BE ISABELLASLIIS.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDSREN.
Jï*. ld. Veesfiende Jaargang. A" 1873.
Politiek Overzicht.
S1IIIS ifiWHMLUf
l)il Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag. Prijs der Adverletiliën van 1 5 reg.-Is f 0,75 elke regef
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van Vrmloo* *Xl T7ölvptiQi»i daarboven f0,P2'/2 -Groole letters naar hel geial gewone
Zeeland f 1 15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco -LIclI I. regels die /.ij beslaan,
per post f 1.30. Afzonderlijke Nummers f 0.05.
Ingezoudeu Stukken en Uneven, de Reductie betreflende, beaevens Advertentie» en gewoue Berichten ol ilededeelibgeu van Correspoiideuteu
te bezorgen bij den Uilgever dezer, alles FRANCO.
(Vervolg).
a. Os derde Sectie van liet kanaal van
Selzale.
Oorspronkelijk was het plan der Belgische
regeering om het kanaal van Heijsl door te
trekken lot aan dat van Neuzen (bij Selzale)
van daar den tweeledige» naam. De derde
Sectie van den zoogenaamde!) Oosterput lot
Selzate is nooit voltrokken.
b. Isabellapolder. De naam der Infante
Isabella Clara Eugenia, echtgenooto van den
Aartshertog Alberlus van Oostenrijk, wie»
in den Spaanscheii tijd de Souvereiniteit
der Nederlanden opgedragen wasleeft
nog in de beide Isabullapoldeis onder Phi
lippine en in den Clarapolder onder Philippine
en IJzendijke, benevens in den Isabellapolder
benoorden Aardenburg. De 3 Isabeliapolders
werden in 1648 herdijkt na dat de 2 bij
Philippine reeds te voren, doch op grooter
schaal bedijkt en weder onder water gezet
waren, later werden deze nogmaals geinun-
deerd voor de landsverdediging en in 1794
voor goed herdijkt. De Clarapolder werd In
1651 bedijkt en vloeide wel nu en dan
doch werd nimmer weder in schorre lier-
schapen zooals zijne buren der Isabeliapol
ders. De polder benoorden Aardenburg
werd uit het in 1599 aan de golven prijs
gegeven BeoosterEede ten jare 1615 fae-
verschtonder den eenvoudige» naam van
„Noorlpolder" als ten N. van Aardenburg
liggende en strekte zich verder Noordwaarts
doch niet zoo ver Oostwaarts uitals de
tegenwoordige polders bij Aardenburg:
In. 1622 werd hij weder onder waler
gezet en in 164% tot de tegenwoordige
grootte herdijkt. Het octrooi van Alberlus
en Isabella (men denkc aan den zon lerlingen
staatkundigen toestand van ons gewest in
die dagen) berust in afschrift onder de Aar™
denburger archieven, dat van de Sinten-Ge
neraal in liet polderarchief.
r. Deze uitkomst zal niemandmet de
luciditeit bekendverwonderen. De oude
liouchautsche haven loopt uit op de schorren
van den Braakman; deze schorren strekken
zich uil van Philippine tol aan den nrond
van den Braakman iri de Westerschelde
achter deze schorren is dé' arm des Braak-
ma.is, w aai op ook de Kapitalen dain uil-
watert ceae groote zandplaat, waarop reeds
een ander schor is opgewassen de groute
Stelle genoem I, en welks Noordelijk gedeelte
reeds in 1817 onder den naam van Ange-
linapolder bedijkt is. Ten Nonrden en Oosten
van déze zandbank en schorren stroomt nog
het groole Hondegat, waarvan liet kleine
Hondegat slechts écu boezem isdie in
't Zuiden en Weslen van de Middenplaat en
Kleine Slellepolder doodloopt. Nabij den
N hoek van den Angelinapolder en
buven Philippine hangt dat 'water samen
met den Noordelijken lak van tien Braakman
het kleine Scheer, meer Oostwaarts het
Axelsche Gat genaamd, dat in de schorren
en zanden lusschen de Pierseus oud vo
gelschor- en Seydlitzpolder doodloopt.
In 't Zuiden is het Hondengat met het
Sassche gat vereenigddit laatste loopt
echter niet meer tol Sas van Geut, maar
stuit tegen den in 1851 bedijkten van Ite-
moorlerepulder. De geheele Braakman toch
sterft met ieder jaar weg, rond de iu 1867
bedijkte kleine Stelle vormen zich reeds uu
zichtbare aanwassen, terwijl door de Savo-
jaardsplaat de Braakman zelf meer en meer
vernauwd.
d. De steller van het opstel der lsabel-
lasluiszeggende „dal er toch waterwegen
iu die zandplaat zullen moeten aangelegd
wordenimmers elke polder is daarvan
iioodwendiglijk voorzien,' laat zich hier
door zijne goede bedoeling verleiden, om
een gewichtig feit uit hel oog te verliezen,
dat een polderbewoner niet licht gebeuren
kan. Welke poldervrage nten aan een
bewoner der zandstreek die met onze
streken onbekend is en er niets over las,
ligt hooger de oude of de daaraan bedijkte
nieuwe
Wij polderbevvoners zullenop een dijk
wandelende u dadelijk den ouden en nieuwen
polder aanwijzen. B v. op St. l'ietersdijk
tusschen Aardenburg en Sint Kruis. Deze
dijk gaat aan de zijde van Beoosler-Eede
stijl bijna naar beneden en aan die zijde
heeft men zware kreken, aan de Buumzijden
glooit de dijk langzaam en men vindt geeue
zware kreken. De Goodsvlielkreek en
't Groote gat in Bcooslcr-Eede zijn nog
breed en hier en daar vrij diepiu den
grooten Boom is de Goodsvliet bijna geheel
verdwenen en de Buomkreek is niets anders,
dan een breede watergang. Welnu Beooster-
liede is eerst, de Bourn veel later bedijkt
en dit is natuurlijk schoon 't onnatuurlijk
schijnt. Men heelt door liet bedijken de
natuur verhaast en dus breede eu zware
kreken afgedamd die anders voor de ver-
lanJIng 'teerst zouden bezweken zijn.:
vergelijk de Uiomede- en eersten Zwinpolder
en let op de jongste bedijkingen in den
Braakman.
e. De Isabellasluis ligt met haren vloer
nog 0,33 boven 't peil van laag water.
Fiatmaar die diepte is spoedig door de
toenemende verbinding vervuld en dan moet
men delven, maar driven door vloeiende
schorren iu 't vooruitzicht urn het val der
Dauaideii te moeten vullen, dal is om ine|
ieder tij te »ien hoe de geul gevuld vvoid,.
en men weer eau 't delven moet, daar een
val van 0,35 vveiuig schuring toelaat.
f. De Isabella houdt niet op de besle
diensten le bewijzen. Toegestemd: inits
men er bij leze (tot nu toe) en vrage voor
hoe lang? 'I Is goed dat de directe hare
aandacht op het plan gevestigd boude om
die sluis iu stand te houden, zoolang zulks
mogelijk is en ze als lijdelijk hulpmiddel
aan het doel beantwoord, want eeu half ei
is beter dan een ledige dop.
Wij hebben echter een anderen wensch
en T is deze
Het Nederlniidsch gouvernement verbinde
de noodlijdende polders onder IJzendijke,
Biervliel en Philippine met hel kanaal naar
de Wielingen en bezigs daartoe geleidingen
bij v oorkeur door de'oud kil der I'assegeule.
De Belgische staal voltrekke de derde
Seclie vau hel kanaal van Selzale, des
noods mei gebruik van een deel der gel .'en,
die de puhlers voor sluizen besteden moeten
en bijdragen op het voetspoor der N'eder-
landsche grondeigenaars.
Daarna vernietige hel Nederlandsche gou
vernement alle sluizen op den Braakman
tusschen Philippine en Biervliet en late
aldaar het werk der natuur zijnen stillen
gang gaan
Beide landen zullen ook stoffelijk dan
elkanders onafhankelijkheid bevorderen en
de sluizen van Heijsl en de Wielingen
kunnen op enkele punten samen helpen
terwijl eene sluis Ie Zelzate een uitmuntend
noodiniddel zou zijn bij Catastrophen, als die
van den afgeloopen winter.
Eendracht maakt machtMaar zoo er
eens oorlog tusschen de beide Nederlanden
ontstond dan gebruikte men de Sassen en
sluizen, om Belgie onder water le zetten
en een paar karioniieerbooten schoten die
te Heijst in den grond! Jan Zwaarhoofd heeft
altoos voorwendsels.
De belangen van de Nederlanden zijn van
dien aarddat oorlog lot de droombeelden
behoort en gesteld '1 kwam ei toe, dan
kon immers Belgie inet een paar doorgra
vingen ons inet gelijke munt, b. v. van
Stroobrugge, belalen.
De Nederlanden zijn niet beslemd om
oorlog te voeren, maar om elkander to
helpen, deze overtuiging leeft tot zelfs onder
Walen en Friezen
De toestaud van ous werelddeel steil eeu tale
rcel van de-diepste rust uaasl de grootste element
leu vau onrust voor.
iu Frankrijk is do oorlog uoz eens verklaard
door de kpmngvgezinde staatspartij (v ertegen woor-
duid door- de commissie der dertig) aan de repu—
bliUeinsehe gezindheid' (vertegenwoordigd door
Thiers.)
Men weel dal die commissie door de kamer was
benoemd om de grondslagen op te zoeka-i» et» aau
to mj/.eu waarop men tiet nieuw landsbestuur zóü
fetich'ieu.
