5. De verschillende taken bij het
herstel
Bij het Landbouwherstelwerk zijn drie
hoofdgroepen te onderscheiden:
A. de aanmelding, registratie en vast
stelling der schade;
B. het cultuurtechnisch herstelwerk;
C. het herstel van de grond door cul
tuurmaatregelen.
A. De aanmelding, registratie en vast
stelling der schade omvatten de diverse
administratieve handelingen, die moeten
worden verricht om per bedrijf een juist
inzicht te verkrijgen in de aard en om
vang van de schade, waarover in Hoofd
stuk 3 is geschreven.
Het totaal aantal agrarische schadege
vallen bedraagt ongeveer 20.000. Staan
de gegevens eenmaal op papier, dan
wordt het schadebedrag aan de hand
van normen berekend. Hier en daar
heeft men tegen deze normatieve afwik
keling nog wel bezwaren kunnen be
luisteren. Daarop kan echter worden ge
antwoord, dat het volkomen onmogelijk
moet worden geacht om ieder schade-
onderdeel naar de individuele omstan
digheden te taxeren en af te doen, vooral
wanneer men bedenkt, dat voor veel
schadegevallen de oorspronkelijke situa
tie van het schadeobject niet meer is te
reconstrueren. Wanneer men derhalve
met een norrnenmaatstaf de gemiddelde
omstandigheden van de schade-objecten
per datum van de ramp benadert, behoeft
niemand zich daarmede benadeeld te
gevoelen. Dit systeem van werken komt
bovendien de vlotheid van afwikkeling
zeer ten goede.
De registratie van de schade heeft
ongeveer een half jaar tijds gevraagd.
Iedere gedupeerde is daartoe opgeroe
pen op zitdagen, waar hij naar beste
weten een omschrijving van zijn schade
heeft kunnen geven op een reeks formu
lieren, waarop alle in een landbouw
bedrijf voorkomende en denkbare arti
kelen zijn vermeld. Vooruitlopende op
de definitieve afrekening der schade zijn
aan vele gedupeerden voor de voort
zetting en het herstel van hun bedrijf Fig. 1-
ruime voorschotten verstrekt.
B. Het cultuurtechnisch herstelwerk
vormt de tweede hoofdgroep van het
werk. Het betreft het herstel van de be
schadigingen aan het land, de sloten en
de waterkeringen, de kunstwerken voor
de ontwatering daarbij inbegrepen.
Al naar de wijze, waar op devergoeding
voor de herstelwerken wordt gefinan
cierd, maakt men onderscheid in twee
groepen, nI.
I. het herstel voor publiekrechtelijke
lichamen; en
II. het herstel voor particulieren.
Voor het eerste herstelwerk is er een
aparte wettelijke regeling, nl. de Wet
Financiering Stormvloedschade Publiek
rechtelijke Lichamen. In zeker zin heeft
de Noodwet dijkherstel ook op dit soort
werk betrekking, omdat de dijken
meestal in publiekrechtelijk beheer lig
gen.
De wettelijke basis voor het herstel
werk voor particulieren is vastgelegd in
de hierboven genoemde wet op de
watersnoodschade I953.
I. Bij het werk voor de publiek
rechtelijke lichamen heeft de cultuur
consulent een technisch adviserende
taak voor zover het zuiver cultuur
technisch werk is, dus voornamelijk
werken op het gebied van de ontwate
ring in polderverband. Een gunstige
omstandigheid was, dat voor vele der
polders, die door de overstroming zijn
getroffen, na I 945 in verband met het
herstel na de oorlogsinundaties, ver
beteringsplannen waren uitgevoerd of
nog in uitvoering waren. Dit betekende,
dat voor al deze polders direct na de
ramp uitgebreide kaarten en gegevens
beschikbaar waren, waarop het herstel
plan kon worden gebaseerd. De cultuur
technische dienst behoefde de archief
kasten maar open te trekken en een
stroom van waardevolle gegevens kon op
de werktafels worden geworpen. Met de
gegevens van de aanvullende metingen
te velde konden spoedig de herstel
plannen worden opgemaakt.
Een voorbeeld van een dergelijk her
stelplan is in fig. 1 afgebeeld. De profie
len volgens de verbeteringsplannen van
voor I953 waren bekend. De profiel
metingen na de ramp gaven een inzicht
in de hoeveelheid stormrampslib. Bij
de definitieve vaststelling van het zg.
herstelslib wordt op redelijke wijze
rekening gehouden met een hoeveelheid
onderhoudsslib, dat geacht werd in de
sloten aanwezig te zijn.
Voor de uitvoering van het herstel
object moet een polderbestuur zelf
opdracht geven. De kosten van het
zuivere herstel krijgt de polder vergoed.
Meestentijds zijn deze herstelwerken
met inschakeling van de Nederlandse
Heidemij of Grontmij uitgevoerd. Hier
en daar zijn ook aan aannemers opdrach
ten gegeven.
Moeilijker was het een zuiver herstel
plan op te stellen voor die polders,
waarvan geen goede kaarten met afme
tingen van de poldersloten beschikbaar
waren. Voor deze polders is men in het
algemeen uitgegaan van de vaste pro
fielen, die men door peiling kon terug
vinden. Het verschil van deze profielen
met de slibprofielen, die men mat, geeft
dan een indruk van de hoeveelheid her
stelslib en onderhoudsslib.
Het was van groot belang de polder
herstelplannen zo snel mogelijk voor
de winter I9531954 uit te voeren,
omdat voor een goede ontzilting in de
wintermaanden de waterafvoer weer
prima moest functionneren. Voor vele
DijkzigT
gedeeltelijke situatie
schaal 1:15.000
VERKLARING:
22 watering
4|*A Vm F. kunstwerken welke
wateringvakken begrenzen
lkunstwerk in een wateringvak
l dwarsprofiel in een wateringvak
schaal 130.000
trambaan
