NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN. N° 79. Twaalfde Jaargang. A0. 1871. Vrijdag 13 October. De hedendaagsche richtingen. Dit Weekblad verschijnt iederen Dinsdag en Vrijdag. Prijs per drie maanden voor hel voormalig 4de district van Zeelaud f 1.15; voor de overige plaatsen des llijks, franco per post f 1.30. Prijs der Advertentiën van 1 5 regels 0,75 elke regel daarboven 0,1 "2'/2 Groote letters naar het geul gewone regels die zij beslaan. Afzonderlijke Nummers 1 0.05. Ingezoudeu Stukken en Brieven, de Uedaclie betredende, benevens Advertemiën en gewone Berichten ot Alededeelu.geu vau Correspondenten te bezorgen bij den Uitgever dezer, alles FRANCO De hedendaagsche richtingen in een kort Hoofdartikel, zooals wij thans steeds geven, te beschrijven, dut is onmogelijk! Gij hebt gelijklezer, die deze bedenking oppert, en 't is misschien een treurig verschijnseldat weinig voor degelijk geestesleven in kerk en slaat getuigt, wanneer men in een land, met om en bij de 3000000 zielen, spreken moet van een viertal hoofdrichtingen met een oneindig getal onderdeelen dier richtingen en toch is het unodig ze te leeren kennen en er op te wijzenom er zich rekenschap van te kunnen geven, hoe het komt, dat de zaken bij ons gaan zoools ze gaan en niet zooals ze, tot waarachtig volksgeluk, moesten gaan Dat ze niet gaan zooals ze moeten gaan, dal we bij den dag leven onder een tal van wetten verordeningen besluiten, beschikkingen, beslissingen als we op allerlei gebied opmerken behoeft geen afzonderlijk betoogieder toch die weet dat zijne daden vallen onder 't bereik van bijna zestig deelen Staatsblad, een twintigtal Fransche republikeinsche en keizerlijke decreteneen vijftig deelen van het Pro vinciaal blad om en bij zooveel bundels koninklijke besluiten en ministeriëele be schikkingen enz. met onze vier deelen zoogenaamd Nederlandsche wetboeken en eenen Franschen Code pénalziet, dat de Nederlandsche maagd schuilt onder eenen mantel, met alle soort van lappen behangen! Dan, genoeg. Zien we, of we de ver schillende richtingen tot een viertal kunnen brengen. Daardoor toch kunnen we ons die verschijnselen verklaren, die we dagelijks op kerkelijk en staatkundig gebied rondom ons zien. I. De behoudende richting. Deze richting, die we in hare reine beteekenis volstrekt geene waarde kunnen ontzeggenja met. vclevan wier uitingen wij volkomen instemmen, gaat van het sterkste behoud tot in het meest vrijzinnige over. We zoudenen zoo zien we ze soms krachtig werken, ze daarom de transigeeren Ie of accordeerende noemen. Hare uiterste richting is die van terug gang tot het oude van vóór 1792, gewijzigd door de politiek van vóór 1815. Op het staatkundig gebied vordert zij eene staatskerk, eene beperkte grondwet en een souverein, dat is oppermachtig vorst die zelf regeert en bestuurt beideop kerkelijk gebied is haar (en wij zeggen 't haar vol mondig na) de schepping van 1816 een gruwel, terwijl zij in eene andere afdeeling der kerk, wat wij echter niet doen, de Bisschoppelijke hiërarchie afkeurt, terwijl deze laatste afueehng (de 11. K.) m zoo verre tot de behoudende richting behoort, dat ze op vele punten naar de middeleeuwen wijst en op andere bepaald stilstaatzonder te zien dat stilstand achteruitgang is. Beide richtingen zijn uitersten, die daarin elkander raken dat zij de oplossing van al het scheevc en valsche van onzen lijd zouden willen veranderen en verbeteren door de invoering van een volstrekt gezag. Wij zijn dadelijk bereid om ons onder hare vanen te scharen, mits men ons den waarborg geve, dat dat gezag altoos zal berusten bij en toevertrouwd zijn aan een volstrekt onfeilbaar mensch, en zulk eenen heeft dfc" geschiedenis ons tot nog toe niet aaugéwezeu. De Paus. zal men zeggen doch wij vragen Beoordeelen allen de oufeilbaarheij£sleer wel uit hel juiste oogpunt Onderscheiden zij den man Pius wel van den Paus Pius Dit zou nochtans, om rechtvaardig te zijn, hoog noodig wezen, want wanneer een zeker getal personen zich aan een enkele wil(éns en wetens on derwerpt en dezen eene de onfeilbaarheid toekent, dan is hij ook onfeilbaar voor hen namelijk die hein dat vertrouwen schonken en op zulk een vertrouwen heeft op niet-kerkelijk gebied nog nooit eenig vorstvoorzitter of bestuurder kunnen roeineu Het „Rome heeft gesproken" is dan ook alleen geldig voor de R. K. kerk die Rome gelooft Eene tweede richtingdie wel de eerste plaats verdiendeis de christelijke. Schaars gekendtelt zij weinig ware volgers. Er zijn christenen genoeg; er zijn er duizenden, die ter goeder trouw en met vast geloof en vurige liefde het christendom aannemen; maar zij die zich onvoorwaardelijk onder den koning Christus scharen, zijn weinigen. Het wereidsche, het individueel menschelijke, het ik, heeft te veel gezag. Ze beseffen niet allen, dat de ware christen steeds en overal en in alle omstandigheden de beste burger is. Men zal ons tegenwerpen, dat eene zuiver christelijke maatschappij een ideaal is, een parel, van zoodanige waarde, dat ze nergens gevonden wordt. Wij stemmen het toe; maar dat ideaal kan, zal en moet gevonden worden, moet en zal eenmaal hier beueden gevonden worden! De stormwind moet opsteken, de hemel moet zwart van wolken worden, donder en bliksem moeten den verpesten inaatschappelijken toestand zuiverende elementen moeten ontbrandeu, het vuur der loutering moet hoog opvlammen en na den zuiverenden brand verwacht de christen, naar de koninklijke belofte, nieuwe hemelen niet alleenmaar eeue nieuwe aarde, in welke gerechtigheid woont. Ge rechtigheid sluit alles uit wat zwak en onwaar, volstrekt valsch en bedorven is. De derde partij, de liberale, streefde er naar om dat Ie bereikenmaar de middelen, die ze over t algemeen bezigde, waren Ie zwak en outoereikend voor haar doel. Haar doel was en is goed. Is goed en was goed hoe dit te rijmen Welniets ge makkelijker ziende op geavanceerde stil staande behoudende en wat daar meer zijn voor soorten en onderdeelen van liberalen. Ziet onze tijd het verschijnsel a. dat vele liberalen zich aansluiten aan de behoudsmau- nen, de orthodoxen, en gezegend op dezen inwerken door hunne streng behoudende beginselen te temperen b. Een ander deel der liberalen blijft staan en wordt op zijne beurt en zijne wijze behoudend, omdat het gelooft aan de hechtheid en degelijkheid zijner beginselen. Op staat kundig, en kerkelijk gebied telt deze partij nog menig ijverig lid en getroost zich de namen van halven modderaars, schippe- raars en dergelijke meer en c. Een ander deel heeft zich afge scheiden van de vorigen om zich over te geven aan eene richtingdie bepaald de vierde hoofdrichting, de moderne geworden is. Deze richtingwel erkent ze 't niet, doch het sprekend feit is daar om het te bewijzen, verkeert nog maar in staat van wording en vertoont reeds dadetijk de kiemen van haren ondergang. Ze geeft gedeeltelijk nu reeds de vruchten des Christendoms, die ze echter zelf niet gezaaid heeft. Ze heeft die eigenlijk geroofd. Ze zegt schatten te bezitten die ze echter niet wettig bezit omdal ze vruchten zijn niet alleen van een boom, die haar niet behoort, die door haar niet ge plant is maar welks zaadwelks wasdom, welks geheelen oorsprong zij ontkent. Eenheid kent ze niet en ze doet zeer wel, dat ze het denkbeeld van secte, van ge nootschap van kerk van zich werpt want zij is waarlijk, zooals zij zich noemt, niets anders dan eene richting; die richting is niets anders dan eene modede mode volgt den tijd en de tijd geeft renaissance wedergeboortedrijft terug tot hel nu ver loochende hoofd van het rijk van waarheid en deugd, voert terug tol Christus, den schepper van oieuwe hemelen en eene nieuwe aarde. De moderne richting beeft nu reeds terug voor de gevolgen harer eigene stellingen voor het leven die toch streng doorge voerd moet leiden tot volstrekte ontkenning. Ontkenning voert tot bandeloosheid, bande loosheid voert terug tot den chaosden mengel- of' warklomp en deze chaos moet opnieuw ontward worden. Dan komt de dag des heils Het levend beeld van den getuige voor de eeuwige waarheid is het Joodsche volk met zijne historie van eeuwen. Het levend beeld voor de onhoudbaarheid der moderne toe standen zijn de volken van hel Latijnsche ras met Frankrijk aan 't hoofd. Men letteieder voor zichop de tee- keuen der tijden

Krantenbank Zeeland

Sluisch Weekblad | 1871 | | pagina 1