NIEUWS- EN
•VIAAN
IV.0 85.
WOENSDAG IS AUGUSTUS IS.'ili.
-Afca'
Ingezonden Stukken.
(tweede jaargang.)
Nieuwstijdingen.
VOOR
Dit Weekblad wordt ellcen Woensdag-morgen
uilgegeven bij C. W. Overbeeke te Neuzen. De
prijs is 80 cents in de drie maanden en franco
per Post 95 cents. Men abonneert zich bij de Boek-
handelaars en Poslkdnloren zijner woonplaats.
Met belangstelling lazen wij in Cadsandria
Zeeuwsch-Vlaamsch jaarboekje voor 1855 de
aldaar medegedeelde bijdrage van rar. J. Egberts
Risseeuw, geliteld Losse aanteekeningen omtrent
aanzienlijke mannen in Staals- V laanderen. Hoogsl
aangenaam waren ons inzonderheid de nariglen
ten opzigte van Joos van Ghislelehoog-baijuw
■van Gentheer van Axel enz. enz.welke be-
roemde man bij Kok Vaderlandsch Woordenboek
d. XXXIV bl. 292 in de Tegenwoordige Slaat
van alle volkend. XII bl. 558, bij Raster
en Dresselhuis, de prov. Zeelandbl. 521 by
Scharp, Cost, van Axel, d. II, bl. 265, in de
Aardbolbl. 566volgens ds. H. M. C. van
Oosterzee en bij andere schrijvers vermeld
staatals die de eersle zaden der boekweit tus-
schen de bladen van zijn zakboekje in de Neder-
landen bragten van waar dit gevvas dan ook
zijnen naam zoude hebben onlleend. Over-
eenkomstig hiermede wordt in gemeld jaarboekje
Tan bl. 156—145, op schijnbaar voldoende gron-
den aangetoonddat de vcrrnaarde Gentenaar
van Gliistele op zijne reis naar Palestina wer-
waarls hij den 15 September 1481 van zijn
kasteel le Zuiddorpe vertrok en aldaar den 24
Junij 1485 weder aanlanddeinderdaad nit het
H. Land eenige zaden van het Saraceenscho ko-
ren later boekweit genaamd in zijn zakboek
of reisjournaal naar Zuiddorpe overbragt van
waar de teelt zich allengs in geheel Vlaanderen
Terspreiddeen dat alzoo dezen ook door zijne
schriflen beroemden reiziger de eer toekoml
van aan Vlaanderen de grootst mogelijke dienst
bewezen le hebben door het invoeren van een
veldgewashetwelk een hoofdproduct van den
Vlaamschen landbouw is geworden en tevens een
hoofdvoedingsmiddel voor het volk. De ge-
eerde opsleller dozer hijdrage laat wel niet ge
heel onvermeld dat deze eer aan van Ghislele
is betwisl geworden en brengt ook een en ander
bij om de onregtmaligheid daarvan aan le too-
ncnmaar verzwijgt inlusschen wat eigenlijk
door anderen berigt wordt, om de loegekende
eer aan van Gliistele le verzwakken of wel geheel
twijfelachlig to maken. Inlusschen wordt ons
in het Geschiedkmdig Mcngelwerh voor de prov.
Noord-Braband bijeengebragt door dr. G. R. Her
mans, d. II, bl. 76 79, in een slukje geliteld:
Door wien en wanneer is de boekweit voor het
eersl in de Nederlandcn aangekweekl aange
toond dat die graansoorl reeds in de laatste
helft der XIV eeuw hier te lande met winst
verbouwd werd en dat de naam des invoerders
van dit voor onze zandgronden zoo nullig veld-
gewas niet bekend is; doch dat wij nit de be-
riglen van twee Zuid-Nederlanders die onmo-
gelijk elkander hebben kunnen naschrijven n. 1.
Franciscus Zvpaeus Consult!Canonic., Ill, 4;
Antv. 1640) en den bekenden oudheidkundige
Grammaye tot de gegrondheid besluilen mogen
van Steenbergen's aanspraak op do eere van aan
een' zijner inwoners de overbrenging der boek
weit herwaarts uil het Ooslen en hare eerste
aankweeking in Noord-Braband loegeschreven
te zien. Eveneens berigt ons zulks diezelfde
celeerde schryver in de Aardbol, bl. 613, en
voegt aldaar nog bij, dat die onbekende invoer-
der in deGroolo Kerk le Steenbergen begraven
lirrtgelijk dit ook door v. d. Aa in zijn Aard-
rvjlcskund'ig Woordenb. der Nederlanden, d. X,
bl. 696 is overgenomen.
In de Navorscherd. IIbl. 364 en o65 is
wel alreeds eene poging aangewend om te dien
opzigte tot de waarheid le geraken welke ech-
ter nog lot gceno beslissing geleid heeft. En
daar het evenwel niet onbelangrijk mag geacht
worden ook voor de eer van Zeeuwsch-Vlaan
deren met de meest mogelijke zckerheid den
man te mogen kennen aan wien wij de invoe-
rin<r van een hoofdvoorlbrengsel des landbouws
te danken hebben zoo wenschen wij dat de
geleerde oudheidkundige die in zijne gemelde
bijdrage reeds zooveel heeft aangevoerd ten voor-
dcele van den heer Joos van Ghislele, zich verder
opgewekt moge gevoelen om ook de gronden
der legenparlij derwyzo to verzwakken dat er
geen de minste twijfel meer overblijve ten einde
Zuiddorpe waar van Ghistele op zijn kasteel zich
meeslal ophield als de plaals aan le merken
waar die heer zijne proefneming bewerkstelligde
en van waar de boekweilteelt als een hoofdpro
duct van den Vlaamschen landbouw is uilge-
gaan opdat alzoo zijne landgenooten met alle
regt zyner met vereering en dankbaarheid
mogen gedenken.
Z. 9 Aug. 1855. v. D. B.
Door gedeputeerde stalen dezer provincie is
benoemd tot onlvanger der subsidien in het pol-
der-arrondissemenl Axel, de heer mr. J. P.
Dronkersburgemeesler der gemeenlen Neuzen
en Hoek.
De weltige bevolking des rijks bedroeg
op den 31 December 11. 3,195,210 zielen en op
51 December 1855, 5,160,107, verschil 55,105.
Van deze behooren 1,765,487 tot de Ned.
Herv. 8174 tot de Waalsche Herv en 496 lot
de Presbyter. Herv. 100 leden der Schotsche
gemeente, 533 Angiicaansch-Episcopalen, 55,980
Evang. Lulh.10,011 Herstelde Lulh., 40,548
Doopsgezinden5197 Remonstranten292 Hern-
hulters 50,602 Afgescheidenen 1,195,515
Roomsch-Katholijken 6576 Oud-Roomschen
26Grieken, 59,238 Ned. Israelielcn, 5572 Port.
Israel. 1453 tot geene der genoemde gezind-
heden behoorende.
Jongstleden zondag namiddag (12 Aug.) is
aan de Hervormde gemeente te Neuzen bekend
gemaakt, dat het beroep door den kerkeraad
der Herv. gemeente te Wijk bij Heusdenden
25 Julij op haren leeraar ds. II. Bielveld Creygh-
lon uitgebragt, en waarvan haar den 29 daar-
aanvolgende berigt gedaan werd door z.-eerw.
is aangenomen.
Hebben wij in ons vorig nommer melding
gemaaktdat de wel-eerw. heer A. Heijblom
predikant bij do Hervormde gemeente van Axel
op den 8 dezer v66r 25 jaren zijne amblsbe-
trekking bij zijne eerste gemeente le Noordgouwe
aanvaardde thans kunnen wij melden dat zijn
wel-eerw. op den vorigen zondag in kortemaar
rocrende bewoordingen zijne gemeente daaraan
herinnerd en den God zijns levens daarvoor ge-
dankt heeft, levens met het onverwachle berigt
dat zijn wel-eerw., hoofdzakelijk om zijne steeds
meer en meer toenemende ligchaamsongesteld-
heid waardoor hem voornamelijk het predik-
werk moeyelyk wordt, naar ruste verlangde en
door hem reeds de noodige aanvrage gedaan
was om van zijne betrekking te mogen worden
onlslagen.
Verschillende geruchten zijn in omloop belref-
fende het ongevaldat op den 11 dezer maand
bij de kade van den Nieuw-Papeschorpoldcr
aan het kanaal van Neuzen palende heeft plaals
gehad.
Het doet ons genoegen naar aanleiding van
een gedaan plaatselijk onderzoek de verzekering
le kunnen geven, dat wel is waar genoemde
kade is doorgebroken doch dat door eene on-
vervvijlde aftapping van het kanaal op last der
beamblen van den walerstaat de landen liin-
nen den polder of in het geheel niet, of slechls
zeer korl overslroomd zijn geweesl, zoodal dan
ook alleen in de onmiddelijke nabijheid van do
doorbraak eenige gevolgen daarvan te bespeu-
ren zijn, en geen verlies van veenoch eenige
beduidende seliade aan de vcldvruchlen gele-
den is.
De herslelling der schado is bereids aange-
vangen en wordt met kracht voorlgezet.
Van wege de plaatselijke besluren van Osse-
nisse en Ilengtsdijk is, onder dagleekening van
den 1 dezer eene circulaire gezonden aan al
de overige gemeenlen in het kanlon Hulslin-
houdende dat besloten is, om met ingang van
den 1 September e. k. de bedelarij in hunne
gemeenlen legen te gaan door middel van werk-
verschaffing aan de behoefligen en dat alzoo
alle bedelaars, die uil de naburige gemeenlen
of uit den vreemde zich in het ressort hunner
gemeenlen mogten verloonenterslond aange-
houden en aan den bevoegden regter zullen op-
gezonden worden.
Advertenlien gelieve men aan den Uilgever in te
zenden uiterlijk Dingsdag des namiddags ten 4f j^<5^,
nre; de prijs van 1 lot 4 regels is 40 centsvoor
elken regel meer 10 cents, belialve 35 cents zegel
regt voor elke plaatsing.
LI. zaturdag is door den pastoor van Borne
ter griffie der regtbank van Almelo appel aan-
gcteekend van het vonniswaarbij hij buiten
vervolging is gesleld van de tegen hem inge-
diende aanklagt der verrigle kerkelijke begra-
fenis. De regtbank heeft, ofschoon de plaals
voor onbcslolcn houdende den pastoor toch vrij-
gesprokenonder voorgeven van zijne goede
trouw. (Tijd
Het berigtwegens het verslinden van
een kind door een varken te Afferden (gemeente
Drulen) is door den burgemeesler verklaard
onwaar te zyn.
Naar luid van eene officiele opgaaf vindt
men in de stad Meppel (prov. Drenthe) op do
900 huizen 105 waar slerke drank wordt ver-
kochten daaronder lelt men 60 kroegen van
de laagste klasse.
In het jaar 1854 werd te Naaldwijk (prov.
Zuid-Holland) f 12,000 voor ondersland aan be-
deelden uilbelaald en toch werd aldaar voor
f 20,000 aan sterken drank verkocht.
In de Utreehtsche Courant leest men het
volgende
De onwederssoms vergezeld van vreesselijko
hagelbuyen zijn nooit, voor zoo veel men weet
menigvuldiger geweesl dan in dezen jare en
wel over de ganscho aardein Hindostan in
April en in Mei van do Himalayas tot naar
Ceylon en in Europa en Noord-Amerika voor
namelijk in Mei en Junij. De maand Julij is
merkwaardig door eene reeks van onweders
die van het Scandinavisch vasteland af in zuid-
westelijke rigting over het Deensche en Neder-
landsche rijk en het daarlusschen gelegen grond-
gebied trokken. De oorden die het vreesselijkst
bezocht werden waren streken van Noorwcgen
en Zweden, de westhelft van Jutland de westzijde
van Sleeswijk-Holstein Groningerland Vries-
land en Drenthe. Deze logt van onweders ont-
haalde op zijne baan van Scandinavie naar het
Engelsche Kanaal zijn eleclriek vuur op zijnen
westelijken rand. Op de westkuslen en in do
middelslreek van Jutland en Sleeswyk was hij
veel heviger dan aan de ooslzijde. In de om-
streken van Hamburg daarentegen heeft men
gedurende de maand Julij geen onweder gehad
ofschoon er geen dag zonder drukkende warmla
verliep. Op verscheidene plaalsen heeft deblik-
sem brand veroorzaaktmenschen en vee ge-
dood. Ook daardoor zijn al die onweders merk
waardig.
Het is opmerkelijk dat 1755 ook gekenmerkt
werd door dergelijke geduchte verschijnselen.
Men weetdat in dat jaar Lissabon door eene
aardbeving werd verwoest17,000 huizen wer
den vernield waarbij 24,000 menschen omkwa-
men de schade aan die stad veroorzaaktwerd
op 2 milliard 300 francs begroot. De geheele
grond van Europa werd geschokt en de meeren
tot in Noorwegen werden door onderaardsch vuur
in working gebragt. De vernieling van Lissa
bon werd voorafgegaan door do verwoesling van
de stad Kachan in Perzie ahvaar den 7 Junij
600 huizen inslortten en 1200 menschen werden
verplellerd. De aarde bleef gedurende zes maan
den in onrust. By Marokko opende de aarde
zich en verslond als het ware geheele stammen
Arabieren. Men rekende dat de aardbevingen
van 1 en 18 November 1755 omtrent 600,000
menschen doodden. Den 10 Maarl van dat jaar
was de Vesuvius geweldig aan het vuurbraken
en gaf bewijzen van de geduchte werking van
het binnenaardsche vuur.
»Eene eeuw later in 1855 hebben wij de-
zelfde verschijnselen. De Vesuvius heeft de ge
heele maand Mei bewijzen gegeven van onder-
aardsche beweging. De lava heeft zich van uit
de aarde uit acht nieuwe kraters een weg ge-
baand vuurslroomen hebben gedurende acht
dagen beken van lava gevormd van verscheiden
kilometers lang. De stad Brussa in Azia-
tisch Turkye op weinig afsland van den Bos-
phorusis in dit jaar, even als Lissabon in
1755, geheel door eene aardbeving verwoest.
Na eerst in do eersle dagen van April jl. door
hevige schokken geteisterd te zijnwerd die
stad in den nacht van den 10 op 11 April ver
nield. Men lelde 150 schokken; geen enkel
huis van sleencn gebouwd kon weerstaud bie-
den de moskeeen slorltcn even als andere ge-
bouwen ineengrootc blokken rots maaklcu
y.\ <\jr v. Vaernewijck in zijne Historic vail Belgisileel1 II der
vernieuwde uitgaaC, stelt dat vertrclt van Zuiddorpe op: IS to
iler 1481.