NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
N°. 70.
Dertiende Jaargang.
A0 1872.
Vrijdag 6 Sept.
l)E AAilDËiMlUliliiïil FEESTEN.
SUISCeittMBLlD
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van
Zeelaud 1,15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco
per post ƒ1,30.
Prijs der Advertentiën, vau 1-5 regels f0,75 elke regel
daarboveu fQ,V2y2.Groote letters naar het getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers ƒ0,05.
Ingezonden Slukkeu en Brieven, do Redactie betreffende, benevens Advertentiën en gewone Berichten of Mededeeliugeu vau Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO.
Sommige geleerden hebben wel eens
beweerd, dat de hedendaagsche maatschappij
ten ondergang neigde. Ook hielden zij re
kening van de teekenen des tijds en ze de
den dit ter goeder trouw. In tegenstelling
van vele anderen, die gaarne geloofden wat
ze hooptenhoopten zij niet, wat ze geloof
den. Zou hunne meening de ware zijn
ofmoet men, ziende op de meer verfijnde
gruwelen, die de moderne maatschappij be
zoedelen in tegenstelling van de meer ruwe
en grove vormen der antieken, vasthouden
aan het denkbeeld, dat het een als 't ander
een streven is naar volmaking? Gaarne
vergelijken wij de maatschappij bij de lucht,
de ruimte die ons omringt. Dagelijks
stijgen van de aarde allerlei dampen op,
bezwangerd als ze zijn met mïllioenen zaden
en kiemen, die de zaden en kiemen zijn van
ziekten, koortsen en allerlei epidemische
verschijnselen en uit dit bederf ontstaat
leven. Welk leven? Soms eene levens
kracht die vernielend inwerkt op men-
schenplanten en dierendan weder eene
kracht die alles tot zegen en vruchtbaarheid
is. 't Is waar, het kwaadhet schadelijke
heeft soms de overhand, doch ziet de wind
steekt op en ruischt langs de velden, of
dondert door de toppen van olmen en
populieren, er ontslaat eene strooming der
lucht, die de heilzaamste beweging is. Deze doet
de zwevende stoffen door elkander vliegen
zich oplossen, opnieuw verbinden en van
aard en gedaante veranderen, of wel de
wolken pakken zich op een; de donderbui
vormt zich; mensch en dier gevoelt de
drukkendste warmte, vaak de angstigste be
klemming. De rood, gele of blauwe straal
schiet uit de wolken de massa trilt onder
het geweldig knallen des donders, dat door
de echos tot een rollend, trillendbeweging
aanduidend geluid wordtde slagregen valt
neder en na een paar uren waait het
verfrisschend koeltje over de velden, alles
herleeft en ademt eene gezuiverde lucht in.
Zoo ook in de maatschappij met hare
millioenen gistende, kokende en bruischende
stoffen. Al die verschijnselendat woelen
der democratie, dat wroeten der interna
tionale die gedrochtilijke politieke combi
natiën dat alles gaat en komt als de bedorven
atmosfeer in de natuur. Oorlog en revo
lutie zijn de zuiveringsprocessen eu langzaam
verliest het gezuiverde de louteringstint,
om van nieuws af op te komen en los te
barsten, en weer te ontstaan de eeuwen
door.
Drijft de menseheid dan daarheen als een
van roer en zeil beroofd schip op de wereld-
baren? Gewis niet! Dat leert ons de
ervaring van hendie een oog voor die
menseheid hebben, anders. Wie en waar
is dan de geest, die storm en onweder
beiden in de natuurlijke en zedelijke wereld
vermag te beteugelen? O, wij kennen dien
weldadigen geesthet is de geest des
Christendoms en voor ons komt het er
maar op aan zijne werkingen na te gaan
om uit die nasporing de zoo noodige ziels
rust te pulten die we voor onze levenstaak
behoeven.
Wij willen stil staan bij een paar ver
schijnselen teekenen van onzen lijdom
alzoo, getrouw aan onze roeping in dezen,
het woord te richten tot het volkhet
volkdat zoo licht wezen en schijn ver
wart en zoo vaak recht meent te spreken
waar de onbevooroordeelde niets dan onrecht
ziet en eveneens omgekeerd. Wij schrijven,
vertrouwen wijvoor 't welbegrepen en
geoorloofd eigenbelang der maatschappij. Orde
is in de eerste plaats levensbehoefte. Al
die werkstakingenveigezeld van die ver
schijnselen welke uitingen zijn van een
bedorven ziel zijn de ware onweders niet
van wier weldadige werking wij het peil
der menseheidook op stoffelijke gebied
verwachten. Al dat schimpen op de ver
teeringen en de pracht der rijken heteekent
niets. Gebruikten de rijken geen fijn linnen,
laken, tapijten enz., waar zouden de wevers,
volders, spinners, kortom de werklieden
verschijnen
Daarom willen wij bij voorkeur spreken
van zulke moderne denkbeelden als welke
wij onbevooroordeeld als goede denkbeelden
moeten erkennenniet omdat ze modern
dat is: nieuvv zijn, maar otpdat ze waar
en goed zijn. Eigenlijk zijn ze niet nieuw;
de kiem, de grond van alle goede, ware
denkbeelden is eeuwig. Al het goede, dat
zich vertoont was reeds in denkbeelden
aanwezig, vóór het denkbeeld zich ooit ver
wezenlijktedat is; ieder goed, dat we in
onzen tijd aanschouwenwaarvan we de
vruchten oogstenbestond reeds in een
denkbeeld lang vóór onze geschiedenis be
gonnen is; 'twas een eeuwig denkbeeld en
het was niet gedacht, maar het bestaat als
gedachte. Zie we hebben in onze taal
geene woorden om dit te verduidelijken en
moeten ons dus bepalen tol het zeggen
alle goed was hij de bron des goeds en die
bron, ge kent ze mijn waarde lezer, 'tis
eene eeuwige bron van eindeloos goed. Door
welke middelen nu en langs welke wegen
zulk een goed denkbeeld eindelijk wezenlijk
wordt, weten wij vaak niet, doch de ge
schiedenis leert onsdat het soms jaren
duurt eer eene gedachte werkelijkheid wordt
en dat ze door duizende duizende wegen
tot ons komtwegendie ons verstand
soms niet kan nagaanwegendie we dari
weder ais langs een draad, een spoor kunnen
nagaan en volgen, tot aan hunnen oorsprong.
Men heeft b. v. de wraak. Ieder kent
ze velen zeggen zelfs dat ze zoet isvelen
kennen geen hooger levensdoel dan het
bevredigen van den dorst naar wraak. De
wraakzucht heeft even veel offers geeischt
als iedere ramp iedere ziekte ieder na
tuurverschijnselwaarvan wij de vreeselijke
uitwerkingen aanschouwden.
De bloedwraak is een der oudste vormen.
Als iemand in den ouden tijd een moord
beging, had de bloedverwant het recht niet
alleen maar werd hij door het gebruik
later tot wel verheven verplicht het ver
goten bloed, soms, ons hart ijst er van
zevenvoudig te wreken en de zuigeling in
de wieg boette vaak, met den grijsaard aan
den haard, de misdaad van eenen en lever
den op hunne beurt de stof tot nieuwe
wraakgerichten. De oudste oorkonden van
ons geslacht zijn op de eerste bladzijden
reeds beschreven met do geschiedenis van
moord, waaronder zelfs broedermoord, en
naast de name» van. Kaïn en lameck slaat
het algemeene feit vermeld van eene aarde
met wrevel vervuld. Langzeer lang
ademde de strafwetgeving der christenen
denzelfden onchristelijke geestGrootvaders
verhalen in onzen tijd nog aan hunne klein
zonen hoe paarden en schapendieven ge
hangen werden heksen gegeeseld, gepijnigd
en verdronken. Wat in sommiger oog
godslastering heette, werd geboet door ver
smoring, levend begraven of aan den pan
des brandstapels. Andere tijden andere
zeden, zegt het spreekwoord, dat zoo juist
ais waarachtig is. Wij nu beleven andere
tijden, wij namen andere zeden aan. Die
andere zeden zijn ontegenzeggelijk zachter,
dan die van voorheen en zie, dit nu is een
goed leeken des tijds.
We willen op eenige dier verschijnselen
zoo als wc zeiden de aandacht vestigen eu
wel in de eerste plaats op onze strafwet
geving en hare toepassing, doch ten einde
niet te ongeregeld af te breken, zullen we
daarmede in een volgend nummer voortgaan,
2 Sept.
Versieringen opschriften.
ilet aardigste komt nu ah bouquet achteraan.
Er is niets waarin het volk zich zclveu als 't
ware beter laat zien en waardeeren, dan in zijne
uitwendige vreugde bedrijven en onder die be-
drvjveu ueemt het krooneu bij ons eeno eerste
plaats iu. Toch heeft ook die eenvoudige uil-
spanniug veel geleden onder den invloed vau den
modernen geest, vooral uit het zuiden. De brui
loft eu bruiloftskroon zijn verdwenen, om plaats
te maken voor de huwelijksreis, al bepaalt zich
die dan ook maar lot een uitstapje uaar lleijst of
Kadzauddoch bij openbare volksfeesteu ziet men
nog deu weerglans der oude zeden.
Doch boven alles blinkt de Nederlander uil iu
het rijmen en de Zecuwschvlaming neemt daarin,
dank zij de ia den regel zoo gemakkelijke woord-
