300RSNEDE A-A ZANDZAKKEN PERSKADE CA
1e. Kadijk/Lavendeldijk herstellen en het
Wp. Waarde droog "naken;
2e. Westelijke gat dichten;
3e. Oostelijke gat dichten en
4e. Gat van de Veerhaven sluiten en het
Wp. Kruiningen droogmaken.
Voor de uitvoering van deze werken
werd de voor het dijksherstel zeer gunstig
gelegen Vluchthaven van Hansweert (fig. 51)
als werkhaven ingericht, waarvoor o. a.
enig baggerwerk moest worden verricht.
Bovendien werden de Buitenhaven en de
loswallen langs het kanaal bij Hansweert
gebruikt.
In de hierna volgende hoofdstukken zul
len de werken tot droogmaking van de
Waterschappen Waarde en Kruiningen
nader worden beschreven.
2. Kadijk/Lavendeldijk,
2.1. Inleiding.
De vanaf de zeedijk aan de Westerschelde
naar het gehucht Oostdijk in N. O. richting
lopende Kadijk-Lavendeldijk, lang 3 km
tot de Rijksweg Bergen op Zoom-Goes,
Kadijk (Ig 2 km) en vervolgens tot Oostdijk,
Lavendeldijk (Ig 1 km) genaamd vormt
646 b
de scheiding tussen de Waterschappen Krui
ningen (1400 ha)] en Waarde (800 ha) (fig. 51).
in de met bomen en struiken begroeide
Kadijk (kruinshoogte 3.00 a 3.60 m
NAP), waarvan het dwarsprofiel in fig. 66b
is aangegeven, bevonden zich bij het begin
van de herstelwerkzaamheden 11 stroom-
gaten (fig. 52 en 54a) met een totale breed
te van 800 m, d. i. 40% van de oor
spronkelijke dijkslengte. De breedte en
diepte van elk van de gaten is in laatst
genoemde figuur aangeduid; de gaten No,
6, 7 en 8 waren het diepst uitgeschuurd, zie
ook fig. 71; zo bedroeg de diepte van gat
No. 7 10.3 m NAP en de oppervlakte
van de ontstane kom 1 ha. Bovendien was
de dijk op verscheidene plaatsen beschadigd.
Het is aan de asfaltwegverharding op de
kruin van de Lavendeldijk (hoogte slechts
2.50 a 3.25 m NAP), waarvan het profiel
(fig. 66c) zwaarder was dan dat van de
Kadijk, te danken, dat er in eerstgenoemde
dijk slechts 2 stroomgaten (fig. 54a) ontston
den, t. w. één bij Oostdijk met een breedte
van 100 m en een grootste diepte van 2.8 m
NAP (I) en een klein stroomgat nabij de
Rijksweg (II). Wel ontstonden over 2/3 van
de lengte door het overgestorte water af-
Fig. 56. Perskade met
krib van zandzakken
en palen voor de Kadijk
(Foto v. d. schrijver,
archief R.W.).
kalvingen van het beloop aan Waardense
zijde.
De aandacht wordt nog gevestigd op de
tegengestelde richting van de vloedstroom
resp. ebstroom over de Rijksweg Bergen op
Zoom-Goes, naar, resp. van de gaten No.
6 t/m 11 in de Kadijk (fig. 51). Dit werd ver
oorzaakt door een hoge rug ter plaatse van
de vroeger afgegraven Saidijk, welke met de
Kadijk de hoger liggende 0.80 m NAP)
Oost Inkelsche polder omsloot.
De hogere ligging van het maaiveld langs
de Kadijk/Lavendeldijk wordt gekarakteri
seerd door de stroomkromme van gat No. 1
in de Kadijk (fig. 53).
2.2 Plan.
Het plan tot herstel van het complex
Kadijk/Lavendeldijk, waardoor het Wp.
Waarde drooggemaakt zou kunnen worden
en de capaciteit van de stroomgaten in de
zeedijk van het Wp. Kruiningen met onge
veer 1/5 deel zou verminderen, omvatte de
volgende operaties (fig. 54a, 54b en 54c):
a. het dichten van de stroomgaten I en II
in de Lavendeldijk;
b. het dichten van de stroomgaten 1 t/m 5
in de Kadijk;
c. het maken van een NL pontondam lang
400 m tussen C (Kadijk) en D (Rijksweg
Goes-Bergen op Zoom);
d. het maken van een sluitkade van zand
zakken lang 350 m. op de Rijksweg van
D naar E (aansluiting met Lavendeldijk);
e. het maken van een nieuwe dijk tussen
B (Kadijk) en E, en
f. het herstellen van de Kadijk tussen A
en B en de Lavendeldijk tussen E en F.
Het tracé C-D-E (NL-pontondam en sluit
kade) werd gekozen om de diepe gaten No.
6, 7 en 8 in de Kadijk te ontwijken en het
gedeelte Rijksweg tussen D en E als sluitgat
(350 m) te gebruiken, omdat de wegver
harding als „drempel" kon dienen.
2.3 Dichting van de stroomgaten No.
1 t/m 5 in de Kadijk.
Voor het herstel van de Kadijk werd op
de Westerschelde de perszuiger „Boka"
gelegd aan een 280 m lange perssteiger. Op
17 Maart 1953 kon het zandspuiten aan
vangen, waarbij na enige proefnemingen de
volgende werkmethode werd toegepast
(fig. 55); tijdens LW werd een perskade hoog
2.50 m NAP van zandzakken ter lengte
van 10 tot 30 m op het maaiveld opgesta
peld. De koppen van deze kade moesten
tijdens springtij door dicht naast elkaar
ingeheide houten palen tegen de vrij sterke
vloedstroom worden beschermd, waarbij het
soms zelfs nodig was, naar de vloedzijde
schuin uitgebouwde kribben te maken,
eveneens bestaande uit zandzakken die door
een ingeheide paalrij waren ingesloten
(fig. 55 en 56). Waar voor de aldus uitge
bouwde dam geultjes ontstonden werd op
bakken aangevoerde lichte steen gestort.
Aan de Waardense zijde van de perskade
werd telkens zand gespoten, waarna drag
lines het zandstort tot 3.50 m NAP op
hoogden. Deze ophoging werd aan de Krui-
ningse zijde met zandzakken bekleed
(fig. 56).
Nadat het werk van 28 Maart tot 4 April
1953 stilgelegd moest worden voor het her
stel van ernstige beschadigingen aan de pro
fiel- en perszuiger, ontstaan tijdens storm
achtige Z. W. -wind, en na het overwinnen
van vele moeilijkheden, waarbij gat No. 1
éénmaal doorbrak en de uitgebouwde pers
kaden geheel of gedeeltelijk verloren gin
gen, konden de stroomgaten op de data ge
geven in staat C gedicht worden.
Fig. 55. Perskade met kribben voor dichting van de gaten no's 1 t/m 5 in de Kadijk',[schema,
bovenaanzicht en doorsneden.
SCHEMA VAN DICHTING
VAN EEN STROOMGAT
dijkkop
bekleding van
zandzakken
zandkade met
dragline opge
worpen
DOORSNEDE B-B
DOORSNEDE C-C
K0PEINDE v.d. PERSKADE KRIB
van
staaldraad 0.75
badding
palen lang 4m
zandzakken perskade
met krib.
BOVENAANZICHT v h. K0PEINDE
v e ZANDZAKKEN PERSKADE
met KRIB
