Afrika, zeide Crispi, was het gouvernement
niet voornemens de tegenwoordige bezittingen van
Italie uit te breiden. Uit Abessinie of Soedan dreigde
geen gevaar meer. De goedkeuring van het parlement
zal worden gevraagd op een plan van vestiging eener
kolonie. Met Engeland bestond volkomen overeen
stemming en zonder Engelands voorkennis werd niets
ondernomen.
Door de Haagsche politie is tegen verschil-
lende patroons proces-verbaal opgemaakt, ter zake
van overtredingen der arbeidswet o. a. wegeushet
niet hebben van arbeidskaarten voor jongens beneden
16 jaren; het zonder dispensatie laten arbeiden
door vrouwen 's avonds na zeven urenhet in
de werkplaatsen niet voorhanden hebben van een
lijst, waarop de werkuren vermeld staan, en voor
den weggewaaid. Mijn eerste officier wilde in
lachen uitbarsten, omdat wij in eeu oogenblik
zoo kaal er afgekomen warenhij deed den moud
open ritsdaar blies de wind zijn tanden en
kiezen los, de keel door, en de maag in, waar ze
rammelden als knikkers in een zak. Onze armdikke
marsschootskettingen knalden als voermanszweepen
in de lucht, terwijl de zware boegankers en de
groote deksbooten om het hardst wegvlogen. Het
eene stuk van het schip verdween na het andere.
Eindelijk kwam ik ook aan de beurt. Ofschoon
ik mij aan de groote ra had vastgebonden, werd
ik door den wervelstorm losgerukt en meegevoerd
tot ik eindelijk ergens in het water neerviel en
de golven mij bedekten. Toen ik weer tot bezin-
ning kwam was er geen spoor meer vau mijn schip
te onldekken, ik zag alleen golven om mij heen,
de kleinste was nog vijfhonderd voet hoog en de
haaien knabbelden reeds aan mijn zeelaarzen
Jongen jongen," zei ik tot me zelven, dat loopt
verkeerd af en bereidde mij tot een rechtschapen
zeemansdood voor.
Nu komt de redder, dacht de rechter, want de
kapitein was uit alle gevaren steeds op eene won-
derdadige wijze gered geworden.
Plotseling zie ik in de nabijheid een boot over
de golven voortschieten slechts een enkel jonkman
hanteert de riemen. Hij wenkt mij toe dat ik
nog een oogenblik mijn uiterste krachten moet
inspannen om boven water te blijven. Moedig
't niet inleveren van de arbeidskaart binnen twee-
maal vierentwintig nren.
De heer F. Domela Nieuwenhuis trad dezer
dagen te Finsterwolde op voor een talrijk publiek,
grootendeels uit arbeiders bestaande. Zijn rede
heeft evenwel niet veel succes gehad. De 8urige
werkdag laat den boerenarbeider koud, want hij
werkt nooit langer dan 8 uren bij den boer, behalv6
in den oogsttijd. Het onzinnige van zijn eisch,
den vorigeu winter te Finsterwolde uitgesproken,
voor den arbeider 8 shillings 4,80) per dag,
8 uur werken, 8 uur genot en 8 uur slaap, was
zelfs den minst ontwikkelden arbeider in het oog
gevallen. Daarbij komt dat de invloed dien D. N.
op de werkstaking in de venen heeft gehad, in het
Oldambt een ongunstigen indruk heeft gemaakt,
want het werkvolk dat van daar uit naar de venen
was getrokken, was met het loon, 1,75f 2,50
per dag, tevreden.
De werkstaking bij de firma Ter Kuile
Morsman, te Enschede, is geeindigd. Dinsdag
namiddag zijn de werklieden weder aan den arbeid
gegaan. Uit een schrijven in de Haarl. Ct. valt
af te leiden, dat deze uitkomst te danken is aan
de bemoeiingen van den R.-K. geestelijke Dr.
Ariens, die in de vorige week met de predikanten
van de Hervormde en Chr. gereformeerde ge-
meenten beproefde, de fabrikanten tot toegeven
te bewegen. Na de ervaring van de vorige week
zijn thans de bemoeiingen bij de werklieden ge-
slaagd. De heeren Ter Kuile Morsman heb
ben zooveel mogelijk wevers weder aangenomen,
zoodat slechts een negental ander werk moet
zoeken.
De arbeiders, die niet zijn toegelaten, worden
door de overigen onderhouden, gedureude ten
hoogste 3 weken of tot zoolang ze elders werk
hebben gekregen.
De gemeenteraad van Lonneker besloot met het
oog op de werkstaking te Enschede aan burge
meester en wethouders een crediet te verleenen
van 500 voor eventueel te nemen buitengewone
politie-maatregelen.
Nu de werkstaking geeindigd is, zal dat crediet
wel ongebruikt blijven.
Te Appelscha is weder eene werkstaking in
de veenderij uitgebroken. Het geschil is ontstaan
over het loon voor het droogmaken van turf.
Een later bericht meldtAlle arbeiders zijn
uit het veenwerk teruggekeerd, en de arbeiders
van elders huiswaarts gegaan. Geen schip wordt
geladen. De burgemeester en de politie zijn aan-
wezig. Alles is rustig.
De werkstakers hielden een optocht langs de
straat of woonplaats der verveners. De stoet
bestond uit ongeveer 700 manuen en vrouwen.
In eene proclamatie, door een der hoofden na den
kampt hij tegen de elementenmet sterken arm
grijpt hij me beet en trekt mij in de boot ik
was gered
Nadat hij mij nabij Batavia had aan land gezet,
onttrok hij zich door de vlucht aan mijn dank.
O, kon ik hem vinden, mijn edelmoedigen redder,
ik zou hem in mijn huis voeren en alles met
hem deelen, wat mij toebehoort, want ik zeg u,
mijne heeren, het was geen kleinigheid, voor den
den drommelEen Chineesche vloek, nog veel
langer dan de Turksche vloek van den majoor,
vormde het slot van dit schoone verhaal.
Kapitein Hagedoorn stond op en de andere
heeren volgden zijn voorbeeld, daar zij sedert
lang niet meer waagden zijn zeeverhalen te willen
overtreffen. Zij betaalden hun gelag, wederzijds
zeide men elkander goeden avond en het gezelschap
ging uit een.
Toen de rechter bij het naar huis gaan den
hoek van een straat omsloeg, brak hij in een
lachbui los. #Er is vandaag weer wat opgelepeld
zeide hij zacht. „'t Is jammer, dat vergeten wordt
elken avond de verhalen op te teekenen. Maar
de leugens van den ouden zeerob zijn amusant,
dat is waar. Het schijnt bijna of hij ze zelf voor
waarheid aanneemt. Pardon
Dit laatste woord gold een heer, dien hij in de
duisternis tegen het lijf liep. Daardoor viel een
portefeuille, die de vreemdeling onder den arm
droeg, en toen beiden zich bukten om het gevallene
TER \EIZE\S
COIIRAHIT
