N°. 38.
Veertiende Jaargang.
A" 1873.
1IEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Vrijdag 16 Mei.
Gelijkheid en onge
lijkheid.
MUSH
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van
Zeeland 1,15; voor de overige plaatsen des llijks, franco
per post f 1,30.
Prijs der Adverteutiëu, van 1-5 regels 0,75 elke rese!
daarboven ƒ0,12Groote letters naar het getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers 0,05.
Ingezonden Stukken en Brievende Redactie betreffende, benevens Adverteutiëu en gewone Berichten of Mededeelingen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO.
IV.
In de plaats van Sint Simon en zrjnc
school trad Charles Fourier.. Deze zou zijn
naam Fourier, eere aandoen met het vraag-
stuk*op te lossen. Hij was een koopmnns-
bediende en een geacht wiskundige, die zijne
stoutste en buitensporigste gissingen, steeds
op stellingen door het gezond verstand erkend,
gronde. In 1799 gelaste zijn meester, die
op zijnen voorraad goede rijst veel wilde
verdienenhem te Marseille eene menigte
beschadigde rijst in zee te werpen en dit
vooral maakte den diepsten indruk op hem.
Onder zijne studiën meende hij de gebreken
der maatschappij en het middel om deze
te ge.iezeu te herkennenhet middel om
rijkdom te vermeerderen en daardoor het
geluk te bevorderen. Wat is echter, volgens
Fourierhet geluk Het bestaat in niets
anders, dan in de mogelijkheid om zijne
neigingen volkomen te bevredigen. Sint
Simon heft voor zijne banken het erfrecht
op. Fourier den eigendom met vergoeding
echter van de drievoudige opbrengst van zijn
goed als jaarlijksche rente I
Die eigendommen verdeelt hij onder
instellingen groote industreele gebouwen
die hij phalansterien noemt en de tegen
woordige steden vlekken en dorpen zullen
moeten verdringen en ieder met eene vier
kante kilometer land bedeeld. In ieder
gebouw wonen van 18 tot 20 duizend
menschen en ieder vindt er gelegenheid in
om dat bedrijf uit te oefenen, waarvoor hij
de meeste neiging heeft. Daar in deze
gebouwen meest alles gemeenschappelijk
verricht wordt, moeten ze verbazende winsten
opleveren, want: opvoeding, onderwijs,
voedsel, kleedingalles is gemeen het geheel
vormt een groot huisgezin en dus maakt er
letterlijk den hoop den knoop l Niemand
zal 't ooit aan arbeidden arbeid nooit aan
handen ontbreken, want ledigloopers worden
niet geduld. Stilstand is daarbij niet mo
gelijk, wrijving ondenkbaar. Het menschenras
zal in deze gebouwen zoodanig verbeteren,
dat het driemaal meer cn beter voedsel zal
behoeven dan thans en gebrek is niet te
vreezen, want het phalanslerium zal zooveel
opleveren dat het met het overschot een
voordeeligen ruilhandel met andere b. v.
landbouw- mineraal en handels-phalansterien
zal komen drijven. Ieder phalansterium zal
bestuurd worden door een gekozen Vnarch:
over ieder millioen zulke gebouwen zal de
duarch heerschen over de geheele wereld,
roet Konstan linopel tot hoofdstad de omm&
arch. Ook de vrouw zal tot het algemeene
goed behooren doch slechts één man als
vader van hare kinderen en voor haar
gemak nog een minnaar mogen hebben.
Men ziet het even als bij Mohammed eene
speculatie op de volkszeden.
Hij koesterde de volle overtuiging, dat zoo
maar eens een phalansterium kon opgericht
wordendit weldra honderde navolgingen
zou vinden en dat zelfs de natuur ge
heel bevredigd zou worden. Oranje
appelen zullen in siberie en op spitsbergen
groeien en de zee zal een water erlangen,
dat voor limonade kan dienen, alle onge
dierte en verscheurende dieren zullen sterven;
van de Noordpool zal een rein licht uit
stralen de seisoenen zullen geregeld cn
gematigd wisselen, zonder strenge koude of
bovenmatige hitte; kortom, 't zal ten gevolge
van de scheppende hand des menschen een
hemel op aarde worden.
Fouriers dagen neigden ten einde en toch
mocht hij het ontstaan van het eerste
phalansterium beleven. Baudet Bularij, een
rijk volksvertegenwoordiger, schonk zijne
rijke bezittingen in Condé sur Vtsgres tot
dat doel en de onderneming mislukte
Fourier werd van elk verlaten en stierf.
Zijn stelsel ware voorzeker met hem ge
storven in dien onder al dien onzin niet
eenige waarheid gescholen hadde, namelijk
deze de maatschappelijke inrichting is
gebrekkig door de ongelijkheid, zichtbaar
in de ongeregelde verhouding van kapitaal
en arbeid en Victor Considerant verwierf
zich de verdienste, den arbeider te leeren,
dat de gelijkstelling van kapitaal en arbeid
een vraagstuk geheel en al op zich zeiven
was en met geene regeeringsvormen of
wijze van bestuur iets had te maken. Hij
bewaarde daardoor later zijn vaderland sedert
1839, voor sociale cn communistische
opstanden en woelingen.
Had de maatschappij eerst met wel-
meenende theoristen als St. Simon en
Bazard te doen; kon Enfantin, de dweeper
geen vrucht zamelendroegen Fouriers
utopieën de kiem van den ondergang in
eigen boezem, erger verschijnsel was het
Commu nismus of het leerstelsel van Cracchus
Babaeufreeds tijdens de eerste revolutie
gepredikt, doch onder de guiloline verstikt.
Een der overlevenden, Buona rotti keerde
na den val der Bourbons in Frankrijk terug,
met een door hem te Brussel geschreven
werk de samenzwering van Bahceuf voor de
gelijkheid getiteld. De leerstellingen, daarin
vervat, zijn door duizenden aangenomen.
Hij belooft, de staats rechterlijke gelijkheid,
door de omwenteling verkregenaan te
vullen door de burgerlijke gelijkheid te
voltooien. Gemeenschap van goederen is
zijne algemeene wetdoor deze ontstaat
gelijkheid en de staat moet de gelijkheid
handhavende eigenlijke beslemming van
den menseh is de landbouw en eenige
noodige handwerken. De opvoeding moet
algemeen zijngodsdienst en wetenschap
moeten afgeschaft worden de eene burger
mag niet meer weten of kennen dan de
andere, anders ontstaat er ongelijkheid,
daarom is lezenschrijveneen weinig
rekenen genoeg met eenige wetskennis en
kennis van den staat en zijne voortbrengselen.
Alle groote steden moeten verwoest worden,
want zij voeden slechts bediendenzedelooze
vrouwen, uitgehongerde schrijvers, dansers,
dievenpriesters toneelspelers en veel
soortige kwakzalvers en doch 't walgt ons
verder aan te halen en we deden het alleen,
om dezelfde redenen als waarom het FYansch
bestuur het proces van de communisten
openbaar maakte, namelijk, om de beschaafde
wereld een afschuw voor zulke stellingen
in te bo,ezemen en den arbeidersstand te
leerendat zij niet het herstel, maar den
ondergang der maatschappij bedoelen.
De staatsgevangenissen waren de hooge-
scholenwaarop al deze monsterachtige
stelsels onderwezen werden en waaruit zij
zich over de wereld verspreidden, vooral door
de overwonnen republikeinen. Woedend
over hunne nederlaag, namen deze eene
geloofsbelijdenis aan, wier zegepraal hun
dorst naar wraak zou bevredigen. Een jaar
na de verschijning van Buonaroltis boek
opende eene amnestie de deuren hunner
gevangenis en de eerste daad der bevrijders
was samenzweering tegen de maatschappij
en het verheffen van konings- of lijrannen
moord tot den rang van maatschappelijke
deugd.
Den 12 Mei 1839 maakte het genootschap
der jaargetijden een opstand onder aanvoe
ring' van BlanguiBarbes en Bernard.
Zoo als we zeiden, om afschuw te verwekken
maakte de regeering de stellingen der com
munisten openbaar en ze bereikte haar
doel terwijl de satansche verschijnselen
eene hunner waardige hel vonden op
Caijenne
Was dan dat alles louter eene uiting van
den geest eener verdorvene w ijsbegeerte
Was al dat streven slechts op droom en
hersenschim gegrond Lag er dan geen
enkele waarheid ten grondslag, die ten
minste het streven naar verandering wettigde?
Bestond er dan geene kwaal, die een ge
neesmiddel behoefde?
Wij aarzelen geen oogenblik al deze
vragen toestemmend te beantwoorden doch
haasten ons er bij te voegende genees-
hceren konden geene geschikte middelen
toe dienen, want ze kenden de kwalen der
maatschappij niet en eigenlijk waren het
ook de rechte geneesheeren niet!
Bestaat cr mogelijkheid op genezing?
Voorzekermits men het bestaan der
