IEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VU WESTELIJS ZEEUWSCH - YLM8DERE1
DE KANAAL-KWESTIE.
N° 44.
Achtste jaargang.
A". 1867.
De
Dit Weekblad verschijnt iedepan Vrijdag.Prijs pkr drte
maanden voor het voo',n"-,,'g district van Zeeland f 1.15;
voor de overige plaatsen des Rijks, franco per post f 1,30.
Afzonderlijke Nummers f 0,10.
Prijs der Adverlcntiën. van l-o regels f 0.75 elke regel
daarboven f 0,12%, behalve het zegel van ƒ0.35 voor iedere
plaatsing. Groole letters naar het getal gewone regels,
die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, dc Redactie betreffende, benevens Adverlcntiën en gewone Berichten of Mededeelingen van Correspondenten
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles FRANCO, behalve de bekende Correspondentie».
Wat^^en kaars en bril,
AJsaTOcn de uil niet zien en wil
v" Cats.
II.
l'c vergadering van 23 October 11., waartoe
allen opgeroepen werden wicn de zaak der ka-
naalgraving ter harte gaat en waaronder niet wei
nig dadelijk belanghebbenden gevonden worden
mag beschi uwd worden als een hors d'ceuvre, dat
zelfs den weinigen tegenstanders van het Noord
zeekanaal wapenen in de hand heelt gegeven om
het ontwerp te bestrijden en 'l grooteudeels in
een ongunstig daglicht te stellen.
De vergadering was, op zijn zachtst genomen,
vruchteloos. Bewust van hare onwettigheid, ver
mocht zij geeue besluiten te nemen en heeft
daardoor als 1t ware tegenstand geprovoceerd. Dit
nu is H geringste kwaad: iedereen toch weet, dat
uit liet Zuid-Oosten stemmen legen hel ontwerp
zijn opgegaan, die uit eene onedele, vuile bron
voortvloeien. Deze onze kwalificatie is volstrekt
niet le sterkdit moeten wij vooraf bewijzen.
Men spiegelt onzen landlieden een geschikten
enwat meer zegt, een veel goedkooperen water
weg voor. Men last dus de zwakke zijde des mea-
schen, zijne natuurlijke hebzucht, aan après nous
le deluge wordt hier zelfs in eigenlijken zin ge
predikt.- Wat, zoo redeneert men, wat kan het
ons schelen of het Zuid-Westen verzuipt? Wij
kunnen hier in 't Zuid-Oosten de linie verbeteren;
wij graven een kanaal, dat de polders onzer streek
met de nieuwe bedijkingen in en aan den Brakman
beide baat, en waardoor wij weer voor 2 a 3 do
zijn jaren gebaat zijn. In dien lijd kan cr veel
gebeuren! De werken in de Schelde kunnen van
invloed zijn op den Brakman in de verte spiegelt
men de mogelijkheid voor om door internationale
overeenkomst wel eenige Concession iu Belgie te
verkrijgenten einde ook een goed gebruik te
kunnen maken van de Zelzaotschc vaart!
Deze handelwijze is alles behalve dom maar de
sprekers cu schrijvers vertoonen ons ook daarbij
klaar en naakt hunne zwarte zijde, egoïsten als
ze zijn. 't Zij willens en wetens, 't zij medege-
sleepl door schijngrondenhandelen zezachtst
genomen, hoogst onedelZij slaan de welwillende
Nederlandsche Regeering, die erkend heeft een
belangrijk offer le moeten brengen en gereed is
om dat offer te brengen, inaar die daarvoor ook
een goed en duurzaam werk verlangt, in 't aan
gezicht! Zij speculeeren op het eigenbelang der
landlieden en kleinere grondeigenaren bij wie
het denkbeeld der meest eenvoudige ceconomie of
staathuishoudkunde nog^ minder ontwikkeld is.
Zy treden op door een orgaan overbekend om
zijne partijdigheid in Vlaamsch Belgieonder ccne
Redactie, of althans met een lid der Redactie, dat
in Vlaanderen zekeren invloed uitoefentdoch van
wien 't maar al te veel bekend isdat hij met
alle winden waait en gereed is om bij dc minste
verandering aan den staatkundigen hemel van partij
te wisselen Zij treden op onder initialen II n,
die we meer dan verdacht noemen en waarom
trent wij hen uitdageu meer licht te verspreiden:
wel is het niet altoos noodig le weten wie iets zegt,
als het gezegde slechts waar ismaar wanneer
men onder verdachte initialen onwaarheden ver
kondigt, dan is het zeer zeker noodig te weten,
wie iets zegt, alzoo hel publiek waarvoormen
schrijft, recht heeft te welen, wie zich als de voor
vechter zijner belangen opdoet!
Wat ons betreft, wij komen cr rond voor uit,
dat wij almede op hel eigeuhelang werken maar
wij hebben dc overtuiging, dat wij volstrekt geene
partij dienen. De aanhef van dit opstel bewijst
hetwij keuren de „meeting" af, zoo daarin niet
iemand opstaatdie met kracht en energie en
bovenal met kennis van zaken toegerust, het woord
voert en het groote ontwerp weet te verdedigen.
Wij werken ook op het eigenbelang, dat alleen
kan gehandhaafd worden door hel brengen van
oen groot offer voor eene doeltreffende onderne
ming; dat eigenbelang toch staat lijnrecht over
tegen een bijzonder eigenbelang, dal toont een
welgcslaafd plan, een afdocudcn maatregel tc willen
tegenwerken door het voorslaan van een voorstel
zonder motieveneen in de lucht zwevend plan
waarin geen sprake is van het oordeel der alleen
bevoegde deskundigen en "t welk men alleen ver
moedt het werk te zijn Yan een burgerlijk inge
nieur, die, zoo hel waar is, door zulk een onbe
redeneerd en ongemotiveerd plan zijne heele re
putatie op hel spel zet en alleen eenige gunst kan
bejagen bij zijne geestverwanten en stoffelijke be-
guustigers uit het Zuid-Oosten!
'k Wil eens een edeler en grooter voorbeeld aan
halen
Vlaanderen ondervond in de jaren dertig op
smartelijke wijze de gevolgen der losscheuring van
het Noorden toch verkozen de Vlamingen Belgen
le zijn ze getroostten zich dus het iicf eu leed
der scheiding; ze zagen eiken winter hunne
velden verwoesten door de wateren de waterlanden
en de moerc dreigden weder te worden wat zij,
luidens hnn naam, eertijds waren: poelen eu
moerassen, en zie, daar treedt een man op,'twas
een geestelijke (cl), die de pen opval en eene
memorie schrijft," (b) welke nog in onzen lijd, om
meer dan eene historische en technische bijzon
derheid met vrucht Kan geraadpleegd worden
de waardige kanunnik zag met één oogopslag het
dreigend kwaad en de redenen des gebreks. Hij
schetst ons aanschouwelijk de geschiedenis van
Vlaandercns noordelijke waterwegen; zoowel door
de pen als door de graveerstift doet hij dat! en hij
heelt de zelfvoldoening om in zijne grijze dagen
ziju heerlijk Vlaanderen in dit opzicht tot een
bloei gebracht te zien, dien het sedert eeuwen
niet kende: bosschen, moerassen en poelen, kre
ken en slikken zijn in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
grootendeels als door tooverslag verdwenende
vaart van Zelzate schenkt leven en vruchtbaarheid
aan ceno breode streek en do voortbrengselen des
velds ziju voorden landman verdubbeld; de waarde
der grondeigendommen voor den bezitter ten top
punt gestegen.
Ook hij sprak niet naar hel stervend Noorden
en Noord-Oosten. Met de geschiedeuis in de hand
loonde hij zijn landgenooten den weg, dien ze
moesten verlaten, als zijnde door de natuur zelve
vernietigd den weg dien ze moesten iuslaan, als
door de natuur zelve aangewezen! De Belgen -
de Vlamingen schoon met ongelijker krachten
dan onze in de schooi des noodvveers gevormde
Ingenieurs toegerust wedijveren echter met
geest dezen op theoretisch gebied en weten met
gezond verstand in hunne geheel van de ouze
verschillende omstandigheden op eene verstan
dige en praktische wijze de leer hunner theorie
of, liever, harer uitkomsten, aan te wenden tot
practisch nut het land en het volk deinzen voor
geene offers terug en de vrucht blijft niet uil: een
half uurtje van ons vandaan zien wc met uaijve-
rigeu blik de kanalen van Zel/aetc en Schipdouk
in breede evenwijdige lijnen hunne wateren naar
dc Noordzee zenden en wij wij verdrinken in
water en slijk
Al de polders van bewesten en bezuiden Sluis,
benoorden, bezuiden en beoosten Aardenburg, be
zuiden Oostburg. de geheele watering van Rad-
zand heelt dadelijke IJzondijke eu Biervliet
hebben binnen zeer korten tijd hulp noodig
Beschouw eeu en ander, Yooral ter plaatse, met
onbevooroordeelden blik; lees de geschiedenis
onzer uitwateringen in 't werkje van den Eerw.
Heer Andries herinner u ouze artikelen in dit
blad eu die van deu Eecloonaernog niet lang
geleden, oordeel met onpartijdigheid en zijl ge
werkelijk onbevooroordeeld, gaat het algemeene
belang u ter harte dan zult gij met ons in
stemmen naar dc lerende Noordzee
En nu een enkel woord over het artikel der
Beurzen-Courant. V. ij zeiden (zie ons vorig num
mer) dat de Floer Hn grove abuizen
begaat, omdat hij noch onderscheidt, noch kent,
en we zetten cr lusschen haakjes bij of niet wil! -
a. De abt (kanunnik) J. O. Andries tc Brugge,
voorheen pastoor te Middelburg in Vlaanderen.
Récherches Uistoriques sur les votes d'écoute-
ment des cgux des FLandrcs etc. par Cabbé J. O.
Andries membre de la Chambre des Rcpréscntants
avee une caric. Bruges, r'èlix de Pachtere. Nov.
1883.
„Er wordt veel en lang gepraat en niets ge
daan,1 Dit is do conclusie van den aanhef in ge
heel v igende en onbepaalde termen vervat, alsof
de senrijver de onbepaalde wijze vau spreken be
zigdeteu einde furore te maken.
Vrage: Hoeveel vergaderingen zijn gehouden,
hoeveel rapporten uitgebracht, hoeveel malen zijn
de eigenaren aangeschreven hoeveel Couranten
artikels zijn er opgesteld over deze levensvraag
Waarom is daar het toch zóó zooveel malen ge
schied isdoor u de hand niet eens aaa 'L werk
geslagen
De eigenaren van het Sluische Weekblad hebben
niets metdc kanaal-kwestie te maken. De eenige
eigenaar is de lieer J. Schansman, Jr. tc Sluis;
die heeft, even als de Redactie, slechts evenvccL
belang bij de zaak als ieder ander individu.
Dc Beurzen-Courant welke die mannen schijnt
te kennenwordt door ons uitgenoodigd ze to
noemen. Wij Yoor ons geven haar daartoe dc
vrijheid
Schoone beredeneerde opstellen" schyncn het
privatief eigendom der Beurzen-Courant te zijn.
Wie heeft ooit den Heer H n gezegd, dat
de wateren der Klara- en Fassageule-polders
waarbij hij alleen belang heeft (hoe naïef komt do
aap het eigenbelang, uit de mouw!) niet anders
dau door het groote kanaal kunnen afgevoerd,
worden
Niemand liet kan nog eenige jaren, op eigen
kosten door eigen middelen maar wij behoeven
volledige, blijvende hulp huismiddeltjes weten wij
ook wel te vinden.
Dat dc Schelde maar een half uur van den Ka
pitalen Dam afligt is waar; doch wat ligt er lus
schen den beruchtcn Kapitalen Dam en die Schelde?
Eene verzameling van schorren en zanden die
met ieder jaar aan- en opwassen
Belgische grondeigenaren zelfs een hunner
bood er hel geld voor aan, wilden voor f8„- per
bunder de wateren der linie, door middel van een
kanaal (zeg liever watergang) naar de Schelde
voeren."' Wij gclooven het, maar dat haat geheel
beooster en bewester-EedeSluis, Kadzand en
Oostburg niet de linie kost jaarlijks veel le veel
aan onderhoud om het Zuid-Westelijke water
mede te voeren His juist de toestand der liuie
die ons doet uitzien. Gij wilt letterlijk zand ge
bruiken om ons tc^ verblinden
liet is u overschillig waarheen uw water loopt,
maar 't is u niet onverschillig wat uw waterweg
u kosten moet. Zijl ge op Onnoosele - kinderendag
geboren en onderstelt ge niet, dat wij dat
reeds wisten vóór gij het zeidet Gij ligt iü den
Klara- en de Passageule polder; bij H andere hebt
ge geen belang! Hoe edel en naïef tevens!
Behalve den onderhoud van het monsterkanaal
zal men een leger van gröóte Hcereu te onder
houden hebben." Cc wordt personeel. Mijnheer!
Zijt ge nimmer lid van de jlirectie des Kapitalen
Dams geweest of op de algemceoe vergadering
dier watering toegelaten
Men heeft nog geen geldsom te beginnen en
spreekt reeds van een waterschap." Voorzeker!
Deze twijfeling is zoo-aartsdom, dat ze ons onbe
grijpelijk voorkomt. Wio zou het werk beheeren?
Stel zelf uw watergang: Zoudt ge dien alleen
beheeren of zoudt ge er en het bestuur van den
Klara- en deu Passageule-polder in konnen, of
woudt ge autocraat zijn en zeggen: Ik delf! hij
gevolg: ik word betaald! Verder: ik profiteer
(Hij heeft geen sokken aan
De man lijdt aan waterschapsvreeshij toont in
dc verste verte niet te welen wat een waterschap
is dus daarover geen woord.
H Is niet le voorzienzegt hij verder, dat do
Belgische eigenaren zich door de ophemelingsar-
tikelcn van het S. W. en door de schoonschijnende
praatjes van hare eigenaren (lees zijn eigenaar
zullen laten verleiden, en op de hun toegezondeno
uitnoodiging in de geldlcening deelnemen."
Wij helpen 't u wenschcn mandoch zonder
moedwillig liegen van weekbladeigenaren die
niet bestaan! Wij hopen, dat de Belgische eige
naren hun betamelijk eigenbelang tegenover uw
laag eigeuhelang zullen welen le stellen en deel
zullen nemen in eene lecuiug, die gem^k1ceffl^7>
tc storten is en eene rente van vijf tcp^frffclerü
