SENBROEK
ELLENDE EN VERNIELING TE LILLO, BEREN
DE DODEN TEN DODE OPGESCHREVEN
Het mooie kerkje van Vlassenbroek, het kostbaar middeleeuws kleinood dat
honderden schilders en dichters inspireerde, werd mede door de meterhoge,
vernielende zouten vloed overstroomd.
kens antwoordde de 50-jarige pastoor
negatief op de voorstellen. Alhoewel
ziekelijk en lijdend aan een erge oog
kwaal verkoos hij te blijven zitten op een
zolderkamertje van zijn pastorij om
volledig afgesloten midden de nijpende
nachtelijke koude te bidden voor zijn
diepgetroffen mensen en om aan O. L.
Heer erbarmen af te smeken voor zijn
Vlassenbroek. En terwijl hij honderden
handen drukt van bekende en minder
bekende mensen zegt hij maar steeds
«Gij zijt brave mensen, allemaal brave
mensen, neen, God zal ons niet ver
laten... ons vooral niet
MET EEN MOTORBOOT OVER HET
VERDRONKEN POLDERGEBIED
Voor iemand welke niet gevaren heeft
over die onmedogenloze triestige water
vlakte is het onmogelijk zich een beeld
te vormen van het menselijk leed welke
zich afgespeeld moet hebben die be
ruchte Zondagmorgen toen de woeste
watermassa's met bruisend geweld zich
door de Notendijk hebben gestort om
mensen en vee in hun slaap ~te ven-as
sen. In een 10-tal minuten tijds ging
het werk verloren welke noeste polder
boertjes van generatie tot generatie
hadden opgebouwd. In een luttele tijds
spanne werd een rijke boer een arme
boer was 's morgens in zijn stal toen
het water kwam aangestormd. Hij had
net de tijd om de geit los te maken.
Het dier rende weg. De boer gooide ook
het touw los van de vaars maar stond
plotseling tot aan de keel in het water.
Met zijn vuist sloeg hij een stuk in het
lage dak, kroop er'met heei wat moeite
door en hield krampachtig het dier aan
de staart vast. Gans de Zondag en de
vreslijke lange nacht heeft hij op dit
dak gezeten, toen kon hij het Maandag
niet meer houden. Wat later kwam een
bootje hem afhalen. Maar zijn dieren
verdronken en de man die nochtans
slaafde en wroette om behoorlijk door
het leven te komen werd Zondag j.l.
straatarm en zal voor lange tijd van
zijn geliefde grond dienen afstand te
doen om tegen zijn zin hier of daar in
een fabriek een job te aanvaarden om
zijn gezin niet van honger te laten om
komen. Mensen die regelmatig naar
Vlassenbroek varen zijn de werkelijke
tolken van het menselijk leed. Honder
den drama's hebben zich afgespeeld in
dat kleine Scheldedorpje. Velen hebben
lange tijd op het dak gezeten. Twee
oudjes werden pas na een volle dag ge
red en braken bijna in mekaar van de
kou toen ze aan vaste wal werden ge
bracht. Gelukkig zijn het de lichamen
van een sterk poldervolk, van mensen
(Van onze medewerker ter plaatse)
WANNEER we gisteren voor de
zoveelste maal een bezoek
brachten aan het verdronken
dorpje dat Vlassenbroek heet
en dat sinds de stormramp van Zondag
j.l. met één slag overbekend werd in ons
land en ver buiten de grenzen liet de
aannemer die met het dichten van de
bres belast is zich zeer pessimistisch uit.
Ik heb Vlassenbroek zo goed als opge
geven. Volgens mij zou het meer dan 2
maanden duren om de bres te stoppen
en eer het water verwijderd is, zouden
alle woningen reeds lang ondermijnd of
grotendeels ingestort zijn». Alleen de
toekomst zal uitwijzen of deze sombere
vooruitzichten werkelijkheid worden en
of Vlassenbroek waarlijk gedoemd is,
een spookdorp te worden.
PASTOOR VAN WEYENBERGH
BLEEF OP ZIJN PAROCHIE
Vlassenbroek is een toeristisch plekje
bij uitstek. Het wordt door de poëten
de perel aan de Scheldedijk genoemd
en honderden kunstschilders brachten
het picturale kerkje met vaardige hand
op duizend verschillende manieren op
hun doeken. Maar Vlassenbroek zelf
heeft ook nog een groot mens een
pastoor, een simpele dorpsherder, die
wij leren kennen hebben een paar jaren
geleden toen zijn kerk aan het afbrok
kelen was en hij ter gelegenheid van
het 700-jarig bestaan van zijn parochie
in zijn dorpje, dat toen geurig en kleu
rig verscholen lag achter een machtige
Scheldedijk, grootse feestelijkheden op
touw wist te zetten en er zelfs in slaag
de Monseigneur Callewaert naar zijn
zeven huizen en een varkenskot
(Vlassenbroek wordt zo wel eens ge
noemd in het Dendermondse) te lokken.
Diezelfde dorpsherder, de man vol van
initiatieven, werd als laatste geëva
cueerd uit het overspoelde dorpje en het
heeft verschillende dagen geduurd al
vorens hij er wilde in toestemmen
Soldaten en enkele partikulieren met
motorbootjes zorgen voor een besten
dige overzetdienst om de geëvakueerde
Vlassenbroekenaars bij lage tij de
kans te geven uit de ijlings verlaten
woning nog kleinigheden te redden.
plaats te nemen in de reddingsboten die
hem naar veiligere oorden wilden bren
gen. Toen hij aan land stapte draaide
hij zich plots om en staarde met tranen
in de ogen over de doodstille grijze
watervlakte en zuchtte «Nu zijn wij
hier zeker weg voor minstens drie
maandenen duurde daarna heel wat
alvorens we hem terug konden inter
viewen daar zijn parochianen hem har
telijk kwamen begroeten en hun kin
deren in de hoogte staken om hen te
laten zegenen. Hij legde op die bleke
gezichtjes gemoedelijk zijn hand en van
zijn dood vermoeid gelaat ontspande
zich tot een vaderlijke glimlach. Het
heeft lang geduurd alvorens deze moe
dige priester zijn pastorij en kerk heeft
willen verlaten. Tientallen keren zijn
verschillende legerofficieren er heen ge
varen om hem mee te krijgen maar tel-
Een bijna heldhaftige strijd werd door
de boeren van Vlassenbroek gestreden
voor het behoud van hun vee. Doch
velen zagen hun zelfvergetelheid bij
deze inspanningen niet met het ver
diend resultaat bekroond.
dompelaar, een man die niets meer had
dan de kleren aan zijn lijf, een mens die
geen tijd meer had om te denken aan
zijn koebeesten in de stal maar vier
klauwens met de zijnen op het dak
diende te klimmen om het leven te red
den. Er moeten zich hier verschrikke
lijke tonelen hebben afgespeeld die hun
naklank vonden in een kleine scène
welke wij persoonlijk meemaakten toen
een landbouwer er in geslaagd was de
lijken van zijn 2 koeien, een varken en
een geit op het droge te brengen om het
te laten onderzoeken door een veearts.
Zijn dochtertje riep maar steeds lieve
naampjes tot de roerloze dieren en
diende met geweid van de kadavers ver
wijderd te worden. De rijkdom van een
boer voor altijd verloren. Diezelfde boer
heeft nochtans dagen lang gevochten
in het kille water voor zijn rijkdom. De
Op bevel van het Ministerie van Volks
gezondheid worden de krengen opge
ruimd en door het vilbeluik van Den-
dermonde weggebracht. De boeren en
boerinnen staan er met verbeten ont
roering bij...
die al eeuwenlang een strijd voeren
tegen hun aartsvijand nr 1 het water
en die hiermee door de Schepper met
een speciale geharde structuur werden
geschapenverklaarde een geneesheer
van dienst en we geloven hem, wij
stedelingen, die reeds huiveren van kou
bij het aanschouwen van de kille water
vlakte.
ONDERGANG VAN VLASSENBROEK
REDDE DENOERMONDE
De ondergang van Vlassenbroek, dit
aantrekkelijk dorp door de toeristen, de
zondagwandelaars en de kunstenaars
druk bezocht heeft Dendermonde van
een verschrikkelijke overstroming gered.
Inderdaad toen de toestand hopeloos
werd in de Denderstad zelf waar het
water reeds 30 cm. hoog stond in het
LILLO KREEG l)E VOLLE VLOEI).
OVER Lillo werden vele tegenstrijdige
berichten gemeld. Eerst was het
niet te bereiken, dan kon men het
bereiken met vele moeilijkheden
en tenslotte was het practischweer
ontzet. Maar... toen wij het bereiken
konden stonden wij van de kom der ge
meente afgescheiden door een onover
komelijke en diepe waterplas van enkele
Hectaren breedte. Dank zij een hoge
kamion van de rijkswacht geraakten wij
over deze hindernis waardoor heen men
met geen gewone auto, noch met de fiets
door kon. Met man en macht waren sol
daten en burgers aan de versterking van
de grote bres die in de dijk geslagen
werd aan het werk en was men het slijk
uit de kelders en de huizen aan het
scheppen. Men moet weten dat het water
twee meter hoog op het gelijkvloers dei-
huizen stond tijdens en na het vreselijk
orkaan.
De brigadier der douanen woont vlak
bij de dijk en heeft ook in zijn huis de
burelen ingericht der taldiensten. Hij
vertelde ons over de onvergetelijke nacht
die hij en zijn vrouw met al de bewoners
meemaakten V/ij werden midden in de
nacht uit onze slaap gewekt door het
angstwekkend gehuil van de wind en door
een bonken alsof men beneden met zware
hamers tegen de deuren aan het kloppen
was. Toen ik naar beneden snelde moest
ik midden de trap blijven staan en zag
de voordeur uitgerukt, de binnendeuren
uit hun hengels losgeraakt, ronddrijvend
midden van stoelen zetels en stukken
meubels. Alles kolkte en bruiste doorheen
als op een ontketende zee. Ik dacht aan
het einde der wereld. Hier ligt nu alles
beneden. Het water is weggetrokken,
doch meubels, huishoudgerief. kleding
stukken, vaatwerk, alles is aan gruizele
menten. Kijk eens hier. Hier stond een
kast met fijn glaswerk en zeer fijne kop
jes in porselein. Men dierf er bijna niet
aankomen zo broos waren zij Welnu
die kast is omgeslagen en heeft rond
gedraaid en werd rondgeslingerd tegen
de muren en de andere meubelen en
wonder boven wonder in deze kast wer
den amper een paar glazen gebroken en
de fijne kommetjes Daar is geen schilfer
afgegaan Wij hadden ons ganse huis volledig
geschilderd, alles was behangen en in de glans-
verf gezet. Gordijnen en stores lagen nog op
de stoelen gereed om aan de ramen te hangen
en daar liggen zij nu in het slijk, onkennelijk
en vol smerig stinkend slijk. Daar ziet ge nog
de bontmantel van mijn vrouw die gereed lag
om Zondag morgen naar de mis te gaan. ver
nield en onkennelijk.
Hier is het bureel der douanen, daar de ar
chieven. alles is aan flarden en de meubels
zijn stuk. De kelders staan nog vol water, de
ketel van de verwarming is gesprongen en al
12
204
