NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
N°. 47.
Zevende jaargang.
A0. 18$.
Vrijdag 2C November.
AAKTEEREMNGEiV EN OPMERKINGEN,
V"
SIlIStHOWHBLAD
Dit Weekblad verschijnt iederen Vrijdag.Prijs per drie
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15;
voor de overige plaatsen des Rijksfranco per post f 1,30.
Afzónderlijke Nummers f 0,10.
Prijs der Advertcntiënvan 1-3 regels f 0,75 elke regel
daarboven f 0,12y2behalve het zegel van f 0,35 voor iedérö
plaatsing. Groote letters naar bot getal gewone regels
die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactio betreffende, benevens Advertcntiën en gewone Berichten of Mededeelingen van Correspondenten,
te bezorgen by den Uitgever dezes, alles FRANCO, behalve de bekende Cörrcspoudentiëri.
bij helTverslag der zittingen van de Provin
ciale Staten in de Najaarsvergadering
van 1866. (Het verslag zooals het voor
komt in de Middelburgsche Courant.)
De dagen die we thans doorleven behooren
met. bijzondere zorg opgemerkt en aangeteekend
te worden, wijl ze gekenmerkt zijn door pogingen
tot teruggang.
TeruggangWie huivert niet bij het uitspre
ken van dit geschiedkundig vermaard geworden
woord
Toch is het een woord als meer andere dat
namelijk voor tweeërlei uitlegging of verklaring
vatbaar is. Teruggang tot het oude goedewelk
eerlijk man zou er niet aan medewerken zou
niet de eerste schrede zotten op de baan van zulk
een teruggang? Teruggang tot het oude kwade;
welk eerlijk man, van welke beginselen ook, zou
niet terugbeven voor den eersten stap op zulk
eene glibberige baan
Wij meeuen en in welken zin beoordeele de
onpartijdige lezerwij me.enen den invloed der
teruggangs-neiging alomook in ons vaderland
in ons gewestin meer dan ééne gemeente te
bespeuren, en met die meeniug ontwaakt ook in
ons de bewustheid om onze zwakke krachten te
blijven besteden aan het bewaken der handelingen
van hen die ons besturen en regeeren in land
en gewest en gemeente. Voor ditmaal bepalen
wij ons tot het gewest onzer inwoning: de Staten
van Zeeland hielden hunne gewone najaarsverga
dering. Het Collegie van Gedeputeerde Staten
met den achtingwaardigen echten edelman aan
't hoofddie Z. M. op waardige wijze in Zeeland
vertegenwoordigtgaf blijken van lust en ijver
om op de baan van maatschappelijkon en stoffe-
lijken vooruitgang vooruit te strevendoor met
de dat Collegie ton dienste staande middelen tot
dat schoone doel werkzaam te zijn eene reeks
van voorstellen gaf daar de blijken van, en ver
vullen wij eene aangename taak met dit op te
doen opmerken, daar waar de weekbladschrij
ver maar al te vaak geroepen is om af te keuren5
of te kritizeeren onaangenaam deed het ons aan
de zwaarmoedige taal te lezen van een man die
zich eene uitdrukking veroorloofde, waardig die van
een Middelburgschen burgemeesternog vóór
weinige jaren uitgesproken.
De Heer de Jonge van Ellemeet kon goedvin
den onzen lijd te kenmerken als van „eenen
strijd tussehen hebbenden en niet-hebbenden.1" Ltjj
moge later deze woorden in den loop der beraad
slagingen toegelicht hebbenwij weten die woor
den uit zulk eenen mondop hare juiste waarde
te schatten en wij verklaren ronduit én in de
houding van den Heer van Ellemeet in Zeelands
Staten én in de redenen van den Heer Vader
én in de verschijning eener Nieuwe Goesche Cou
rant, op dit oogeublik een droevig verschijnsel,
een even droevig verband te zien. De genoemde
Staatsleden zullen wellicht dit verband ontken
nen het feit zelve valt niet te loochenenhet is
een streven van geestverwanten naar hetzelfdo
doel, een streven dat, verwezenlijkt wordende,
lot dezelfde droevige uitkomsten zou leiden
Ten einde ons gevoelen te staven en den lezer
zelve te laten oordeclen volge hier het uittreksel
uit het yers.lag der zitting van 8 N.ovenihcr
Vervolgens wordt overgegaan tot de behandeling
van
a. Het voorstel van Gedeputeerde Staten, strek
kende om het bij besluit der Staten van 9 No
vember 1865 aan het gemeentebestuur vau Hein-
kenszand verleende renteloos voorschot van f7300,
ter bestrijding der kosten eener wegsverbetering
met f 1350 te verhoogen. In de afdeelingen
hadden sommige leden hunne bevreemding te
kennen gegeven dat onder de voorgestelde ver
hooging genoemd wordt eene som van f400 ter
bestrijding der kosten van opzichtalsof daaraan
niet gedacht zou zijn bij de eerste aanvrage.
De beraadslaging geopend zijudovraagt en
verkrijgt de heer de Jonge van Ellemeet hot
woord, niet zoozeer om te spreken over dit
voorstel, maar in het algemeen om zjjne bezwaren
tegen den samenhang van al do voorstellen van
Gedeputeerde Staten te doen kennen. Na zich
eerst persoonlijk tot den voorzitter te hebben ge
richtteu einde te voorkómen dat hij later soms
tot de orde mocht worden geroepen stelt hij de
vergadering met zijne bezwaren in kounis. De
voorstellen van Gedeputeerde Staten hebben
volgens zijne opmerkingiwoo grondslagen aan
de eene zijde wordt hulp uit de Provinciale kas
gevraagd en aan den anderen kant naar middelen
gezocht ter voorziening in den allertreurigsten
fiuancieelen toestand der provincie. Op grond van
dien ongunstigen toestand waaromtrent hij
meende niet te moeten uilweidendaar er niet
alleen geen geld aanwezig is, maar zelfs moeilijk
hulpmiddelen kunnen gevonden worden om geld
te maken verklaart hij aan slechts twee der
voorstellen van Gedeputeerde Stalen zijne stem te
kunnen geven, waarvan een de strekking heeft
om aan eene gemaakte overeenkomst te voldoen,
en het andere om een belangrijk werk ten uitvoer
te kunnen brengen. De tegenwoordige tijdsom
standigheden en, de groote gebeurtenissen welke
in ons werelddeel plaats hebben gebeurtenissen
die zijns inziens doen zien dat er een strijd wordt
gevoerd tussehen niet-hebbenden en hebbenden
oefenen mede invloed op zijne beschouwing ten
aanzien der gedane voorstellen uit. Hij vindt ook
geen vrijheid om., waar de provincie schuld op
schuld stapeltzijne stem le geven aan telkens
nieuwe voorstellen lot verhooging der provinciale
opcenten zooals nu weder geschiedt door de
voordracht ecucr verhooging van twee opcenten
op de hoofdsom der belasting op de gebouwde
twee op die op de ongebouwde eigendommen en
tweo op die op het personeelzijndevolgens
zijne voorstelling alzoo eene verhooging van zes
opcenten. Verder betoogt hij het wenschelijke dat
de uilgaven in het algemeen zooveel mogelijk
beperkt worden uitgaven waartoe soms met eene
geringe meerderheid van stemmen, en door ginds
wal vast to houden en hier wat los te laten, wordt
besloten. Hij herinnert hierbij, ofschoon hij do
gevoolcns van anderen en niet minder een door
de vergadering genomen besluit verklaart te eer
biedigen, aan de hoogst gewichtige uitgaaf, waartoe
in de vorige vergadering der Stalen besloten is
cu hij betuigt dat de nalezing Van het verslag der
daaromtrent gevoerde boraadslaging een pijnlijken
indruk op hem heeft gemaakt. Ten slotte wijst
hij er op dat de provincie op den laatsten De
cember van het jaar 1867 eene schuld van acht
tonnen gouds zal hebben, terwijl het bovendien
nog onzeker is of er'tussehen het tegcnwówdig.e
oogenblik en dat tijdstip door den loop den? we
reldgebeurtenissen niet reeds een toestand zal
geboren zijn waarïh het ook voor do provincie
onmogelijk wordt zich gelden te verschaffen.
Het bovengenoemde voorstel van Gedeputeerde
Staten wordt alsnu in omvraag gebracht en aan
genomen met 32 stemmen tegen 1, van den heer
de Jonge van Ellemeet.
Treurig is deze opmerking, dat wijzen op dien
strijddat vermelden Yan die 8 ton provinciale
schuld. Hoe toch is de laatste in 't wezen ge
roepen? Immers na aftrek der onvcrmydelijko
en werkelijk benoodigde kosten voor de provinci
ale huishoudinghoofdzakelijk tengevolge van
hel besteden van gelden ten algemeenen nutte.
Onze ijverige Provinciale Staten (dat we zo
niet ophemelen en vergodenniet vleienhebben
wc getoond in onze afkeuring der geschiedenis
van „de Zeeland!11) hebben in de laatste jaren
met reuzenkrachten gearbeid aan do verbetering
van Zeelands toestand
Wegen en vaartendjjken en stranden, scholen
en vervoermiddelen, alles getuigt en spreekt luide
van dien ijver het befaamde slijkland van Kad-
zandde aloude leve-streek, de grenzen van
Vlaanderenom iets te noemenwijdy veren met
het overige gedeelte der provincie in stoffelijken
en zcdelijken vooruitgang, en deze zijn niet te
duur gekocht voor 8 tonja deze 8 ton worden
een belachelijk cyfer in vergelijking metden
rijkdom van ons gewest: Wat zou het zelfs
schaden of aan de provincie de macht verleend
werd om in eenige jaren door verhooging der
provinciale belastingen deze schuld te delgen
Dwaasheid is het, te wijzen op den schuldenlast
van staatgemeente es gewestsedert jaren
hadden wij tegen die schulden en daaruit voort
vloeiende belastingen geen bezwaar; onze grieven
waren steeds over belastingstelsels en heftingswijze
zelvenooit over de som die moest opgebracht
Worden, altoos over do wijze waarop zij geheven
werd
Deze grïevon zijn nog niet opgelost: Nog
stellen wijdat by een stelselwaarin om iets to
imgmen, iemand (en wij kunnen er meer dan een
opboemen) met een inkomen van f 500-,,belast
met schuldals aanvangs-kapitaal voor zijno
zaak gelichtbelast met de zorg voor een talrijk,
gezin, wanneer zulk een zeggen wij ruim f 50-,a
dus den tienden penning aan lands, provincie, en
gemeentelasten moet betalen de schreeuwendsto
onrechtvaardigheid hcerscht en dat Staatsburger
rechten te duur worden gekocht maar dia
zwaar belasten hopen op licht in de toekomst
verwachten oen strijd tussehen hebbenden ca niet-
hebbenden; maar die gestreden zal worden met
do wapenen des geestes, als vruchten, verkregen
onder den bloei der beschavingen der verlichting?
Wij vreczeu nietdat de lijd lerugkeeren zal
waarop het gemeen zal opstaan en zich verzetten
legen de beschaving, door b. v. don minsten klerk
met ecu inktkoker om den hals aan oen boom op
te hangen; die lijden zijn voorby; het zoogenoemd
gemeen wordt opgevoed en verovert met iederen
dag zijn aandeel aan de bschaviug om alzoo tot
eene vrijheid en gclijkhefd te geraken die alleen
berusten op do ontwikkeling van verstaud en
hart, en alzoo eene omwenteling tot het gebied
des vredes scheppen-
Een tweede punt dat ons treurig trof, was de
