NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD Vil WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN. N° 43. Achtste jaargang. A0. 1867. Vrijdag 8 Novemb. OUDHEID, GESCHIEDENIS, LETTEIIKUM Politiek Overzicht. BUITENLAND. Dit Weekblad verschijnt iederen Vrijdag.Prijs per drie maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland ƒ1,15; voor de overige plaatsen des Rijks, franco per post 1,30. Afzonderlijke Nummers 0,10. I'rijs der Adverlenliën van 1-5 regels 0,75 elke regel daarboven 0,12Va v behalve hel zegel van 0.35 voor iedere plaatsing. Gr.oole letters naar het getal gewone regels, die zij beslaan. Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Adverlenliën en gewone Berichten of Mededeelingen van Correspondenten, te bezorgen hij den Uitgever dezes, alles FRANCO, behalve de bekende Correspondenten. (De voorlezingen over de Telegrafie.) Zoo als we met een kort woord reeds in een onzer vorige nummers aanstiptenheeft de heer G. A. Yorsterman van üijeu hoofdonderwijzer en leer- aar in de wiskunde enz., te Aardenburg, het voornemen om in dezen winter in eenige gemeenten van ons gewest een drietal openbare voorlezingen over de telegrafie te houden. Aan dat voornemen is reeds begin van uitvoering gegeven door het doen rondgaan van inteekeningslijsten, tot dat einde rondgezonden. Wij waren in de gelegenheid om reeds over den aanvankelijk gunstigen u tslag dezer onderneming te oordeeleute Groede toch was in korten tijd voor de som van ƒ40,,- ingeschreven. Hoe, veroorzaakt deze onderneming dan kosteu? Voorzeker! De spreker toch is zich bewust, dat dergelijke voorlezingen zonder proevenzonder door middel van Instrumenten aanschouwelijk ge maakt te zijn, niet wel slagen kunneu, althans veel, zeer veel aan duidelijkheidbij de meest juiste beschrijving ook, moeten verliezen. Er zijn das Instrumenten benoodigden bet is niet meer dan billijkdat hijdie de geestesvruchten des sprekers geniethem ook tot het verkrijgen der stoffelijke middelen ondersteune. Die kosten nu zullen niemand, zoo wij hopen, weerhouden. Yoor twee personen mits heer en damekost eene doorloopeude kaart tw:e gulden: eene som, die waarlijk voor drie voorlezingen mei proeven niet te hoog is. Een enkel persoon betaalt voor de drie voorle zingenmits hij iuteekeningeen gulden vijftig cents; maar bij die ioteekening ontvangt hij almede eene doorloopende kaart, dat is: eene kaart, die hem het recht geeft elke voorlezing in elke gemeente hjj te wonen. Is hem dus iets hier of daar niet recht duidelijk geworden, dan kan hij, zonder kosten, in eene andere gemeente op nieuw terecht, door zich de geringe moeite te getroosten om op den avond der lezing, die in tijds bekend wordt, te begeven naar de gemeente waar de lezing gehou den wordt. Wij herhalen het, wij mogen de hoop voeden van welslagenal voorspellen we ookdat deze onderneming met de eigenaardige moeielijkheden zal te kampen hebben. Vooreerst de vraag: Waartoe? Daarop echter is het antwoord gereed: Men hoort dagelijks van telegrammen; men spreekt van depessenonder min ontwikkelden is zelfs het denkbeeld ontslaan dat de brieven langs den draad of door den draad heen gescholen worden kortom omlreut dezen lak van kunst en wetenschap heerscht op allerlei ge bied veel onkunde. De dusgenoemde bcschaaldo lezer zelfs heeft omtrent ccn en ander nog ver keerde denkbeelden en zelfs de geleerde slaat nog verbaasd over do werking van iels dat hij niet kent. de magnetische electriciteil! Ze kau opge wekt worden als eene krachtze vertoont eigen schappen, vonken b. v., die aan een stof doen denkenWat dus heler, dan te trachten door aanschouwing zooveel mogelijk lol de waarheid te komen, door hooren en zien heide zich te overtuigen van verschijnselen, die reeds lot de gewone be lmoren cu toch nog zoo onbekend zijnDaarover mi zoo veel mogelijk nuttig licht te verspreiden is het doel des voorlezers, Een ander bezwaar is: Men teekent niet gaarne in Maar in dezen is *t onmogelijk het welslagen der proef vooruit te bepalen, als men niet vooraf weet over welke middelen men kau beschikken; de kosten der Instrumenten zijn betrekkelijk groot en zonder Instrumenten zijn deze voorlezingen onmogelijk; vandaar, dat wij, overtuigd van haar nuter onzen zedelijken steun langs dezen weg aan geven, zooals wij steeds bereid zullen zijn om al wat goed, schoou en nuttig is, aan te hevelen. Tevens herhalen wij de»; m eergegoed en onze vingerwijzing ten behoeve van miugegoeden. Gij verlangt (en gij hebt er ook het recht too knappe werkluifatsoenlijke dieuslboden - daalt een enkele maal tot hen af en leert ze, helpt ze opvoeden. Ook in dezen kuut gij helpen door, ter verspreiding onder miugegoedengoedkoopere kaarten der tweede klasse aan te schaffen. Wat toch voor u uit een geldelijk oogpunt van minder belang is, is voor beu van groot belang en gij helpt kennis en verlichting onder het volk be vorderen Door de opuame der stukken over het kanaal voor ons van het grootste belaug, is veel blijven liggen. Het bovenstaande achtten wij zoo belang rijk dat wij het, eerst verschoven, nu eene oereplaals hebben gegeven. Wij zullen deze rubriek ver volgen. Wij hebben nog, als in Zeeuwsch-Vlaan- deren verschenen en verschijnende, of aldaar ge schreven: Archief der wiskunde door deu Heer Vorslerman van üijeu van Dale Nederlandsche spreekwoorden enz. Aller oogen zijn naar Rome en Italië gericht; aller gevoelens zijn verdeeld. Met billerheid roept de een heeft de stedehouder van Christus geene macht om door zijne zouaven die zoo dapper zijn Garibaldi te verpletleren, of wat nog heler is zijn banbliksem te gebruiken? Hopend en be rustend zegt de ander: de kerk kan voor een tijd lijden doch ze zal heerlijk zegepralen De ban bliksem is krachteloos geworden en hij, die blik sems voert, kan de volger niet zijn van Hem, die gezegd heeft: mijn rijk is niet van deze wereld, zegt een derde. Men bestrijdt elkander met mond en pen! Wij voor ons, wij hebben ook onze opinie; wij geven de feilen waar we zo vindenmits niet al te blijkbaar verdacht; we houden een weinig ruimte over voor de laatste berichten en daelen mee wat we nu reeds weten. Wat nu ouze eigene opinie betreft, wij houden de beruchte Septemher-con- veulie voor baren onzin, maar wij geiooven levens, dat Victor Emmanuel hel recht niet heeft om den Paus zijne slateu le onlrooveurooven blijft roo- venonder weik voorwendsel ook. Als Frankrijk nu den Paus helpt, dieu Victor Emmanuel aan valt, dan doet het heter dan dc aanvaller, daar het partij trekt voor den zwakkeren aangevallene; doch dan is ook Garibaldi iu zijn recht, wanneer hij de Romeinen helpt, wanneer deze de regeeriug dér kardinalen niet meer verkiezen, want dan handelt Garibaldi overeenkomstig de lessen der ervaring, die ons leeren dat de vorsten om de volken, niet de volken om de vorsten zijn. De clerikale partij zich uit dit dilemua willende red den. zegt: Ja, maar de vorsten zijn de vertegen woordigers der Godheid de volken zijn om den wille der Godheid ergo de volkeu moeten dun vorsten onderworpen zijn. Wij zeggen fiat; maar dan moeten ook de vorsten goddelijk handelen doen ze dat? Zoo ze dit allen deden en gedaan hadden, nergens ware de revolutie opgeti eden De revolutie is het gezegend onweder, dat den staatkundigen dampkring zuivert er vallen on gelukken voor maar, de zegen overtreft verre de weinige rampen! Dan, wij geven daadzaken, en de lezer oordeeie zelve. Het Ilaliaansche regeeringsblad bevat het vol gende Ouze troepen zijn over de pauselijke grenzen getrokken. Hel besef der nationale waar digheid en de plicht om de beginselen van orde en vrijheid te handhaven maakten dit besluit tot een gebiedende noodzakelijkheid. De Septemher-convcutje is voor heide partijen, die haar onderteekend "hebben in gelijke mato verbindend, en legt aan beiden dezelfde verplich tingen op. 's Ivouings gouvernoment kou zich aan die a erplichlingen niet onttrekken. Het hoopt mitsdien dat de Fransche regeering iu het geno men besluit een bewijs zal zien van hel vaste en eerlijke voornemen en den oprechten wensch des Italiaauschen gouvernemcnls om al het mogelijke tot vereffening der moeielijkheden te doen. De keizerlijke regeering weel, dat waar de Ila liaansche vlag wappertde orde beveiligd is en alle groole beginselen gehandhaafd worden. Met een geestdrift, die niet dubbelzinnig is, oulvaugeii de bevolkingen onze troepen welke niet afge zonden zijn om burgertwisten le voedennoch om betreurenswaardige onheilen uit le lokken maar om hulde te doen aan de beginselen die deu oorsprong van onze wedergeboorte zijn en het wezen van onze nationale overleveringen uitma ken. De bevolkiDg weet dus dat de tegenwoor digheid onzer troepen een waarborg is voor de naleving dier begiuselen en dal, terwijl hare rechten en hare veiligheid beschermd wordeu, de kwestie omtrent haar toekomstig lot geen nadeelige wij ziging ondergaat. Wij vertrouwen dal het besluit der regeering Garibaldi zal bewegen om niet hardnekkig le vol harden in het vermeerderen van ernstige nineie- lijkheden maar om mede te werken tol bevredi- giug des lands en tot de oplossiug van de Ro- meiusche kwestie welke daardoor gemakkelijker gemaakt zou worden. Verschillende Fransche dagbladen bevatten ar tikelen waarin betoogd wordt, dat het binnenruk ken der Ilaliaansche troepen in den kerkeiijken staat ccn abnormalen toestand le weeg brengt dio gevaarlijk is voor het behoud van den vrede. De Patrie ging zelfs zóó ver, dat zij een arti kel onder het opschriftOorlogsverklaring ten beste gaf, dat ccn algemecue sensatie le weeg bracht zelfs zoo dat de miuisleriëele Constitutionel het raadzaam achtte daar legen op te komeu met do volgende verklaringDe Patrie heeft in haar nummer van dezen avond een artikel openbaar gemaakt, geschikt om een indruk te maken dien men betreuren moet; want er is niets dat grond geeft om le geiooven, dal de thaus beslaande ver wikkelingen tot zulk een uiterste zouden leiden. Dat blad laadt daardoor een zware verantwoorde lijkheid op zich, die geheel voor zijn eigen reke ning is en waarin het gouvernement niet iu het minst wil deeleu. r=- Uit welk oogpunt men echter de zaak ook be schouwt, het is niet te onlkeunen, dat de tegen woordige positie uiterst hachelijk is. Het lot van don dag ligt niet meer alleen in de handen van Napoleou Victor Emmanuel of Garibaldi liet leger en de bevolking hebben ook een woord mede le spreken en een ontijdig geweerschot hel zou niet voor de eerste maal zijn is vol doende de vlammen des oorlogs Le doen ontbran den, wier loop alsdan niet te berekenen zoude zijn. ITALIË. DE OPSTAND IN ITALIË. Men leest in de Algemccne ltaliaansche Corres- spondentie van den 28: Men meldt dat Garibaldi reeds gepoogd boeit binnen Rome te dringendoch dat hij eenen krachtdadige» tegenstand gevonden heeft, Men sprak dezen morgen van gevechten binnen eu buiten Rome, doch men kent nog niets be paalds. Generaal Garibaldi heeft zich Zondag morgen van de villa Fiombino meester gemaakt, die^tttTfPT'l^ de poorten van Rome paalt. Het pause]ijly*fe£e^ heeft zich onder de muren *tW"^v2etrokk^.lij2^j£^

Krantenbank Zeeland

Sluisch Weekblad | 1867 | | pagina 1