BIJ VOEGSEL
I IliWS- I illfllBLJ
miwsch-mimi
1141
No. tsi,
W0 ENS D A G 9 M A A RT 18 6 I
Men leest in de Slaats-Courant„T<3 Stel-
Icndamin de nabijlieid van Goedereedeheeft
in het afgeloopen jaar van Junij tot December,
eene aanmerkelijke epidemie van pokken ge-
heerscht. Stellendam telde 858 inwoners, te
zamen 181 gezinnen nitmakende. In 123 ge-
zinnen kvvam de ziekte voorslechts 58 bleven
vrij. Het geheele cijfer der aangetasten bedroeg
832. De 123 gezinnen waarin de pokken zich
vertoonden, bestonden nit 632 personen. Daarvan
waren 249 ongevaceineerdhiervan werden 228
aangetast, van dezen stierven 20; daarvan wa
ren 354 gevaecineerdhiervan werden 94 aan
getast van dezen stierven 2 daarvan badden
29 vroeger pokken gehadhiervan werden 10
aangetastvan dezen stierven 2. De heilzame
invloed der koepok-inenting blijkt bier weder
duidelijk. Van de ongevaccineerden werden
91.6 percent aangetast, en daarvan stierven 8.7
percentvan de gevaccineerden werden 26.5
percent aangetast, en daarvan stierven 2.1 per
cent. Dat van degenendie vroeger pokken
hadden, meer werden aangetast dan van de
gevaccineerdenis denkelijk hieraan toe te
schrijvendat er vele jaren waren verloopen
sedert zij de ziekte haddenen zij zich nict
weder hadden doen vaccineren. Er waren in
omstreeks 25 jaren geene pokken in de gemeente
voorgekomen. Ook moet in aanmerking worden
genomen dat bun getal slechts gering was en
dus een enkel sterfgeval meer of minder een
groot verschil te wceg brengt in de reden ten
honderd. In bet geheel werden 332 personen
aangetast, dat is bijna 39 percent der bevol-
kingen 24 lijdersdat is bijna 3 percent der
bevolking, stierven. Dat de epidemie niet veel
noodlottiger gevolgen hadmag voor een deel
worden toegeschrevcn aan de uitmnntende zorg
van den heelmeester der plaats, den beer A.J.
van Mourilc."
Bij besluit van 26 Februarijno. 60vermeld
in de Staals-Courant van 1 dezer, heeft Z. M.
goedgevondenden bij beslnit van 7 April 1861,
no. 67ingestelden eerepenning toe te kennen
aan genoemden heel- en vroedmeester.
Aan het voorloopig verslag der commissie
van rapporteurs, voor het ontwerp van wet tot
horziening van de tabel bedoeld in art. 99 der
wet van 4 Julij 1850 Slaalsblad no. 37),
(verdeeling des rijks in kiesdistricten) ont-
leenen wij het volgende:
Behalve de medegedeelde bedenkingen tegen
de voorgestelde wijzigingen, werden door eenige
leden ook nog bezwaren ingebragt tegen de be-
staande indeeling in Zeeland. Die bezwaren
lessen zich op in de klagt over de indeeling der
gemeenten Ossenisse en Hontenisse bij Goes, en
de splitsing van het eiland Tkolen, beide, naar
men beweert, geheel willekeurig. Niets ver-
hindert de zamensmelting der eerstgenoemde ge
meenten van gene zijde der Wester-Schelde met
Middelburg, waarbij geheel die landstreek reeds
behoort. Daardoor zal liaar tegenwoordig-isole-
ment, ontstaande uit de lioogst moeijelijke, soms
geheel gestremde gemeenscbap met Zuid-Beve-
land, ophouden. Hare kiezers zullen dan linn
gemeenschappelijk belang met de overige be-
woners van Zeeuwsch-Vlaanderen bij de verkie-
zingen kunnen behartigen. Ten andere zal
daardoor gelegenheid ontstaan om geheel Tholen
bij Goes te voegen, en ook aan die zijde meer
eenheid te verkrijgen. Tusschen St.-Annaland
met Stavenisse en het overige gedeelte van het
district Zierikzee, bestaan toch schier geene
andere betrekkingen dan die uit de indeeling,
met betrekking tot de verkiezingcn voor de
staten-generaal, geboren worden, en ook daar
is de gemeenschap door het water belemmerd.
Voor de vereeniging van gelieel Tholen pleit
nog, dat het met Philipsland thans een afzon-
derlijk kiesdistrict voor de provinciate vertegen-
woordiging vormt, waaruit zekere zamenwerking
is ontstaan, die evenwel telkens, als het eene
keuze voor 's lands vertegenwoordiging geldt,
verbroken wordt. Op deze gronden, die ook de
meening van gedeputeerde staten van Zeeland uit-
drukken, werd mitsdien op de tot stand kommg
der verlangdc wijziging met ernst aangedrongen.
De verschikking zal tevens blijken, wat het
ingezetenen der nicuw zamen te stellen
kiesdistricten betreft, geene bezwaren op te le-
veren.
Met het oog op het naderende tijdstip der
gewone verkiezingen, en om het verkiezings-
werk in dit jaar niet al te zeer te vermenigvul-
digen, werd in drie afdeelingen het verlangen
te kennen gegeven, om de verdere behandeling
van het ontwerp en de afkondiging der wet in
dier voege te leiden, dat de keuzen, uit deze
herziening voortvloeijende., zamenvallen met die
voor de aftredende helft der kamer op den
tweeden dingsdag der mr md Junij.
Onder de velerlei adressen over of liever
tegen de voorgestelde wijziging der zoutwet,
aan de tweede kamer ingediend, komt dat van
den heer 0. Verhagen, te Goes, het meest ra-
tionele en het meest onpartijdig voor. Hij is
geen belanghebbende meer. Hij was vroeger
zoutzieder, maar is door de wet van 1852 ge-
noodzaakt geworden zijne industrie op te geven,
wilde hij zich niet telkens zien blootgesteld aan
vexatoire inmenging, aan willekeur en hooge
boeten, ook bij de meest mogelijke goede trouw.
Thans heeft die wet 12 jaren gewerkt, en nu
lueent hij, dat juist de nieuwe voordragt vol-
doende aantoont de noodzakelijkheid der her
ziening van de bestaande wet in haren ganschen
omvang, des noods van voorafgaande enquete,
welke in 1853 halverwege is blijven steken.
Maar inmiddels adresseert hij tot aanneming der
wet, hoewel ook hij de bezwaren, daaraan ver-
b'onden, niet over het hoofd ziet, maar omdat
hij overtuigd is, dat het onder de tegenwoor-
dige wetgeving op bet zout de eenige afdoende
maatregel is, om bet openlijk in comsumptie
brengen van onveraccijnst zout te beletten. Wordt
hem het gegrond vooruitzigt eener algemeene
wetsherziening gegeven naar goede beginselen
met strenge controle, dan zou hij zijne zoutzie-
derij weder in werking brengen.
Het door de regering aan de tweede ka
mer ingezondcn verslag omtrent den staat der
hooge-, middelbare en lagere scholen over
1861—62, bevat het volgende met betrekking
tot Zeeland:
Deze provincie telde 137 openbare scholen
voor gewoon of meer uitgebreid lager onderwijs
en 37 bijzondere scholen. Eenige vooruitgang
in den toestand van 't onderwijs was zigtbaar,
hoewel de klagten over ongeregeld en kort-
stondig schoolbezoek en gebrek aan hulpperso-
neel zich herhaalden. In eenige scholen, vooral
in het 2de en 3de district, waren proeven ge
nomen met de sckoolschriften van Thieme, die
aanvankelijk wel vokleden. Met het lezen was
liet hier en daar wat beter gesteld, doch op
vele scholen ten platten lande was het nog zeer
middelmatig. Het rekenonderwijs, ofsclioon zeer
voldoende op onderschcidene scholen, bleef op
vele andere nog te werktuigelijk en aan het
uit 't hoofd rekenen werd niet genoeg gedaan.
Dikwerf bleken de leerlingen weinig ervaren
te zijn in het metrieke stelsel der maten en ge-
wigtenen was hun het verband dat tusschen
deze onderling en tusschen de munten bestaat
vreemd. Het onderwijs in de vormleer ging
nog slechts langzaam vooruit. De mathema-
tische ligchamen, welke thans in de meeste
scholen dezer provincie aanwezig zijn, hadden
echter wel eenige verbetering in de behandeling
van dit leervak te weeg gebragt en de belang-
stelling daarvoor doen toenemen. De kennis
der Nederlandsehe taal liet, ofsclioon daaraan
op onderscheidene scholen nog al tijd en zorg
besteed werden, over het algemeen nog veel te
wensclion over. Het onderwijs in de aardrijks-
kunde was op vele plaatsen aanmerkelijk ver-
beterd. Hier en daar werd het door oefeningen
in het kaartteekenen krachtig ondersteund. In
de geschiedenis werden ook wel eenige vorde-
ringen gemaaktdoch op vele scholen werd dit
vak nog zeer oppervlakkig en zonder genoeg-
zamen zamenhang onderwezen. In de kennis
der natuur was het onderwijs over het algemeen
ook nog niet van veel beteekenis. Voor het
zing-en scheen bij vele onderwijzers nogalvoor-
liefde te bestaan, doch het onderwijs daarin
beantwoordde op weinig scholen aan de ver-
eischten.
Aangaande het meer uitgebreid lager onder
wijs is alleen te vermelden, dat de landbouw-
kunde op de openbare school te Aardenburg
onder de leervakken was opgenomendoch
dat daarin tot dusver alleen aan een tweetal
leerlingen onderwijs werd gegeven; verder dat
de gymnastiek en het teekenen in eenige af-
zonderlijk daarvoor bestemde inrigtingen werden
onderwezen.
Te Boschkapelle is voor de avondsehool school-
geldheffing ingevoerd; te Brouwershaven, Brui-
nisse,Nieuwerkerk, Veere, Vrouwepolder, Wemel-
dingen en Zonnemaire is het schoolgeld eenigzins
verminderd; te Oostburg is het schoolgeld voor
leerlingen van 16 jaren en daarboven verhoogd
en uitgebreid. Kosteloos onderwijs is voor de
dagschool ingevoerd te AxelBoschkapelle
Clinge, Dreischor, Graauw, Hengstdijk, Honte
nisse, Kortgene, Oostburg (tot 16 jaren), Oos-
terland, Ossenisse, Oud-Vossemeer, Poortvliet,
St.-Kruis,- St.-Maartensdijk, Sluis, Stoppeldijk,
Tholen, Waterlandkerkje, Westdorpe, Wisse-
kerkc, Zaamslag en Zuidzande. In 1861 werd
voor de dagschool nergens schoolgeldheffing in
gevoerd, waar te voren deze niet plaats vond.
Men schrijft aan den Eeclonaar uit Hoofd-
plaat van 25 Februarij: Een zeldzaam en der
melding waardig geval heeft zichhier opgedaan.
De weduwe F. de Wever, 42 jajrep, was dezer
dagen aan eene hoofdziekte ouene/len. Men
nam al de in dergelijke omstahdigkeden ver-
eischte schikkingen. Vier en twintiYpnjvapn
in dicn staat verstreken, en hare kinderefnstUMen
naast hot doodbed der betreurde moeder ten
eeuwigen vaarwelwant men ging het lijk
kisten.
Dan, in eens rigtte de schijndoode zich op;
zij ontwaakte als uit een droom, en terwijl de
dochter, door schrik bevangen, wegsprong, vroeg
zij den zoonwat al die sombere toebereidselen
rond haar wel beteekenden.
Kortom, de vrouw is, na vier en twintig uren
als dood te zijn beschouwd geweest, thans ten
eenenmaal verrezen en genezen! Het geval is
zeldzaam, maar hierom merkwaardig, wijl liet
leert, ons wel in acht te nemen, voor al te
overijlde begravingen.
De reeds meer dan 70jarige vrouw van den
landbouwer L.te Bieseling-ein 't land van
Goes, kon het met haar meid maar volstrekt
niet vinden en deelde haar voor omstreeks vier
weken mededat zij met Mei een andere dienst
moest zoeken. Naauwelijks had zij dit echter
gezegd, of haar 33jarige zoon I'id komt binnen
en zegtDat behoeft in 't geheel nietwant
met Mei ga ik met haar trouwen." De moeder
roept„Wel PieI wat werkisdat!" krijgt van
schrik „een stuk van de koortse" en gaat naar
bed. Eenige oogenblikken daarna komt de 73ja-
rige echtgenoot binnenverneemt het voorge-
vallene, vraagt naar zijne vrouw, krijgt uit
sympathie eveneens de koorts en trekt zijne
vrouw achterna. Den volgenden dag zocht men
Pict van zijn voornemen af te brengenmaar
te vergeefs. Piel zeide „Ik wil eindelijk ook
eens trouwen, ik ben 33 jaar en dus geheel
vrij." Daar er niets aan te doen vielhebben
de oude luidjes zich in het geval maar geschikt
en zullen de jongelieden voorecrst bij hen blij
ven inwonen als arbeider en meid. Op dit
oogenblik zijn Piel en Maalje reeds bruidegom
en bruid.
Yolgens het dagblad la France heeft de
brand van het Meseum-Boymans te Rotterdam
in Frankrijk bij de voornaamste kunstenaars en
kunstminnaars zulk een diepen indruk gemaakt
dat zij liunne medewerking reeds aangeboden
hebben, om genoemd meseum weder optebou-
wenlietzij zulks door middel van eene inschrij-
ving of van eene loterij mogt geschieden.
Men meldt uit 'sHertogenbosch, dd. 3 Maart:
't Officie bij de regtbank alhierheeft in zakc
pater Takkencontra de kruisheeren van het
klooster te St.-Agatha, den 2 dezer geconclu-
deerd tot verwerping der exceptie van nietig-
lieid der dagvaarding en bevel aan partijen om
ten principale voort te procederenmet veroor-
deeling van de gedaagde partij in de kosten op
de exceptie gevallenop gronddat de beweerde
onduidelijkheid niet in de dagvaarding te vinden
ismaar daaruit veeleermet het oog op de
dezer dagen openbaar gemaakte memorie van
toelichting bij den verkoop van eenige goedercn
aan het bedoelde klooster, een zeer goed en juist
begrip te maken is van hetgeen de eischer vordert.
De uitspraak in deze zaak is daarop door de
regtbank bepaald op 23 Maart e. k.
De beer te Tilburg, heeft onlangs
bij den lmrgerlijken stand aangifte gedaan van
de geboorte van zijn 22ste kind, waarvan zijne
46jarige vrouw is bevallen. De oudste zoon is
thans sergeant bij de tirailleur-compagnienin
garnizoen te Veere; veertien kinderen zijn van
de 22 nog in leven.
In het Noord-Brabantsche dorp Geldrop
1800 zielen tellendewerden in 1863 ontvan-
gen en verzonden 34,000 brieven.
In Amsterdam is een nieuw middel ge-
vonden om goedkoop eene uitspanningsplaats
voor het Amsterdamsche publiek te verkrijgen.
In eene vergadering- van afschaffers is de stel-
ling ontwikkelddatals men zich door geheel
Nederland gedurende twee dagen van het ge
wone drankgebruik onthieldzooveel gelds zoude
verkregen worden dat het wandelperklietwelk
men zoo zeerwenscht, daardoor op mime schaal
zou kunnen worden aangelegd. Plet zal echter
te bezien staanof op die wijze geheel Neder
land zal willen medewerkenom de Amster-
dammers te laten wandelen.
Bij de loting voor de nationale militie in
de gemeente Aengwirden, in Friesland, heeft
zich het geval voorgedaan, dat aan een jonge-
ling, die als eenige zoon reden van vrijstelling
had, daags voor de loting een broertje werd
geboren. Hij trok een laag nummer en werd
alzoo in zijne verwachting niet weinig telcur-
gestcld.
LI. maandag, de laatste dag voor dc in-
BEHOORENDE TOT HET
VAN
