NIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VAI WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
N° 23. Achtste jaargang. A°.
SUISCHÉWMBLU)
Dit Weekblad vcrs^hpr' b-ren Viti'n.r-Prils prn rutin Prijs der Adverteutiiinvan 1-5 regels ƒ0,75 elke regel
maanden voor het voormalig dde district vau 15; y.jl.l,. t 1,daarboven 0,12'/2behalve het zegel van ƒ0,35 voor iedere
voor de overige plaatsen des Rijks franco per post 1,30. V 1 IJCiag .£='1 el lull. plaatsing. Grootc letters naar het gotal gowono rfegcls,
Afzonderlijke Nummers 0,10. die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Advcrlenticn en gewone Berichten of Mcdedeeiingcn van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezes, ailes FRANCO, behalve de bekende Corrcspoudcntiën.
(Vervolg.)
Dc vrijmetselarij ligt aan de beurt!
Ja zoo is 't ooken wellicht zegt de
lezer wat zult gijleekvan die geheim
zinnige inrichting mededeeien
Niet zoo haastig Er valt vooraf 't een
en ander op te merken en daarbij moet
men wel in 't oog houden, dat we over de
vrijmetselarij wenschen te spreken als van
cene instelling die wegens hare humani-
teitslcer en zekere philantropische strekking,
den warboel dor kerkgenootschappen zou
kunnen vervangen.
Er zijn er dus in Zeeuwsch-Ylaanderen
die walgende van al die verdeeldheid
tusschcn Rome en Wittenberg en Geneve
naar een middelpunt zoekennaar een
gemeenschappelijk veld, waarop men elkander
eendrachtig on in vrede ontmoeten kan
Dat eendrachtige (men denke aan do
benaming van Oostersche- en Wester-loge,
Schotschen ritus, enz.) dat eendrachtige onder
de vrijmetselaars daargelaten antwoorden
wij ja Tevens echter betreuren wij
't verschijnsel aan den ecnen kant en verblijden
er ons in aan den anderen kant; dit moge
wonderspreukig klinkenhet eenvoudig
nuchter volkswoorddat iedere zaak van
twee kanten kan bekeken wordennoemt
dat wonderbare weg. Wij betreuren de
vorderingen der vrijmetselarij om die roden,
namelijk omdat men zo wil doen in de
plaats treden van het kerkgenootschap
waartoe men behoort en dientengevolge
ook van het Christendom want zoo ver
strekt do poging Wij betreuren dit
omdat wij nog altoos behooren tot degenen
die zeggen Nederland is een Christelijke
slaat, ja Europa is een Christelijk werelddeel,
zonder daarom stoutweg de uitzondering
Joden, Mohammedanen, Heidenen en enkele
niet-Christenon van anderen naam, te willen
ontkennen ofschoon wij cok dal de andere
zijde stellen dat kerkgenootschap en Chris
tendom er twee zijn. En wij verheugen
ons in het verschijnselomdat wij daarin
de uitingen van een geest zien, die behoefte
gevoelt aan iets beters iets cdelersdan
wat men goed vindt ons in den regel voor
Christendom uit te venten 1
Wij betreuren nogmaals het verschijnsel,
omdat men, hoe vijandig men het Christen
dom ook zij, uithoofde der valschc vruchten
die dc boom der Christelijke beschaving in
onzen lijd draagtin den regel en alleen
juist die vruchten die werken aantast
maar zie nu tast men juist aan wat niet
tot het Christendom behoort en dat Chris
tendom met zijn onschuldigen Stichter worden
verward en vereenzelvigd met de zaak, met
de stichting van voor achttien eeuwen zelve
en wederom daarom verheugen wij ons
omdat wij, ziende op de toekomst en sterk
door ons individueel geloof, 't welk we ons
nooit of nimmer schamen de overtuiging
hebben datook met de voortgaande be
schaving als leidsvrouw, met de humaniteit
en de philantropie ais bondgenootcn, er
altoos naar streven zal om het cenige
antwoord op de Pilatusvraag te vinden
de Christus is de waarheid
Geen stap verder! Gij begint weer met
theologie
Al ware 't zoozoolang we op 't ai-
gemcone blijven schaadt dat zooveel niet
do ieckenpreek is in vollen aantocht de
overtuiging; ze zijn'allen van God geloerd,
zal bevestigd worden, al zal dat verschijnsel
nog wel cenigcn lijd gepaard gaan met
dweperij en andere mcnschclijkc smetstof.
Het schepsel ziet als met opgestoken hoofd
uit naar verlossing. Verlossing ook van do
knellende banden van leugen cn bedrog
van valsche vergodingvan dwaling cn
dwangjuk
Maar we moeten hot oog vestigen op
een hulpmiddel dat sommigen, in den storm
der verwarringdie do geesten beroert
meencn te hebben gevonden
Naar sommigcr mecning moet ook hier
de geest des lijds te hulp komen. Do
geest des tijds cisclit verecnigingen vcr-
ceniging tot wering der armoedetot
vaccineeren, tot landsverdediging, tot bouwen
van arbeiderswoningen, tot bevordering van
landbouw en veeteeltzedelijke verbetering
der gevangenen, misbruik van sterken drank,
bekeering der Heidenen bijbelverspreiding
nationaal onderwijs zelfs voor duiven- cn
konijnenteelt en verbetering van de rassen
der huisdieren do vercenigingcn de ge
nootschappen de maatschappijenze zijn
legio; welnu, zulk ccne vereeniging wenscht
men om zich te redden uit den chaos der
verwarring in kerk cn staat en de apostelen
der vrijmetselaarsloge zeggen Hier hij
onsWij kennen geen Roomsch geen
Gereformeerd, geen Lulhersch, geen Menist,
geen Afgescheiden, geen Jood, geen Turk,
geen Christen of Heiden zelfswij kennen
alleen menschen redelijke schepselen
t Klinkt fraai. Intusschcn, ais we zoo
eens nagaan wie alzoo onder anderen lot
de loge behoorenwat door dozen alzoo
verricht wordtwelke leer omtrent het
oorspronkelijke alzoo door hen wordt ver
kondigd, dan moeten wij luide proteslceren
tegen de aanmatiging ecner instelling die
zegt in de plaats te willen treden van een
toestand waaraan zij wel beschouwd
geheel en al gelijk is.
"Wij willen een oogenblik toegeven dat
de broeders vrijmetselaars alle verschillen
onderling met den mantel der liefde bedekken;
dat zo bij verschil van mecning elkander
dulden en dragon en blijven liefhebben met
waarachtige zelfverloocheningmaar dan
voegen wij er hijdat doet de Christen
ook; zijne grondwet is de wet der liefde,
der liefdezoo diep als deze gedachte
slechts kan gedacht worden en
Een mooi Christendom, waarin de een den
ander verdoemt en vervloekt, haat en vervolgt,
het brood misgunt cn ontneemt, zijn welvaart
ander benijdt en verhindert, ja in liet Christelijk
Europa nog kerkerstraffen heeft voor het
lezen van een boeken de kinderdieverij
ais een Godcwelgevallig werk aanmerkt.
Een oogenblik. Is de logo rein
Is het icderen broeder vergund om in te
gaan in het binnenste heiligdom Zijn er
niet honderdendie nimmer in staat zijn
de hoogere graden te bereiken? Zijn er
niet duizendendie nimmer de ware ge
heimen zullen begrijpenen die gij alleen
aanneemt om hunne geldelijke bijdragon
Wij vcroordeelen daarom de orde niet
maar evenmin mogen bare nieuwe apostelen
daarom het Christendom veroordcelen. Is
een goed schip slechtomdat een slecht
stuurman aan 't roer staat Waren do
tarwe en de bloem slecht, omdat het brood
met bedorven zuurdeeg toebereid is Is
de wijn slecht, omdat hij,, te voel gebruikt,
dronken maakt?
Niemand zal deze vragen beamen niemand
althans die zijn gezond verstand gebruikt.
Welnu 't zelfde is het getal me,t het
Christendom. Is dat slecht omdat het
slechte loden heeft
Is dc loge dan slecht?
Voor zooverre want natuurlijk zijn
wij in hare geheimen niet geheel ingewijd
cn bij ons geldt haar werken in liet ver
borgen niet voor eene beschuldigingdc
philantropie werkt in 't verborgen, de aalmoes
geeft men in 't verborgen, liet gebed behoort
tot de binnenkamer! Voor zoover nu,
zeggen wij de loge het Christendom niet
vijandig is) en, goed opgevat, geloovcn
wij niet dat zij dat is,) voor zoover
nu antwoorden wij, neen! Do loge is niet
slecht ze heeft zelfs haar nut voor den
Europeaan .„cn zijne afstammelingen in
vreemde gewesten doch om zo nu bepaald
goed te noemendat kunnen cn mogen
wij ook niet; maar ze lijdt aan iels anders,
zij is cene overtolligheid in ons land cn
onzen lijd; zij is er niet noodig; wèl te
verstaan ter vervanging van den godsdienst;
zij kan nooit iets anders zijn dan ccne
maatschappelijke instelling, een genootschap
dat, dank zijne vertakking onder alle be
schaafde volken cn zijne verwantschap met
dergelijke instellingen onder minbeschaafden
voor het stoffelijk nut zijner leden van het
grootste gewicht kan zijn; op geestelijk
gebied kan zij nimmer heerschenomdat
dat geheel cn aluitsluitendaan het
Christendom behoort, aan liet Christendom
dat dc wereld overwint.
En nu nog eens op liet oude aanbeeld
