VOORJAARS EXAMEN.
EEN MONUMENT
Gebroeders (De) Houtman.
Marktberichten
Advertentiën.
Vrijdag den 17 Maart 1876,
De majooi Serraris, die zelf geheel blind
is, gebruikt een schrijftbestél, waarop de
hand bij het schrijyen zich geheel vrij
beweegt. De schrijvende hand beweegt
zich in eene rechte lijn door hare ligging op
eene platte liniaal, die telkens na het vol
schrijven van eencn regel naar onderen
wordt omgedraaid, en later, na het vol
schrijven eenerbladzijde, weder naar hoven
wordt gebracht. Deze liniaal, die tof steun
en richting voor de hand dient, blijft
onbewegelijk gedurende het schrijven.
Eene bijzonderheid .daarbij -is.dat de'
schrijftoestel door den heer Serraris zelf
is vervaardigd; hij heeft zich op timme
ren toegelegd nadat zijne pogen jjpjn het
lezen en schrijyen niet meer toelieten.
Ook verschillende andere voorwerpen van
.hout, door hem vervaardigd, zijn nauw
keurig én net afgewerkt.
Een schrijftoestel volgens de uitvinding
van jhr. Serraris is naar de tentoonstel
ling te Philadelphia gezonden.
In 1703 nam onze vestingbouwkun
dige Koehoorn do stad Bonn binnen drie
dagen in. Bij zijne intrede in de stad
werd hij begroet met het volgende com
pliment Mijnheer, de inneming van deze
stad is merkwaardiger dan die van Jericho.
Deze stad viel oerst na zeven dagen trom
petgeschal Bonn is gevallen nadat
slechts drie dagen op een koehoorn ge
blazen is.
voor de
door Jl. at. 8.
„Wie waren toch die gebroeders de Hout
man en welké waren hunne [eigenlijke ver
diensten j dat men voor hen een Wofiillnent"-
wil oprichten?" Zou het zoo wonder vreemd
zijn, wanneer diezelfde'vraag, in den laatsten
tijd door menig stadgenoot tot mij gericht,
ookelders in den vreemde bij dezen en genen
oprees Maar zoo niet, zou-het dan niet
evenzeer betamelijk mogen beeten, dat ik, die
daartoe in ons plaatsel. blad (Gouda) het eerst
mijne medeburgers opwekte,, thans, nu daar
van door de voornaamste Nieuwsbladen aan
ons geheele volk kond werd gédaan, alvorens
wij in deze verdèr gingen, door hare beant
woording, voorzooverre hoodig, stad- en land-
genooten een weinig voorlichtte. Het is zoo,
zelf weet ik Van die beide broeders wel iets,
maar toch niet veel, niet alles. Toch beteekent
het iets meer, dan toen ik pas de schoolban
ken verliet, en, bij de weinige kennis omtrent,
hunne personen, werkzaamheid, verdiensten,
daar vergaderd, zal het wel bij de meesten
gebleven zijn. Aan mijne laatste nasporingen
betreffende beide, heb ik zelfs nog menige bij
zonderheid te danken, die vroeger voor mij
verborgen gebleven waéi Maar reeds genoeg
tër rechtvaardiging van mij, dat ik de pén op
vat, en veel liever ter zake.
Omstreeks de helft der 16e eeuw woonde in
Gouda de maai, aan wien èn ons broederpaar
èn de geheele familie haren naam ontleende.
Hij komt in de sta'ds-beschrijving van der
Goude door J. Walvis, voor, oiider don naam
van Cornelis Jacübsz. Houtman of dè hout
man, leverancier van het hout voor de dood
kisten, althans in 1553. Oogenschij-nlijk had
hij geen bijzonder voordeelige kostwinning,
in een tijd toen hij voor 70 kisten van eiken
hout niet meer dan zestien, en voor 10 kisten
van boekenhout slechts acht stuivers per stuk
ontving. Evenwel het geld had toen veel hoo-
ger waarde dan thans, de menschen hadden
Veel minder behoeften, en hij zelf zal ook nog
wel andere en betere zaken gedaan hebbèn
Toenalthans na den laatsten groöten brand
der St. Janskerk, omstreeks dienzelfden tijd,
het Sacramentshuisje teer ontramponeerd
was, zoo bericht ons dezelfde schrijver, was
hij èn vermogend èn vrijgevig genoeg, om, ter
vervaardiging van een nieuwe bewaarplaats,
het nopdige hout te schenken. De man had nu
waarschijnlijk meerdere kinderen. In de
stadsboeken komen sedert meerdere Hout
mannen voor. Een daarvan, en juist de per
soon, aan wien ons vöör het tegenwoordige
iets gelegen is, Pieter Cornelisse Houtman,
wordt niet alleen bij Walvis, in het aange
haalde werk, in 1573 als lid der vroedschap,
maar ook door Bor vermeld, bi j wien men in
het 25e boek zijner. Nederl. Historiën lezen
kan, dat bij. ook „Kapiteyn van de burgerye
binnen der Goude, en brouwer, bierende op
Gent was, daër hij ook om syn affairen we-
sende gestorven en begraven is." Hij behoor
de-dus tot de aanzienlijke en welgestelde Gou-
wenaers in zijne dagen, wier voornaamste be
drijf de drapiers-nering of de brouwerij was.
Men kan dit niet alleen uit het huis, dat hij
bewoonde, en waarvoor de overlévering nog
immer een woning op den bestéh stand der
stad aanwijst, maar ook uit het wapen öpma-i
ken, dat hij en zijne nakomelingen voerden.
Dat laatste toch vertoonde niet een panto met
half uitgespreiden staartgelijk men wel
eens beweerd heeft (1) op grond van een mee-
rendeels versleten grafsteen (waarover onder
meerder) in de kerk te Alkmaar, maar geeft
daarentegen, in tweeën gedeeld, van boven
een halven leeuw en van onderen een bloem
pot met een drietal rozen of andere bloemen
te aanschouwen.
De gebroeders Houtman, Cornelis en Fre-
derik, waren zijne kinderen. Zij hadden bun
vader reeds in 1584 verloren, want in dat jaar
„op den 4n Nov. verkochten de HH. Burge-
meesteren niet de Tresoriers aan Agnes, Fre-
deriks dochter, wed. wijlen Pieter Cornelis
Houtman, - een huis en erve, staande en gele-
fen op de Oostzijde van de Haven, op den
oek van de zyl aan 't slot." Uit deze bijzon
derheid leeren wij niet alleen den naam hun
ner moeder kennen, Agnes Frederiks, maar
wij zien daaruit tevens, dat de oudste zoon
naar zijnen grootvader van vaders kant en de
jongste naar dien'van moeders zijde was ge
noemd. Van den geest huns vaders was geen
van beide verstoken. We leerden dien reeds
kennen als een recht bedrijvigen koopmans
geest. Hij ging bij zijne zonen echter, was
het ten gevolge .van den reeds wegens de
Spaansche belemméringeniwijnenden handel
of had deze misschien ook nég andere oorza
ken;—met een koeneén zélfeenigzins stout
moedige ondernemingsgeest gepaard. De
oudste, Cornelis, was waarschijnlijk onge
trouwd. I)e jongste, Fréderik, daarentegen
was sin den jare 1590 tot Alkmaèr gehuwe-
lijktmetde dochtervan Cornelis Nanningsz.,
outschepen aldaer." (2) Maar heide besloten
in 1593 zich te begeven naar Lissabon in Por
tugal, met geen andere bedoeling, dan om
zich aldaar te i/nfofmteren op 'tstuk de vaert
en handel van OosUlndien aengaende. En
toen zij daar eenigen tijd zich opgehouden
hadden „doendegróte naerstigheyd, giften
en maeltijden 'aan dengénen, dewelke uyt
Oost-Indien quamén, om uyt deselve góede
kennisse van alles té bekomen, en nietsonder
groot perykel en excessive kosten tot deselve
kennisse gebracht zijnde," (3) is de oudste
naar Amsterdam vertrokken, werwaarts hem
waarschijnlijk eën weinig later zijn broeder
gevolgd is. Daar gèlnkte het hemal aanstonds
het vertrouwen van eenige kooplieden te win
nen. Daar wist hij deze te bewegen „nadat
se haer wel geèxamineêrt handen op 't stuk
Van de vaert en koophandel van Oöst-lndien,"
dat zij, 'getrouw aan'de oud-Holland's'che
leuze eendracht maakt macht, zich nauw
aaneen sloten. Daar bracht hij "het'eindelijk
hij hén zoover„dat zij alsdoen eeri Compag
nie of Collegie hebben gemaehtom-dé voga-
gie op Oost-Indien aen te vangen, itbemende
tselve De Compagnie van verre, resol
veerden eenige penningen daartoe te fourne
ren- en op te brengen (4).
'IIZje b. v. de Navorscher 1852, II pag. 153,
en de" Gids 1868, pag. 570, in de nopt, waar de
heer van Duyl, waarschijnlijk op grond aierzelfde
dwaling, Pau en de Houtman bloedverwanten noemt.
(2) Zie Bor. 1. 1. b. 25 p. 20.
M Zie Bor, 1. 1.
(4) Ibidem.
Sluis, 7 Maart 1876.
Boter 82'A-c. per kilogram.
Eijeren 70 c. per 26 stuks.
Oostbni'g, 8 Maart 1876.
Bij goeden aanvoer van granen, bestond
er bij de iets lagere afkomende hollandsche
berichten, waardoor de vraagprijzen niet
zoo overdreven waren als voorgaande mark
ten, nog al redelijken handel, en ruimde
het aangevoerde aan vorige besteedë week-
prijzen goed op, welke [prijzen volkomen
dezelfde zijn gebleven.
Tarwe 8,25 a f9,20 Rogge 6,52 a 6,75,
Wintergerst f 5,80 a 6,25 Zomergerst f 5.50
a 5.80, Paardeboonen f8,00 a 8,30, Haver
3,25 a 4,25. Kanariezaad wegens hooge
vraagprijs onverkocht.
Aardenburg, 7 Maart 1876.
Tarwe f8.50 a 8.,75 Rogge f 6.30a 6.45,
Wintergerst f 6.00 a 6.30, Zomergerst f 5.50
a 6.00, Haver f4,00 a 4.50, Paardeboonen
f 5 a 510., Erwten f10 a 11.
PREDIKBEURTEN SLUIS.
12 Maart Ds. Dijkstra.
19 Hage.
Bevallen van een Meisje E. KOKSMA-
Blankebt.
Sluis 6 Maart 1876.
De Notaris K. F. K0KSMA, te Sluis,
zal op
des voormiddags ten 10 ure, ten. ver
zoeke vau den Heer A. VAN D13R VELDE,
te Neuzen, in het Logement van S-van
Maldegem, te Sluis op de Kaai, in het
OPENBAAR VERKOOPEN:
4 aaneengebouwde WOONHUIZEN met
tuin, staande en gelegen in de ge
meente Retranchement in den Zwin
polder, nabij den grindweg, kadastiaal
Wekend Sectie B,No. 605 tot en met 609
zamen groot 26 aren 80 centiaren
Aan verschillende personen bij dè week
verhuurd.
De koopsom moet betaald worden bin
nen eerie maand na de verkoop.ing.
Nadere information en inlage van ka
dastrale- en andere stukken te verkrijgen
ten kantore van genoemden Notaris.
ZEGT HET VOORT.
.De INSPECTEUR van het lager -onder
wijs in Zeeland maakt bekend, dat de
examens ter verkrijging van acten van
bekwaamheid voor school- en voor huison
derwijs in deze provincie, voor de eerste
maal in dit jaar, zuilen worden gehouden,
te MIDDELBURG, op Woensdag den t»en
April aanstaande, en volgende dagen.
Zij die een dezer examens wenschen af
teleggen, behooren zich daartoe uiterlijk
vóftr den 99en Maart e. k., aan te mel
dden. bij den schoolopziener van het district
waarin zij wonen, of van buiten 's lands;
komende, voornemens zijn zich te vestigen
mét opgave van de acte die zij verlangen,
en met Overlegging van dé navolgende stuk
ken.
a. één óf meer getuigschriften van hun
goed gedrag
b. hunne geboorte-acte en
e. de acten van bekwaamheid, die zij
reeds vroeger mogten hebben verkregen
De dag en plaats van het examen zul
len later aan elk der belanghebbenden door
den Schoolopziener worden medegedeeld.
Middelburg den 3den Maart 1876.-
De Inspecteur voornoemd,
e. M. V AN VISVLIET.
