Grote gezinnen een zegen of een economische
noodzakelijkheid?
11
Wekelijks commentaar
Sinds korte tijd probeert de Poolse re
gering op redelijke voet te leven met de
roomse kerk in dat land. Dat verklaart
het feit dat de vrouw van de Amerikaan
se president tijdens een bezoek aan
dat land een jarenlange vast gehouden
kardinaal mocht bezoeken, terwijl haar
man in gesprek was met partijleider Ed
ward Gierek.
Vals bondgenootschap
Er is reden om op goede voet met el
kaar te leven is het oordeel van de Pool
se regering. Het gaat niet zo best met
de economie in het land en de roomse
kerk kan haar leden zeker aanzetten
zich meer in te spannen. Er zijn andere
problemen die men gezamelijk kan
aanpakken. Zo verschillen kerk en
staat nauwelijks in de opinie over de
noodzaak tot bevolkingsgroei. Een vals
bondgenootschap wordt dan ook ge
zocht. En de anderen laten zich vinden.
In Elseviers magazine van 24 dec. 1977
zegt - in geheel ander verband - de En
gelse journalist Malcolm Muggeridge
dan ook dat de Sowjetleiders in feite al
lang het marxisme hebben afgezworen
en dat er binnen niet al te lange tijd een
dag komt waarop ze dat openlijk zullen
doen. Hij vervolgt dan met de vrees uit
te spreken: 'op diezelfde dag verschijnt
er in Rome een encycliek "De necessi
tate Marxismi", over de noodzakelijk
heid van het marxisme. In wrange hu
mor wijst deze christenjournalist de
ernst van de situatie aan.
Eén van de problemen
Eén van de problemen in het commu
nistisch Polen is de enorme vergrijzing
van de bevolking. Goed, kerk en staat
mogen verschillen over de oorzaak er
van, ze bepleiten beide grote gezinnen.
De staat zegt nog trots dat het geboor
tecijfer in Polen met een groei van jaar
lijks een procent één van de hoogste in
Europa is, en dat de vergrijzing komt
door de langere levensduur. Dat zegt
de kerk ook, maar ze voegt eraan toe
dat het ook mede komt door de kleine
gezinnen met één of twee kinderen. Dit
samen resulteert - aldus een pastorale
brief van de Poolse bisschoppen - in
het feit dat erin 2000 van elke vijf Polen
er één ouder dan 60 jaar zal zijn. Deze
ontwikkeling zal zich in het bijzonder
gaan wreken in de vergrijzing van de
plattelandsbevolking en dus in de
voedselvoorziening.
De bisschoppen schrijven verder dat
de jonge Polen hun belangstelling voor
de voortplanting hebben verloren en
maar al te zeer gebruik maken van
voorbehoedsmiddelen en abortus pro-
vocatus. Ik zou er bijna van zeggen: het
westerse beeld is niet anders.
Probleem oplossen
Nu, de roomse kerk in Polen en de Pool
se staat zijn het er over eens dat dit nij
pende probleem opgelost moet wor
den. Ze slaan de handen in één. De
economische noodzaak dwingt hen er
toe. De roomse bisschoppen hebben in
hun schrijven dan ook gerept over een
'bevolkingsramp' als de mensen niet
voor meer kinderen zorgen. Ze hebben
hun kerkleden opgeroepen tot meer
materiële en morele steun aan grote
gezinnen. We hebben de Poolse bis
schoppelijke brief niet zelf gelezen,
maar nergens elders lazen we dat ze
ook maar met één woord geschreven
hebben over de zegen van een groot
gezin. Geen zegen om economische
noodzakelijkheid, maar zegen omdat
God ons kinderen toevertrouwt van
Hem om er op deze aarde voor te mo
gen zorgen.
Daarbij kom ik op een ander artikel in
genoemd nummer van Elseviers maga
zine, namelijk van de Duitse theologe
Dorothee Sölle die bekend staat om
haar sympathie voor het marxisme en
haar afkeer van het kapitalisme. Zij
stelt duidelijk dat de kerk zich altijd in
dienst van dat kapitalisme gesteld
heeft door haar bij te vallen als maat
schappelijk systeem en niet te vechten
tegen haar maatschappijstructuur.
'Het kapitalistische systeem functio
neert toch bij de gratie van de versla
ving'. Ze voegt er nog aan toe: 'Het ka
pitalisme als systeem staat net zo
vijandig tegenover de godsdienst als
het Oosteuropese socialisme.Dat
antwoord geeft ze op de opmerking dat
we nog maar moeten afwachten hoe
een fusie van christendom en socialis
me zal aflopen.
Een zegen.
We schrijven boven die forum: 'Grote
gezinnen een zegen of een economi
sche noodzakelijkheid?' Het zal voor
een goed christen geen vraag zijn! O
nee, psalm 127 zingt in lof aan de Heere
terecht: 'Zie, de kinderen zijn een erf
deel des Heeren, des buiks vrucht is
een beloning.Maar kun je dat zeg
gen in een communistisch land. Weten
wij welke angsten de mensen moeten
doorleven? Dat ze maar liever geen kin
deren hebben om hen het leed later te
besparen. Het leed en de ellende dat
het regiem hen kan en zal aandoen. Zijn
er nog niet ieder jaar duizenden die
vluchten naar het 'vrije' Westen? En
wijken soms zelf communisten het
Oostblok niet uit. Zo geheten democra
tische communisten die zich verwant
weten met de zo juist genoemde Sölle
en de onlangs overleden Ernst Bloch
die met Moltmann de brug sloeg tussen
christendom en communisme? Bloeit
het Euro-communisme niet op als een
late loot aan Marx'boom? Zeker, en dat
kan ook ons tot stikkens toe benau
wen. Maar groter dan de Helper is de
nood toch niet! Dat zal iedere rechte
christen ook in Polen vast moeten en
kunnen houden door Gods genade.
Dus mag hij blijven zingen van de belo
ning die langs de weg van geboorte
komt.
Schrijven de Poolse bisschoppen daar
over? We hebben het niet gelezen. Zien
ze alleen de vergrijzing, het dreigende
voedseltekort. Zijn dat motieven om ge
bruik van voorbehoedsmiddelen en a-
bortus provocatus aan te wijzen als
schuldbronnen die gedachten oproe
pen om maar kleine gezinnen te vor
men. Getuigt men waarachtig tegen het
regiem, brengt men metterdaad Gods
Woord in het openbare leven???
