KIEZERS!
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
N°. 4.7
Zestiende Jaarga ng.
A°. 1875.
Vrijdag 18 Juni.
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district
Zeeland f 1,15voor de overige plaatsen des Pijks, franco
per pos' f 1,30. Afzonderlijke Nummers f 0,05.
Prijs Advertentien, van 1 5 regels f 0,75 elke regel
daarboven f 0,121/2.Groote letters naar het getal gewone
regels die slaan.
Voor den Werkenden stand en Weldadigheid 6 CL per regel.
Ingezonden Stukken en .Brieven, de lledactie betreffende, benevens Advertentien en gewone Berichten of Mededeeliugen van Correspondenten,
te bezorgen hij den Uitgever dezer, alles PP AN CO.
De ondergeteekende geeft
bij dezen zijne geëerde abon-
né's en begunstigers te kennen dat hij zijn
recht van uitgave van het n Sluisch Weekblad"
heeft overgedragen aan den heer P. STEINZ
drukker alhier, te rekenen van 1 Juli a. s.
Onder dankbetuiging voor het zoo veel jaren
genoten vertrouwen, neemt hij de vrijheid ge
noemden heer STEINZ als zijn opvolger aan
te bevelen.
.t.
Zich aan het bovenstaande rcfereerende heeft
de ondergeteekende de eer aan het geacht
publiek bekend te mdken, dat door hem als
eigenaar-Uitgever, de uitgave van het j> Sluisch
Weekblad zal worden voortgezet, te rekenen
van af den 1 Juli a. s. waartoe hij zich bij
het publiek ten zeerste aanbeveelt.
Hij stelt zich voor in dat blad, steeds de
gematigd liberale beginselen voor te staan
en zich geheel te onthouden van de bespreking
van kwesliën of geschilplaatsen op godsdien
stig gebied.
De wijze van uitgave, de vermindering van
abonnementsprijs en advertfe'ntiekosten zullen
nader bekend gemaakt worden.
Sluis, 17 Juni 1875.
p steinz.
Le géant tombe et ces nains sans mémoire
A T esclavage ont voué 1' univers.
De vorige week is voor ons, voor alle li
beralen in den landebij alle redenen van
tevredenheid, die zij ons gegeven heeft, eene
week van teleurstelling geweest 1
Den heer Mr. J. P. R. Tak van Poortvliet,
afgevaardigde voor het Kiesdistrict Middelburg,
een man van buitengewone kennis en van
rustelooze werkzaamheid is, door 1099 Kies-
bevoegden de toegang tot de Kamer ontzegd:
slechts '1059 Kiezers hebben getoond, dat zij
hem om zijne ongemeene gaven en zijne groo-
te verdiensten op prijs wisten te stellen.
Yan waar die minderheid nu het een man
betrof, die zich tegenover het vaderland in
't algemeen, die zich tegenover Zeeland en
wel tegenover dit Kiesdistiict zoo verdienste
lijk heeft gemaakt?
Van waar die verregaande ondankbaarheid
jegens den man. die zoovele ondernemingen,
welke den bloei van Zeeland moesten bevor
deren met zijne beste krachten ondersteun
de? Men denke slechts aan zijne bemoei
ingen in het voorstel van den heer S. Jacob
om eene stoomvaartlijn van Ylissingen op
Amerika te krijgen, aan het droogdok te Ylis
singen aan zijn voorstel om ook dit ver
geten koekje van een spoorweg voorzien!
Van waar?
Lezers, er zijn drie minderheden in ons va
derland drie minderheden zoo gering, dat
elk op zich zelve niets zou vermogen; drie
minderheden, waarvan er twee tegenover el
kander staan als water en vuur, en waarvan
de derde geene beginselen heeft, die zich
niet bij alle partijen aansluiten, welke haar
op de been helpen houden.
Die drie pa.lijen zijn do Katholieke en pro-
testantsche clericalen en de conservatieven.
Die drie partijen hebben zich aaneenge
sloten om eiken liberalen kandidaat to bestrij
den zoo mogelijk door een der hunnen te
vervangen; die drie partijen aangevoerd door
de geestelijkheid, door dweepzieke predikan
ten en zalvende evangelisten hebben in dit
district eene overwinning behaald, die mij
en met mij alle weidenkenden diep getrof
fen zal hebben.
Duizend negen en negentig Kiezers, waar
van het grootste gedeelte ongetwijfeld niets
meer zijn dan Kiesmachines, zijn opgezweept
geworden, opgehist, gefanatiseerd
De geestelijkheid, zoowol de orthodox-pro-
testantsche als do Roomsch Katholieke heb
ben het land afgeloopen om den Kiezers te
prediken dat Christus geleerd heeft, dat
zijn koninkrijk niet van deze aarde is, zult
gij vragen neen lezers, om de Kiezers on
der eea mom van godsdienst te bewerken op
zoodanige wijze, dat zij hun doel kunnen
bereiken.
Wij liberalen overtuigd, dat in Nederland
geen vrede kan heerschen of de verschillen
de kerkelijke gezindheden moeten van jongs
af naast elkander op de openbare school wor
den grootgebracht, waar zij lot nu toe ge
leerd hebben elkander te verdragen, zonder
dat die verdraagzaamheid ooit aanleiding
gegeven heeft dat zij van het eene kerk-
genootsshap naar het anderewij verlan
gen vrijheid voor al die wijzen van Gods-
vereering die men reeds uitgevonden heeft
en nog zal blieven uit te vinden, maar wij
verlangen tevens, dat die Godsvereering blijft
binnen het kerkgebouw, binnen de woning
opdat de vrede bewaard blijve.
Wij willen de openbare school, omdat daar
neutraal onderwijs gegeven wordt, omdat
daar den kinderen geleerd wordt elkander te
verdragen, elkander lief te hebben, naast el
kander te wonen, zonder over verschil van
godsvereering te twisten cn wij laten het
aan de voorgangers der verschillende kerkge
nootschappen om de jongelingen en jonge
meisjes bekend te maken met de dogma's hun
ner kerk.
Wij verlangen gelijke rechten voor alle
burgers
Eii de clericalen
Vraagt het aan de geschiedenis. Daar waar
zij aan 't hoofd stonden, werd alle wijsheid
gedood; niet alleen verlangden zij liet roer
in handen te hebben, maar medoogenloos ver
volgden zij al degenen, die van hunne ziens
wijze verschilden.
En diezelfde richtingen op kerkelijk gebied;
do clericaïe Katholieken'die de protestanten,
overal hebben vervolgd; de clericaïe protestanten
die waar zij de macht in handen hadden,
alle andersdenkenden van alle burgerlijke rech
ten uitsloten; die zelfde richtingen, die meer
dan eens de wereld beroerd en tot een bloed
bad gemaakt hebben, omdat zij elkander niet
kunnen verdragen; die zelfde richtingen heb
ben in Nederland een verbond gesloten; een
afschuwelijk verbond een monsterverbond om
de liberalen te bestrijden te vermietigen,
alleen omdat deze verlangen gelijke rechten
voor allen! en niet alleen die verlangen, maar
ook steeds getoond hebben die te willen geven.
Door dat verbond is onze afgevaardigde de
heer J. P. R. Tak van Poortvliet van zijn zetel
geworpen.
Met groote woorden heeft men het volk
zand in de oogen gestrooid.
Moet ge zoo lees ik in een der pam
fletten, waaraan de vorige week zoo rijk is
geweest, en wel in dat vuilaardig stuk dat
door den predikanten van Oostburg P. K.
Dommisse, van Middelburg J. V. Nonhebei,
van Domburg van Schelven mede onderteo-
kend is niet geregeerd werden in
den geest des ongeloofs en naar wetten steed.s
meer in strijd met het hoogste gezag, met
ons roemrijk verleden en met de duurge
kochte en eenmaal bezworen vrijheid, dan
moet ge met ons mannen kiezen, die aan
onze volkshistorie, aan dat gezag »en aan
vrijheid voor allen vasthouden."
Lezers, hebt go al do laagheid van dien
volzin doorgrond? De mannen, die den Bij
bel weder op school willen hebben, waar
door de school natuurlijk voor alle Katho
lieken gesloten wordt; die mannen, welke aan
