NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
APROPOS VAN VREDE.
N°. 83.
Twaalfde Jaargang.
A0. 1ST I.
Vrijdag 27 October.
Politiek Overzicht.
Oil 1 ad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag.
Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van
Zeelaud (I 15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco
per post f 1.31).
Prijs der Adverlenliën van 1-5 regels f 0,75 elke regel
daarboven fQ,V2l/2. - Groote letters naar het getal gewone
regels die zij beslaan.
Afzonderlijke Nummers f 0.05.
Ingezoudeu Slukkeu en Brieven, de Redactie betreffende, beoevens Adverieu'iëu en gewone IJerichieu ol Mededeelingen vau Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO
De vredebond was te Lausanne vergaderd.
Verrukkelijk schouwspel der XlXe eeuw! Het
„Vrede op aarde, in menschen een welbe
hagen" nadert dan eindelijk na bijna XIX
eeuwen, zijne vervulling Hij, wiens gewone
groele was: „Vrede zij Uliedenl", in wiens
uitersten wil de schoone woorden voorkomen
„Vrede laat ik U mijnen vrede geef ik U,"
is dan niet tevergeefs verschenen in de
gelijkheid van het vleesch om een koninkrijk
des vrodesder hemelen op aarde ook te
slichten Voortaan zal dan
Ken oogenblik geduldwaarde lezers
Hebt gij wel ooit een pruimeboom of abri-
kozeboom in het vroege voorjaar aanschouwd?
Jzeker hebben wij in koude Februari
dagen dat helder wit bij pas ontspruitend
groendat zacht blozend rood tusschen
donker groene knoppen aan de bruine takken
aanschouwd, en opgetogen verwachtten we
den zomer, die het sappig ooft zou doen
rijpen, den herfst, waarin wij 't watertan
dend plukken zouden. Daar kwam Maart
met zijne hagelbuien, April met zijne nacht
vorsten en Mei met slagregens. De treurige
Lente scheen ver van ons geweken. De zomer
verspilde zijne koesterende zonnestralen aan
takken zonder vruchten de herfst bracht
geen rijp ooftde vruchlkiemen waren be-
vrozen, de hoop beschaamd!
't Was te Lausanne weinig beter. Geen
nachtvorst der koude werkelijkheid roofde
daar echter de wordende vrucht. O neen
de boom, die vrucht moest dragen, was een
wilde ongeënte stam, die zelfs hel vermogen
om vrucht te zeiten miste.
En toch onze moderne wereldbewoners
prediken het ons immers dagelijks -, toch
is het niet moeielijk vrede op aarde te
brengen eu de vruchten des vredes te ge
nieten.
Wij willen ons niet overgeven aan poëti
sche bespiegelingen. Wij vragen alleen
neem even aandat de Nederlandsche natie
rechtvaardig verdeeld en niet te zwaar belast
is. Laat even in 't midden, dat deze twee
ledige stelling eerst nog bewezen moet
wordenen vraag dan eenshoeveel milli-
oenen zijn op de Nederlandsche slaatsbe-
grooting ten behoeve van het Departement
van oorlog uitgetrokken Blijf niet stilstaan,
maar vraag verderhoeveel kilometers
spoorwegen, hoeveel buurtscholcu hoeveel
ondersteuningsmiddelen der nijverheid zou
men voor deze millioenen kunnen verkrijgen?
Het antwoord zal beschamend zeer be
schamend zijn, vooral als gij nog in rekening
brengt de duizend en duizend handen die
ten dienste des legers aan den arbeideen
groot gedeelte des jaarsin 's menschen
besten leeftijd, onttrokken worden.
Zie, als gij daarover bedaard nadenkt,
zonder wrevelzonder eene regeering hard
te vallen ten minste harder dan noodig is,
omdat zij ook slechts het kind van haren
tijd isdan zult gij moeten uitroepen of
stil verzuchten Och ware eeuwige vrede
op aarde I
Zou ze een herschenschim zijn Zou
het idee vau dat duizendjarig rijk opgerezen
zijn in hel brein eens dwepers Zou die
profetie, die verwachting van nieuwe he
melen niet alleen maar ook (men lette er
wel op) van eene nieuwe aardein welke
gerechtigheid woont, eene ijdele profetie,
eene ijdele verwachting zijn, gegrond op
eene valsche belofte
Neen duizendmaal neen
Onze lijd waarborgt ons de gronden voor
deze onze ontkenning. Onze tijd Onze
veel bewogene tijd1 -
Juist om dat veelbewogene. fn welke
richting toch beweegt zich onze tijd? Welke
verkeerdheden dien ook mogen aankleven
hoe onvolmaakt de beweging ook zijn moge,
te midden van gisting en bederf merken
wij het chemisch proces (het werken der
stoffen onderling) op en dit proces heet
Streven naar waarheid. En alom ontwaren
wij overwegend bedrog en leugen.
O bedrog en leugen zouden niet kunnen
bestaanzonder dat zoeken naar waarheid.
Juist dat aanwezig zijn ven bedrog en
leugen toont ons duidelijk en klaar, dat zij
machten zijndie eene andere macht be
strijden welnu, deze machl is de waarheid!
De waarheid zal zegepralen en vrij
maken.
Weet ge 't nu waarom hel vredecongres
te Lausanne zoo decriijk mislukt is
De vredemannen zagen eene waarheid
doch om haar te bereikenom zich die
waarheid eigen te maken gebruikten ze de
vijanden der waarheid bedrog en leugen.
Ze steunden op eigen kracht.
Ze gelooven aan het Evangelie naar Jean
Jacques, zou Carlyle zeggen. Wij zeggen
het zijn voorstanders van de oneindige vol
maakbaarheid der mensclielijke natuur door
zichzelven. Ze ontkennen het bederf dier
natuur.
Ze gelooven aan de eeuwige kracht der
rede.
Ze ontkennen dat die rede verduisterd
en derhalve verzwakt is verzwakt tot blind
heid toe.
Ze waren blinde leidslieden der blinden
en ze vragenzijn wij dan ook blind
welke vraag juist hunne blindheid bewijst.
De vredecongressen zullen vruchten
dragenzoodra ze gehouden worden door
mannendie hunne vijanden liefhebben
die bidden voor degenen die hen haten
die zegenen wie hen vloekeu, die hun, die
'-Jjtèn maolel eischen ook den rok geven, die
als oog of hand ergernis geeft, het oog uit
rukken, de hand afhouwen.
Maar dat zijn Christenen I Dat is het lij
delijk christendomJamaar juist het
christendom is bestemd om de wereld te
overwinnen en als de wereld overwonnen
is wordt liet vrede op aarde.
Eer dat gebeurt
Oja 't heeft den tijd nogdenkt ge.
Doch wat is tijd
'k Heb onlangs in een Nederlands tijd
schrift over Darwin en het Darwiruisme
gelezen en ik kwam tot het besluit dat
Darwins stelsel zoo dwaas niet was, en zie,
korte oogenblikken voor we dit ons artikel
schreven lazen we over hetzelfde onderwerp
een Fransch tijdschriftdat citaten van
Darwin geeft en Darwin heeft wel degelijk
geleerddat de menschen van de apen
afstammenmaar keer nu het stelsel eens
om en zeg met onsde mensch kan een
aap worden. Gij spot
Och neen, lezer! dat noemt onze tijd
sarcasme en sarcasmen zijn heel nuttige
wapenen in onzen tijd.
Wat sarcasme is Direct spot is het
niet. 't Is iets onbeschrijfelijks 't heeft wel
iets van het maar.
Het maar
Ja wel. De schrijver der hoofdartikelen
in het Sluische Weekblad is iemand die
alles wat hij weetheeft moeten vangen
en grijpen. Hij is niet boosaardig niet
melankoliekgeen menschenhater, geen
vijand vau vooruitgang geen optimist, geen
pessimistmaar
Begrijp je dat maar Dat gerekte
maar, lezers?
In een der jaargangen van den Nederland-
schen Volksalmanak uit den tijd en van de
hand van H. Frijlink leest men een verhaal
getiteld Er is een sleek aan los
Niet zonder bezorgdheid kan men den loop der
omstandigheden in Oostenrijk volgen. Het mi
nisterie Hohenwart vervolgt zijn weg trots allen
tegenstand. Reeds brak (evenwel niet eigenlijk
om staatkundige redenen) een opstand uit onder
de bewouers der oude Militaire grenzen, die zich
eerst dreigend liet aanzien maar spoedig door de
krachtige maatregelen der Ilongaarsche regeering
is gefnuikt. Misschien smeult er echter een op
stand die duizendmaal gevaarlijker is voor Oos-
teurijk en zelfs voor Europa. De Slaven, gesteund,
omhoog geheven door de tegenwoordige regeeriug,
nemen een oudraaglijken toon aan tegen de Duit-
scbers, die aan de grondwet vasthouden. Meer
eu meer wordt het duidelijk, dal de Duitschers in
Oostenrijk vernederd moeten worden tot Gibeonie-
tendat is tot houthakkers en waterputters.
Maar dat willen dezeu uiet, vooral omdat zij zich
bewust zijn, de kern van den Oostenrijkscheu
staat uit le maken. De hoofdslad Weeuen na
genoeg geheel Duitsch, trilt van veroutwaarJigiug.
