NIEUWS- EH ABVERTESTIEBUO VAM WESTELIJK ZEEUffSCH-TUAIDEBEH.
N°. 63.
Veertiende Jaargang
A0 1873.
Vrijdag 15 Aug.
Nog eens een
allegaartje.
2e Gesprek
«lil
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalij? 4de district van
Zeeland ƒ1,15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco
per post ƒ1.36.
Prijs der Adverteuticn van 1-5 regels ƒ0,75 elke regel
daarboven ƒ0,12/2.Groote letters naar het getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers ƒ0,05.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Adverteuliëu en gewone Berichten ot iVlededeeliiigoa van Correspondenten,
lo bezorgen hij den Uitgever dezer, alles FRANCO.
Je spraakt verleden week over 't onze
vader, ook in den mond der kinderen en
jongen,'k heb er nóg over gedacht, maar,.;
maar zulk een schoon gebed, want over
zijne waarde zullen we 't wel eens wezen,
is dat wel voor kinderen.
Houdt in 'toog dat ik uit vele voorbeelden
maar dit eene aanhaalde, doch buitendien
'k hou het volook voor kinderen I
Opmerkelijk is het dat. zoolang de behoefte
aan biddenlet wel aan bidden tot éérien
die wil gebeden zijn bestaat, alle soorten
van christenen het er over eens zijn, dat dit
gebed, het gebed bij uitnemendheid en terecht
het alier volmaakste genoemd, als uitmun
tende door eenvoud en genoegzaamheid
tevens, reeds vroeg, zeer vroeg behoort
gekend te worden.
De Protestant heeft het in zijne vraag- en
gebedenboekjes en de minst kundige arbei
ders vrouw leert het haren eersteling op
haren schoot. De Katholiek, die de actie
des gebeds, tot beschaming van velen, die
zich zoo hoog verlicht, zoo wijs rekenen
dat zij zelf zich de eenigszins openbare
gebeden schamen, onder voorwendsel van
dat voorschrift betreffende de binnen kamer,
nog steeds uitoefent en zeer waardeert
leert het vader ons zijn lievelingen en voegt
er nog het naief, roerend wees gegroet aan
toe. Kr komen, we geven het u gewonnen,
voor de kleinen groote woorden in voor,
waarover ze al licht struikelen, b. v. twee
maal dat rijk of koninkrijk doch er kom
al dadelijk van een Vader, van onze vader,
van den hemel, van dagelijks brood (brood
het iievclings voedsel van alle kleinen) er
komt van vergeving in, kortom liet geheel
is zoo eenvoudig dat het, mits een beetje
hulp een handleiding voor kinderen, geloofs
leer wordt, die hunne geestvermogens door
begripsverwarring niet kan schaden en van
het geheugen volstrekt geene te groote
inspanning vordert. Kortom iaat een kind
maar loeren, behoudens eerbied voor zijne
eenvoudige begrippen en voor zijn leeder
geheugen, en het za! geen wonderkind, geen
kakstoel mirakel,geen Keesje Putbus worden!
Wij zouden dit voorbeeld met honderde
kunnen vermeerderenwe zoudori kunnen
gewagen van eene keur uit van Alphen en
't Hoen cn meer andere schrijvers, doch 't is
onnoodig. .Men geve niet veel op eens en
slechts nu en dan, overigens spele het kind
maarmen overdrijvo ook dat spel niet en
malie het vooral niet doelloos en daardoor
schadelijk; men Fröbele niet te veel?
Dat schrijven over opvoeding en onderwijs,
over bewaarscholen zelf, schijnt u dus een
tecken des tijds te zijn
Zeker en gewis, let op de tcekencn der
tijden is eene goede les en ze zijn legio die
teekenen en er is dus dubbelle oplettend
heid noodig. We willen er vluchtig een ander
beschouwen, omdat het almede in onze
onmiddellijke omgeving valt, namelijk de
Vlaamsche beweging.
De Vlaamsche beweging cn de bewaar
school, nou dat 's ook van den hak op den
tak!
Minder dan gij denkt, 't Zou niet moeie-
lijk zijn de bewaarschool en de beweging
op taalgebied met elkander in verband te
brongen, doch wij voor ons hebben alleen
iiu dit maar op 't oog, dat heiden teekenen
des tijds zijn en als zoodanig gebruiken wij
ze voor ons doel.
De Vlaamsche beweging heeft ondanks
miskenning, verhuizing en tegenwerking een
flinke stap voorwaarts gedaan. De Vlamingen,
hebben eene eerste schrede op den weg
der overwinning gezet en wij durven gerust
beweeren, dat ais de Vlamingen zelf willen
de halve eeuw van Belgies volksbestaan niet
vol zijn zal of ze zullen hunne taalrechten
veroverd hebben.
Daarom jammert ons, niet de weinige
dadelijke bemoeiing van de Noordnederlanders
met deze beweging,jmaar de miskenning door
sommigen hunner, die zich bijvoorbeeld uit
in de zoogenaamde Belgische brieven der
Middelburgschc courant, welks schrijver
geen Vlaming is of zijn kan, 't geen door
zijn lauwen, bijna afkeurenden en toch oud-
schoolmeesterachtigen, pedanten toon bewezen
wordt. Zoo iemand deel moest nemen in de
Vlaamsche beweging, dan voorzeker de Zeeu
wen en hunne organen, want diezelfde
Vlaamsche beweging, gaat verder, dan men
.denkt; het is tevens een streven om het
Germaansche element, het jaren onderdrukte,
hel overwicht te verschaffen boven het
KoinaauscheDaarbij hebben wij Zeeuwen,
als de naaste taalbroeders der Vlamingen,
groot belang en daarom kunnen wij er rond
vooruit, dat wij walgen van die verachte
lijke naiiperij ook ten onzent, die zoo soetsappig
en toch zoo dom en dwaas offert op het
altaar der Franschen! Al wat zich maar
een beetje verheeld te zijn, schrijft, leesten
spreekt, althans radbraakt zijn Fraosch. Men
heeft Fransche modekerken cn Frunsche
comedies en bezoldigt ze soms met pen
ningen der Nederlaridschc belastingschul
digen.
Wij Zeeuwen en Nederlanders moesten
ons diep, diep schamen over ons weinig
en koud medegevoel voor den geestelijken
strijd, die onze broederen daar in 't zuiden
strijden! Wij moesten het diep beseffen,
dat iedere overwinning ginds eene overwin
ning is, die ons gebied meer en meer
beveiligt. Onze staatsmannen der XVIIe
eeuw wisten niet wat zededen toen, ze met
hunne uitzichten met hunne gegevens om
zich't zuiden, dat ze niet staatkundig
hadden kunnen aan zich sluiten, steeds wensch-
ten te behouden als een voormuur legen
het uiterste zuiden. Nauwelijks heeft Spanje
de Ncderlaudsche republiek in 1648 erkend
of ziet, die republiek wordt Spanje's bond
genoot tegen Frankrijk en ze verovert later
het geheele zuiden voor het huis van Oos
tenrijk en ze trekt partij voor de beleedigde
en miskende keizers dochter in haren nood;
ze strijd voor Maria Theresia België's
veelgeliefde vorstin.
Welnu, dit moet nog ons streven zijn.
Het Waalsche element vorme den overgang
tot het Fransche; daar tusschen in moet
zich het Vlaamsche krachtig kunnen hand
haven en het Noordncderlandsche moet den
Vlaming zijn zedelijken steun verleencn!
Maar de Vlaamsche beweging is eeri
streven der reactie, om weder met Noord
nederland verecnigd te worden?
En zijn er ja die dit denken en hopen,
anderen die het vreezen. Is het echter
waar in 't algemeen. Men wete dan dit.
Vlaanderen heeft meermalen getracht zich
door koophandel en zeevaart te verheffen
getuige de oprichting der Oost-Indische
compagnie van Oostende in de vorige eeuw!
Te midden der onderdrukking van den
vreemde, bleef de Vlaming zijne taal in cere
houden cn de XVHe en XVIII eeuw geven
lichtpunten op letterkundig gebied, waarop
nog het oog met liefde rust, en de tegen
woordige Vlaamsche letterkunde verhief zich
eerst toen Belgie een zelfstandig volk werd
en zou zich nog meer verheven hebben
zonder eene ruim dertigjarige onderdrukking
door de Walen.
Daar bij komt oog ietsvan 1830 namen
ook de Vlamingen deel aan het petionneraent
ten dienste van het FranschThans diende
het ten dienste van het Vlaamsch! Dit
leert ons. dat ze sedert 1830 van één
onrecht terug gekomen zijn en eene groote
dwaling op dit punt erkennen, welnu, dit
moet den Noordnederlander zooveel zeit'
voldoening schenken, dat hij den Vlaming
zedelijk ondersteune hij zijn streven, in plaats
van met minachting te spreken van de
Vlaamsche beweging.
Maakt de Vlaming zicli aan aanmatiging
schuldig, men wijze hem af, recht is recht;
doch dit doet de onbevooroordeelde Vlaming
niet. De luidste schreeuwers voor de Vlaam
sche zaait onder de Vlaamsche grensbewo
ners zijn ijdele snappers, die van de bewe
ging niets kennen of weten. Toch komt
ook in dezen meer licht cn wordt do
Vlaamsche beweging meer en meer de zaak
des volks.