y li m n v éi ha ?i ■amvmiim fa li NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH VLAANDEREN N». 38. Twee en twintigste jaargang. Vrijdag 23 September. Iets over 't algemeen stemrecht. 1881 1 Dit weekblad verschijnt icderen Vrijdag. Prijs per drie maanden 1. Afzonderlijke nommers 7 cents. Prijs der advertentiënvan 15 regels GO cent, elke regel meer 7% cent. Groote letters naar liet ge tal gewone regels die zij beslaan. Ingezonden Stukken en Brieven henevens Advertentiën (uiterlijk des Donderdags avonds i ure) en gewone Berichten ot' Mededeelingen' van Correspondenten, te bezorgen bij den Uitgever, of bij den Redacteur J. P. LEIJSENNAAR. Generaal Agentschap, ÏN'lJGIl en VAN DITMAR, Algemeen Advertentiebureau te Rotterdam. Daar is geen overlevering (legende) of zij beeft een historiscben grondslag, zoo niet, dan is zij geeno legende meer, maar beboort naar bet rijk des bedrogs of dei- fabelen vervezen Ie worden. De lcgendo zegt, dat Willem I (de Koning nl.) met een acht en twintiger in den zak te Sche- veuingen in 1813 aan wal stapte. Daar ik mi nooit gehoord heb, dat hij slager, bakker, brouwer en winkelier naar hun geld liet wachten, eene gowoonte aan sommige hoogvliegende geesten van onzen tijd maar al te vaak eigen,""geloof ik deze legende volstrekt niet. Toch zegt ge, beeft de legende een historiscben oorsprong? Voorzeker, het praatje van dien acht en twintiger wil eenvoudig zeggen, dat Z. M. (bij ons is zijne nagedachtenis er niet te minder om in eere) met zeer weinig geld aan wal stapto, 't welk hij echter vergoedde door voel hoop, veel moed en veel zuinigheid, zoodat hij bij zijn overlijden een tamelijk getal millioenen naliet. Geen wonder, zal men zeggen, het volk droeg hem op de handen en wat zijne geldelijke ondernemingen betreft, daarin handelde hij strikt eerlijk, als een recht schapen Hollander. Deze Vorst nu was Souvereine Vorst. Dit wil iets zeggen. Do scherpzinnige Thorbecke aarzelde geen oogenblik' waar hij om een Koninklijk besluit zich weinig het hoofd brak, aan de besluiten van den souvereinen Vorst kracht van wet toe te kennen, welke niet konden gebroken worden, dan door eene hijzondeie wet. Krachtens 'welk recht nu kwam Willem I aan die souvereiniteit Heel eenvoudig; het huis van Oranje- Nassau en het Noderlandsche volk, de kern der natie, riep hem als zoodanig. Maar hoe? Was dan de Nederlandsche staat geen gemeenebest Ja zeker, doch van lieverlede werd het een soort van Poolsche regcering, eene monarchale Ro- publiek, vooral ouder den stadhouder Willem III, Koning van Engeland, en sedert Willem IV tot erfelijk stadhouder uitgeroepen werd. Deze toestand, daar men vorstelijke stadhouders bezat, was niet (adres aan do hoeren van 't Vrije) en der demagogen of volksdwingelanden, welk ras der Loovestcinscho factie en Keezen nog niet in onze dagon zelfs uitgestor ven is. Vandaar die onzalige gewestelijke sou vereiniteit, waaruit ons onbekrompen provincialisme en onze kleinsteedsche na ijver gesproten is. Van daar die tijdperken van stadhou- derlooze regeering over de geheele Repu bliek of enkele gewesten maar vandaar ook de straf, door do vernietiging van volksgezag niet alleen, maar zelfstandig volksbestaan, doch dat weer een uitmuntend geneesmiddel was voor het bovenvermelde kwaad. IIoo dit alles nu ook zijn moge, Willem I was souverein door den wil des volks, maar hij was to vroom om zich dien titel aan te matigen en hij schaamde zich even min als zijne opvolgers, zulks te zijn bij de gratie Gods, dat is door de geuade, door de gunst van het Opperwezen. Maar onzo Koning dan, dozo regeert ook bij die gratie Gods Voorzeker Willem III moge krachlens do grondwet, het beschreven verbond tusscheu vorst en volk, Koning zijn, hij schrijft het almede dier gratie toe en schaamt zich niet dit openlijk te erkonnen. Het was oorspronkelijk een Koning Wal anders dan een man die kou? Wat is nu een soovorein Een alleenheerscher zooals de Keizer van Rusland. Wat is oen grondwettig Koning Eenvoudig de uitvoerder der wetten, bezittende enkele rechten, waarvan hij onbeperkt gebruik kan maken en die niets beduiden? Hoe dio niets beduiden en hot recht van vrede on oorlog dan Wel nu wat zou dat Teekent de Koning een vredesverdrag, waarbij b. v. eene oorlogsschadevergoeding voor de tegenpartij bedongen is, dan zegt de grondwet, dat geen afstand van grond gebied kan gebeuren, zonder eene bijzon dere wet en geene uitgaven mogen ge schieden dan krachtens de wet en ingevolge hij de wet goedgekeurdo begrooting. En wat het oorlogverklaren betreft, de grond wettige vorsten zullen zich hieromtrent wel zeventigmaal zevenmaal bedenken, als zij niet vooraf zeker zijn, dat de kosten daarvoor goedgedaan zullen worden. En vertegenwoordigers en in dezen is hot spreekwoord «geen geld goeu Zwitsers", volkomen van toepassing. Maar wat komt dit nu alles te pas hij uw opschrift? Ja lees maar geduldig voort 1 Willem I, de souverein, de volstrekt oppermachtige Vorst, wilde de regeering niet behouden zonder grondwet en zijn voornaamslo souvereino gift was zulk een grondwet. Dus bezitten wij een gescbon- kene grondwet Alles behalve hier werd een ander spreekwoord in toepassing ge bracht geeft men de pink, men neemt de geheele hand en zoo cischt men grond wetsherziening en het legt er op aan, dat in onzen tijd die eisch nogmaals hernieuwd zal worden. Dat is een gevolg der om wenteling in het laatst der vorige eouw Of hot een goed gevolg is? Dat hangt er van af, wat men voor den besten rogee- ringsvorm houdt. Wij voor ons zouden de volstrekto oppermacht kiozen, indien wij zeker waren oen bijna volmaakt vorst te vinden, die de kunst kondo om zich dos noeds voor zijn volk op te offeren, en diedo macht bezat het volk gelukkig to maken en binnen de perken van het na tuurrecht to houden. Wij kennen maar- twee goede rogeeringsvaueu, voor zoover in eene maatschappij, uitmeuschon samengesteld, zulk een ideaal bestaan kan. Deze zijn de alleenheerschappij en do Republiek zooals Noord-Amerika; do hemol beware ons voor Frauscho, Spaansche, Italiaanscho of zelfs Zwitserscho republie ken. Eischten wij hoogo begaafdheden van den alleenheerscher, niet minder eischon wij die van hot volk in gemeono- hest vereonigd het volk moet zichzolven kunnen regeeren Maar we nemen do zaken zooals ze zijn en schikken ons gaarne onder oen grondwettig bestuur, mits hetdereclrten van don vorst tegenovor dio des volks en om gekeerd niet to voel beperkeieder zijn recht Is dat in Nederland het geval Wij aarzelen geen oogenblik deze vraag fcn voor den vorst fcn voor zijn volk ontken nend te beantwoorden. Beide worden beheerscht en somsgeti- rannizeerd door mevrouw de wet, een zoer onvolmaakt wezen, omdat het niet altoos

Krantenbank Zeeland

Sluisch Weekblad | 1881 | | pagina 1