- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZES'JWSCH-YLAANDEREN.
N*. 98.
Dertiende Jaargang.
A° 1872.
Vrijdag 13 üecemb.
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prjjs per drie maanden voor het voormalig 4de district van
Zeeland f 1.15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco
per post f 1,30.
Prijs der Adverteoliën vao 1-5 regels ƒ0,75 elke react
daarboven fö.l-J'/j. Groole letters naar het getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers ƒ0,05.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betredende, heueveus Advertentie» en gewone Berichten ot Mededeelingen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO.
DE COMMISSARIS DES KONINGS IN
DE PROVINCIE ZEELAND,
brengt ter kennis van belanghebbenden dat
de lichten aan den ingang der haven te
BRESKENS. beginnende met den 12 dezjr,
weder zullen worden ontstoken.
Middelburg, 11 December 1872.
De Commissaris des Konings voornoemd,
R. W. VAN LIJNDEN".
vervólg
VERGELIJKENDE EXAMENS.
't Vergelijkend examen is overbodig't is
levens eene bespotting van de Commissie
voor 't rangexatuen en eene bespotting van
den onderwijzer. Die Commissieeene
Rijks-Commissiemet zorg gekozenbe
staande uit mannen die 't verdienen, dat
men in hen gelooft, hen vertrouwt,—
heeft met de meeste inspanningmet de
meeste nauwgezetheid en rechtvaardigheid
haar onderzoek uitgevoerd en morgen dwingt
men den persoon dien zij van daag de acte
verleende, zich nog eens te laten examineeren.
't Moet ontmoedigend, verflauwend, verlam
mend op haar werken.
De onderwijzer is niet te vertrouwen
zegt men. Zal hij over vijf of tien jaar
nog aan de eischen voldoen, waaraan hij
bij 't rangexamen voldeed? Hij is een
veelweter; hij kent van alles wat, maar is
in geen vak doorgedrongen zóó dat hij
er smaak in heefl gekregen, llij studeert,
omdat 't rangexamen hem wacht. Is hij
daarvan verlostweg met de boeken
't leven thans genoten. Zoo zou het gaan.
Hij heeft een prikkel noodig om de studie
bij te houden. Daarvoor zijn de vergelijkende
examens goed. Telkens moet hij daar
weer aan de eischen kunnen beantwoorden.
Alweer wonderlijke tegenstrijdigheid. De
gelukskinderen die bij een eerste examen
eene betrekking bekomen, die hen onbezorgd
de toekomst doet tegengaan die voordeelig
genoeg is, om aan geene verbetering van
positie meer te denken, zij zijn ontheven
van den prikkel, vrijgesteld van vergelij
kende examens 01 de gemeenten die den
onderwijzer flink bezoldigeu, zijn ongelukkig,
(zij zullen hun onderwijzer van dag lot dag
minder zien worden/, óf de vergel. examens
zijn eene bespotting van den onderwijzer.
We moesten krankzinnig zijn als we
beweerden, dat zoovele gemeenten, die de
oó erwijzers trnrlcriienteii verhangen, wer-
ken ien haren verilervedal zoovele»
die zich inspannen um 't flnantieele van den
onderwijzer te verbeterenmet blindheid
zijn geslagen. En gelukkig, velen kennen
den onderwijzer wel beter dan gijphilo-
zofen met uw prikkel-theorie. Zij weten
beter, dat hij na volbrachte examen-studie
niet zal insluimeren, dat hij daardoor smaak
heeft gekregen in 't een of ander vak
waarin hij dan zal dooriringen, lot ver
lichting van zijn verstand tot veredeling
van zijn gemoedtot verheerlijking van
zijn leven en dat van anderen. En dat hij
daar onder zijn school niet zal verwaar-
loozendaarvoor zij u't schooltoezicht borg
en 's onderwijzers eergevoelwant gelooft,
op zijne plaats bovenal flink te zijn dat
is zijn harlewerisch.
't Vergelijkend examen is gevaarlijk, 't
Resultaat van 't rangexarnen met zorg
afgenomen door eene waardige commissie,
't resultaat, dat is te vertrouwenwordt ter
zijde gesteld om te werk te gaan naar 't
resultaat van 't vergelijkend examendat
niet is te vertrouwen. Vooreerst is 't
onmogelijkdat de schoolopziener't zij
alleen, 't zij met twee of drie assistenten,
die volledige commissie voor 't rangexamen
kan vervangen In de tweede plaats is 't
onmogelijkdat bij een examen vail A0
sollicitanten den eersten dag, of, als
men den behoorlijken lijd voor rusl en
restauratie er af rekent, den eersten halven
dag, de 10 of 20 waardigsten te kunnen
aanwijzen, 't Onderzoek kan niet anders
wezen dan vluchtig en niet dan in slechts
enkele vakken. Daarbij wordt bet een
dobbelspel. Zijn de gekozen vakken die
waarin de sollicitant 't best (huis is, dan
komt hij bij de bokken in 't andere geval
wordt hij onder de ezels geteld. En is 't
eerste gedeelte van't onderzoek slecht, dan
kan 't geheel niet meer goed zijn. Bij
eene andere gelegenheid worden de 40
sollicitanten i.i twee partijen verdeeld. Van
daag de eene, morgen de andere twintig.
Dan moet toch weer de kennis van die
20 beoordeei I worden naar een vluchtig
onderzoek in eenige vakken en 't resultaat
is niet Ie, vertrouwen. Zou 't examen een
even goeden waarborg geven als 't rang
examen 'tzou minstens vijf of zes dagen
dienen voortgezet worden. Maar bij 't vergel
examen is 't otn den practicus te doen
heet het. En menig Bestuur gaat de drie
of zes sollicitanten die op do voordracht
geplaatst zijn in hunne scholen bezoeken,
om ze tiaar te zien werken, en daar met
eigen oogen blijken te zien van hunne
geschiktheid. Wie prijst dat niet in 't
Bestuur. Daarom, ten derde male alweer
tegenstrijdigheid. Of 't vergelijkend examen
voldoet nietwijst den practicuse niet aan,
óf 't Bestuur doel vergeefsche moeite. De
alge:» ene goedkeuring tlie a»:i 't Bestuur
gegeven wordt, is 't bewijs, dat 't laatste
't geval niet is. En waarlijk, 't werk van
zoo menig vergel. examen draagt ook wel
't kenmerk, dat 't om den practicus te doen
was. Om alle gouverneurs-generaal; alle
Keizers van Rome; duizend aardrijkskundige
of gramaticale benamingen le kunnen noe
men, daartoe is zeker prgctische bekwaam
heid noodig. En bewijst soms ook dit
dat 't vergel. examen den practicus aanwijst;
dat zoo menig jong hoofdonderw., die juist
aan de kweekschool zijne acle heeft verwor
ven; die juist zou beginnen, zich in de
practijk le oefenenop 't vergel. examen
de hoogste oogen werptterwijl hij die
zijn naam als theoreticus al lang had ge
vestigd en die reeds eenige jaren van
ervaring achter den rug heeftals onbekwaam
huiswaarts wordt gezonden om door zijne
gemeente ontvangen te worden met schouder
ophalen en met 't fluisteren „'t Zit er zeker
zoo diep niet." Gelukkig beteekenl 't laatste
niet veel. De degelijke onderwijzer stelt
prijs op de goedkeuring zijner gemeente
maar waardeert zijn eigen oordeel meer.
Men stemt toe, dat de vergel. examens
vaak niet zijn, zooals ze moesten zijn, maar
zegtdaarom echter niet afschaffen maar
verbeteren, - Vijftien jaren heeft men reeds
het spel gespeeld heeft men reeds vcrgcl.
examens afgenomen en nog zijn ze meermalen
zoo bespottelijkbetreurenswaardig slecht.
'I Oog moet wel gewapend zijn met fijne
groene brilleglazen, om van de toekomst
schoone verwachtingen te kunnen koesteren,
als eene vijftienjatige ondervinding vruchteloos
is geweest. Maar hoe zou 't wezen, wanneer
't examen afgenomen werd, zooals men dan
wenschte? Uit 40 solicitanten zal de practicus
gezocht worden in twee halve dagen. Ze.
zullen een voor een voor de klasse geplaatst
worden om in, op zijn meest een half uur,
hunne gaven, door in alle vakken onderwijs te
geven, ten loon te spreiden. Zeker, zoon
onderzoek zou vertrouwbare resultaten geven;
betere dan 't onderzoek, door 't Bestuur in
gesteld in de plaats en in de schonl van
die drie of zes, die volgens 't advies van
Schoolopziener of Inspecteur de hekwaamsten
waren onder de sollicitanten, 't Is duidelijk,
ook dan was 'l examen een onding. In
't lichtste geval gevaarlijk; in 't beste over
bodig. Wat dus anders dan afschaffen.
Maar nis altijd wil men zich t oude maar
volstrekt niet laten ontnemen en men klampt
zich ten laatste krampachtig aan iederen
stroohalm vast. Hoe zou het toch wel gaan
zonder die examens De Rangexamens
verzwaard; 't onderzoek nog nauwkeuriger
verrichter nog meer tijd can besteed, en
nu reeds houdt de Commissie soms weken
lang zitting. Zij zou er al haren tijd aan
moeten besleden! Welnu, wal nood? Zijn
ze niet benijdbaar, de Heeren die er toe
gekozen zijn Hebben ze niet eene edele
roepingeene schoone taak le vervullen
Van dat edele en verhevene valt slecht le
