Bede om htilp.
Brood- of losselzaad.
HERVERPACHTING
Handelsberichten.
Advertentien.
POLDER WALCHEREN.
Broed- of Mosselzaad
en verwijderde zich, om, naar zij zeide, later terug
te komen. Dit geschiedde echter nietvrouw if
zette koffie met water uit een ketel, die voortdu-
rend op de kachel gevuld gestaan had. Van die
koffie drouk zij, haar zwager en haar Sjarig zoontje.
Spoedig na liet gebruik werden alle drie onpasselijk,
de vrouw die 't meeste gedronken had liet ergste.
Den geheelen nacht klaagde zij over hevige buikpijn,
vergezeld van brakingende koffie die haar man
haar wilde geven, stond haar tegendaarom nam
zij wat pepermuntolie, die haar tegen den morgen
genoeg deed herstellen om naar den dokter te
kunnen gaan. Deze uitte dadelijk bet vermoeden
van vergiftiging, maar de vrouw kon zich niet voor-
stellen iets schadelijks gebruikt te hebben.
In den morgen van dien dag had II., naarzijn
werk gaande, vrouw V. d. L. ontmoet en haar
gezegd, dat zijn huisgenooten dien nacht zoo naar
geweest waren. Onmiddellijk daarop gaf zij haar
verbazing te kennen, dat ook hare overburen op
dezelfde wijze ziek waren. Van die buren was
een kind pas plotseling overleden, en een stierf een
paar dagen daarna.
Des avonds was de familie II. voornemens melk
te kokende gedienstige vrouw V. d. L. kwam
juist binnen en bood aan ze te halen. Zij deed
dit en het gebruik van deze melk berokkende
niemand nadeel.
Op St. Nicolaa*dag zouden in het gezin van II.
erwten gegeten worden; terwijl deze stonden te
weeken, kwam vrouw V. d. L. meermalen daar in
huis. Bij het eten van dien kost werd ook een
weinig aan het kind van 11 maanden toegediend;
dit werd onmiddellijk ziek, dadelijk daarop werden
een 3jarig meisje en een 5jarig jongetje ongesteld
en ook heel spoedig H. met zijn broer en zuster.
De vrouw die nog ongesteld was tengevolge van
het koffiedrinken, had niet gegeten en werd ook
niet ziek.
Des avonds kwam de misdadigster hen bezoeken
men deelde haar mede wat gebeurd was en toon-
de haar de erwten, die overgebleven waren. On-
der voorwendsel dat ze er lekker uitzagen, en zij
ze wel zou lusten, nam zij ze mede; men
begrijpt met welk doel.
Sedert kwam zij herhaaldelijk de familie H.
bezoeken, maar er deden zich geen verdachte ver-
schijnselen voor en de leden van het gezin her-
stelden langzamerhand, behalve II. zelf, die ten
gevolge van de vergiftiging hevige bloedbrakingen
kreeg en thans ook overleden is.
En waarom nu deze misdaden? H. wist niet
of de vrouw een fondsboekje op zijn naam had;
bij heeft er nooit iets van bemerkt. Maar vrouw
V. d. L. was geld aan zijn zuster schuldig, onge-
veer f 30. Wel een klein bedrag om er een
7tal personen voor naar 'tleven te staan!
Men weet dat de giftmengster misbruik van
sterken drank maakte; 'tis anders onbegrijpelijk
hoe zij, in weerwil van al die extra—inkomsten,
doodarm was en haar echtgenoot en kinderen ter
nauwernood kleeren aan 'tlijf hadden.
Een enorme sensatie maakt deze zaak vooral
in de buurt, waar de misdadigster woonde, even-
als de meeste harer slachtoffers. Ouders, zusters,
verdere verwanten houdt men er voor, dat tot dit
getal behooren.
Haar man is vrijgelaten, en met diep medelij-
den denkt men aan de ongelukkige kinderen die
men op straat ziet staan luisteren naar de gesprek-
ken, die over hunne moeder gevoerd worden.
Ilaar zuster verzekerdo mij gistermorgen, dat
het haar dikwijls opgevallen was, dat zij gejaagd
was alsof haar iets drukte; dit werd echter aan
geldelijke bezwaren toegeschreven.
Deze zuster staat met haar man en kinderen
zeer goed aangeschrevenmen begrijpt hoe zoo'n
werkzaam, fatsoenlijk arbeidersgezin ook door dezen
slag getroffen werd.
Met verlangen ziet men latere berichten tege-
moet waaruit zal blijken hoe het mogelijk is, dat
dergelijke zaken hebben kunnen plaats grijpen
gedurende eenige jaren zonder dat het bij fonds-
bestuurders en geneeskundigen argwaan wekte.
Bij het fort van Romaiuville, bij Parijs,
werd dezer dagen het lijk van een 7jarig meisje
gevonden, dat van honger en uitputting gestorven
was. Het kind was door haar krankzinnige moeder
in de vlakte verlaten. Deze had het verstand
verloren omdat haar man zonder verdienste was
en haar andere dochter, 15 jaren oud, het ouderlijk
huis verlaten had om zich aan ontucht over te
geven. Welk een vreeselijk drama in weinige
regels
Het dorp Wasquehal, bij Hijssel, is dezer
dagen het tooneel geweest van een verschrikkelijk
drama
Een jongeling van 25 jaar, Greve genaamd,
was in het veld langs de baan van den spoorweg
gaan wandelen met het inzicht zich onder den
eerst aankomenden trein te werpen.
De vader, die min of meer het doel kende van
zijnen zoon, snelde dezen achtema om hem te
beletten het ten uitvoer te brengen.
Yader en zoon ontmoetten elkander op de baan
er had eene hevige woordenwisseling plaats.
Eensklaps weergalmde het gefluit der locomotief
de trein naderde.
Eene worsteling ontstond op de baan tusschen
vader en zoon. De eerste wilde den tweede op
zijde trekken. Hij deed bovennatuurlijke pogingen;
maar zijne krachten begaven hem en hij viel op den
grontkv De zoon maakte van deze gelegenheid
geVrurf om zijnen vader van de baan te stooten
en ging zichzelven op de rails werpen.
Toen de vader opstond, moest hij niet meer
worstelen; voor hem op de met bloed besmeurde
baan, lag het ijselijke verminkte lijk van den
zoon
Veer tig jaren geleden richtte een onderne-
mende pandjeshuishouder een hem toebehoorend
stuk grond aan den noordoostelijkcn uithoek van
Londen tot begraafplaats in, en het duurde zoo
heel lang niet, of het dusgenaarnde Nort-East
Londen Cemetery had niet minder dan 20,000
lijken ongeveer, met het grootste overleg (want
de grond is duur) naast en op elkander gestapeld.
Toen kon de plek niet voller. Nu heeft de man
de zerken en kruisen weggeruimd, de overblijfselen
zijner 20,000 afgestorvenen doen overdekken met
eene laag beton, en het terrein als bouwgrond
aangeslagen. Aanvankelijk schijnen heeren aan-
nemers eenige gemoedsbezwaren te hebben onder-
vondendoch de dringeude behoefte aan arbeiders-
woningen in deze buurt legde daaraan al spoedig
het zwijgen op. Immers aan het wijkbestuur van
Bethnal—green zijn dezer dagen de noodige bouw-
plannen voorgelegd en dit vroede lichaam schijnt
in de wet geen termen te kunnen vinden tot een
veto.
De grootste tot heden bekeude diepte van
de zee is onlangs door het oefeningschip van de
marine der "V er. Staten, de Tuscarora, in de Behring-
straat gemeten, namelijk 4655 vademen (1 vadem
ongeveer 6 voet.)
Lit een upotlieek der middeleeuwen.
Onder dezen titel schrijft de heer V. H. in
bet Weekblad voor Pharmacie:
Alleen in de rommelkamers van apotheken die
een grooten naam hebben op het platteland, wor
den nog eenige restanten van drogerijen gevonden
die voor 500 jaren onontbeerlijk waren voor den
geneesheer, doch tegenwoordig nauwelijks hier of
daar nog door het volk voor de bereiding van
artsenijen worden gekocht, van welke de voor-
schriften eeuwenoud zijn en door mondelinge over-
levering van geslacht tot geslacht worden bewaard.
En ook deze dragen meestal alleen den ouden
naam, terwijl de apotheken in de plaats van de
gevraagde zeldzaamheid eenvoudig een geschikt
surrogaat aflevert.
Het Armenzondaarspoeder is niet meer zooals
voorheen, de tot poeder gestampte schedel van
een veroordeelde, die op de gerechtsplaats gebleekt
was, maar bestaat uit fijngerapste hertshoorn, en
in de plaats van slangenvet wordt een weinig
reuzel afgeleverd.
Elandsklauwen en mummie worden door paar-
denhoeven en asphalt vervangen en omdat deze
drogerijen meermalen voor sympatische kuren, tot
het weren en schadeloosmaken van tooverij ge
bruikt werden, blijken, de surrogaten nu nog
even krachtig te werken als eertijds de originalen
als werkelijke, met mos begroeide schedels,
echt slangenvet en de balsems of harsen van een
oud Egyptisch lijk een betooverd mensch of dier
konden helpen.
De heelmeester der middeleeuwen wist, dat in
dieren, kruiden en steenen krachten huisden,
daarin neergelegd om voor zieken genezing aan
te brengenwant, evenals voor hongerigen en
dorstigen door den goedeu Schepper spijs en drank
was voor den zieke de artsenij geschapen en
voor elk ongemak een bizonder middel, dat in
de natuur verborgen lag en door den wijze ten
deele gevonden was en ten deele nog gezocht
moest worden. W ant men zag dat voor den dood
geen kruid was gewassen en menige ziekte voor
medicijn niet wilde wijken en daarom kwam men
tot het besluit dat de verborgen krachten der
dingen niet alle aan de zondige menschheid ge-
openbaard waren. Niet alleen uit het planten-
en delfstoffenrijk werden artsenijen verkregen,
maar ook het dierenrijk leverde in groote mate
zijn contingent en in de apotheken der middel
eeuwen werden zelfs vele praeparaten bewaard,
voor welke de dieren de grondstof geleverd hadden
en die eveneens als huismiddeltjes in groot aan-
zien stonden.
De gal van een visch had den ouden Tobias
het licht teruggegeven en daarom werd snoeken-
gal onder zalven gemengd, die voor zieke oogen
lafenis moesten aanbrengen. Snoekengal en slan
genvet gaven een zalf tegen de „staar", want de
slangen hebben heldere oogen en eten fenkelkruid
wanneer zij blind worden. Om deze reden werd
fenkel een bestanddeel voor oogwatertjes.
//Wanneer de oogen van jonge zwaluwen ziek
schijnen, brengt de moeder een kruid dat celedo-
nia heet, dat is schelkruid (oogeklaar Gelderland,)
want dat is goed voor de oogen," schrijft Conrad
von Megenberg in het jaar 1350 in het „boek
der natuur/' de eerste geschiedenis der natuur
die in de Duitsche taal verscheen, en op dezen
grond heet het schelkruid (chelidonium) een voor-
naam middel bij oogziekten, natuurlijk tegen
vlekken op het hoornvlies.
Het volgens de regelen der kunst zeven maal
gedistilleerde schelkruidwater was echter voor arme
lui te kostbaar en al wilden zij ook gaarne hun
spaarpenningen daarvoor opofferen, dan konden zij
dit geneesmiddel toch niet altijd machtig worden,
omdat in de kleine stadjes een apotheek een zeld
zaamheid was.
Daarop geeft. Hieronymus Brunschweig in het
jaar 1512 dezen raad ,/Indien een mensch traan-
oogen heeft en zoo arm is, dat hij niet kan be-
talen, dan moet men hem de oorlap met een laatvlijm
open maken en daarop eiwit leggen, om gezond
te worden."
Heden ten dage doet een achter het oor aange-
brachte trekpleister dikwijls goede diensten bij
ontsteking der oogen en daarom is het ook denk-
bnar, dat de met een lancet gemaakte verwonding
der oorlappen niet zonder goede uitwerking bleef.
Tegen blinde oogen maakte men ook van het
door Plinius aanbevolen huismiddel gebruik, dat
hierin bestond, dat men den patient een vossentong
aan den hals hing.
Een uit warm water en een zwaluwnest ge-
vormde brij werd aangewend als omslag bij pijn
in den hals.
Het bloed uit den rechtervlerk van een zwaluw
of tortelduif hielp voor zieke oogen en de asch
van een gebrande gevederde tortelduif was goed
tegen buikloop. Evenzoo hield men een in maag-
denwas gebraden tortelduif die door den patient
moest worden opgegeten voor geneeskrachtig.
In het algemeen hechtte men aan de asch van
tot pulver gebrande dieren groote waarde.
De asch van den mol met eiwit tot een zalf
aangeroerd, op het zieke deel gesmeerd, hielp
tegen uitslag, en blaaslijders werd de asch van een
stekelvarken aangeradendrie kwinten met een
weinig wijn voor het naar bed gaan te nemen.
Gebraden stekelvarkens en gebraden vossentongen
moesten zij eten, die veel moesten hoesten en kuchen.
Het bloed van den mol was evenzeer bevor-
derlijk voor den haargroei als het vet van dit
dier. Het volledig recept voor een haargroei-pom-
made, dat Apollinaris opgeeft luidt: tfhet vet van
mollen, wanneer deze gekookt worden, is onfeilbaar
voor den haargroei; eveneens verzamele men het
vet van een gekookte aal en neme het vet van
hoenders en ganzen, beide tegelijk, half zooveel
honig en smere zich hiermede om lang en zwart
haar te krijgen." Omdat een mol zwart is, moes
ten de haren met het vet van dit dier gemest,
natuurlijk ook zwart worden. Deze eigenschap
wordt door Conrad von Megenberg ook aan het
bloed van den mol toegekend, terwijl het volgens
Brunschweig de fijt geneest. ,/Toen men 1407
of 1408 schreef, zag ik een wondschraper (barbier)
met een vel papier loopen, dat op de eene zijde
geheel bestreken was met bloed van mollen en
daardoor donkerrood gekleurd. Eu bij al die-
genen, die een worm in den vinger hadden, ge
naamd panaritia (panaritium) en van dit papier
een stuk op den vinger legden, stierf de worm
onmiddelijk. En indien iemand een mol in de
hand laat sterven en hij neemt een vinger in zijn
hand waarin een worm zit (fijt) en hij drukt een
weinig, dan sterft die worm ook."
Tot zdover Julius Stinde, die in het Pharm.
Zeitschr. f Russland (No. 28 van 10 Juli) deze
beschouwingen plaatste met de belofte//slot volgt."
Aangezien dit slot wat erg lang uitblijft, kunnen
wij gevoeglijk tot de plaatsing van het eerste
gedeelte overgaan en ons van de rest een voor-
stelling maken, nu een onzer vrienden ons in de
gelegenheid gesteld heeft copie te nemen van een
manuscript dat over hetzelfde onderwerp handelt.
Het draagt tot opschript „Geneesmiddelen oud-
tijds in gebruik en ontleend aan het menschelijk
lichaam," en is voorzeker als historiscli uittreksel
een curieuse bijdrage tot de kennis van de hoog-
te der pharmaceutische en medische wetenschappen
in lang vervlogen dagen.
ZEETIJDIiVGE v.
Van 21 tot en met 23 Dec. zijn in deze haven
binnengekomen bestemd voor Gent
21 Dec. Eng. stoomb. Romeo, kap. Jordan,
van Goole met stukg. Eng. stoomb. Rosa, kap.
Dumberley, van Goole met stukg. Eng. stoomb.
Falcon, kap. Moore, van Hull met stukg. 22
Dec. Eng. stoomb. Contest, kap. Barker, van
Londen met stukg. 23 Dec. Duitsche stoomb.
Europa, kap. Stapelmann, van Riga met vlas.
Eng. stoomb. Whimbrel, kap. Booth, van Liverpool
met stukg. Eng. stoomb. Victory, kap. Lumley,
van Londen met stukg. Eng. driem. schooner
Tar, kap. Pearmain, van Londen met creosoot.
Van 21 tot en met 2-3 Dec. zijn uit deze haven
vertrokken komende van Gent
23 Dec. Eng. stoomb. Romeo, kap. Jordan,
naar Goole met stukg. Eng. stoomb. Rosa, kap.
Dumberley, naar Goole met stukg. Eng. stoomb.
Falcon, kap. Moore, naar Hull met stukg. Eng.
stoomb. Contest, kap. Barker, naar Londen met stukg.
In deze haven zijn binnengekomen om aan den
spoorweg alhier te losseu en te laden
21 Dec. Eng. stoomb. Jutland, kap. Fisk, van
Londen met stukg. 23 Dec. Eng. stoomb. Wood
stock, kap. Fulton, van Middlesbro met ruw ijzer.
Spaansche stoomb. Febrero, kap. D'Erausquin, van
Bilbao met menerie.
Uit deze haven zijn vertrokken na aan den spoor
weg te hebben gelost en geladen:
21 Dec. Eng. stoomb. Ralph Creyke, kap.
Eyre, naar Goole ledig. Eng. stoomb. St. Peters
burg, kap. Nugent, naar Londen met stukg. Eng.
stoomb. City of Rotterdam, kap. Burrell, naar
Hamburg ledig. 22 Dec. Eng. stoomb. Jutland,
kap. Fisk, naar Londen met stukg.
Rotterdam, 24 December.
Gent.
14 Dec.
21 Dec.
S'I
1 1
1 1
Heden overleed tot mijne diepe droefheid
mijn geliefde echtgenoot de heer WILLEMBER-
NARDUS DE CLOEDT, in den ouderdom van
39 jaren.
Middelburg, Wed. W. B. DE CLOEDT-
22 December 1883. Walraven.
Rouwvisites worden niet afgewacht.
Heden overleed onze geliefde schoonzoon
en zwager de heer WILLEM BERNARDUS
DE CLOEDT, in den ouderdom van 39 jaren.
Ter Neuzen, Wed. A. WALRAVEN
22 December 1883. en familie.
In Oct. 11. overleed te Kapelle (Zuid-Bev.) aan
eene slepende ziekte de waterbouwkundig ambtenaar
van den Willem-Annapolder, H. N. VAN DER
BEEK, onverzorgd nalatende eene weduwe en 8
kinderen.
De ondergeteekenden, zich als commissie ver-
eenigd hebbende tot het inzamelen van giften, om
de toekomst van het ongelukkig gezin eenigszins
te verzekeren, deden een beroep op de liefdadig-
heid van ambt— en vakgenooten van den overledene,
in Zeeland.
Dat het ingekomen bedrag, hoe tevreden wij
daarover ook zijn, niet voldoende is, waar zoovele
behoeften zijn, zal gereedelijk wurden ingezien.
Vandaar wordt thans een beroep gedaan op de
algemeene liefdadigheid. De minste gift zal dank-
baar bij een der onderstaanden ontvangen worden,
die hiervan op de meest geschikte wijze zullen
melding maken.
Ter Neuzen, December 1883.
A. BOLIER, Oud-Waterbouwkundig ambtenaar.
Voorzitter.
A. VISSER, Waterbouwkundig ambtenaar.
P. A. VAN DE VELDE, Aannemer.
A. THOLENS, idem.
M. EIJKE, Opz. van den Provincialen Waterstaat.
Secretaris-Penningmeester.
HfiUfiii?* De ondergeteekende, predikant bij
de Ned. Herv. gemeente te Zaamslag,
verzoekt den, persoon, die hem den 17 Dec. 11.
uit Axel, een naamloozen brief heeft doen toeko-
men, die een zeer zware beschuldiging tegen den
der nieuw benoemde kerkeraadsleden inhield, ter
wille van waarheid en trouw, met zijn naam voor
den dag te komen.
Naamlooze brieven die zulke nantijgingen bevat-
ten, doen anders den vuigen lasteraar kennen.
Zaamslag, II. W. BRANDT.
18 December 1883. Predikant.
Op Donderdag 3 Janunri 1884, des namiddags
2 uren, zal aan het Polderhuis in de Abdij te
Middelburg, van wege het Polderbestuur hij enkele
inschrijving worden lierverpacht het recht van
weg te halen van de paalwerken, aan het strand
der Noordwatering, gedurende het jaar 1S84, op
gewijzigde voorwaarden, welke ter lezing liggen
op het bureau van den Opper-Commies, den heer
J. SCHRAVER, te Middelburg.
De inschrijvingsbiljetten moeten daags te voren
ingeleverd of vrachtvrij aan het Polderhuis worden
bezorgd.
Middelburg, den 21 December 1883.
Het Polderbestuur van Waleheren,
D. A. DRONKERS, Voorzitter.
J. P. VAN VISVLIET, Griffier.
Heden was de aanvoer zeer klein, vele achippera waren met
het a. s. Kerstfeest niet aangekomen, zoodat het sangevoerde
vlug tot vorige prijzen opruiwde.
Pnike Zeeuwsche en Vlaamsche Tarwe f 8 20 a 8 8!)
f SA5 Z 8,10 Rogge f 6,50 a 6,80. mindere
J 5,80 a 0,40. Gerat winter f 5,70 a 6,10 mindere
J 5,00 a f 5,60 zomer dito /5,30 a 5 50 mindere /4 60
a 5,20. Haver korte 3,80 a 4,60 lange f 2 50 a
3,70. Paardenboor.en 7,40 a 7,60 mindere 6,70
a I 7,30. Duivenboonen J 7,50 a f 8,40 uiindere f
a f Bruineboonen 11,50 a 12,25 mindere /9,00
a 11,25, Witteboonen Walchersche'' 12,00 a 12,50.
Zeeuwsche f 9,50 a f 11,75 mindere f 9,00 a 11 25.
Erwten f 9,20 a 10,00, mindere 8,00 a 8 75. Kana-
riezaad beste 9,75 a 10 50, mindere f 7,50 a 9.50.
Koolzaad f 14,50 a f 15,00. Zaailijnzaad f 11,50 a f 12,00.
Eieren f 6,50 a f 6,70 per 100 stuks. Aardappelen Zeeuwsche
1,80 a 1,90. Zeenwsche Ajuin 2,25 per 50 kilo.
Tarwe, witte, 100 k.,
id. Roode
Rogge
Gerst
Haver
Boekweit, p. heet.
Duivenboonen
Paardenboonen
Koolzaad, 100 k.,
Lijntaad
Kempzaad
Lijnkoeken
Koolzaadkoeken
Keinpzaadkoeken
Eieren per 26 stnks
fr. 24,00 24,50
ft. 24,00 24 50
II
17 00 17 50
17,00 17i25
19 00 20 00
19,00 20,00
17 00 18,00
17,00 18,00
14,50
15,00
19,25
18,75
16,25
17,00
43,00
43,00
28,00 29,00
27,00 29,00
26^00 27!00
26^00 27)00
21,00
21,00
4,00
VAN
