Politiek Overzicht.
hij (oen al zulke knappe Ingenieurs had
maar dat is zoekenzegt men en wij
zouden dan ook zoo twijfelend het ver
haal daarom niet durven verdenken maar
er is meerde een laat het gebeuren in
een jaardat die keizer er nog niet was
de ander in tijdtoen hij er al geweest
waszoodat volgens dezen zijn geest het
deed doendocher is nog al meer; want
een ander komt en hij zegtdat is niet
waar er was tusschen Vlissingen en Bres-
kens een watergang en daar ging men over
over een groot wagenwiel dat voor brug
diende en op verre na zoo gevaarlijk niet
was als het stoombootje „de Zeeland" ge
weest is, en men „in den ouwen tijd" over
dat wiel ging, en daarom heet nu nog het water
de Wielingen't Wieh.vater. Verder is men
'teens, dat door een zwaren vloed dit nauwe
water verwijd wierd, en de zee deze oorden
met geweld vaneen scheurdedus een gat
maakte tot aan Bath en alzoo de Schelde
een tweeden mond schonkMaar er ge
beurde nog al meer: Wulpen, Kadzand
Coesand, Zuidzande en Schoonevelde, met
eene Ylaamsche en Walchersche kust van
twee a drie uren breedte verzonken bijna
geheelvan Cadzanden daarom moet
men Katzand schrijven (en de schrijvers van
't officieel woordenboek der plaatsnamen zijn
slim genoeg om 't over nemen van Kad
zand bleef er niets over dan een groote
berg duinzand al wat leven had verging;
geen schepsel schoot er over dan alleen
eene katwelke juist in die hooge duin
cene schuilplaats gevonden haden toen
men nu later hier een nieuw eiland bedijkte,
had men er ook een naam voor 't was
het Kattezand of Katzand, 't Is jammer
dat men er nog geen kind in een wieg bij
had.
Of wc dan niet gelooven wat ouwe
menschen gezegd hebben Die ouwe
menschenhebben 't ook niet gezien en
nog veel „ouwere menschen" hebben opge
schreven dat het Kadezand de Zandkade,
reeds lang onder dezen naam bestond en
een tegenhanger vond in een Zuidelijk zand,
in een Breskenszand in een Baarzand.
Dan genoeg Geleerdheid genoeg in een
volksblad Wij hebben er dan ook zoo min mo
gelijk te luchten gehangen en onzen stijl
zóó ingericht dat ieder ons kon verstaan
toch moeten we nog een paar woorden
zeggen over eene zaak en namen.
Is dan die Ottogracht een fabel'? Vol
strekt nietZij moetop grond der er
varing dat de meeste overleveringen en
legendenzoo ze niet volstrekt tot de fa
belen behooreneen historischen grond
hebbenbestaan hebben. Velen onzer
lezers kennenvooral sedert de nieuwe
spoorweg er ligtGendWelnu hebt
ga wel opgeletdat Gend eene hoogte is
enzooals natuurlijk isbij die hoogte
(denk aan Sint Pieterseene laagte ligt.
Deze laagte zijn thans de meerschen van
Gend af over Evergem en vervolgens achter
om Stroobrugge tot naar Moerkerke en
Damme. Welnu, bij Gend was dit vroeger
veel ergerDat stond daar rondom onder
waterde smalle Lieve kon dat niet af
voeren en nu laat keizer Otto van den
burgt to Gend een kanaal delven naar het
land van Axel of in den Brakman of zoo
wat voorbij Sas naar Neuzen namelijk
maar puntendie nu zoo heeten maar
toen ver te zoeken waren.
En wat beteekenen dan die namen van
Zwin en Wielingen? Dat waren volksna
men. Een zwin is een nauw water tusschen
twee kusten thans nog tusschen twee
zandbanken. De Nieuwerkerksche kreek is
in zekeren zin een Zwin; het water tusschen
de Paardenmarkt en de Vlaamsche banken
en al zulke wateren zijn zeker zwinnen
die ook hun mond of made hebben. Zoo
ligt Sint Anna tor Muide aan den Zwin-
mond zoo heeft men elders een Zwine-
monde. Wielingen is een eng wielend o-
woelend water en is nielt de Wester-Scheldef
maar het water tusschen Kadzand en de
banken.
Zie dit meenden we vooraf te moeten
zeggen eer we over den noodigen loop
voor een kanaal spreken. Dit schrijven we
nu niet voor de Ingenieursdie mannen
weten 't even goed als wij maar voor ons
volkdat ook kan geroepen worden om te
stemmen en daarom is onze eerste opfoep
Niet naar dc-n stervenden Braakmanmaar
naar de levende Noordzee I
Wij vinden in een Vlaamsch Weekblad een
overzicht der week, dat, zoo hel aan geen groot,
flink correspondeerend blad ontleend is, ferm uit
een is gezet en daarom onzen lezers mee gedeeld
wordt, als wel der overweging waardig.
l)e verschillende redevoeringeu door keizer Na
poleon te Atrecht, te Ryssel en te Amiens uitge
sproken, vormon dezer dagen bijna geheel het
staalkundig nieuws. De Fransche en Engelsche
dagbladen geven daarvan verschillende uitleggin
gen. die alle stof leveren tot een aanhoudonden
penueslrijd. Het is altijd duidelijk dat het Fransche
staatsbestuur geenszins geneigd is om Europa's
vrede te storen, en dat er te Salzburg alleen tus
schen de twee keizers zou vastgesteld zijn do vol
trokken zaken te eerbiedigen en te waken dat
nergens door andere mogendheden middelen zou
den beraamd, aangelegd en uitgevoerd worden om
verder inbreuk op de vredesverdragen, eenmaal
gesloten en vastgesteld na de laatste oorlogen
tusschen Frankrijk en Ruslanden tusschen Oosten
rijk en Pruisen, te maken.
Ten bewijze der vreedzame inzichten die in
de keizerlijke aanspraken doorstralenkondigt de
Monitcur van het Fransche leger twee maatrege
len af, namelijk het schrappen van de kontr'öle
hunner afdeeliugen van de krijgslieden der lijf-^
wacht en der linie in 1869 tot outalag gerechtigd
en dezer inschrijving op do kontröle der reserve*'
en ook de vermeerdering van het getal der zes-
maaudelijkscho verloven.
De berichten ons uit Parijs toegekomenbe
vestigen op nieuw alles wat reeds gezegd is uopens
de vredelievende strekkingen die het Fransch
staatsbestuur in een omzendbrief nopens do sa
menkomst te Salzburg ,Z heeft afgekondigd. Dit
stuk bevat een zinsnede, uitsluitend toegewijd aan
het behoud des vredes en leert dat de behoefte
aan algemeene rust zoo algemeen is in Europa,
dat, indien eenige mogondheid er aan zou denken
om ze te storen er aanstonds eene algemeene
samenstemming zou ontstaan om zich er tegen to
verzetten.
Nogtaushel Berlijner ministerieel blad dat
wel moet onderricht zijn nopens den zin van dien
brief, schijnt daarover nog niet geheel bevredigd
te zijn. De zending, zegt dit blad, met breedcre
uitleggingen over de samenkomst van Salzburg,
schijnt te getuigen dat Frankrijk en Oostenrijk
bezield zijn met de levendigste begeerte om de
vrees te doen verdwijnendie deze samenkomst
alom verwekt heelt. De ongemakken zullen eerst
dan geheel uit den weg geruimd zijnen de
handelszaken herleven, als men mag rekenen op
oenen langdurigcn vrede.
Het mislukken der pogingen om Spanje geheel
in opschudding en in oproer te breugen lijdt nu geen
twijfel meer, de aanhangers zelfs bekennen hunne
machteloosheid cn zij troosten zich met de ge
dachte dat binneu kort de opstand het hoofd
weder zal verheffen. Dus kan dit ongelukkig laud
weder voor eenige maanden een oppervlakkigen
vrede genieten. Men verzekert dat Prim verraden
is geworden en men op zijn spoor is. Wat is er
te 'verwachten van eeu landwaar eene geeste
lijke zuster de regeering in handen heeft
Naar men verzekertzou Pruisen eene. zekere
rol spelen in dc Italiaansche zaakhet wordt
beschuldigd van heimelijk gelden voor te schieten
en de vrijheid te vcrlccuen van tegen Rome te
werken, ónder belofte zelfs eene Europecsche
kwestie, en eene oorzaak van oorlog te willen maken
van eene Fransche tusschenkomsl voor de hand
having van den Paus ia het Valikaan.
De hoofden der Florenlijner kamer zijn allen
gunstig gestemd voor de aanvaarding der Pruisi
sche voorstellen.
Dc hoofdminister Ralazzi schijnt allceu ooglui
kend zich te wiilen verzetten legeu de strekkingen
zijner vrienden om zich aau den invloed der
Pruisische regeering te onttrekken. Maar men
kent dc wegen van dit staatsbestuur, en zijn ver
leden is een onfeilbaar bewijs dat hij in het open
baar den opstand schijnt te willen tegenwerken
om dien in het geheim in de hand te werken.
Want men heeft gezien dat Garibaldi te Orvieto
een stadje op de Romcinsc'ne grenzen, toegejuicht
.s geworden niet allceu door zijne aanhangers
maar ook door een groot deel van het ïtaiiaansehe
garnizoen met„Leve Rome, do hoofdstad! Voor
waarts naar RomeWeg met bestuur der PriesIers!'*
Diiar ook heeft de groote volksleider in eene
openbare aanspraak verklaard dat Italië eerlang
naar Rome zal gaan, met of zonder hem; dat de be
zetting van Rome in geen twijfel meer kon ge
trokken worden, en hij zijn wil" niet volstrekt wii
opdringenals het doelwit zijner aanhoudende
pogingen maar bereikt wordtde gehcele bevrij
ding van Italië namelijk.
De Parijzer Pressede nauwkeurigheid dezer
inlichtingen bevestigendvoegt er bij dat het
oogenbiik nadert waarop het Fransche staatsbe
stuur zich ernstig zal moeten bekommeren over
de nieuwe houding der Italiaansche regeering
welke in volslagen tegenspraak is met den geest
en letter der September-conventie. Het werk
tuigblad [de Reforma,) der Italiaansche bevrijders
zegt aan ieder dio hooren wildat de 40,000 Ita
lianen die de Romeiasche grenzen bewaken eene
tegenkaatsing is der 40,09$ Fransehea in Totrfea
samengetrokken en gereed om hij het eerste sein
naar Civita-Vecchia over te steken.
Wat dunkt u lezershadden wij geen gelijk
met u deze beschouwingen mede te deeienf De
toestand is ernstig en de val van den Paus als
wereldlijk vorst is aanstaande. Wij bedroeven er
ons niet om Dat de Katholieke kerk een gees
telijk opperhoofd hebbel Wij hebben er vrede
mede. Wij voor ons erkennen geen zichtbaar
kerkhoofd; wij gruwen zelfs van priesterregee-
ring na de proefjes van eenen Antonelli en Mé-
rode te Romeeene zuster Patrocinio aan het
Spaansche hof; maar toch zouden we niet de
Italianen!, de Prufsen willen zijn. Het Romein-
sche volk ziedaar de eenigen die in dezen recht
van spreken hebbenLaat de Paus den wereld
lijken schepter neerleggen en een beroep doen
op de natie mits niet onder den druk van
vreemde huurlingen en we zullen eens zien of
niet binnen 24 uren het wereldlijk gezag gevallen
zal zijnWij verwachten van de oude kerk geen
heil daa door eene radicale hervorming die, gaat
ze van de kerk zelve uit, al is het langzaam en
zonder schokken de kerk tot heil zal strekken.
Indien het overigens waar isdat men hecht aan
het wereldlijk gezagomdat men zonder dat de
kracht mist om het Dwing ze om in te komen"
letterlijk toe te passen of liever (van dat dwingen
om in te komen is in onzen tijd geen sprake
meer!} om ze te dwingen tot blijven, dan hebben
wij voor die kerk geen oortje achtingeene
maatschappij, eene kerk, eene instelling, op den
wereldlijken arm steunende om op het gebied des
geestes te kunnen levenverdient geen greintje
belangstelling, ze verdient onze tranen om hare
hardnekkigheid. Dit houden we vol, al vervloekten
alle priesters ons Weekblad, en waarom Omdat
wij een afschuw hebben van gewetensdwang.
Roomsch en OnroomschJood en HeidenTurk
en Mormon moeten volkomen vrijheid hebben
om in Nederland en in Rome te kunnen bestaan,
mits de goede orde niet verstorende door inbrouk
te maken op 's lands wetten maar dan moeten
ook "s hands wetten christelijk humaan zijn. Wij
weten 't welmen verkettert ons omdat we op
deze punten zoo liberaal zijn. Fiat! Er zijn eeu
aantal geboden en verboden dingen, die zich niet
laten verdedigenwanneer men eens vraagt naar
den natuurlijken rechtsgrond waarop gebod of
verbod rusten. Wij erkennen het recht van ieder
kerkgenootschap om geboden te maken, daden te
verbieden, doch alleen op verbeurte van zijn lid
maatschap van dal genootschap. Vandaar dat we
consequent b. v. den modernen teholoog het recht
ontzeggen om het leeraars- of priesterambt in de
Hervormde óf Katholieke berk te bedienen.
Ook dc zendbrief des Franschen Ministers hier
boven besprokendeelen vvij mode.
Door de plaatsing in den Moniteur van de cir
culaire welke de Fransche regeering omtrent de
bijeenkomst te Salzburg aan hare diplomatieke
agenten in het buitenland heeft afgezonden is
een einde gemaakt aan tallooze beschouwingen
die reeds bij voorbaat daarover gemaakt waren
en welke latei* door twijfelingen werden opgevolgd
of die circulair,e wel ooit onder de oogen van het
publiek zou worden gebrachttenzij het een bui-
tenlandsch biad mocht gelukken zich daarvan op
de eene of andere wijze meester te maken. De
inhoud dier circulaire is:
De keizer en de keizerin zijn, toen zij zich
naar Salzburg hebben begeven, geleid geworden
door een gevoelwaaromtrent men zich niet kon
vergissen.'Ik zou mij met u over deze bijeenkomst
niet onderhoudenindien zij geen aanleiding had
gegeven lot uitleggingen-welke de strekking
hebben om haar karakter in een geheel verkeerd
daglicht tc stellen. De reis is enkel en alleen
ingegeven door dc gedachteom een hartelijk
bewijs van sympathie tc geven aan de keizerlijke
familie van Oostenrijk, welke onlangs zoo zeer is
beproefd geworden.
Ongetwijfeld konden de hoofden der beide groote
keizerrijkeu geenszins onderscheiden dagenin
oen vertrouwelijke bijeenkomst te zamen zijn
zonder elkander de indrukken over de kwesliën
van algemeen belang mede te deelen en dienaan
gaande van gedachte to wisselen maar het sa
menzijn heeft noch ten doelnoch tot resultaat
gehad het maken van combinatiën die in de
tegenwoordige gesteldheid van Europa door niets
gewettigd zouden zijn.
Gij herinnert u de taaldie de regeering tel
kenmale gevoerd hoeftals zij zich ie verklaren
