NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
TARWE en B0OIEN
te Welde
N°. 35.
Dertiende Jaargang.
A0 1872.
Dinsdag 16 Juli.
DE AARDEMRGER FEESTEN.
BINNENLAND.
ADVERTENTIES.
Verkooping
IS E I L L E.
Woensdag 24 Julij 1872,
4 Hectaren uitmuntende Tarwe
1 dito dito Boonen
SIMStHBWHBLAD
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vbijdag.
Prijs per drie maanden voor hel voormalig 4de district van
Zeeland ƒ1,15; voor de overige plaatsen des llijks, franco
per post ƒ1,30.
Prijs der Adverteutiën van 1-5 regels ƒ0,75 elke regel
daarboven ƒ0,12Vo. Groole letters naar het getal gewone
regels die zij heslaan.
Afzonderlijke Nummers 0,05.
Ingezonden Slukkeu en Rrieyen, de Redactie betreffende, benevens Adverteutiëu en gewone Berichten of Mededeelingen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer,»alles FRANCO.
Wij eindigden ons vorig nummer met naair de
redevoering van den Heer van Oijen te verwijzen,
die gelukkig dadelijk na de gedeeltelijke uilvoe
ring voor hel publiek verkrijgbaar was gesteld.
Hetgeen wij de toepassing noemen, brengen wij
onzen lezers onder de aandacht. Die woorden
kunnen nooit genoeg overdacht worden en wij
moeten ons met geweld weerhouden om niet hier
en daar oplettingsteekens en noten te plaatseu
doch we zouden ons verslag te uitgebreid doen
worden en misschien te weinig van het gezond
oordeel onzer lezers toonen te verwachten. Daarom
bepalen we ons met van Oijens woorden voor
zichzelven te laten spreken
„In den aanvang mijner redo heb ik er op ge
wezen, hoe door Nederland, bij gebrek aan levende
en doode strijdkrachten, de oorlog zeer ongelukkig
werd gevoerd.
De elkander snel opvolgende oorlogsverklaringen
van de twee machtigste mogendheden van Europa,
en van twee Vorsten voor wie onze oostelijke
grenzen bijna geheel openlagen de in alles door
stralende wankelmoedigheid der regeering, bij hare
zelfbewustheid dat zij de verdediging des lands
had opgedragen aan partijmannen, zonder te vra
gen, of deze de geschikte personen waren en
zoover ging de partijzucht (ten alle tijde het ken
merk der Nederlandsche republikeinen) in die
dagen, dat men eenmaal een kolonel der cavalerie
tot admiraal eener aanzienlijke vloot benoemd had,
omdat oüze groole Tromp een vurig aanhanger
was van 't stamhuis van Oranje eu onze eeuige
de Rujjler afwezig was; de vrees van de in
woners van die streken, waardoor het leger des
machtigen Konings trok. om door tegenweer diens
toorn op te wekken en huis en have verbrand ie
zien, misschien het leven daardoor te verliezen
de triomftocht van dat groole leger, waaraan zich
in minder dan zes weken twee en dertig verde
digbare steden en sterkten hadden overgegeven
zonder dat de meesten eene poging tot verdedi
ging hadden aangewend: al deze oorzaken hadden
Nederland als met een hangen droom bevangen
een dolle slaap bad de krachten ontzenuwd de
oude moed had plaats gemaakt voor sombere
wanhoopde regeering van een volk, dat tachtig
bange jaren had gestreden, om zijne vrijheid te
verwerven sprak van onderwerpen men achtte
een spoedig aceoord met den vijaud nog het beste,
dat te verkrijgen was en, om de woorden van
een schrijver van die dagen te gebruiken „liet
bestuur was radelooshel volk was redeloosen
't land scheen reddeloos."
Daar klinkt op eenmaal de blijraare door het
geheéle land: te Aardenburg is de overmachtige
vijand door eene kleine, maar dappere schare
geslagenvierhonderd mannen dreven tachtig
honderdtallen met groot verlies terug
't Was of door dien kreet Nederland aan zich
zeiven hergeven werd. De Zeeuwsche waterleeuw
was wakker geschudde bedwelming hield op.
„Luctor et emergo
Geene angstige beraadslagingen meer, of men do
kleine, maar in het toenmalige stelsel onmisbare
veste zal ontmantelen men hcefl gezien, wat
die stad waard is men is getuige geweest van
't geen die trouwe burgerij gedaan heeft voor
gansch Zeeland ja voor Nederland! Geene lang-
wijlige onderhandelingen geen angstig wikken
en wegen wat verder moet gedaan worden de
tijd van pratende tijd van vreezen is voorbij
hel uur vaa handelen is aangebroken.
Het eene bevel om de stad te versterken volgt
het andere het scheepsvolk van een gedeelte der
vloot wordt ontscheept en twee compagnieën ma
riniers onder Jan Mathijsz en Vassi worden naar
Aardenburg gezonden de dijkeu worden door
gestoken ondanks alle hinderpalen die het ei
genbelang tracht op te werpeu de oude energie
die den Zeeuw eenmaal de verklaring deed afleg
gen „liever de dijken doorgestoken eu het land
verlaten, dan overheerscht te worden door deu
vreemdeling!" was teruggekeerd!
Was er bijna honderd jaren vroeger geroepen:
Bij Alkmaar begint de victorie; volgde toen, na
"de inneming van Haarlem, na hel sombre móörd-
toooeeldat zich daar voor ouze oogeu ontrolt,
de eene overwinning de andere zoo ook thans.
Weldra werden alle mafiuen, die iQ staat waren
de wapenen te hanteeren opgeroepen ter verde
diging vau het vaderland; aan hel hoofd dier schare
kwam de laatste, niet de minste telg uil de rechte
ly 11 van het roemrijke huis vau Oranje-Nassau. en
toen deze naast het uooit verloochende Je Mamtien-
drai! de plechtige verklaring aflegde; „liever in
de verdediging van het laatste bolwerk van deu
staat het leven te lalen dan te hooren naar de
voorslagen des vijauds," werd iu weinige maanden
die vijand weer vau NeerlAuds grond verdreven
en met nieuwen luister nam ons vaderland na
dien bangeu strijd zijue plaats in in de slalecrij
van Europa.
En ware Aardenburg gervatf&n
Wareu de Frauscheo riaaibinuen gestormd en
hadden zij hunnen kreet: „Tous a mort ver
wezenlijkt hadden de laaie vlammen deu vol
genden dag aan Sluis verkondigdwat lot ook
haar te wachten stond indien zij zich niet on
middellijk overgaf;de magistraat was reeds niet
van de moedigste - God .weetof ook die stad
niet in handen van de Franscheu ware gevallen
eu daarmede het geheele land van Cadzaod en
daride wanhoop ook aan deze zijde van het
laud en de moedeloosheid, die in 'toosten alle
steden prijsgegeveu had!
Bij Alkmaar begon de victorie! toen de strijd
gestreden werd om de vrijheid teverkrijgen
maar even schoon was de overwinning, die hij
Aardenburg bevochten werd eveu rijk iu hare
gevolgen voor het behoud dier vrijheid.
„Hier aan kan men zien_," zegt de schrijver van
hel in 1674 verschenen werk „het Ontroerde
Nederland," na Aardenburgs verdediging te
hebben medegedeeld. „Hieraan kan men zien,
wat een stadt die slechts een weynigh gefortili—
ceert en van oorloghstuygh voorzien iskan te
genstaan en hoe veel ééa man daar binnen vol
slandvastigheytmoedlen couragie, tegen 20
daar buylenhoe furieus die ook aanvallenvan
vermogen is".
Maar zoo vragen wij, van waar die standvastig
heid van waar die moed, om met zulk een klein
getal gij herinnert u dat hij deu eersten aanval
slechts 269 mauneu in de stad en 6 a 8000 man
in aantocht waren van waar die zedelijke kracht,
om aan zoodanige overmacht het hoofd te durveu
bieden
't Was geene verwatenheid, die de burgers
aaudreef, deu magistraat aan te sporeu om te
zorgeo dat de wallen bleven met belofte dat
zij die zouden welen te verdedigen 't was geene
roekeloosheid, toea èn bestuur, èn burgerij, èn
kommandant, èn soldaat besloten, om don vijand
te weerstaan, ofschoon hij iwiutigmaleh overmach
tig was.
(Vervolg in "t volgend nummer.)
Volgens offlcieele opgave is men thans in slaat
roede te deelendat de oflcieele opgave der be
volking in Nederland, naar de uitkomsten der
laatste of vijfde volkstelling op 30. November eu
1 December 1869, bedraagt 1,764,118 mannen
1,815,411 vrouwen, dus totaal 3,579,429 zielen. Iu
Zeeland alleen 87,174 mannen, 90,395 vrouwen
alzoo totaal 117,569 zielen.
Uit Sioterdijk meldt men ons, dd. 5 Juli:
„De ligging dezer gemeente aan den straatweg
tusschen Amsterdam en Haarlem brengt mede
dat zich gedurig landloopers of ander volkje vau
dat slag hij particulieren of aan het raadhuis aan
melden om een reispeuniug of anderen onder
stand. Dal hel publiek dikwijls dupe wordt van
oplichterijdie zich achter schoonklinkende ver
zekeringen of aanbevelingsbrieven verbergtkan
'dan ook wel niet verwonderen. Zoo vervoegde
zich dezer dagen op hel raadhuis een man dio
zich als een doofstomme voordeed, en zelfs een
leitje met griffel bij zich droeg. Ue ambtenaar
Ier secretarie gaf hem een reispenning; maar, de
zaak niet vertrouwende, droeg hij den veldwach
ter opiu burgerkleeding den vreemdeling te
volgen en een gesprek met hem uit te lokken.
Dit gelukte. Op de schijnbaar iu allen eeuvoud
gedane vraag: „Zeg eens vriend, wal kost zoo'n
mes?" daarbij wijzende op een pakje messen, dat
de ander als negotie hij zich droeg ontving de
veldwachter terstond hel duidelijk uitgesproken
antwoord: „Zeven stuivers!" Onmiddellijk volgde
de arrestatie van den vreemdeliug, die iiaar Ara-
sterdam werd getransporteerd, en door den cipier
der gevangenis als een oude bekende werd be
groet. Hij was reeds hij herhaling in handen vau
het gerecht geweest."
Voorspoedig bevallen van een Jongen
W. C. WITTEBOL—LÜKEIJ.
Aardenburg, 10 Juli 1872.
13 JULI 1872.
Bevallen van een Dochter D. E. S. den
DECKER—VORSTERMAN van OIJEN.
VOLSTREKT eenigc kennisgeving.
van
onder
De Notaris K. F. KOKSMA te Srcis, zal op
des namiddags ten 4 ureten verzoeke
van den heer L. ALLAERT, landbouwer
onder de gemeente Heille, in bet openbaar
verlioapen
alles groeiende onder de genoemde gemeente
Heille in den polder Bewesler Eede ben.
St. Pietersdijk op landen bij den verzoeker
in gebruik.
Vrijen Uit- en invoer.
Vergadering ter plaatse.
Ieder voorzie zich van soliede borgen.
ZEGT HET VOORT
