NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
N°. 77.
Dertiende Jaargang.
A0 1872.
Dinsdag 1 October
BUITENLAND.
BINNENLAND.
sliischSwmjmd
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van
Zeeland ƒ1.15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco
per post 1,30.
Prijs der Advertentiën van 1-5 regels ƒ0,75 elke regel
daarboven ƒ0,12,/2-Groote letters naar het geial gewone
regels die zij beslaau.
Afzonderlijke Nummers 0,05.
Ingezonden Stukkeu en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Advertentien en gewone Berichten ol Mededeeliugen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uilgever dezer, alles FRANCO.
BELGIË.
Op het oogenblik dat het gebrek aan kolen
bij het aanvangen van den winter de nijverheid
met eene schrikkelijkke crisis bedreigtkomen
er nog werkstakingen bij. Te Sars-Longchamps
hebben de werklieden sedert drie dagen het werk
laten staan; één enkele put werkt nog. Te la
Louvière en la Paix is de werkstaking Dinsdag
begonnen. Men spreekt ook van eene werksta
king in de koolmijnen van Bois-du-Lux en van
Braquegnies doch daarover hebben wij nog geene
stellige inlichtingen. De werklieden zijn zeer
kalm. Men zegt dat de dagloouen sedert eeuigen
tijd aanzienlijk vermeerderd waren.
In een kolenmijn te Herstal zijn dezer dagen
door eene doorbraak van het water een aantal
mijnwerkers omgekomen. Op het oogenblik, dat
het vreeselijk ongeval plaats greepwaren 35
werklieden in de mijn bezig op eene diepte van
190 Meter, terwijl de waterdoorbraak op 157 Me
ter plaats voud. Tien hunner heeft men kuunen
reddendoch de 25 anderen zijn omgekomen.
Niettegenstaande de ministerieele nota welke
aan pick-pockets (gauwdieven) de diefstalteu vau
bagages op de Belgische spoorwegen toeschrijft
©uderboudt de Times zijne lezers voortdurend over
dit onderwerp. Dezer dagen heelt hij eenen brief
afgekondigd van een reiziger, die vraagt hoe pick
pockets voorwerpen kunnen stelen besloten in
geregistreerde koffers. Hut nummer van 24 Sept.,
brengt ons twee nieuwe brieven aan. In den
ecuen klaagt een reiziger een lederen zak ver
loren te hebben te Keulen voor Brussel inge-
schreveuen die niet kan verloren zijn op de
Duilsche baan, wijl hij te Verviers onderzocht
werd. Die zak bevatte gewichtige papieren, en de
eigenaar bracht tieu dagen te Brussel door, om te
tracbteu hem weder te krijgen. Men heeft hem
eindelijk fr. 07,50 uitgekeerd. In den anderen brief
verhaalt eeu reiziger, dal hij zijue bagages te Spa
naar Geut deed inschrijven en dat hij ter be-
stemmiug aaukomende, bevond, dat men uit zjjn
koffer kanten had gestolen ter waarde van 1000
fr. eeu uitmuntenden tooueelkijker en verschei
dene andere voorwerpen vau waarde.
FRANK. KIJK.
Den 18 dezer zijn opnieuw drie hoofdschuldigen
der Parijsche Commune in het kamp vau Salurny
ter dood gebracht. Het zijn Lolivedie deel
genomen heeft aau den moord van den aartsbis
schop van Parijs Deuivellemedeplichtige aan
den moord van den heer Beaufort cn Deschamps,
die eeu soldaat van het leger te Versailles ver
inoord heeft. Drie der „helden"' dusover wier
roemvolle dadeu het Haagscbe congres zijue be
wondering heeft betuigd 1
Ten gevolge van de ongeregeldheden welke op
4 September den verjaardag der republiek in
Bugia (Algerie) hebben plaats gehad is de bevel
hebber van 't bataillon jagers aldaar tot eeu maand
streng arrest veroordeeld geworden.
Verleden week ]s morgens om eeu uur of tien,
stond een prachtige New-foudlanderhond in de
straat de la Cbapelle le Parijs als in diep gepeins
den stroom van voorbijgangers en lijtuigeu aau le
zien. Een zware wagen komt in volle vaart aau-
rjjden. Een kind van driejaren, uiet droomende
vau gevaar, dribbelt over den weg vlak voor
den wagen... een kreet van ontzetting ontsnapt
den toeschouwersde al te zorgelooze moeder
valt in zwijm; le vergeefs tracht de voerman paard
en wagen te sluiten... daar doel, sneller dan de
gedachte, de houd een geweldige sprong, hapt
ler vlucht hel kind mee en zet het ongedeerd aan
de overzijde neer. De kruideuier om den hoek
berekeutdat het edele dier twee kilogram aan
klontjes suiker heeft opgepeuzeld hem door do
opgetogen bewoners der huurt vereerd.
Men zal hoogst waarschijnlijk, tot Vervoer van
goederen en passagiers in Parijs, een nieuw stel
sel van spoorwegen zien toegepast. Het is het
stelsel van Larmanjat, en beslaat uit eeu enkele
ijzeren spoorslaaf, in hel midden van den le vol
gen weg. De rijtuigen of locomotieven ziju voor
zien vad 4 radereu waarvau twee iu het midden,
aau de voor- en achterzijde vau den wagen,
over de staaf of rail loopen on de beide andere
links en een rechts geplaatstop den grond
rusten. De rail is de geleider, de beide zijraderen
bewerken de voortstuwing. Die voortstuwing wordt
begunstigd door houten blokken of ribben die
terwederzijde evenwijdig aan de spoorstaaf liggen,
en waarop de zijwieieu wrijven. De wrijving is
minder eu het vervoer dus lichter dau op de
gewoue spoorwegeu. De aauleg is roiuder kost
baar. Het vervoer kan door paarden of locomo
tieven worden verricht. De proef er mede geno
men is uitmuntend uitgevallen. Het stelsel Lar
manjat is reeds te Lissabon door een Engelsche
compagnie met vijf millioen francs kapitaal in
toepassing gebracht ook in Amerika wordt het
gebruikt.
ITALIË.
De broeder van den Paus is voor eenige dagen
gestorven. Die dood heeft op den laatste een
diepen indruk gemaakt. Men schrijft dat hij be
hoorde tot de leden der familie Maistai Ferreïli
welke liberaal gezind wareu en daarom bij voor
keur zich iu het niet meer lot pauselijke gebied
behoorende Sinigaglia ophielden. l)ie verwijdering,
waariu hij met ziju aanverwanten lectde droeg
de Paus zoolang hij eu zij zich iu een goede
gezondheid verheugden vrij wel. Plotselinge
sterfgevallen onder zijn familieleden scheueu ech
ter een ueerdrukkeudeü invloed op hem le ma-
keu. De nu overleden graaf leefde- zeer terug-
gelrokken zijn afkeer van zijns broeders politiek
keunende liet men hem liefst slechts de onder
geschikte stedelijke postjes bekleedeu. De Mas-
lai's stammeu van een kammeumaker af, die iu
de 16 eeuw uil Venetië kwam, daar eeu aardig
vermogen won én dat 2iju erfgenamen nalietaan
een van welke "t gelukte, de wijd verspreide fa
milie van de Ferrellis le trouwen.
'Omtrent eene dienstmaagdwier lijk dezer
dageu uil den Stads-siugel te Utrecht gehaald
werd deelt meu het volgende mede
De ongelukkige, die zwauger was, zag hare
bevalling met angst te gemocl. Te erger uog was
voor haar de toekomst daar haar meester, die
van haar loestaud kennis droeg haar uit ziju
dienst bad oulslageuo. a. ook omdat hij uog
meeude gemerkt le hebbeu, dat zij hem bestoleu
had. Na des nachts ouder bel dak vau vreemden
gehuisvest te hebbeu heeft zij zich iu den vroe-
geu morgeu nabij de Schalkwijksteeg iu den Sin
gel verdronken. Om haar hals had zij een doek
met steenen gedaan.
Die iuuig-brave, deugzame samenleving der
XIXde eeuw!
Te Enschedé hebben de fabriekarbeiders, die
het werk gestaakt hadden tol veler blijdschap
verleden Vrijdag den arbeid weder herval,—
naar men meldt op grond van zijdelingsche be
loften der patroons dat ua hel hervallen van
*t werk aan de billijke wenscheu der arbeiders zou
voldaan worden. Sommige labrikanleu hebben het
loon dan ook reeds vrijwillig verhoogd.
Te Yriezenveen is thans alles weder in rust en
vrede de fabriekarbeiders ziju weer aan het werk
eu de aldaar gestationueerde militairen zullen wel
spoedig weer vertrekken. Ook le Wierdeu loopt
het rustig af, hoewel de fabriek nog niet weder
iu werking is.
Voor de betrekking van kastelein aan de so
ciëteit „de Vereeuiging" te Deventer, op eene
jaarwedde van f KKK)vrije woning enz,hebben
zich tot nu toe 350 sollicitanten aangemeld.
Weinig feiten uit de roemrijke jeugd der Ne-
derlaudsche republiek zjn zoo gemeenzaam, als de
overwintering van Barendsz eu Heeoiskerck met
hunne tochtgenooten op Nova-Zerabla (Nowoja-
Semlja). Zelfs de kinderen op onze armenscholen,
die hel gedicht van Tollens lezen en outleden
zonder altijd de ietwat gekunstelde verzeu ten
volle te verstaan, weten wat aanleiding gaf lot
den derden scheepstocht naar bel Noorden; hoe
het ijs aau het bereiken van het doel onoverko
melijke hiuderpalen ia deu weg legdo, en wat
ouze laudgenooten leden door de bittere koude,
maauden achlereeu iu de houten wouiag, met iu-
spauning van krachten, opgeslagen in het meest
ongastvrij oord der wereld. De treffende episodeu
uit het jammerYerhaalde strijd met de beercu;
het driekoningenfeesthet gevaar vau te stikken
als de arme zeelieden zich een weinig te goed
willen doen het uoorderlichl; de moeilevolle te
rugtocht iu open schuilen eu het terugzien van
de Nederlaudsche vlag en het Nederlandsche strand,
loven iu hunue verbeelding. Zij zeggen deu dich
ter na, dal Nova-Zembia de psalmen van Dalhecu
heeft gehoord al ontsnapt ook de ironie iu de
tegenstelling gelegen, grooteudeels aan hunne be
vatting. Jammer slechLs dat zij en zeer velen
met hen, doordien zij enkel bet gedichtuiet het
eenvoudig maar hoogst merkwaardig reisjournal
van Gerrit de Veer gelezen hebbeu zich van de
dood van Willem Barendsz eeue onjuiste voor
stelling maken. Het sneuvelen öp iiei bed vau
eer van den roeinruchtigsten krijgsman is niet
zoo verheven als dat van dezou Hollaudscheu
zeevaarder, die, om aau zijn vadcrlaud eer en
voordeel le verschaffen, lot driemaieu loe de stor
men en hel ijs van hei ruwe Noorden trotseerde
eu nu, als hij uitgeput vau al het doorgestane leed,
den geest geeft iu eene opeue schuil, nog met
brekende oogen staart eu den vinger houdt op het
kaartje, voor eu van zijne ontdekkingsreis gemaakt.
Wie had het mogelijk geacht, dat thans, ua het
verloop van eeuwen, van het verblijf der Hollan
ders op Nova-Zembla uog eenig spoor zou zijn
overgebleven! En echter, men weet het, wat on-
geloofelijkscheen werd waarheid. De Noorweegscho
scheepsgezagvoerder Garlsen heeft in 1871 Nova-
Zembia omgezeild is daar lot tweemalen toe aan
wal geweest op hel punt, waar de Hollanders den
harren winter Yau 1596 op 1597 hebben doorge
bracht, eu heefl niet slechts do bouwvalleu der
houten woning, maar ook eeu aantal voorwerpen,
door de onzen bij hun vertrek ^achtergelaten, ge
vonden. Hij heeft die voorwerpen of de meeste
daarvau medegevoerd eu hij zijue terugkomst te
Hammerfesl aan ecu daar aanwezig Engelschman,
die om de merkwaardigheid der verzameling op
het bezit prijs stelde, verkocht. Zoodra de Neder
landsche regeering dit vernam heelt zij op haar
beurt begrepen zich van de verzameling le moeten
meester maken en is daarin geslaagd.
De op Nova-Zembla gevonden voorwerpen be
vinden zich sedert ceuige maauden te 's Graveu-
hage eu zijn reeds door velen bezichtigd. Wij
Heien ons dat de regeeriug ze eerlang in zulk eeu
lokaal zal ten toou stelleu, dat ieder Nederlander,
wieus hart klopt voor deu roem van '1 voorgeslacht
zich iu 't gezicht van deze, wij zouden bijna zég-
geu heilige, overblijfselen kau vermeien. Nu reeds
is meu onzen minister van buileulatldsche zaken,
baron Gerickedeu hoogsleu dank schuldig, dat
hij, door ziju vroegeren ambtgeuool den heer
Blussé, daartoe iu 'slaat gesteld, dezen schat voor
het vaderland heeft behouden. De verzameling,
hoe schijnbaar onaanzienlijk ook vormt eeu ge-
deukteekeu van eeu roemrijk leit een trofee ter
eere van den ondernemingsgeest der Hollanders
op het einde der zestiende eeuw.
Te Amsterdam haalden een nachtwacht en een
burger iemand uit het water, die naar zij meen
den uog leefde. Zij brachleu hem bij eeu apo
theker maar die wilde geen drcukeliug in huis
hebbeu en verwees hen uaar hel biuueugasthuis.
Daar werd echter hulp geweigerd, op grond van
't reglemeut, dal slechts spreokt vau hij.dag voor
komende ongevallen. Toen naar eeu doctordie
alles beproetdc, doch nu was de patient dood.
