'WE KREGEN VOOR
HET EERST TE MAKEN
MET SYSTEEMBOUW IN
NEDERLAND'
'HOE ERG HET ALLEMAAL WAS,
WISTEN WE NIET'
39
maken met systeembouw in Nederland.
De huizen werden als pakketten
aangeleverd. En ze waren inderdaad erg
goed geïsoleerd; ze hadden zelfs dubbel
glas. Scandinavië was zijn tijd ver
vooruit. De Zeeuwen werden opeens
geconfronteerd met een kelder, douche
en soms zelfs met een sauna!"
TOERISME
Heeft de ramp Schouwen-Duiveland
ook wat goeds gebracht? "Absoluut",
aldus burgemeester Asselbergs, "maar
dat is dit offer allemaal niet waard
geweest. De ontwikkelingen die we nu
zien, waren er ooit heus wel gekomen.
Het is nu alleen versneld gegaan.
Het eiland ziet er bijvoorbeeld na de
ramp anders uit. Voor de landbouw is
alles functioneler gemaakt: het land is
verkaveld. Een aantal buurtschappen,
zoals Capelle, is na de ramp niet
herbouwd uit planologisch oogpunt.
Dat heeft natuurlijk pijn gedaan.
Door de Delta-werken is Schouwen-
Duiveland geen eiland meer en
kunnen bewoners ook gebruik maken
van faciliteiten op andere eilanden.
En het belangrijkste is natuurlijk
het toerisme. Door de verbeterde
infrastructuur weten mensen uit de rest
van Nederland ons te vinden. Voorheen
hadden we alleen een veerpontje."
Tineke Veerhoek-Deurloo (64) werkt
al jaren bij de VW van Schouwen-
Duiveland in Burgh Haamstede: "Het
toerisme loopt in Zeeland als een trein
en heeft ook voor een betere economie
gezorgd. Zeeuwen verruilden hun
boomgaard met onzekere inkomsten
voor een winstgevende camping. Naast
strand en zee vormen de Deltawerken
een toeristische attractie met een
educatief tintje. Heel wat landen zijn
hierin geïnteresseerd. Zo ook Amerika,
zeker na 'Katrina' in New Orleans."
DELTAWERKEN
Een ding was zeker: zo'n ramp als die
van 1953 mocht nooit meer gebeuren.
Daarom moest de veiligheid van
het land achter de dijken voor de
komende eeuwen gegarandeerd worden
door de Deltawerken (zie kader):
kilometerslange dijkversterkingen en de
afsluiting van grote en kleine zeegaten.
Maar is het werkelijk zo veilig op
Schouwen-Duiveland? Tegenwoordig
hebben we immers ook te maken
met een stijging van het water van de
TINEKE VERHOEK-DEURLOO (64) UIT
WESTENSCHOUWEN
"Het was half drie zondagochtend
toen een vrachtwagenchauffeur, die
patrouilleerde bij de dijk, ons wakker
belde met de mededeling dat de
dijken gingen breken. We zijn naar
boven gegaan en hebben afgewacht,
maar het water bleef voor onze deur
staan. Hoe erg het allemaal was,
wisten we niet. Er was geen telefoon
en de radioverbindingen waren weg.
Dat er slachtoffers gevallen moesten
zijn, begrepen we wel. Maar dat het
er zo veel waren, werd pas veel later
bekend. Aan het strand spoelde van
alles aan, ook speelgoed. Een echte Sil
de Strandjutter was ik in die tijd. Voor
een kind van 10 was het vooral een
spannende tijd. Koningin Juliana met
hoofddoek en kaplaarzen kwam langs.
We kregen cadeautjes van het Rode
Kruis uit Amerika. Naar school hoefde
ik de eerste tijd niet omdat daar lijken
opgebaard lagen. Pas later toen de
berichtgeving op gang kwam, kwam
ook de angst. Lange tijd zat ik aan de
radio gekluisterd en als ik hoorde dat
het windkracht 6 zou worden, ging ik
slapen met vingers in mijn oren. De
indringende ontsmettingslucht die
op school hing, zit nog steeds in mijn
neus. In die tijd moest je flink zijn, niet
je gevoelens uiten. De tranen kwamen
pas veel later toen Ik een film over de
ramp had gezien. Toen realiseerde ik
me hoe erg het allemaal was!"
VOORZITTER WATERSNOODMUSEUM
JAAP SCHOOF:
Noordzee en met bodemdaling door
gas- en waterwinning. Burgemeester
Asselbergs: "We hebben stabiele dijken
en dijkbeheerders die continu de dijken
controleren. Dus ik ben niet bang voor
weer een ramp, en met mij de meeste
mensen in Zeeland. Maar we zien hier
bij een zware storm 's nachts nog wel
eens lichtjes branden bij boerderijen in
de polder." Tineke Veerhoek is ook niet
bang. "Goed, je weet het nooit met de
natuur en de stormvloedkering is door
mensenhanden gemaakt, maar ik heb er
vertrouwen in." Professor Job Dronkers,
adviseur bij het onafhankelijk instituut
Deltares voor deltatechnologie, denkt
dat Zeeland een storm zoals die van
1953 nu goed zou doorstaan. "Maar
we moeten voortdurend de kwaliteit
van de waterkeringen en van onze
waterstaatorganisatie in de gaten
blijven houden. Superstormen komen
zelden voor, maar scherp opletten blijft
geboden. Iedere vijf jaar wordt volgens
de best beschikbare inzichten getoetst
of de dijken zo'n zeldzame superstorm
kunnen doorstaan." Jaap Schoof haakt
aan: "We zijn in Zeeland veiliger dan
we ooit geweest zijn. Maar dit was niet
de eerste ramp die we meegemaakt
hebben en het zal niet de laatste zijn.
Ik ben niet bang. Het zal mijn tijd wel
duren. Maar misschien maken mijn
kinderen het nog mee. De natuur wint
altijd op den duur."
ijk. Meer zien van Schouwen-
T Duiveland?
Voor meer foto's van toen en nu
kijkt u op www.eigenhuis.nl/magazine
eigen huis magazine februari 2008