Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 2242.
Woensdag 10 November 1886.
26e Jaargang,
a m
®l WlBtmSBB
Binnenland.
mmmm
1BONNEMENT:
Per drie maanden binnen Ter Neuzen f 1,Franco per post: Voor
Nederland 1,10. Voor Belgie 1,40. Voor Amerika 1,32^.
Men abonneert zicb bij alle Boekhandelaars, Postdirecteuren en Brieven-
bushouders.
ADVERT ENTIEN:
Van 1 tot 4 regels 0,40. Voor elke regel meer /0,10. Grootere letters
worden naar plaatsruimte berekend.
Men kan zich abonneeren tot bet plaatsen van 500 regels en meer per
jaar, tot veel verminderden prijs.
»lt blad verwcliijiit Plnsdag- en Vrijdagavond bij den nltgcrep P. j. VAN I» E 8 i N D E te Ter Nenzcn.
Politiek Overzicht
De Engelsche gezant Sir William Whit werkt
ijverig te Konstautinopel, zegt men, maar wat hij
er doet, daarvan meldt men niets in de Engelsche
bladen. Bij den Sultan is hij eindelijk toegelaten
om zijne geloofsbrieven te overhandigen, maar dat
schijnt ook alles te zijn. De groote heer houdt
de Britten op een afstand, zelfs de Eransche gezant
te Londen kikt niet meer over Egypte, misschien
glad overtuigd, dat John Bull toch niet met een
mooi praatje uit het Nijlland is te lokken, waar
de groote heer al lang voor stroopop heeft gespeeld
en toch niets zou te zeggen krijgen, al pakken de
Engelsche soldaten hunne rausels op 1 Januari,
als wanneer zij volgens eene vroegere bepaling het
land zouden ontruimeu.
De Britten doorloopen een woeligen tijd en't is
dientengevolge niet alles, aan het hoofd der zaken
te staan. De oude heer Gladstone gaat van
het politiek terrein af, alleen de Iersche zaken zal
hij nog blijven behartigenen daarvoor is wijsheid
noodig, want de toestand in Ierland is een br^n
van groote bezorgdheid. Of de reis van Victoria
door het groene eiland, zooals het Ministerie heeft
voorgesteld, de gemoederen daar tot bedar;ng zal
brengen, mag met recht betwijfeld worsen. De
Ier vraagt daden, geen beloften. De rejs van den
Prius van Wales heeft ook niets uiOewerkt; de
rassenhaat is te bitter, de afscheidi^g der klassen
te scherp, de godsdienstige versjAiHen zijn te groot
om door de verschijuing vary een Koningin zelfs
te worden weggenomen. Mjsschien zou 't niet on-
dienstig zijn, dat lord Salisbury, a, la Von Bismarck,
nieuwe betrekkingen met het Vatikaan ging aan-
knoopen en de goede ver$fandhouding tusschen de
Curie en de Engelsche regeering bevorderde; want
Leo XIII wantrouwt d? „Home Rule"—beweging
en hare leiders. Ook in Schotland komen stemmen
op, die een //Home Ru!e" voor hun land wenschen.
Op eene meeting te Dundee kwam men tot de
conclusie, dat een zelfl,estuur voor Schotland nood-
zakelijk is. Men veionc[erstelt dat de beweging
in Schotland zelf nijt veel opgang zal maken;
maar 't is toch weer eene beweging en van bewe-
gingen heeft men in Albion al meer dan genoeg.
Den 9 Nov., bij gehgenheid van den optocht van
den Lord-Mayor, wiljen 00p de socialen meedoen,
doch de Londensche politie heeft strenge bevelen
om elken anderen opt<,cht te beletten. De eigenaars
ol bewoners van wijpelhuizen zijn uitgenoodigd om
op die dagen hunm vensterluiken te sluiten.
In de Eransche Kamer komen de discussien
over de begrootinj,en aan de orde. Eene inter-
pellatie van den ifonapartistischen afgevaardigde
FEU.[LLETON
3)
Marianne aarzeldg nogallerlei gedachten kruisten
zich in haar bre n. Zij dacht„mijn man zou
weigeren, die mensqien zijn vijanden van hem
vijanden, waarom p zij schijnen integendeel de
beste bedoelingen <e hebben en doen al het mo-
gelijke om den vred. te herstellen."
En de kinderen fogen haar angstig aan. Welk
een vooruitzichtspgelgoe^ lekkers, alles in over-
vloed. Sinds drie dagen hadden zij van niets
anders hooren sprekei
vWat zal ik hun in ruil geven dacht Marianne,
ik heb geen recht, hm, dat genoegen te onthouden
Zij nam de uitnoodigi:,g aan en de kinderen klapten
in de handen.
tleest was inderdia(j schitterend en vol leven.
Meer dan veertig kinderen zaten om een kolossale
tafel, met bloemen versierd en volgeladen met
eetwaren, heerlijke Vorstenprachtige gebraden
gnnzen vol kastanjes reusachtige taarten en bergen
van klein gebak. gn 'j mooiste van alles waren
tien Kerstboomen, cqe een zee van licht verspreidden
over de honderden stukken speelgoed van allerlei
vorm en kleur.
Marianne kwam V/at ]aat, maar toen men haar
zag met haar vier k|einen^ werd er dadelijk plaats
geraaakt. Na een kwartier had ze moeite, de
Delafosse over de buitenlandsche politiek zal ook
ter sprake komen, terwijl anderen zullen aaudriijgen
op versterking der vloot, die volgens soiiQmigen
verre ten acliter staat bij de Engelsche,In het
Engelsche Parlement werd onlangs hgf tegendeel
beweerd. Zoo komen de Ministers van Marine
aan nieuwe credieten.
Ook de berichten uit Birma zijn weder ongun-
tig. Negen honderd opstjhdelingen hebben een
aanval gedaan op de ,#fad Minhla en brand ge-
sticht, waardoor zeej groote schade is veroorzaakt,
terwijl de militaijs macht in Zuid-Afrika evenzeer
in de wapenen moet blijven. Eene deputatie heeft
zich gewend, tot den Minister van Kolouien, die
hem, in belang der kolonie Natal, de aunexatie
van Ztfeloeland kwam aanbevelen, aan wie de
Minster ten antwoord gaf, dat eene schikking
Vas getroffen tusschen den Gouverneur van Natal
en de Boeren. Dientengevolge zou Engeland het
protectoraat aanvaarden over het oostelijk (aan zee
grenzend) gedeelte van Zoeloeland, hetgeen dus
een nieuw //Reserved Territory" zou worden, terwijl
de Nieuwe Republiek (door de Boeren gevestigd)
het westelijk deel zou houden. Dat de kuststreek
onder het protectoraat van Engeland spoedig zal
worden geannexeerd, dat is zeker; want bij den
Brit is protectoraat de voorbode van annexatie.
De regeering van het Pyreneesche schiereiland
kan over Frankrijk tevreden zijn. De prefecten
der aan Spanje grenzende districten hebben strenge
instruction ontvangen. Ieder Spanjaard, die niet
van de noodige papieren is voorzien, zal genood-
zaakt worden het Fransche grondgebied te verlaten.
Dat de Carlisten met dezen maatregel niet gediend
zijn, spreekt als een boek, maar voor Spauje's
rust is hij geld waard.
Veel last veroorzaakt eene oude wet in Duitsch-
land, volgens welke officieren buiten dienst niet
door den burgerlijken rechter door politie-bekend-
making mogen worden vervolgd, waardoor er tal
van schurken in vrijheid zijn. Het wenschelijke,
dat ten dezen opzichte in de rechtsbedeeling ver-
andering kome, wordt thans in Duitschland maar
al te zeer gevoeld.
Zaterdagavond hield de heer B. II. Heldt
in het Schuttershof te Middelburg zijne aangekon-
digde voordracht over arbeidswetgeving. In zijn
iuleidend woord gaf spr. te verstaan, dat hij inter-
nationale arbeidswetgeving bedoelde. Daarom werd
eerst betoogd waarom arbeidswetgeving noodig was
en waarom ze internationaal moest zijn. Tal van
oudsten weer te vindeu, die zich onder de anderen
gemengd hadden, en er heerschte zulk een vroolijk
rumoer onder het kleine volkje, dat men het hoofd
er bij kwijt raakte.
z/Wilt gij ze nu al meenemen
n't Is laat, en morgen
,/Morgen is 't feestdag en hedenavond behoort
gij ons, om een uur begint men speelgoed uit te
deelen. Gij zult toch niet willen, dat uwe kinderen
heengaan, eer zij hun deel gehad hebben
ffDan laat ik mijne twee oudsten blijven," zei
Marianne, „en ik vertrouw u het derde toe,
terwijl ik den kleinste te bed breng. Zie, hij
slaapt en mijn buurvrouw heeft beloofd mij te
wachten."
Men liet haar gaau, en het souper ging voort,
onder verdubbelde vroolijkheid en luid gelach.
Op straat was het koud en eenzaam. 't Was,
of plotseling een wolk langs hare oogen trok en
of ze een steek in 't hart kreeg. Zij week terug.
//Gij
z/Ja, ik
,/Wat doet hij hier Zeker zijt ge thuis ge-
weest P O, God, als men u eens zag
//O, ze mogen me wel zien, ik maal er niet
om, de slag is geslagen."
z/De slagwat bedoelt gij Jacques Maar
wat ziet ge er vreemd uit. Ik ben bang voor u.
Wat komt ge hier doen? Maar gij wilt toch
immers niemaud dooden
z/Ik wilik wildat alles hier in de
lucht vliegt, 't heeft lang genoeg geduurd. Het
rijk der bourgeois is uit."
»Ongelukkige, wat zegt gij Zijt gij gek
grepen uit het leven van den arbeider waren even
zooveel redenen daarvoor. Yervolgens ging spr,
na, wat de arbeidswetgeving behoorde te regelen,
en hoever men thans in Nederland op dat gebiec
gevorderd is. Uit hetgeen de heer Heldt wenschte,
zooals verbod van arbeid voor kinderen van 12 a
14jarigen leeftijd en van arbeid des Zondags en
des nachts voor jongelieden tot 16 a 18 jaar;
regeling voor den arbeid door vrouwen en beper-
king van den arbeidstijd voor volwasseneneene
verzekeringswet enz. bleek voldoende, dat de Neder-
landsche wetgever, naar spr.'s oordeel nog heel niet
gevorderd is en het bij een eersten bescheiden stap
wet Van Houten, gelaten heeft. Van alle landen
van Europa is dan ook alleen Belgie ons niet
voorbij gestreefd.
Ten slotte besprak de heer H. de vraag»wat
mag in afwachting van wat gewenscht wordt niet
worden verzuimd Het onderzoek der staatscom-
missie zal ongetwijfeld aan 't licht brengen, dat
arbeidswetgeving dringend noodig ismen zal nu
te weten komen, wat men reeds lang weten moest,
en wat men ook reeds lang weten zou, als men
voor veertien jaren de iuspectie hadde ingevoerd,
die Mr. v. Houten noodig oordeelde. De spr.
eindigde met een opwekkend woord aan de werk-
lieden om hunne belangen te leeren begrijpen, en
langs ordelijken weg te leeren bevorderen hij vroeg
hun belangstelling en samenwerking.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
onlangs aan onderscheideue Rijks-inrichtingen een
voorschrift doen toekomen, naar hetwelk zij fles-
schen zullen hebben te vullen met een blusschende
vloeistof, die steeds in gereedheid zullen moeten
zijn, om bij begin van brand dadelijk aangewend
te worden.
Een bezoek aan den calamiteuzen Vlietepolder,
hoe treurig de toestand daar ook is, kan niet anders
dan belang- en huiveringwekkend geheeten worden.
Was de dijk, welks steenglooiing als met een reu-
zenmes over eene lengte van 398 M. is afgesneden,
de vorige week nog in het bezit van zijne geheele
kruin, thans is er door 't voortdurend afkabbelen
en afvallen slechts een looppad overgebleven
de dijk toch is van binnen meest zand. Wee
hem, die zich een weinig zeewaarts begeeft; de
dijk is daar zoo ondermijnd, dat men van eene
aanzienlijke hoogte op den oorspronkelijken klei-
grondslag zou vallen, ja op sommige plaatsen op
het vroegere strand, maar waar nu niet minder
dan 17 M. water staat. Was men aanvankelijk
van plan den dijk door noodbeslag vooreerst te
houden, de loop, dien de zaken hebben genomen,
heeft daarvan doen afzien. De dijk is volgens het
z/Ik zeg kijk naar dat huis, met al dat
licht, waar men feest viert. Dat is hij, onze
uitzuiger, hij onthaalt zijn vrienden, dat canaille
Zie zoo, binnen tien minuten springt de heele
rommel
/,Springen springen herhaalde
Marianne, krankzinnig van vrees."
vJa, ik kom er vandaan, het dynamiet is er,
de lont is aan, te middernacht springt het."
Marianne begreep hem. Buiten zich zelve
greep ze hem bij den arm.
z/Ongelukkige ellendeling alle kinderen zijn
daar, de onze ook, de uwe
z/Wat? mijne kinderen zei de man,
de hand over het voorhoofd strijkende, als door
den bliksem getroffen. En eensklaps snelde hij
weg en verdween in den nacht, ter zijde van het
huis.
Reeds was Marianne naar binnen gesneld, wijd
opende zij de deur en riep
z/Het huis is ondermijnd. VluchtVlucht
Op een ander tijdstip zou men misschien gedacht
hebben die vrouw is gek, maar in dezen tijd van
dreigementen en gisting, vermoedde men dadelijk
het gevaar.
De sterksteu namen de kleinsten en zwaksten
op, en de grooten openden alle deuren, de kinderen
voor zich uit drijvend. Gelukkig werd het feest
gelijkvloers gehouden, met een paar stappen was
men op straat.
In eenige seconden was het huis leeg.
Twaalf slagen dreunden van de klok der fabriek,
een verschrikkelijke ontploffing barstte los, en het
oordeel der deskundigen over eene lengte van on-
geveer 400 M. reddeloos verloren. Zoo de wind
west of noordwest loopt, beschouwt men den val
van dat geheele dijkvak als zeer aanstaande. Met
het oog op dien zeer mogelijken val en alsgevolg
daarvau het inloopen der kuip (de eigenlijke polder
is door eene inlaag gedekt) heeft men met ruim
80 man den geheelen Zondag door ge werkt ter ver-
zwaring van een zoogenaamden spekdam. 's Avonds
had men de voldoening dezen zeedijk in spe tot
ongeveer een M. boven hoogwaterpeil te hebben
gebracht.
De aannemer van het werk, dat Zaterdag a. s.
zal besteed worden, zal o. a. dien dam moeten
doortrekken tot de oostelijke in goeden staat ge-
bleven nol. De begrooting hiervoor wijst een
bedrag aan van 17300, met de vorige 14000
een aardig sommetje. Behalve dit moeten nog
drie groote en twee kleine zinkwerken worden uit-
gevoerd, waarvan nog geen bestek en voorwaarden
zijn opgemaakt, doch welker kosten geraamd wor
den op 45000. Den te verwerken grond
steekt men af van den geteisterden dijk, die toch
ten doode is opgeschreven. Woensdag a. s. is
men bij goed weder van plan een stuk, in aan-
sluiting met dat, hetwelk Dinsdag 11. is gezonken,
te doen te gronde gaau. Daardoor wil men ook
de westelijke nol behouden.
Hoe treurig deze geheele zaak ook zij, toch
heeft zij deze lichtzijde, dat de talrijke arbeiders-
klasse te Wissekerke en te Kolijnsplaat, wier werk
te velde zoo goed als afgeloopen is en die van nu
af aan gedurende maanden tot lediggang gedoemd
was, minstens dit geheele jaar ten einde overvloedig
werk en dus ook brood zai hebben. G. C.
Eergisteren trad Domela Nieuwenhuis weder
in het V olkspark op, om voor de zooveelste maal
de onbekwaamheid der tegeuwoordige regeering te
bespreken.
Het beste middel tot verbetering zou een nieuwe
regeering zijn, door nieuwe kiezers tengevolge
van algemeen stemrecht gekozen. De Standaard
werd bij beurte gehekeld en bij beurte aangehaald
als instemmende met sprekers ideeen en bedoelingen.
De aandacht werd gevestigd op de betoogingen
der Belgische mijnwerkers en de stemming der
New—lorksche bevolking voor het lord—mayorschap.
De heer Pino trad weder met den spreker in
debat, en wenschte te bewijzen, dat de sociaal—
democraten niet tot regeeren in staat waren. Daar
dit volgens den voorzitter, niet aan de orde was,
zal de heer Pino dit op een andere vergadering
bespreken.
Penning, die presideerde, maande de talrijke
gebouw, zooeven nog vol licht en leven, was na
luttel oogenblikken nog een puinhoop.
Een vreeselijke ontsteltenis heerschte onder de
uit hunne feestvreugde plotseling opgeschrikte
menschen. 't Was of de dood op 't leven was
gevolgd.
Op eenigen afstand stond eene vrouw, alleen,
met een kind op den arm en drie andere, die
zich aan hare kleederen vastklemdeu. De vrouw
naderde de plaats van het onheil. Een enkele
gasvlam brandde in de straat, haar flikkerend licht
bescheen den afschuwelijken puinhoop, verlichtte
het lijk van een man.
Zij wilde het lijk naderen, zien of ze hem kon
herkennen.
Een blik was genoeg, snikkende trok zij haar
kinderen tot zich en viel op hare knieen.
Door de ruiten der kleine kerk van de werklieden
wijk straalde het licht en't plechtig kerkgelui riep
de geloovigen naar den nachtelijken dienst.
Door de geheele stad verspreidde zich het
gerucht van de ontploffing, menschen snelden toe
van alle kanten en betuigden hun schrik en
verontwaarding.
Het lijk van den man werd bemerkt en herkend.
//Jacques Houdaille, de werkstaker
//Ja," zeide Marianne, zich tot de verwoede
menigte keerendemet haar bevende hand de
anderen beschermende, ja, de werkstaker, maar
die niet scbroomde, den dood te gemoet te gaan
om ons te redden en zelfs te sterveu als een
roeteling. God zij hem geuadig.
EINDE.
mmsruE mum.
(S L O T.)
