X 32.
Twee en twintigste jaargang.
A0. 1881.
m M ri M i ii
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN-
Vrijdag 12 Augustus.
OVER VRIJEN HANDEL.
Sl.fllSE..
Dit weekblad verschijnt iederen Vrijdag.
Prijs per drie maanden 1.
Afzonderlijke nommers 7 cents.
Prijs der advertentiën: van 15 regels 60 cent,
elke regel meer 7 Va cent. Groote letters naar het go
tal gewone regels die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven benevens Advertentiën (uiterlijk des Donderdags avonds 4 ure) en gewone Berichten of
Mededeelingen van Correspondenten, te bezorgen bij den Uitgever, of bij den Redacteur J. P. LEIJSENNAAR.
Generaal Agentschap, N1JGH
cn VAN DITMAR, Algemeen Advertentiebureau te Rotterdam.
Tallooze malen en bij tallooze gelegenheden
werden door ons do schoone woorden uit
liet lied der bevrijding van Dr. lieets,
aangehaald en te pas gebracht
Laat de ketens vullen,
Breek, verbreek hel juk
Vrijheid is voor allen
Noodig tot geluk.
't Is een der beste liederen, die in onze
taal bestaan; bet is een juist woord op dei»
juisteu tijd uitgesproken en daardoor werd
bet voor korten tijd tot eau» echt volkslied.
Voor korten lijd Waarom toch'? Een
voudig daarom, dat de beden, doariu. lö*.
Vorst en Vaderland gerTcht, 'tJÉNftrd "&1\
verhoord zijn. Beets pleitte als man en
christen voor de verdrukte zwarten en
tegen bet afschuwelijk stelsel der slavernij,
dat zoo lang ons vaderland tot schande heeft
gestrekt en waarom het door de openbare
meening in Europa terecht als achterlijk
en traag werd gebrandmerkt. In dezenechter
word op eervolle wijze voor Nederland
het «heter laat dan nooit" bewaarheid.
De slavernij is afgeschaft, de slaven zijn
viij 1 De slaven vrij De zwarte slaven,
o, jamaar do blanke Of telt men
ze niet als slaven die werklieden, die xeeds
op jeugdigeu leeftijd voor een karig dag
loon in de fabrieken zwoegen; die arbei
ders, die Augustus is in 't land de
koude van morgen en avond en de hitte
des daags trotsceren en die des Maandags
ochtend nog niet zijn uitgerust van den
Zaterdagavond die kanaalwerkers en pol
derjongens, die men afbeult ten bate van
woekerende aannemers, die nog vaak door
hunne ondergeschikten het loon laten
vertienen En dan die slaven der zoude
ik stel mij nu niet op godsdieustig,
maar bepaal mij tot het maatschappelijk
gebied en herhaal hot, die slaven der
zonde, wie zal ze bevrijden van de sla
vernij der prostitutie en van den drank
duivel
Wij hebben een nieuwe drankwet en
de mannen des tijds, bij uitnemendheid de
nieuwe genoemd, zullen ons ook wel een
wet op de prostistutie bezorgen, och ja 1
waarom niet; zulk werk is zoo humaan,
zoo menschelijk, en niet zonder vrees ziet
de machthebber do menschheid allengs af
dalen on dieper zinkeu; tallooze gebrek-
kigeu dolen rond de maat van de soldaten
beeft men moeten verminderen; ze zien
dat wel en daarom spreekt en handelt het
eigenbelang, waar de plicht moest spreken
en handelen. Zie even rond we hebben
cene wot op de kerkgenootschappen en
het oordeel van de Fakkel zaliger, is hon-
dervoud bevestigd, 't Is eon dood paard
aan een boom gebonden en beroemd door
de uitlogging, die de rechters aan het
denkbeeld «besloten plaatsen" gegeven
hebbon. De Zondagswet is geen haar beter;
door wie en waar worden dezo wetten
gehandhaafd en toegepast? Of als de
laalstv^ffhs te hop» en te gras wordt
gehandhaafd, geldt het meestal de arnre
siavSft -toftn-het wereldlijk gebod gel(
dagen zult gij voor uw meester aib.iden'
of door bun toedoen vasten, maar den
zevendon dag moogt go uw eigen akker
wieden, als de Koninklijke Nederlandsche
maréchaussee of de rijksveldwacht het
maar niet ziet. Let op, de drankwet
wacht hetzelfde lot ei» de toekomstige
prostitutiewet even eens. De grooten, (dit
wórdt, hoe men 't overigens ook met ons
eens zij, door onze nieuwere volksver-
lichters verzwegen) de grooten hebben er-
geen belang bij, dat de Zondagswet en
hare zusters gehandhaafd worden en wordt
ze hier en daar ook al gehandhaafd, dan
worden er van de negen vonnissen wel
tien verbroken Ga je gang dus
Maar we sch roven aan het hoofd van
ons opstel vrijen handel. Welnu, wij
schutten ons opschrift en zeggen, wilt gij
verlichting en beschaving meer veld zien
winnen, zoo stel den handel vrij.
Onze vaderlandsehe geschiedenis telt
voorzeker meer dan eene glorierijke
bladzijde. Die reusachtige maatschappij,
die staat in den staat, de beroemde Jan
Compagnie, zegge de Oost-Indische Com
pagnie, zette niet het minst van al
luister bij aan de grootsche feiten onzer
geschiedenis en zie hare geschiedenis is
het beste bewijs voor do stelling, dat de
vrije handel ten zegen is voor een volk.
Dit zal menig lezer onwaarschijnlijk
voorkomen, doch met een klein voorbeeld
zullen we onze stelling staven. Er is in
ons gewest eene firma, die bijna geheel
den alleenhandel van zout bezit; er zijn
een vijf of zestal brouwerijen, die het
tamelijk met elkanaor oens zijn en het
bier goed op prijs weten te houden er
zijn doch reods genoeg. Welnu stel
eens even, dat de grens lusschen Neder
land en Belgie, op het gebied der in- en
uitgaande rechten, aan den dag van heden
opgohoven werd, wat zou 't verschijnsel
zijn? Wij zouden goedkooper zoutge
bruiken en goedkooper bier drinken, ja
nog meer; wij zouden, do afschaffing van
den accijns op de steonkolen heeft het
geleerd, goedkooper zeep hebben en zoo al
meer, te veel om te noemen. Nu meene
men niet, dat wij dio firma in zout en
die brouwers van oneerlijke praklijkeu
beschuldigen, verre van daar, zij doen
heel verstandig met zoo duur te verkoopen
a(s ze, kunnen en dat ze daartoe van de
kas niemand
hun euvel duidon. Zo b. v. dwingen, ont -
zich aan een door den staat bepaald maxi
mum of hoogste, niet to overschrijden
prijs te houden, zou eeno onvergefelijke
en onverdragelijke dwingelandij zijn, en
doet de staat afstand van zijne rechten en
accijnsen, dan komen aan den dag van
overmorgen de Belgen cn voeren bier,
zout, zeep en menigte van andere artikelen
bij ons iut. Maar zullen ze verkoopen
Wel zeker, want zij zullen op limine beurt
hun welbegropen eigenbelang op het oog
houden en de mededinging met de inge
zetenen zeer goed doorstaan, want zij
zullen daartoo óf hunne waren zoo veel
goedkooper leveren, óf ze zullen van beter
gehalte zijn. Men mag aannemen, dat het
eerste het geval zal wezen, want beter
bier, beter zout, betero zeep, kunnen zo
niet leveren, maar ze kunnen dezo artikelen
goedkooper geven, dat is nu eenmaal
Belgie's toestand. Doch zal dat nu niet
ongelukkig zijn voor onze zouthandelaars,
voor onze brouwers, in een woord voor
ouzo neeringdoenden Gesteld een oogen-
blik ja, dat zou bot, maar indien nu
18000 andere menschen er voordeel bij
hebben, mag men dan om den wil van
een half dozijn handelaars, die 1500 dozijn
niet-handelaars benadcelen Een kind kan
het voorstel oplossen. Ware echter de
toestand van dat half dozijn als dan red
deloos en radeloos, daii zouden we redeloos
moeten zijn, om minstens geen modelijden
met hen te hebben, doch die toestand is
niet reddeloos en radeloos.