OVER WÉEZfiVERZQRGINfi.
Politiek Overzicht.
Weezcnverzorging. Een woord aan mijne in
woners in Zuid- on Noord-Bevcland door J. A.
'Geill jr., Geneesheer to Nisseto Goes bij F.
Kleeüwens en Zoon.
Bovenstaande brochure, 16 pag. kl» 8°. grootp
werd ons dezer dagenzeker met liet dool ein
daarop de aandacht te vestigen, toegezonden.
Is iemand bevoegd om, op grond der ervaring,
«ene schets van do realiteit der armenverzorging,
vooral ten platten lande, te geyen dan is hel do
-geneesheerdit ligt trouwens in den aard der
zaak en ware hot niet, dat ze veelal bezet waren
door hunne praktijk onder do geneeshceren zou
men de beste armenverzorgers kunnen vinden.
Tot de praktische mannen ',in onze provincie
toont do fleer Geill blijkens zijne brochure to
behoorenllij ziet een kwaadnoemt hot by
name. drukt den vinger op de stinkende wonde,
een schande voor eene Christelijke maatschappij
en zegt, dat ontbreekt dat is het middel bij
dat gebrek.
Wat leeren wij nu uit de brochure? Dat in
Noord- en Zuid-Beveland een tak der armenzorg,
met name die voor de ongolukkigo weezen, aller
ellendigst is ingericht.
't Moet den fleer Geill pijnlijk vallen te zien
en te gevoelen, en 'tis slechts zeer kranke troost
voor hem waunoer wij hem toeroepentout
commo chez vous net als bij ons Net als by
ons? Ja zeker, lezers! gunstige uitzonderingen
zijn er maar buiten een paar Zceuwsche steden
doet zich alommo, tot in het in dit opzicht rijk
gezegende Aardenburg toe, een groot gebrek ge
voelen, namelijk ecu weeshuis! Een huis waarin
de weezen samen wonen samen worden opge
voed Samenwerking ontbrookt ton onzentin
heol Zeeland durven wo byna zeggenbij de
armenzorg geheel, want de ziel dier zorg, het
patronaatontbreektmen meent met eenigo
bandvollcn guldensin den poel des jammers
geworpen, dozen poel te vullen en ziet hy wordt
nog ergor eu verpest do maatschappij. Neen
liefde zelfopofferendezichzelveu vergetende
liefde is er noodigde armen behoeven zedelijke
beschermers, do weezen nieuwe ouders. O, lezers,
ziet dat gij de brochure koopt; leest wat de Heer
Geill u schetst vau den toestand der weosjes
voegt daar in uwo gedachten onze houtrapers eu
houtdieven, onze „rapers" bij uitnemeudheid
onze „peurders'', onze graan- en appeldieven bij,
eu de schets is volledig.
Daar is een burgerman eu vrouw, met jonge
kindereu gezegend naar hunno krachten voeden
ze die kindereu op en wcuschcn den toegang te
ontsluiten tot dat gezegend lichaam der maat
schappij dat den rijke levensgenot den arme
werk eu brood verschaft, tot den middelstand,
den burgerstand. Trouwer kerk- en schoolbe-
zoekers vindt go niet; liever, bescheidener kin
deren, tot zelfs in kindorstreken en kinderkwaad,
zijn er nietmaar op den bodem dier kinder
hartjes is eene kiem gelegd dio bestemd is om
te rijpen voor de eeuwigheid do ouders sterven
in de kracht hunner jaren de weesjes komen
op het weeshuis, op den armen; ze waren be
stemd tol de beoefening van allo maatschappelijke
eu Christelijke deugden stel het maar in den
zin der wet en wat gebeurt er? Jan gaat naar
Jan de Vlegel op do hoogeschool Ko gaat
naar Piet naar kortom ze gaan allen naar
de groolo hoogeschool dor wereld eu leeren daar
vloekeu liegenstolen bedelen en dan ge
noeg. Een weeshuis waarin ze samen woonden
en nieuwe ouders vondenware een weldaad
voor het belangwekkendste doel der armen de
weezen.
Een weeshuis ten platten lande kan niet! Voor
zeker niot, als men 't niet wil, omdat men tegen
de moeite, de ondersteuning, do zelfopoffering
opziet
Och lieve lezerzie het boekje van don Heer
Geill te bokomen; vraag niet naar geloofsbelijde
nis sexo of geld maar oordeel uit de feiten
faroot Europocsch schouwspel. Eene wach
tende monigtc, dio met uitgerekteu halze uitziet
naar de komst van tweo engcleudie des vredos
en der vrijheid!
Napoleon 111 zal ze doen verschijnenhy zit op
den Frauschou troon en heeft de macht
Groot Europecsch schouwspel Ecno verdwaasde
menigte die blind voor de geschiedenis, van
daar loven wacht, van daar waar de dood Iioerscht!
Groot Europcesch schouwspel in do welgevulde
Fransche tent: de Fransche natie beweegt zich
do marionetten handelen eu wandelen Napo
leon III houdt de koordekenszooals hij pijpt
dansen ze on wel eene moderne polkaeen pas
vooruit - twee achteruit
Vrijheid in FrankrijkPersoonlijke vrijheid,
waar zich een geest uit als daar, waar men ineene
God en den keizer lo believen door do vrijheid
van geweten aan te randen in de 19e eeuw: Een
eenvoudig ouderwijzer vindt gcou vrede in do
Catholickc kerk de prefect zet hein af om dit
•reden. 't Is waarhij wordf verplaatstdoet
zijn 'overgang in de Pr'otestautsche kerk cn staat
weer aan 't hoofd eencr school doch juist zulk
een moddereu eu schipperen moest in Frankrijk
•onder de grooto natie in de 19c eeuw onmoge
lijk zijn.
Bouw dan op Frankrijk!
Al die conferenciën van Salzburgal die toe
spraken te Atrechtte Bijssol "en elders, zijn
minder dan niets woorden klanken
De tijd zal het leeren de dagen van bombast
en legerbulletins zijn voorbij, do volken ontwaken,
de vorsten zullen gaan inzien dat ze regenten
behooren te zijndie hun macht ontleenen aan
de grondwet, 'hun steun vinden in de liefde des
volksdezo gedachto doet zelfs heden den arme
Spanjaard, den vertrapten Kandioot trillen met
eene trilling, die het ontwaken vooraf gaat
Dezo overwegingen woelden ons door 't hoofd
bij do samenstelling van dit overzicht.
Op de staatkundige reis van den keizer der
Frauschon naar Salzburg heeft deze eene staat
kundige rede tot den maire van Atrecht, zeker
bij het doortrekken dier plaats toen hij naar
Parys terugkeerde 9 laten volgen. Het is de Mo-
mteurdie ons met deze rede bekend maakt.
De maire bad in zijn aanspraak aan den keizer
het vertrouwen in de toekomst te kennen gegeven,
en de keizer geeft hem daarin gelijk. „Alleen
zwakke regceriugen zeide de laatste zoeken
in buitenlandscho verwikkelingen ceno afleiding
voor binuenlandsche aangelegenheden." Dit thema
is door den keizer nog cenigszins verder uitge
werkt en heeft geeue toelichting noodig. De
keizer heeft eene vredelievende rede willen houden,
en alzoo de gemoederen, die over de bijeenkomst
te Salzburg ongerust zouden kunnen zijngerust
willen stellen. De zoo dikwijls aan den keizer
toegeschreven tactiek, om zijne buiteulandsche
staatkunde zoo in te richten, dat do aandacht
van het publiek vau de binuenlandsche aangelegen
heden en moeielijkheden wordt afgelegdwerpt
do keizer mitsdien ook iu die rede van zich af.
Do toospraken door keizer Napoleon op zijn
uitstapje naar Rijssol gehouden, hebben aanleiding
gegeven tot drukke bespreking der dagbladen
daarvan. Een dier bladen zegtZeer verschillend
worden die toespraken opgevaldoch eigenlijk
laten zij alles onzeker; zij bevatten geen aankon
diging of aanduidiug van eenig bopaald besluit
en geven dus noch gelijk noch ongelijk aau de
genen die door do ontmoeting to Salzburgof
juister gesprokendoor hetgeen daarover door
Duitsche dagbladen gezegd is, bezorgd zijn ge
worden.
Keizer Napoleon heeft onzeker gelaten welke
houdiug hij jogeus het buitenlaud wil aannemen;
tot genoegen voor hen die Pruisens staatkunde
gevaarlijk voor Frankrijks belangen voor Europa's
evenwicht achtenheeft hij gezegd dat die ge
moedsbewegingen van vredclieveuden aard zijn.
Er is dus uit 's keizers woorden niéts voor de
toekomst af te leidenbehalve dit éénedat hij
wars is van do staatkunde der zwakke regeerin
gen die buiten 's lands verwikkelingen stichten
ton eindo uit hinuonlandscho moeielijkheden to
geraken. Met dozo verklaringen mogen wij voor
het oogenblik genoegen nemen.
Inlusschen schijnt de keizer zich te Rijssel goed
geamuseerd te hebhon, want hij heeft zijn verblijf
aldaar een dag verlengd.
Rij gelegenheid der feesten in die stad heeft
zich een opmerkelijk feit voorgedaan. De muni-
cipalitcit dier plaats had oen groot festival van
koorgezolschappen georganiseerd en de Belgische
koorgezelschappen uitgcuoodigddaaraan deel to
nemen, met aanbod om zoo noodig de reiskosten
te betalen. Hoewel de betrekkingen tusscheu
Rijssel en de Belgische steden talrijk zijn en
lusschen de bevolking tan Rijssel eu die der
naburigo Belgische plaatsen de beste verstand
houding heerscht, en hoewel anders telkens Bel
gische muziekgezelschappen te Rijssel uitvoeringen
geven cu omgekeerd die uit Rijssel zich in België
doen hooren heeft niet écn koorgezelschap uit
België aan die uitnoodiging voldaan. Er is geen
twijfel aanof men heeft hierin een manifestatie
van patriotisme te zien zijnde gelijk men weet
do fceston te Rijssel georgauiseerd ter viering
van den 200steu verjaardag der inlijving vau die
stad en een deel van Vlaanderen bij Frankrijk.
Een les voor do Nederlaudsche bezoekers der
Belgische Septemberfeesten.
Mon meent te weten, dat hot 9toffeIijk overschot
van don hertog von Reichstadt (Napoleon II) niet
in het Hotel der Invaliden geplaatst zal worden
maar met dat van Napoleon 1 ea van prins Jerome
(die voorloopig in de kerk van genoemd hotel
bijgezet zijn geworden) naar de grafkelders van
Frankrijks' vorsten te St. Denis zal worden over
gebracht. Alleen het hart van den grondlegger
der Napoleontische dynastie zou in het Ilötcl der
'Invaliden bewaard blijven. Ook wordt herinnerd,
dat reeds in 1858 door Napoleon 111 een poging
is aangewend otn liet gebeente van den koning
van Rome in zijn bezit to krijgenmaar dat
destijds aau den keizerlijken gelastigde to Woenen
eenvoudig geantwoord is geworden dat de zoou
van Maria Louisa een Ooslenrijksche aartshertog
eu kolonel in Ooslenrijksche dienst was geweest,
eu zijn asch alzoo op Oostenrijkschen bodem
behoorde to blijven. Sadowazoo wordt gezegd
heeft een gewichtige omkeering in de zienswijze
van het Wocuer kabinet te wecggebracht.
In Spanje breidt de opstand zich uitcn in
strijd met het beweren, vóór een paar dagen in
de officiële telegrammen vervat vinden de mui
tende militairen sympathie en medewerking bij
do burgerij. De officiële en officieuse berichtge
vers kunnen niet verhelen dat aanhoudend ge
vechten geleverd wordencn uit andere bronnen
verneemt men dat de meeste dier gevechten ten
nadeelo der koninklijke troepen uitvallen. De
opstandelingen hebbeii nieuwen moed gekregen
door de zegebehaald op de krijgsmacht die
onder bevel van generaal Manzo de Zungia tegen
hen was afgezonden dat deze bovelhcbber cn
zijn adjudant sneuvelden is reeds bekend; nog
300 man zijnvolgens ecno particuliere mede-
deeliug, bij die ontmoeting gedood. De provinciën
Aragou, Estramadura en Katalonië zijn de brand
punten van de muiterij; de stad Saragossa cn hare
bezetting hebben zich bij do opstandelingen aan
gesloten. De regeering laat niets onbeproefd otn
do beweging to onderdrukken doch voor alsnog
zijn hare maatregelen vruchteloos geweest.
Eene andere lezing
Het Parijscho dagblad la France zegtdat de
maarschalk Narvaez aan de Fransche rcgecring
zijn erkentelijkheid heeft doen betuigen voor haro
medewerkingwaardoor het hem gelakt was do
revolutionaire beweging in den aanvang dadelijk.
Ie stuiten.
Verder zegt dat blad Men gelooft nudat
Prim to Barcelona iszijne vrienden verzekeren
dat hij er tot den 31 Augustus zal blijven om te
zion óf het leger volhardt bij bet voornemen om
zich niet aan to sluiten aan de bewegingwier
belhamels van hem uit zijn schuilhoek te Barce
lona de bevelen ontvangen.
Men boude echter in het oog dat genoemd
blad, even als alle Fransche ministeriële bladen,
zeer sterk op de hand der Spaausche regeering is.
Omtrent het gewichtdat aan den Spaansehen
opstand gehecht moet worden zijn de gevoelens
verdeeldde Londeuscho Times zegt daaromtrent
het volgende: Wij weten bijna niet, of wij het
wolslagen moeten hopen o! vreezen van een be
weging als die welke thans weder heeft plaats
gehad en welke mislukt schijnt te zijn. Wij weten
niet, welke verandering een land als Spanje zou
kunnen baten. Dat het gouvernement van koningin
Isabella moeielijk slechter kon zijn dan hot is
wordt algemeen erkend; maar daaruit volgt niet,
dat een ander gouvernement beter zou zijn. Hoe
verlangend mcu ook moge zijn om een einde to
zien komen aan het wanbestuur, waaronder Spanje
sedert zoo langen tijd gebukt gaatis het zeer
moeielijk middelen aan te wijzen waardoor het
volk tót besef kan wordeu gebracht van do kwaal,
eu bijna onmogelijk mannen tö noemenbe
kwaam of bereid om het geneesmiddel aan lo
wenden.
Inmiddels tracht de Spaansche regeering de
opstandelingen zoo mogelijk door het bcloouen
van gestrengheid af te schrikken. In de zooge-
naamdo bando's of proclamation vau de hoofden
der in staat van beleg verklaarde gewesten wordt
do -geringste poging tot verzet of lot bevordering
van don opstand met den dood bedreigd. Door
een der Lissabonsche dagbladen wordt verhaald
dat de koning van Portugal, die den 19 met zijne
gemalin van zijn buitonlandscho reis iu de hoofd
stad zijn rijks 'is teruggekeerd, zich bij den maar
schalk' Narvaez in de bres had gesteld voor een
twintigtal uit Valencia cn andere gewesten naar
Madrid overgebrachte opstaudc-lingendie juist
bij zijn aankomst in de Spaansche hoofdstad ge
fusilleerd zoudeu wordeu. De maarschalk had
echter verklaard, geen vrijheid to kunnen vinden,
aau de koningin een voordracht te doen lot kwijt
schelding van de doodstraf aan die veroordeelden;
hij had alleen beloofd dat do ongclukkigen niet
gedurende de aanwezigheid van H1I. MM. to Ma
drid zouden worden geëxecuteerd.
Uit Madrid wordt gemeld, dat een ernstige twist
heeft plaats gehad tusschen koningin Isabella en
de koningin van Portugal, een oogenblik voor
dat laatstgenoemde vorstin Madrid verliet. Waar
over dio twist had geloopen was niet bekend
maar wel was opgemerktdat hij tjjdens de wa
penschouwing was voorgevallen en dat de koning
eu de koningin van Portugal onmiddellijk daarop
naar het spoorweg-station gereden cn naar hun
rijk teruggekeerd waren. Voorts beweerde men
dat koningin Pia de groeten der bevolking van
Madrid steeds met buitengemeen® welwillendheid
beantwoord had.
Uit een en ander wordt door sommigen afgeleid,
dat de koning van Portugal zich nog altijd met
het denkbeeld vleit, eeumaai de beide rijken onder
zijn schepler te vcreenigencn dat zijn uitstapje
naar Madrid uiet slechts een bloot beleefdheids
bezoek was in antwoord op het bezoek der ko
ningin van Spanje te Lissabon.
Anderen echter meenen, dat Frankrijk beducht
is, dat de hertog ven Nemours, wanneer do op
stand slaagtaan het roer van staat zal komen
cn daarom hetgeen in Spanje gebeurt met leedo
oogen aanziet, weshalve de regeeringsorgauou dan
ook zooveel mogelijk der Spaausche regeering ter
wille zijn, om het voorvallende ten opzichto der insur-
genton met minachting en verkleining to behan
delen en te doen voorkomen.
Een correspondent van de New-York Tribune
meldt de navolgende bijzonderheden betreffende den
moord op den verrader Lopez gepleegdLopcz
was te Puebla in een hotel afgestapt waar zijne
vrouw echter weigerde om met hem te zameu te
wouen. Op zekeren dag vervoegde zich in den
vroegen ochtend een Mexicaan aan het hotel en
trachtte iu kennis to komen met een der staljon
gens. Van dezen vernam de vreemdelingdat
Lopcz zich niet in het hotel bevond maar dat
hij zou komen dineoren. Toen de verrader terug
gekomen was, werd hij den vreemdeling gewezen
eu deze nam hem zeer nauwkeurig in oogcnschouw.
Aau tafel nam hij tegenover Lopez plaats. Na
eenige munuten te hebben gezeten ontbood do
vreemdeling wijn on na ecu glas te hebben ge
dronken stond bij plotseling optrok eou mes
uit zijn zakwierp zich op Lopcz en stak hem
negen' malen. De vreemdeling nam daarop bc-
