NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Windhandel.
N*. 4(.
Veertiende Jaargang.
A0 1878.
Vrijdag 20 Juni.
SIIISCliSElBLAD
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van
Zeeland 1,15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco
per post ƒ1.30.
Prijs der Advertentiënvan 1-5 regels ƒ0,75 elke regel
daarboven ƒ0,12%. Groote letters naar bet getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers ƒ0,05.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Adverleniiëu en gewoue Berichten of Mededeelingen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO.
„Isse riks Nou z'ei obligasies
op Wulpen
Kadzandsch volkswoord,
Was er een tijdperk in de Roraeinsche
geschiedenisdat men het tijdvak van luis
tervollen eenvoud heelen mocht, dan was
het zeker dat tijdvakwaarin het volk
leefde onder eene eenvoudige wetgeving in
XII tafelen vervatdoch eene nog eenvou
diger wetgeving kennen wij het is die in
II tafelen en slechts X voorschriftenge
boden genoemd, bevattende. Al wisten wij
niets van de herkomst dier eenvoudige
wetgevingal was ze zonder eenige de
minste geschiedkundige bizonderheid tot ons
gekomen, dan zouden we, als we ten minste
den naam van denkende wezens verdienen
moeten uitroepenWaarlijk dat is eene
goddelijke wetgevingOnder dat tiental
artikelen zijn er slechts VI, die eigenlijk op
de burgerlijke maatschappij alleen betrekking
hebben en waarvan het laatste luidt„Gij
zult niet begeeren." Inderdaad is er ooit
een gebod met diepe wijsheid gegeven, dan
is het dit. Het woord begeeren is een woord
waarmede de wereldgeschiedenis kon be
gonnen wordenbegeerte beheerscht alles
wat bestaat. Men heeft eene begeerte om
gelukkig te worden en eene begeerte om
wijs te worden en niemand, betwijfelde hij
ook al de volstrekte gepastheid der tweede,
zal de eerste verachten. Begeerte om ge
lukkig te worden doet streven naar geluk
en uu komt het eenig en alleen daarop
aan wat men door geluk verstaat en hij
die niet ten naasten bij weet wat geluk is,
is niet gelukkig. Is 't geluk in de wijsheid?
Deze is wel het bestemits men haar
kenne en omdat er mogelijkheid bestaat dat
men de ware wijsheid niet kent, is wijsheid
alleen maar het beste en nog niet het vol
maakte. Het volmaakte is, zich zeiven gelukkig
te gevoelen, en dit kan men alleen als men
't geluk kent en als men het kent begeert
men het en als men het wezenlijk begeert
bezit men heten daarom, want de lezer
voelt, dat ons betoog heel droog wordt en
in een cirkel rond draait, is het goeddat
er een gebod is, gij zult niet begeeren.
Want ook dit nog, door begeerte is menig
gebod, van God en raenschen gegeven over
treden en 't is zekerdat begeerte oorzaak
is van den akeligen dood. Honderde voor
beelden zouden onze stelling kunnen staven,
doch we hebben een onderwerp gekozen en
dit moeten we behandelen.
De begeerte uit zich in onzen lijd op de
g manier* hel is de begeerte
caar zingenot, naar stoffelijk bezit.
Zingenot, wanneer het in overeenstemming
met geestelijk genot kan gebracht worden
is zeer aanbevelingswaardig. De beschou
wing eener schoone ware schilderij een
monument van bouwkundige voortreffelijkheid;
de tonen eener keurige muziek; de liederen
van een bezield en bezielend dichterde
liefkozingen van elkander liefhebbende wezens
zijn zinsgenot, dat waarachtig zinsgenot
heeten mag. Dat is van dien echten teerkost
op den vaak zoo moeielijken levensweg.
Dien levensweg moeten allen bewandelen.
Zijn eerste uitgangspunt begint bij onze
wieg, zijn einde is bij ons graf. Dien weg
moeten we bewandelensoms is hij effen
en gebaand en lommerrijkdan weer hob
belig en moerassig, zoodot het slijk ons om
de ooren spat. Wij moeten er door en
't is zeer zeker zedelijk geoorloofd ons dien
tocht te veraangenamen en onze kleeding
zoo min mogelijk te bezoedelendaarom
dragen we schoenen van leder of houten
klompen, geene glazen of zilveren muiltjes
of fluweelen sokken.
Maar ge zoudt over windhandel schrijven
Ja welLees maarVele raenschen
duizenden en millioenen begeeren gelukkig
te worden en raeenen gelukkig te zullen
zijn door het bezit van geld. Verre van
ons de gedachte, dat het bezitten van geld
ons geluk, zelfs ons hoogste geluk niet zou
bevorderen Doch zij die geld begeeren
begeeren het als een middel van macht om
daardoor hunne meest uiteenloopende be
geerten te bevredigen. Heb ik geld, dan
kan ik eene schoone, lieve maagd veroveren;
dan kan ik mij baden in de fijnste genie
tingen der weelde, kortom, dan kan ik eten
en drinken en vrolijk zijn en dan is het
voor mij altoos zomer en Zondag.
Een der middelen om spoedig en veel
geld te verkrijgen is de windhandel. De
keerzijde er van, om spoedig arm en onge
lukkig te worden, ziet men niet, want men
wil ze niet zien. Toch moest de ondervinding,
de ervaring ons ieeren, dat, ja velen door
dien handel soms verbazende schatten op
hoopten, doch dat ze die schatten wederom
kregen van anderendie ze verloren door
het gebruik derzelfde middelen welke de
eersten hebben aangewend, om ze te ver
krijgen.
Deze windhandel wordt in onze dagen
gedreven door allerleiveelal geheime en
onzedelijke middelen.
Allerlei mogelijke loterijen. Speculation
b. v. in Amerikaansche spoorwegwaarden
wier grond men niet eenmaal kentin
Metallieken, die men aan beunhazen en
maquillons toevertrouwdin het verkoopen
op levering soms van voorwerpen, die niet
eens bestaan, gezwegen nu nog van on
dernemingen die men niet kent, zooals
Duitsche bergwerken en ontginningenen
dan doch waarom gewaagd van Langrand
Dumonceau en Spitczeder en de vergeeste
lijking of verchristelijking van het kapitaal?!
Zien we niet Maatschappijen als uit den
grond opschieten, om met andere Maat
schappijen te concureeren en de kracht der
persoonlijkheid, de krachts des mans, die
zelfstandig alleen wil handelen te verlam
men en te verbreken? Zien we niet landlie
den in juni oogsten verkoopen, die te velde
staan Zien we niet zwendelarijen in thee
en olie, die Diet geplukt of geperst is?
Zien we niet zeilende partijen van dit of
dat verhandelen Dan genoeg, we zouden
de pen van een Dickens moeten hebben
om dat alles volkomen naar waarheid te
kunnen schetsen.
En wat is nu het treurige Men be
lemmert den waren handelmen drukt de
nijverheidmen roept een onzedelijk beurs
spel in 't leven en de tragedie van Weenen
weerklinkt b. v. door eene halve wereld.
En dan de schijn is het niet meestal
Ze is zoo rijkze heeft obligatiën op
Wulpen Zijn die akkers land dollars in
Amerika; die banknoten der gecoufede-
reerden, die Minnesotaasen hoe verder
hoe mooier, wel iets beter, dan eene
obligatie op Wulpen
En die obligatiën op Wulpen hadden
waarde. De ondergang des polders was het
werk der natuur; zijne bedijking was eene
goede speculatie en alleen zij waren niet
verantwoord, die er hun geheele kapitaal in
staken en dit laatste is juist het gebrek van
onzen tijdmen zet alles op ééne kaart
en waagt. De speelbank wijkt voor de
beschaving, doch wanoeer zal de windhandel
van onzen tijd voor haar onderdoen Als
de ongetemde begeerte in ons geslacht
verstorven is, eer niet.
Bestond die ongetemde begeerte niet, de
wereldde menschheid zou door leven en
laten leven ook uit een stoffelijk oogpunt
beschouwd, veel gelukkiger zijn dan thans
die menigtedie angstig zit te zweeten
wachtende opeen beurstelegram
Zie op een Biezenboertje met zijn partijtje
vlas. Hij heeft er veel geld voor moeten
uitschietenhij moest nauwkeurig letten op
de hoedanigheid en gelegenheid van den
grond, en hij heeft gezaaid, en hij huurde
op beraad en hij kan verliezen; doch hij
is eerlijk, hij begeert alleen vrucht zijnen
arbeid te zien loonen, maar hij verwacht
geen heil van een stukje papier, vaak niet
veel beter als eene obligatie op Wulpen.
Voelt ge de betcekenis van het aangege
ven voorbeeld lezers Doe er dan Uw
voordeel mede.
15 Juni.
