NIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSÊH-VLAANDEREN.
Dertiende Jaargang.
A°. 1872.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag. Prijs der Adverteutiënvan 1-5 regels f 0,75 elke regel
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van TVncrlfSo* Tonnori daarboven 0,12Va- tiroote letters naar het getal gewone
Zeeland fL15;-voor. de overige plaatsen des Rijks, franco JiLPilIöUu^ öl/ ^dllüdll regels die zij beslaau.
per post 1,30. Afzonderlijke Nummers f 0,05.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Advertenliën en gewone Berichte i c: Lslcdeeliagen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, r"
S111S C HSMHBllD
BELGIE.
Te Luik heeft men dezer dagen da proef geno
men met eene locomotief, besteed om op gewone
wegen te rijden. Uit de industriefabriek der HH.
Jowa en Delbeidrue Grëtry', vertrokkenging
de locomotief lot aan de mijn la Haye bij Bas
Laven, vanwaar zij zeer gemakkelijk naar de fa
briek terugkeerde met eene lading van 4000 kilo
«ij heeft echter de kracht om 36,000 kilo te ver
voeren en eerstdaags zal men nieuwe proefnemin
gen met zwaarder ladingen doen.
ENGELAND.
Het voornemen om den afstand tusschen de
Engeiscbe en Fransche kust door den dienst van
groote spoorboolen te verkorten, schijnt het reeds
dikwijls geopperde plan om beide landen door een
onderzeescheu tunnel te verbinden opnieuw Ier
sprake gebracht te hebben. Er heeft zich te Lon
den eene maatschappij gevormd om dit reusachtige
plan te beproeven. Zoo hel gelukte zou het doel
oneindig beter bereikt worden dan door gezegde
verbinding over het water, die toch altijd slechts
eene betrekkelijk geringe bespoediging zou ople
veren.
In Engeland is in den iöop der vorige week
overleden de bekende industriëel Giliot, die begon
met als messenmaker te Sheffield zijn brood te
verdienen, en later de fabricatie van stalen pen
nen lot een hoogen trap van bloei bracht. Hij
■was de eerste, die ze met machines maakte. Vroeger
werd het met de baud gedaan, en toen kostte eeue
stalen pen nog eene kleine vier shilling. Giliot's
fabriek, waar ongeveer 450 personen werk vindeu,
levert jaarlijks ongeveer 150 millioen stalen pennen
af en vrij goedkoop gelijk men weet. De ijverige
man laat aan zijne acht kinderen een groot ver
mogen en eene prachtige collectie schilderijen na.
AMERIKA.
Uit Chicago wordt aan de New-York Times ge
schreven, dat de brand aldaar echt Amerikaansch
is geëxploiteerdhelgeeu op te maken is uit het
slot van den brief, luidende
„Het is een schande voor de groote handelstad
van het noordwesteu, dat zij buitensporige weelde
en verkwisting aan den dag legt en door veel
armer plaatsen har6 behoeftigen laat kleeden en
voeden.
Amerikaansche bladen maken melding van een
spoorweg-ongelukaan den grootvorst Alexis op
aijne reis van Oltowa naar Toronto overkomen,
«ij zat aan tafel in een der twee laatste rijtuigen
van den trein. De twee achterste rukten zich los,
werden op het sneeuwveld geworpen. Tqeu men
le hulp kwam, voDd men den grootvorst en zijn
gevolg onder de spijzen bedolvende prins met
.zijn hoofd bijna in de soepterrine; een zijner
adjudanten gedekt door de schotel salade, terwfil
de sausen, vleesch en groenten zich aan hunne
kleederen hadden vastgehecht en lot in hunne
zakken waren doorgedrongen.
Den 23 Januari had te Utrecht de vergadering
fdaats van daartoe uitgenoodigden uit het geheele
aud, om te besprekeu de ouaersteuuing van den
opbouw le Dillenburg van een Willerastorenlot
gedachtenis aan prins Willem dsn Eersten, aldaar
geboren eu vandaar uitgegaan, het laatst 29 Juni
1572, tot den bevrijdingsoorlog der Nederlanden.
De ontwerpers van 'dat plau deelden mede, dat zij
van zeer vele zijden en uit alle streken des lands
de betuiging hadden ontvangen van sympathie met
de zaak eu van bereidwilligheid om, ouder zekere
voorwaarden, mede ie werken. Ook waren er reeds
geldelijke bij iragen ingekomen waaronder eene
zeer aanzienlijke gift van prins Fiederik der Ne
derlanden. De vergadering nam als beginsel aan,
dat, om de planoen voor der; £/e; no:, „e hinderen,
eerst na 1 April, zooveoï overal ::i
eene inschrijving zal worden geopao voor "min
stens f 0,25, om met de op irengsl uier inschrijving
den torenbouw te ondersteunen en daarmede een
Nederlandsch bewijs van vaderlaudsche vereering
der nagedachtenis van prius Willem den Eersten,
den grondlegger van Nederland's staatkundigen en
godsdienstige vrijheid te geven.
Nog dient hier bijgevoegd dat ter tafel, waren
vele platen en phológraphische afbeeldingen, zoo
wel van de ruïnen des kasleels, als van den ont
worpen toren, en dat bericht werdhoe, op don
dag dezer bijeenkomst, ter plaatse, waar die toren
verrijzen zal, de Oranje vaan wapperde, ten tecken
van de hpopvolle' verwachting op deze vergadering
en op Neerland's hulp bij den torenbouw.
Men schrijft aan het Vaderland uit het voor
malig vierde district vau Zeeland aangaande de
voorgestelde verplaatsing van de reglbank van
Goes naar Axel het volgende:
Het nieuwe plan der reglerlijke indeeling,
*t zevendemeen ik, dat aan de Slaten-Geueraal
wordt aangebodeu, verwekt hier, we hebben
't meer geschreven toen daarvan sprake was,
algemeenë teleurstelling. Een reglbank van eer
sten aanleg te Axel is dan ook voor het Westelijk
deel vau Zeeuwsch Vlaanderen allesbehalve te
appreciëereu. Raadpleegt men de kaartdan
komt men alligt tot de c0.3lus.ie. dat geen betere
regeling dan de vereeniging van geheel Zeeuwsch-
Vlaauderen lot een reglsgebied mogelijk is; doch
het raadplegen eener kaart, uwe lezers die de
zaak meer au fond nagaanzullen 't mij toegeven,
is vooral in deze zooals in vele gevallen een
zwakke maatstaf. Om het al—of niet-rationeele
eener reglbank te Axel goed te kunnen beoor-
deelen moet men bekend zijn met de verhouding
der twee afdeelingen, waarin de landstreek bezui
den de Schelde dosr dea zeearm „de Braakman1'
is gesplitst, en dan ziet men dadelijk, dal over-
groote bezwaren voor 't westelijk deel aan de
vestiging eener regtbank te Axel zijn verbonden.
Sedert jaren, ja eeuwen sedert het ontstaan van
den evengemeldeu Braakman, beslaat er geen de
minste voldoende communicatie le land noch te
water tusschen de beide deelen vau Zeeuwsch-
Vlaanderen. Ze zijn onderling niet te bereiken
dau over België, wil men van kunstwegen ge
bruik maken; de weg of wegen, die de beidé
dislrieten over Nederlands grondgebied verbin
den, zijn van de 12 maanden 9 niet le gebruiken,
't zijn ware slijkpoelen; men leze daarover o. a.
de discussiën in de vergadering der Staten van
Zeeland van November laatstleden.
Vandaar dat er, wie met 'tland bekend is zal
't toestemmen hoegenaamd geen goede gemeen
schap tusschen do twee districten bestaat. Vestigt
men een regtbank te Axel, het rijk.: dat onze
bewoners verpligt daarheen te reizen, zal moeten
zorgen óf voor een spoorweg die de districten
verbindt, óf ten minste voor een Hinken steenweg
met een goed georganiseerden diligeocedienst
tusschen Öoslburg en Axel van rijkswege of met
een rijkssubsidie. Maar dan nog levert cle rege
ling bezwaar op, want altijd blijft de .overtogt
van Breskens naar Vlissingen per stoomboot en
verder de reisgelegenheid naar Middelburg voor-
deeliger, minder kostbaar dan een reis te voet
of per as vau Ooslburg ft middelpunt van ons
district] naar Axel, en de afstand korter. Als de
leden onzer Stateu-Generaal dit alles eens goed
onderzoeken eu overwegen, zullen zij wel in ge-
moede niets anders kunnen dan aan dit gedeelte
der reglerlijke organisatie hunne goedkeuring te
onthouden.
Een ander argument tegen de bewuste vestiging
eener regtbank te Axeldat men hier en daar
wel eens hoort opperenis het gevaar voor ge
heele vervreemding van Noord-Nedetlaod. Te
genwoordig is ons district door de indeeling bij
Middelburg voortdureud in aanraking met een
deel van ons laud, dat veel meer dan ons half
Vlaamsch districtde kenmerken draagt van tot
Noord-Nederland lo begooren.
Met het vijfde district leu opzigte van Goes is dit
evenzoo. Scheurt men nu ons district vau Wal
cheren en vereeuigt men hel 5e district lot eea
afzonderlijk rechtsgebieddan is er veel vrees
voordat Zeeuwsch-Vlaanderen meer en meer
op zichzelf gaat staanen waar het reeds door
de natuur door eeu breedeo stroom van de andere
deelen des Rijks is gescheidenmeer en meer
zal neigen naar den Belgischen nabuur, waarvan
niets dan de deukbeeldige grenslijn ons scheidt.
Maar dit nu nog daargelaten dan is hetgeen
ik 't eerst schreef, m. i. al voldoende om met allo
kracht het vestigen der reglbank le Axel to
trachten te voorkomeu.
Uit Alblasserwaard schrijft men dd. 19 Januari.
Als proeve van gruwelijke verkrachting des
gewetens, of verregaand huichelachtige wijze,
waarop sommigen eu dat wel onder den dek
mantel van godsdienstmet hunne medemenscben
omgaan, dieue hetvolgeude: Iemand, die erbij
voortduring zijn werk van maakte om eenvoudige,
onontwikkelde meuschen bang le doen worden
vau de vaccine legen de „kinderziekte slaagde
helaas daarin bij velen maar al le zeer.
Een ander persoon daarentegen deed al het mo
gelijke, om door het bezoeken der legen de vaccine
gestemde gezinnen den afkeer daarvan te over
winnen. Zoo was, voor eeuige dagen, deze laat
ste er eindelijk jn geslaagd de ouders van een
talrijk gezin te doen besluiten om zich benevens
hunne kinderen in het bijzijn van hem, die hen
daartoe had aangespoordte laten vaccineeren.
Toevaliig of niet maar even vóór do inenting
zou plaats hebben kwam bovengenoemde tegen
stander van de vacciue de woning binnen en be
merkendewat daar zou plaats hebben zoó begon
hij dadelijk op bestraflëndeu toon over de godde
loosheid der inenting uit te varen en al luider
en luider te roepen „dat het een gruwel was
om den Heer vooruit te loopen en men zich
niet most doen vaccineeren." Maar.... daar gaat
nogmaals de deur vau de woning open, en treedt
een vriend binnen van den persoon die het ge
zin voor de vaccine gewonnen had. De boetpre
dikerdie den binneukomeude niet herkende,
varhief met des ïe meer kracht zijne stem en
zijn arm hemelwaarts rigtendewaarschuwde hij:
om toch „deu Heer daarboven'* niet te weerstaan,
en aftelalen van Hem door „de pok-ineuling" te
willen voorkomen loeu plotseling de laalstbin-
nengekomeu persoon den huichelaar bij den arm
greep eu sprak
Meuscheu uu zal ik u eens loonenwat man
hij is die u zoo schrikaanjagend tegen de vacciue
waarschuwt: op denzelfden arm, dien hij voor
uwe oogeu zoo dreigend ten hemel heftheeft hij
zich zelveu laten inenten." Men verbeelde zicïi
de verstomming van allen die daarbij tegen
woordig waren en den schrik van den "boetpre
diker! Tegen wil en dank werd zijn arm ontbloot
en dakr weerspraken, ook voor aller oogen
eenige nog niet geheel herstelde ingeënte pokken
de met zooveel driestheid uitgegalmde woorden
van den op velen zoó magtig invloedrijken man.
Dat door deze treffende handeling de tegenstand
tegen de vaccine bij velen voor een goed deel
gebroken werd, is niet minder gelukkig, dan
verblijdend voor hen, die het, als eeu feit,
kunnen vermelden.
Door sommige bladen wordt medegedeeld dat in
den avond van 10 December jl. het volgende treu
rige voorval heeft plaats gehad op deu straatweg
lusscheu Loon op Zand en Kaatsheuvel.
Vier jonge lieden kwamen per rijtuig van Til
burg toeii eensklaps door een onbekend militair
het paard bij deu teugel gegrepen en bijna dwarr
op den weg gezet werd; men gebood hem het.
paard los te laten eu toen hij aau dit bevel uiet
wilde gehoorzamen hem trachtte men door zweep
slagen daarloe te dwingen; daarop trok de militair
zijn sabel en begon die wild en woest door het
rijtuig heen te zwaaien met bet ongelukkig gevolg,
dal hij G. v. d. W. van Kaatsheuvel een sabelhouw
in de hand toebracht en een vinger afkapte. Al
hoewel uien den militair niet kende, merkte men
toch bij hel flauwe maanlicht op, dat hij meer was
dan gewoon soldaat.
Hel was de le luit. J. H. H. van M. van bet
6 reg. inf.hij heeft zijn misdrijf ten volle be-
