POLITIEKE FANTASIE!
NIEUWS- El» ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUVSCH-VLAAIDEREI.
N°. 83.
Veertiende Jaargang
A0 1873.
Vrijdag 31 Oct.
Politiek Overzicht.
nSBMD
dit Wëëkblad verschijnt iederen Dinsdag èn Vrijdag.
Prijs PÈïi drié maanden vöör hét Voormalig 4de district^a#^
Zeeland f 1.15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco'
per post f 1,30.
Prijs der Advertentiën van 1*5 regels f 0,75 elke regel
daarbpyen 0,12'/j-üroote letters naar hel getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers f 0,05.
Irigèzoudeh Stukkeu en Briévèu, de Redactie betredende, benevens Advertentiën en gewone Berichten ol Mededeelingen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO.
n.
De vrienden, waarvan we in een vorig
nummer spraken, kwamen niet spoedig van
hunne Verwondering terug, dat al dat oude
nieuw geworden was en ze besloten zelf te
onderzoeken. Terecht,éénder getuigen
voor die oude waarheid had immers zelf
een beroep op hun gezond verstand gedaan
e i nadrukkelijk gezegd. „Als tot verstandigen
spreek ik, oordeel zelve, wat ik zeg!' De
uitkomst van hun onderzoek was zeer be
vredigend; ze begonnen roet het beginze
leerden, dat de oudste oorkonde van ons
geslacht geen aardrijkskundig handhoek was;
dat dié eerbiedwaardige rollen geen volledig
geschiedboek vormden eli ze ontwaarden
met verbazing, dat de vorderingen op het
gebied der Natuurhistorische wetenschap
volstrekt niet in strijd zijn met die oude
oorkonden, maar integendeel iedere ontdek
king op het groote gebied der natuur,
iedere stap voorwaarts in de oudheidkunde,
de waarheid bevestigen eener opetibiring,
door honderd duizenden bewonderddoor
honderd duizenden als de bron van
dwaling en bijgeloof vervloekt. Eene bron
van studie sedert ruim XVII eeuwen en
toch nooit uitgeput, nooit verouderd,
immer nieuw. Men heeft getracht die
bron troebel te maken en ze werd helderder;
ze gaf frissche, reine waterstroomen. Men
heeft getracht haren loop af te leiden
kortom, men heeft er mede omgesprongen
op alle mogelijke manieren lot zelfs met
dö wapènen der bespotting; maar het aan
gevallen werk was gelijk een held, die
gezworen had op zijnen post te zullen
blijven al zou hij er ook sterven, ja,
meermalen genoopt aanvallend op te treden
én altoos zegepralend uit den strijd te voor
schijn trad. Ze vroegen zichdeze ver
schijnselen ziende, af hoe komt dat? En ze
kregen ten antwoord: even als de bron dér
rivier hoog in het gebergte ligt, eveneens
is de oorsprong van deze bron hooger.
Een tweede feitIn het geschiedkundig
gedeelte van die oude oorkonde vonden ze
de herkomst van een volk opgeteekend, een
kleine stam slechts, tegen over eene wereld,
doch van wiens lotgevallen wij veel meer
weten, dan van eenig ander voik. Ze merk
ten omtrent dat volk voorspellingen op van
eene natie van eene stad, van een tempel
van een eerediénstwier letterlijke ver
vulling hunne bewondering wekte. Ze wisten,
dat de stomme rotsen in de streken van
het aloude Babyion en Ninivéde steen
groeven der woestijnen en de overblijfselen
van Romes zegeteekenen nog tot op den
dag van heden de stomme getuigen zijn van
een groot verleden! Nog meer, dagelijks
zagen ze leden van dien volksstam, door
uitwendige vormen taal en zeden van alle
natiën en volken der aarde verschillende
en onvermengd onder deze gemengd, hunne
afkomst en overleveringen bewarende als de
levende getuigen voor de waarheid van het
geboekstaafde geschiedverhaal.
Zie, zoo treden deze en meer andere
waarheden zoo nu en dan op den voorgrond,
't zij in der zeiver eenige, onvergankelijke
wijze van bestaan T zij uit kiemen van den
voortijd't zij uit den nacht en de duister
nis zelf van tjjden, waarin hel verstand
verloren scheen en hel dierlijk element
-alles overheerschte.
Het constitutioneele stelsel, schreven wij,
is bestemd om door heel de wereld te
zegepralen en zachtkens aan den weg te
banen voor de republiek.
Wij houden dat vol, omdat wij geloven
dat de vorsten zich gaande weg leeren
vormen om de eerste burgers van den
staatde eerste dienaars der wetten te
worden,
Zoo komen we tot eene theocratie eene
godsregeering? Gewis!
Maar dan vervallen we tot de ellendigste
van alle regeeringsvormen, de priester lieer-
schappij
MisWant men wete dit, hoe meer de
meilséhheid in al hare deelenhoogere
en lagereontwikkelthoe meer zij zich
rekenschap leert geven van al het geen rond
en om haar ishoe meer ze bezield wordt
door een machtigen -door den alleen
machtigen geesthoe minder ze tusschen
zich en dien geest tusschenpersonen hoe
ook genaamd duldon zal.
Slaan we onpartijdig stil bij den eersten
hoogepriester der Jodendan vinden we
in hem een zeer gewoon menscli, gesteund
door een wetgever, een volksaanvoerder,
die de staatkundige aangelegenheden regelde
en dit bleef zoo onder beider opvolgers, en
het ging den volke goed. Later heerschle
de priester alleen en 'tging den volke slecht.
Toen kwamen de koningen, oppermachtige
heerschers, doch menschen heele zwakke
menschen. Waren ze verstandig, 't ging
goedwaren ze wijs in eigen oogen, 't ging
slecht; waren ze onmenschen, 'tgiug nog
slechter. Na jaren beproevingen en lot
wisselingen treedt de hoogepriester weder
ten toneele en we zien de natie allengs
dieper zinkenwe zien monsters liet heilig
kleed bezoedelen, en weinig jaren later eene
natie als zelfstandig volk ondergaan.
Aanschouwen we daarentegen die volken,
die de overeenkomst lussclien vorst en volk
goed begrepen en als grondwet beschreven
en als beschreven wet handhaafden, dan zien
we ze een trap van geluk bereikenvoor
zoover liet geluk der wereld slechts te
bereiken is, onder die omstandigheden, dij
nog alles behalve zijn zoo als ze moeten zijn.
Met de zedeleer voor XVIII eeuwen in
het juiste licht gesteld en die zonder dat
het ontkennen mogelijk is, iedere beschaafde
maatschappij doortrokken heeftwordt de
toestand van lieverlede anders.
Hij, die deze zedeleer verkondigde, kon in
een der zoetst bitterste uren zijns aardschen
levens met volle vrijmoedigheid verklaren
„Ik heb de wereld overwonnen En 't is
zoo de wereld is overwonnen en alle
opstanden van het ikalle uitingen der
zelfzucht, onder welke vormen ook; alle zich
noemende wetenschap, die geen wetenschap
is, omdat zij als resultaten, als uitkomsten
aannam, wat nog niet blijkbaar waswat
nog niet uit vaste onomstootbare feilen
gebleken was, hebben die overwinning niet
kunnea vernietigen hare vruchten zijn
vruchten der onsterfelijkheid.
Op een hoogen berg in Japan zetelde
eenmaal de beheerscher des rijks, 'twas
een jeugdig mandoch hij bezat geene
gade. Al de vorstendochteren van Japan
werden opgeroepen om voor hem te ver
schijnen met hunne juweelen en zij, wier
juweelen de stralen uit den geheirazinnigen
spiegel konden weerstaan, zou tot gade des
keizers worden aangenomen. Allen kwamen,
de diamanten en robijnen eu paar.'en werden
in het brandpunt geplaatst en slechts
een druppel vochteen wolkje damp
schoot er over. Eéite was er echter,
wier juweelen de proef doorstondende
arme Nami dochter des vorsten van het
kleine eiland Olu en ziet, zij wist zelve
niet, dat ze die juweelen bezat, geen won
der! 't Waren de tranen en de zweet-
droppelen, van haar gelaat afgestroomd, en
het bloed uit hare voeten gedruppeld op
den moeielijken weg naar den berg, die ze
te voet had afgelegd, terwijl de overige
vorstendochters in rijtuig of draagstoel daar
heen getogen waren. Nami had het geluk,
dat ze soms met geeselslagon gedreven
werd door twee wezens, plicht en geweten
genoemd. Welnu ge begrijpt zeker de
gelijkenis lezers Plicht en geweten leven
nog, en zo worden op hunne beurt gedre
ven door den goeden geest. Aan ons is
het, ons door hen Ie laten drijven, dan
zullen wij ook de kracht van dien geest
ondervinden
28 October.
Naar aanleiding van het bericht omtrent hot
belemmeren der werving van Atsjin in Belgie eu
Frankrijk, wordt aan de II. N. in „brieven uit
Zuid-Nederland" medegedeeld, „dat werviugen in
den eigenlijken zin des woords, naar dé schr. met
zekerheid meent te weten, in geen van beide ge
noemde landen plaats hebben. De Atehin-lusti-
gen molden zich met hunne papieren bij de ver-
