water, dat het zandstort menigmaal on
berijdbaar voor autotractie maakte.
Direct na de sluiting werd begonnen met
het droogmalen van het poldergebied ten
westen van de nooddijk.
Hiervoor waren bij punt B en M twee
door dieselmotoren aangedreven pomp-
installaties opgesteld, elk met een capa
citeit van 2400 m3 per uur, welke hun
pompwater oostelijk over de nooddijk
loosden (zie fig. 95). Ter bespoediging
van het watervrij maken van het westelijk
poldergedeelte, was bij punt D nog een
vijftal hevels opgesteld, met een diameter
van 50 cm, die tijdens de ebstanden aan
zienlijke watermassa's uitsloegen.
Nadat het aangrenzende maaiveld vol
doende was droog gevallen, werd met
behulp van vier draglines de zanddijk van
een kleibekleding voorzien en gebracht
op een hoogte van 4,50 m N.A.P.
In figuur no. 96 zijn de verschillende
dwarsprofielen van de gereedgekomen
„Nooddijk Vierde Weg" aangegeven.
In nauwe samenwerking met de Rijks
waterstaat is het vervoer van de beno
digde materialen en het aanbrengen van
de zandzakken-nooddijk op de Vierde
Weg voor een groot gedeelte door plm
1800 militairen geschied.
Dag en nacht is, onder dikwijls zeer
ongunstige omstandigheden, flink aan
gepakt, getuige de loftuitingen van pers
en radio uit die dagen.
In de loop van de laatste weken van de
aanwezigheid van de militairen is het
vervoer van de zandzakken geleidelijk
door burgerpersoneel overgenomen. Ten
slotte werden ook de treinen in hoofd
zaak door arbeiders van de aannemer
gelost. Het nodige heiwerk, het zand-
vervoer voor de zanddam achter de
zakkenkade en het aanbrengen van de
kleibekleding tegen de zanddam zijn door
de aannemer uitgevoerd.
In totaal zijn voor de nooddijk op de
Vierde Weg 1.200.000 zandzakken
verwerkt.
Hoewel de kosten van aanleg van de
nooddijk op de Vierde Weg zeer zeker
hoog zullen zijn, staan als voordelen
hier tegenover, dat:
1. Het stroomgat bij Bath gemakkelijker
kon worden gesloten, en het snel
voortschrijdende grondverlies door
uitschuring in de polder werd ge
stopt.
2. De inwoners van het dorp Rilland 6
weken eerder hun woningen konden
betrekken,
3. De Rijksweg en spoorbaan voor aan
voer ten behoeve van de werken in de
Kruiningen-polder en bij Oostdijk
konden worden gebruikt,
4. Het afgesloten gebied snel droogviel
en de landbouwgronden nog in cul
tuur konden worden gebracht, zij
het dan met voorgeschreven gewas
sen-
Gebleken is, dat de opbrengst van de
gronden, gelegen ten westen van de
nooddijk, 75 heeft bedragen van de
normale opbrengst.
De ter plaatse aanwezige boomgaarden
hebben weinig of geen schade geleden, in
tegenstelling tot het later na 21 April
1953 drooggevallen oostelijk gelegen
gedeelte, waar geen vruchtboom in
leven is gebleven en de cultuurgrond het
gehele zomerseizoen heeft braak ge
legen, wat nog extra kosten met zich
meebrengt van onkruidbestrijding enz.
Ter overdenking kunnen we de vraag
Fig. 92. De vloedstroom trekt over de in aanleg zijnde nooddijk op de Vierde
Weg" tussen de punten A en M. foto Hofker)
Fig. 93. Sluiting nooddijk tegen de zeedijk bij punt D. Op 11 Maart 1933Aan de
kraanarmen der draglines hangen de met zandzakken gevulde bietennetten.
Fig. 94. Sluitgat bij punt D, geheel opgehoogd tot 3.70 m plus N.A.P.
667 b
