FEUILLETON
Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen
1NGEZONDEN STUKKEN"
godsdienst en volksgebruiken.
Volgens het bekende volkskarakter verwacht men
alle onderwerping.
Bij de opvoering van de opera Haideschacht, te
llotterdam Zaterdag avond, hoorde men bij het
vallen van de gordijn tusschen de twee tooneelen,
waarin het laatste bedrijf gesplitst is, plotseling
eenige zware slagen, kennelijk losbrandingen of
ontploffingen. De rook baande zich een weg van
het tooneel in de stampvolle zaaler ontstond
dadelijk eenige opschudding, die sterk toenam toen
de muzikanten in wilde vlucht het orkest verlie-
ter. Dat voorbeeld werd door niet weinigen in
de zaal gevolgd; er ontstond hier en daar ge
drang. Maar het bleek spoedig, dat de vrees voor
brand ijdel waseenig vuurwerk, dat dienen
moest om, - naar de eischen van het libretto,
tusschen de bedoelde tooneelen met gevallen gor
dijn, terwijl het orkest blijft doorspelen, het
instorten van een gang in de mijn aan te duiden,
was door de schuld van den daarmede belasten
beambte wel wat zwaar genomen, waardoor de
slagen niet slechts te hard klonken, maar ook de
rook te sterk werd. Van brand was geen spoor
de regisseur verscheen voor de gordijn om ieder
gerust te stellen, ook de meeste toeschouwers her
namen hunne plaatsen. Men was gelukkig met
den schrik vrijgekomen. liet slot der opera vond
een gretig gehoor, terwijl, naar wij vernemen, voor
de volgende voorstellingen het bedoelde vuurwerk
geheel zal worden weggelaten.
Met de eerstvertrekkende Incimhe post op den
6en Februari aanstaande, en verder van veertien
dagen, wordt uit Nederland rechtstreeks over
Brindise en met de Britsche pakketbooten over
Penang, een brievenmail verzonden aan het veld
postkantoor te Atsjin, bevattende de brieven, ge
drukte stukken en monsters voor de expeditio
naire troepen in Atsjin, voor het personeel be-
hoorende tot de maritime middelen in de wateren
van Atsjin, en voor het verdere personeel in
Atsjin.
Het port en de verdere voorwaarden van ver
zending zijn dezefde als die, welke voor de ver
zendingen tusschen Nederland en Nederlandsch
Indie over Brindisi van kracht zijn. De brieven
kunnen dus gefrankeerd tot bestemming tegen een
port van 60 cent per 15 grammen of ongefran-
keerd worden verzonden. Een aanwijzing op het
adres „via Brindisi," „via Penang," of dergelijke
is noodzakelijk.
Er wordt omgekeerd merle langs denzelfden weg
brievenmaal door het veldpostkantoor Atsjin naar
Nederland verzonden. (St. Ct.)
Bij arrest van het Provinciaal Gerechtshof van
den 6 Februari 1874 is Willem Verhuist Nz.,
oud 29 jarengeboren en laatst woonachtig te
Middelburg, thans alhier gedetineerd, (op grond
dat het hof niet volledig bewezen achtdat de
in betrekking tot deze geestelijke ont
wikkeling zyner bewoners.
Geschiedkundige studie van. G. P. ROOS.
Heeds geruimen tijd geleden begonnen wij met
dit onderwerp te behandelen, doch hebben het
toen gestaakt, hoofdzakelijk wegens de beperkte
ruimte van ons blad. Thans, nu we door den
ijver van onzen uitgever in staat zijn over meer
dere ruimte te beschikken, willen we dat onder
werp ajs zoogenaamd feuilleton vervolgen. Wij
hopen daardoor een tweeledig doel te bereiken;
in de eerste plaats tot nut onzer lezers een aan
genaam, leerzaam onderwerp, niet al te hoog voor
door den .beschuldigde gepleegde valschhedeu, door
hem opzettelijk en te kwader trouw zijn verricht-.)
vrij gesproken., de kosten te dragen door den
Staat, niet bevel, dat hij onmiddelijk zal worden
in vrijheid gesteld, ten. ware hij om andere rede
nen behoort in hechtenis te blijven.
De minister vau oorlc g brengt ter kennis van
belanghebbendendat dit jaar te Breda wederom
een examen zal worden gehouden ter toelating
van jongelieden als kadet bij de koninklijke mi
litaire academiedit examen zal op 1 Juli a. s.
een aanvang nemende aanvragen daartoe be-
hooren vóór 1 Mei a. s. aan het departement van
oorlog gezonden te worden met de stukken ver
meld in de Staats-Courant van 2 Februari.
I Vervolg
der voorlezing van den heer de Beuckere
over de wisselbouw.
Dat de heer de Beuckere als bij afwisseling
zijne hoorders en hoorderessen wist te boeien
toonde hij door verschillende tusschengesprekken,
immers daarvan getuigde de mededeelingdat
onze gewone, dusgenoemde palm in de tuinen
niet de Palmboom van het Oosten is met hare
gevinde bladeren, gelijkende naar een handpalm,
maar de buksboom; dat de eerste christenen die
in de plaats der ware palmtakken gebruikten
omdat wij hier te lande omstreeks Paschen geen
ander groen bezitten; dat de hu ls ter hare prikkels
het gebruik in den weg stonden en het groen der
coniferen niet zoo algemeen wasen alleen in
de zandgronden welig tieren.
Ook hij plaatste de Palm aan het hoofd der
bedekte bloeiende planten, geplaatst op de hoogste
sport dezer Plantenfamilien.
Na nu nog medegedeeld te hebben, dat tot de
zaadloblooze plantenfamilien de Varens behooren,
waaronder de Palmachtigé boomvaren wel een der
schoonste isvervolgens onze gewone boom- en
boschvarendie men soms in wilgenboomen
vindt, in een woord ,-waar vermolmde planten-
stammen zich bevinden*, dat deze zich ook voort
planten door sporen, welke zich aan de onderste
de turfvorming der hooge veencu te hebben bijge
dragen.
Omtrent de paddestoelen, waarover reeds een en
ander medegedeeld is, voegde hij er nog bij, dat
vele derzelve soms zeer vergiftig wordenja
dat men van het gebruik daarvan op zekere tijden
het ergste te vreezen heeft.
Eindelijk dat, onder de bladen vormende crypfo-
gainen ook de Levermossen behoorenwier sclioone.
bladvorm o. a. bij het leverkruid kan opgemerkt
worden.
Stappen wij intusschen eene schrede verder;
van alles is zoo veel te zeggendat wij schier
ons doel niet zouden bereiken. De natuur toch
is zoo schoon Zoo menige schoone plantzoo
menige schoone bloem wordt vertreden. Landbou
wers! ziet naar de herders; zij kennen alle hunne
schapen eiwel! kent gij de grassen uwer weiden
Ik weet wel die studie is moeilijk, maar gij
moest er toch wat meer van weten de vrouwen
kennen wel meer van de scheikunde dan gij.
Beschouw hunnen broodbak, bezie eens hoe zij olie
met water mengen, door er soda of potasch
(asschen loog) bij te voegen, dan wordt het
melkwithet verzeept,nu volgt haar maar wat
na, al is het dat zij er geene uitlegging aan
weet tc geven, als gij de zaak maar weet.
Waar zuringsoorten groeien en slappe biezenwat
is daar noodig Wat asch en kalk op de biezen
struik gebracht, zij gaat dood en men krijgt
klaver in de plaatseen dankbare dood toch
voor biezen klavers te krijgen! Wie is dankbaarder
voor zulk eene kleine hulp als uwen bodem, die
.uw bestaan, uw brood, uwe welvaart bevordert?
Zoo als gij weet, hoorders! hebben alle planten
familien, even als die der dieren, eene verschillende
voeding noodig men heeft plantenetende als hét-
rund paardschaap die ook havergerstboo-
nen enz. gebruiken.
Voorts insectenetende, als de miereneters;
vleesch eters, als de hondkatwolfleeuw
Visch eters, als de otter enz. enz. alles eters, als
de varkens, rechte slokkers.
Onder de vogels is het immers ook zoo
De bouwbare aarde nu, herzeg ikis de voe
derbak voor de plantenhoe hümusrijker die is,
hoemeer voedingszeuten die bevat, als: potascli en
kalk in hunne verschillende verbindingen met
vlakte der bladeren als pokken voordoenzijnde
niets anders dan kiemhuisjes, die eene geregelde
reeks van hoopjes daarstellenwaarin de kiemlob
zich ontwikkeltvervolgens uitgestort wordtom
onder gunstige omstandigheden worteltjes en
knopjes te ontwikkelen. Dat deze planten in de
voorwereld eene groote rol gespeeld hebben en Veel
in de steenkolen aangetroffen worden.
Omtrent de mossen deelde hij mededat dit
wel de eerste bewoners der kale steen en zaud-
massa's zijn. Zij vormen zich op de heide als kussen-
vormige zoden, ook op daken en muren, den eersten
humusrijken grondslag dezer woestijnen, om later
tot woonstede (als op de heide) der Erica's
(heidebloemptjes) te dienenzij schijnen ook tot
onze krachten, zoo eenvoudig mogelijk te leveren,
en in de tweede plaats alle mogelijke nieuwe las
teringen te doen verstommen voor de naakte
waarheid der feiten.
Een enkele terugblik is noodig. In 1815 zag
het er op geestelijk gebied in ons gewest stik
donker uit. Een beperkte voorraad van boeken,
een eenvoudig nieuwsblad, was 't eenige dat in
die duisternis, - nog akeliger door de naween der
twisten op staatkundig en kerkelijk gebiedeenige
lichtstralen wierp. De slaven waren p.is vrij ge
worden en een oud geslacht moest ondergaan, zou
een nieuw geslacht zijn, wat dit en zijn opvolger
wezen moest. Het juk der Fransche overheersching
was afgeschud en de geliefde Yaderlandsche en
vorstenkleuren werden met luide jubeltoonen be
groet.
Van 1815 tot 1830 was er leven in de doode
menigte gekomen. J. A. JanssenJ. ab Utrecht
Presselhuis, Lanmers van Toorenburg en meer
anderen traden op en toonden, welke gezegende
phosphor, kiezel en koolzuur enz. hoe rijker hij
is. Daarom zijn de zandwoestijnen de kale
rotsende eerste heidetoetstanden, onvruchtbaar
zij bezitten geen humusrijken bouwgronden als
de heideveldei er soms eenige b ezitten, door het
•nuttige mos verzameld en nedergelegd door op
slorping van kcol/.uur uit den dampkring (vastleg
ging der rook enz. uit onze schoorsteenenolie
lampen enz. enz. komt alweder de een of an
der baatzuchtige dat schadeloos proces verstoren.
Hij gaat plaggen steken, dat wil zeggen, dat beetje
teelgrond, dat de natuur na eenwen werk op de
heide verzameld heeft, er afvoeren om als strooi
sel in den stal tot mest voor ander land gevormd
te^ wordenwaardoor de afgestoken^, heide
vruchten de vrijheid draagt. Niet enkel op hunne
kansels, maar op menige gezellige bijeenkomst
waren ze de baanbrekers op den weg tot ver
edeling van verstand en hart, en wat hun karakter
betreft, ze waren edele menschenMaar, zegt men,
ze behoorden als 't ware door hun ambt tot dén
geleerden stand even als hun evenknie, de meu-
schenvriend en christen Dr. 'II. A. Callenfels
't Moge zoo zijndóch ze gaven den eersten en
kloeken stoot in de hoop, dat hunne zonen hunne
voetsporen zouden drukken en de vaderen op dezer
baan vooruit streven.
Dat het volk niet doof bleef bij hun streven,
bleek uit de graagte, waarmede hunne „Letl er-
vruchten" en het „Maandblad van het District
Sluis en Vlaanderen" ontvangen werden; blijkt nog
uit de voor dien tijd en met het oog op het
plaatselijk onderwerp vrij breede lijst van inteeke-
kenaren op „Dresselliuis, district Sluis in Vlaande
ren" en zelfs uit het feit van een volbloed volks
dichter in een stand, waaronder zulk een ver-
