N°. 82.
Dertiende Jaargang.
A0 1872.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Vrijdag 18 October
Vrijheid, gelijkheid,
broederschap.
Niiisui
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van
Zeeland ƒ1,15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco
per post ƒ1,30.
Prjjs der Adverlentiën, van 1-5 regels f 0,75 elke regel
daarboven ^,l-2'/2. Groote letters naar hel getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers ƒ0,05.
Ingezonden Stukkeu en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Adverlentiën en gewone Berichten of Mededeelingeu van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO,
Met verbazing en leedgevoellaten we
dezer dagen in een buitenlandsch blad hoe
ons vaderland sedert 1848zoo wat om en
de bij een honderd of wat Ministers gehad
heeft. Hoe is 't mogelijk riepen wij uit.
Is dat nu 't gevolg onzer vrijzinnige instel
lingen zijn dat de vruchten der Constituti-
ooeele monarchie We dachten nawe
riepen al onze geschiedkundige kennis te
hulp; zelfs trachten we ernstig en nauwgezet
deze vragen voor ons zeiven te behandelen,
juist, omdat we voorstanders van vrijheid
bijgevolg van een vrijzinnig regeeringsstelsel
zijn en we kwamen tot de overtuiging
Neendat feit is niet het gevolg onzer
vreedzame revolutie, onzer grondwettige in
stellingen maar 't is de schuld der indivi
duen. De Nederlander is niet rijp voor
dergelijke instellingen eenerzijds, en anderzijds
weèr wel. Hoe dat te rijmen Och dat
is zeer eenvoudigonze instellingen zijn
vrij goed, ze zijn in sommige opzichten
beter dan die van Engeland en Pruissen;
ze overtreffen die van Frankrijk oneindig
verreze evenaren die van Belgie en
Zwitserlandal staan ze ten achter bij die
van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika,
waar ook niet alles couleur de roze is.
Maar de Nederlander moet ze ontvangen,
om ze zelf te scheppen, zelf te verwerken,
zelf toe te passengetuige de opkomst
bij de stembus. Daartoe ontbreekt hem
eensdeels lust en ijver, anderdeels moed en
geestkrachtÖm ze te genieten na dat ze
hem gegeven zijnja daarvoor is hij rijp
genoeg; vandaar bij ons geene partijwoede
bij bestaande partijzuchtvandaar bij ons
de meestal vreedzame, schikkende en plooiende,
gevende en nemende handelingen van Mi
nisterie en Kamerleden.
Wij zijn, als 't op praten op aankomt,
vooral tegenover buitenlanders, trots op onze
instellingen en vooral en terecht op de wijze
waarop wij ze verkregen. Wij zien met
genoegenop enkele treurige uitzonderingen
na de dochters van een man als Staatsman
voorzeker grootmet een bij de wet, door
gemeen overleg van Ministers en Vertegen
woordigers een landspensioen verleenen, om
den wil der verdiensten hunner vaderen.
Dat is goeddie kinderen hebben dat
pensioen noodigde regeering en de over-
groote meerderheid der vertegenwoordigers
hadden het anders nooit uit eigen beweging
toegestaanmaar er zijn duizenden in
den landedie ook wat noodig hebben
die ook wat vragen en die daar recht op
hebben.
Ze mogen vragenzijn reeds al de vruch
ten ingeoogstdie 1848 beloofde En
't antwoord iseen treurig neen! En dat is
nogtans niet de schuld dier instellingen
dat is eenig en alleen de schuld der kiezers.
Daarom ook en daarom alleen begroeten
wij als een straal van hoop de toegezegde
cencus-verlaging maar zagen te vergeefs
uit naar hervorming van ons belastingstelsel;
naar vereenvoudiging onzer rechtspleging in
verband met verbeterde wetgevingalles
meer nationaalalles meer overeenkomstig
het natuurlijk recht.
De ware leuzein hare reinezuivere
opvattingvrijheid, gelijkheid, broederschap
is niets meer dan eene leuze en wel eene
verdachte leuze, om het treurig misbruik
daarvan in de jongste tachtig jaren gemaakt.
't Is goed, dat wc die leuze eens van
nabij in hare onderdeden beschouwen en
daarom staan we een oogenblik stil bij de
woorden vrijheid, gelijkheid, broederschap.
Vrijheid is en was ten allen tijde het
meest begeerlijk goed,-dat de menscheiijke
geest zich trachtte eigen te maken. Wij
behoeven ons niet te wenden tot den grijzen
voortijd, om de voorbeelden van en bewijzen
voor deze stelling te verzamelen, geenszins!
Gaan we slechts terug tot de wording van
onzen staat. Uit liefde tot de vrijheid werden
onze vaderen, opstandelingen tegen hunnen
wettigen heer, Spanjes koning. Maar deze
had dien opstand geprovoceerd en onze
vaderen heiligden dus hunnen moed, het
verzet tot een heilig recht van opstand
omdat de koning zelf in opstand kwam.
Hoe De koning zelf een opstandeling
Vnorzeker, Philips kwam in vollen opstand
tegen het koningschap.
In plaats van koning te zijnwerd hij
tiran, dwingeland, zelfs in zoodanige mate,
dat hij zijne onderdanen stoffelijk en zedelijk
wilde beheerschen in plaats van het middel
der overreding te beproeven het „dwingt
ze om in te komen" op de schromelijkste
wijze te misbruiken. In één woord hij laste
het dierste kleinood aandat de mensch
bezitde vrijheid
De vrijheid, wel begrepen, is geene los
bandigheid, verre van daar. De vrijheids-
kraaier, de communeman, de internationalist
kent de vrijheid niet; hij kent alleen hare
verkeerde uitingde losbandigheid. De
ware vrijheid is de vrijheid onder de wet
en wel onder zoodanige wet als met het
algemeen goedvinden des volks uitgevaardigd
is. Vrijheid onder de wetZiedaar de
leuze des echten staatsburgers. Zonder wet,
zonder ordezonder regel bestaat geene
vrijheiddaar waar wet en orde ontbreken
heerscht bandeloosheidde slavernij der
wanorde.
Een land zonder wetten is een land van
slaven en de slaven zijn onderworpen aan
den meester en de meester is altoos de
sterkere't zij door lichaamskracht of per
soonlijke lichamelijke hoedanigheden of door
ovérredingsvermogehinvloed of rijkdom.
Alle menschen zijn gelijkWelk een
onzin roept menigeen uit, wanneer hij den
bedelaar langs onze straten zwervende ver
gelijkt met den vorst op zijnen troon.
Maar dat is kortzichtigheid. Gezwegen
van het feitdat eenmaal de scepter aan
's konings hand, de bedelstaf aan 's bedelaars
hand ontvalt; dat beiden der akeligste, afzich
telijkste verteering worden prijs gegeven
zijn, dan in de orde der dingen, beiden gelijk,
omdat beiden menschen zijn. De vorst zou
den koningszetel niet beklimmenals de
meerderheid des volks de republiek begeerde
De ongelijkheid der standen is iets anders,
dan de ongelijkheid der individuen der
menschen tegenover elkander de laatste
bestaat nietalle menschen zijn gelijk.
Daarom moeten enzullen de rechten des
volks uitgebreid worden. Schande genoeg
is het van onze eeuw dat de omstandig
heden noodzaken, om het kiesrecht afhan
kelijk te maken van eene zekere som gelds,
die men betaalt. Menig arbeider menig
schaapherder bezit betere bekwaamheden
dan menig kiezer die kiezer is, om dat hij
zoo of zoo hoog aangeslagen is, onjuist,
omdat we in het wetsvoorstel tot verlaging
van den census eene poging zien om de
ongelijkheid der staatsburgers te verminde
ren. Men heeft eenmaal gelachen met het
woord van een staatsman over het volk
achter de kiezers. Men heeft echter het
beslaan van dat volk niet kunnen loochenen,
het feit was er en zie, een liberaal Minister
komt en erkent het en, om ten minste dat
volk achter de kiezers eenigszins te gemoet
te komen, stelt hij de censusverlaging voor
en haasten we ons om het nog eens te
herhalen: Wij juichen het toe, want het
is recht!! Zoodra men de maatschappij
goedonbevooroordeeld gade slaat zoodra
men dat doet nederig genoeg, denkende van
zichzelvendat wij niet alleen de wijsheid
in pacht hebbenkomen we ook tot de
overtuiging, dat voor de broederschap eene
wijde deur opgezet is.
In den chaotischen toestand onzer maat
schappij is meer orde dan we denken of
opmerken; er is een zichtbaar streven naar
harmonie, naar vereeniging.
Humaniteit en philantropie beproeven
hunne krachten, om eene groote hervorming
tet stand 'brengen, bet duizendjarig rijk
zal komen
O dweperwij dwepen niet gij kent
onze denkbeelden van dat rijk niet hu
maniteit en philantropie zijn de weg be-
reiders voor die schoone toekomst, maar
zij zullen tot de overtuiging komen, dat ze
enkel wegbereiders zijn. De kracht die de
baan voltooien zal, staat, ondanks ze reeds
eeuwen telt, nog op den achtergrond, nog
