IIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
N°. 46. Zevende jaargang. A0.
V rijdag 16 November.
DAADZAKEN.
ir.
SMIISffl
Dit Weekblad verschijnt icderen Vrijdag.Prijs per drie
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15;
voor do overige plaatsen des Rijks, franco per post f 1,30.
Afzouderlijko Nummers f 0,10.
Prijs der Advortentienvan 1-5 regels f 0,75 elke regel
daarboven f 0,12 /2behalvo het zegel van f 0,35 Yo'or iedera
plaatsing. Grootc letters naar het getal gewone regels,
die zij beslaan.
Ingezonden Stukken on Brieven do Redactie betreffendebenevens Advcrlenticu en gewone Berichten of Mcdedeelingen van Correspondenten
te bezorgen bij den Uitgever dezesalles FRANCObehalve de bekende Corrcspoudentiën.
Uit de geschiedenis aan de dus-
genoemde anti-revolutionairen ter
overweging aangeboden.
"ebben wij in meer dan eene kolom van ons
Weekblad hulde gebracht aan hot goloof (van
velen), do liefde (van niet allen) en het gezond
verstand (van niet weinigen) ouder de anti-revo
lutionairen ook wel ten onrechto orthodoxen
genoemd (want deze laatste benaming is niet gelijk—
boteekenend met do eersteen wij voor ons
preloudeercn even orthodox te zijn en misschien
strenger en ons zolvcn meer gelijk blijvondc dan
menig zich noemend anti-revolutionair), wij willen
thans het woord richten tot henvooral onze
Zeeuwenonze schrijvers der Nieuwe Gocschc
Courant en dcrgclijkendie zoo verre beneden
de Hollanders hunner richting staanals er ver
schil is tusschen het uitnemend Handboek der
Vadcrlandschc geschiedenis en do Vadcrlandsche
geschiedenis van Dr. J. de Liefde en tusschen de
staatkundige schot- en partijschriften van vroeger
en later tijd, Dr. Nouhüijs niet uitgezonderd.
Wees nu niet bang gij tot wie deze woorden
bijzonder geiicht zijn, om uw verstand te laten
spreken en oordcelenwant wij bevinden ons in
het geval van den Apostel die zcide: „als tot ver-
standigen spreek iken die daarmede ook zijuo
geheelo rede aan hun oordeel overgaf. Trouwens,
het kan niet anders dagelijks 't zij ge u ver
diept in het bespreken vau verborgenheden in
bijbel of natuur, moet gij wel het u geschonken
verstand raadplegenzelfs als gij uw geliefkoosd
gezegde „mijn vader deed zóó of zóó" te pas
brengtis dit het gevolg van uw overleg Yan
uw redeneeren, van uw verstandzoo rijk of zoo
arm als dat dan z^jn moge. Daarom als tot ver
standigen spreken tcijbeoordeelt dus eens do
volgende daadzaken: Gij roept; „Weg met de
grondwet!"; „Weg met do kamers!"; „Weg
met do controle"! Wij zullen er nu maar van
zwijgenof gij u hiermede niet schuldig maakt
aan oproer en verraaddit is zeker met die
kreten verlaagt gij hem dien gij den gezalfdo
des Ilecrcu noemt en welke benaming ook wij
(let wel!), doch in verband met onze geheele we
reldbeschouwing mot ons geheelo Godsbegrip
erkennen! Dit is zeker, met die kreten verlaagt
gij zijne Majesteit den Koning, want: Gij wilt
hem tot een ccdvcrbrckcr makenDe Koning heeft
(wij herhalen het nog eens!) het verbond tusschen
hem en zijn volk do grondwetbezworenDie
eed is Willem III heilig Niet te vergeefs schrijft
hij nog in zijn wapenschild Jc maiutiendrai
Ik zal handhaven! Wilt gij hem nu ontrouw aan
dat devies doen worden Denkt eens na
I.
Zio eens na wat cr geschreven slaat in het
eerste boek van Samuel hoofdstuk VIII, vrs. 11
tot 17 daar vindt gijdo oudste grondwet
Wellicht zult ge zeggen: juist om die bepalingen
verlangen wij er geenc! Goed; maar wat dan:
Eene Republiek? Een absoluut Koning? Voor
de Republiek deugt de Nederlander nietdat
hebben zij getoond, wier navolgers gij u zoo zeer
beroemt te zijn: IIuu stadhouder, wat was hij
anders dan een constitutioneel Koning? Noemde
men niet Willem III stadhouder van Engeland, maar
Koning van Nederland? Zij sloegen grootendoels
tot het stadhouderlooze bestuur over: Weuscht
ge die tijden terug, toon de gecommitteerden dor
staten in uwe kerk, die van den magistraat in uwe
kerkekamer domiueerden Wenscht go de tijden
terugtoen kwajongens de hoogste krijgsambtcn
bekwamen of aan 's lands geldmiddelen zaten
Die tijden, waarin go opklimmen kondt tot eencu
ondergeschikten post als go trouwdot met do
keukenmeid vau cencn Amslcrdamschcn Burgo-
mccster, om binnen drie maanden vader te zijn?
Als tot verstandigen spreken wij
Gij roemt den strijd der vaderen. Gij z'ijt cr
trotsch op af te stammen van mannendie met
schijnbaar geringe middelen en krachten tachtig
jaren lang den strijd tegen Romes en Spanjcs
gewetensdwang en tirannio volhielden on eindelijk
zegepraalden. Gij doet wel! Wij doelen in dien
trots. Wij ook, wij erkennen dankbaar Gods lei
dingen met Nederland. Maar was Koning Filips,
al noemon wij hem een verfoeilijk dwingeland
niet even goed de Koning onzer vaderende
gezalfdeals de verworpen Saul die was
van Israël? Hief Willem do l (gezegendcr gedach-
teuisse!) niet do hand op tegen Filips, do vasal
legen den vorst Waren onze vaderen gcene
opstandelingen legen hunnen wettigen Yorst?
Pleegden zij geeno heiligschennis toen zij hem
plechtig afzwoeren Antwoordendebehoort men
consequent te zijn doende en sprekende als gij,
moeten deze vragen luide met ja beantwoord
wordonen dan is onze Koning een onwettig
Vorstgccu gezalfdedan is Hare Katholieke
Majesteit de Koningin van Spanje cn der Indien,
onder wier regeering Mortaraom het geloof, in
do XIXdc eeuw ingekerkerd werd onze wettige
Koningin, cn wij, Ncderlandschc natiezijn niets
moer of minder dan oen troep opstandelingen
Dat volgt uit de icdcnccring: weg met de con
stitutie! Wij echter, van ons standpunt, wjj
roepen luid en krachtig, ook als zonen dier XlXc
eeuw Neen Waarom Toen de vaderen in
verzet kwamenhadden zij het recht daartoe
krachtens de grondwet! Iloe? In 1570 en zooveel
eene grondwet? Ja denk aan de Blijde inkomst
cn dergelijke stukken, statuten cn privilegiëu dor
natie, nog meer, stad voor stad van den lands
vorst verkregen, ook door Filips bezworen: Filips
vertrapt do privilegiën in het stof Niels voor
uwo privilegiën!" schreeuwt dc helscho-land
voogd en de burgers en Willem roepen luid:
Wraak te wapen
Lang hielden ze vol voor den Koning: maar
opmerkelijk blijft het wat do ouslcrfelijke Lode-
wijk van Nassau in zijne vaandels schreef: Pro
legeRege et GregcVoor den Koningde
wet en het gemccnebcst! Ja Filips had
's lauds grondwet geschonden de voorwaarden
waarop hij dc kroon en hulde ontving niet go-
houden Filips sprak zijn eigen vonnis uit
„vervallenverklaring van de oppermacht de
souvereiniteit!"
Als tot verstandigen spreken wij
III.
Dc Unie van Utrecht! Do nieuwe grondwet
van den Ncdcrlaudschcn slaat! Het bloed van
Willem Ivan Lodcwijk Adolf cn Hendrik van
Nassau heeft zo hczcgcld of geschapenDc Unie
Yan Utrecht was de grondwet der Nederlandscho
Republiek met haren YorstcUjkcn stadhouder aan
het hoofd.
Het stadhouderschap werd later, tongevolge Yan
do vernietiging der aristocratische regeering,
erfelijk verklaard door het volk (wij Zeeuwen.
Vere bijzonderhadden cr niet het minste deel
aan!), maar werd er aan gedacht om dc grond
wet, de Unie van Utrecht to Yernictigcu? Inte
gendeel toen men daaraan do scheuuendo haud.
sloeg, ging do Republiek te gronde, dc stadhou
der in ballingschap en hij stierf in den vreemde
Deuk cr toch even over na
IV.
Na jaren verguizing en miskenning cn vertrap
ping, later ook ouder een schijngrondwolonder
de ijzeren greep van den absolulcn Napoleon Bo
naparte hadden wij het ideaal der allcen-
hcersching.
Wij willen er gecne woorden meer oyer ver
spillen de ouden van dagen leven nog als ge
tuigen Hoort huuno mondelinge verhalen; hoort
ook dc blijde geschiedenis der herstelling, onlangs
herdachten denk na
V.
In do overmaat der vreugde in 1813 werd
Willem VI geroepen door het volk
Geen Willem VIsprak hij: Willem I, sou-
vcrcinc Vorst der Verecnigdo Nederlanden. Daar
scheukt men hem ook Belgic en verheft hem en
zijn huis lot den troon! Geen souvereiuo Vorst
meer, cn hij verklaarde zelf niet zonder grondwet
te willen regeerenDan zietde geschiedenis is
nog versch wij zullen ons over die regeering
niet uitlaten we willen niet zeggen: de grond
wet werd geschonden alleen dit is zeker, men
las cr wel eens in wat er niet in stond en aan
hare onvolledigheid dankten wij ten deelc do
Belgische revolutie staatsschulden on 't uitzicht
op staatsbankroet
Willem IIridderlijker gedachtenismaakte
aan veel een eindegeeno vervolgingen meer
tegen afgescheidenen die meenden dat dc ker-
kclijko grondwet geschonden was cn daarom
togen dio grondwet in verzet kwamen dit
vooreerst niet in godsdienst vooral vrpheid
voor allen
Willem II schonkbuiten het Ministerie om
dc natie het voorrecht lot het in 't leven roepen
cencr niouwe grondwet en bezwoer die! Willem
lil wordt tot den troon geroepen, komt vrijwillig
en zijno eerste daad is do eed op dc grond
wet! „Weg met do grondwet! do groudwettigo
kamers! de grondwettige controle!" in dcu mond
van Nederlandersvan Zeeuwen overweeg het
wel, gij schrijver in gebonden taal, in do
Nieuwe Goescho Courantgijte wapen roependo
ccn wclmeenend doch onnadenkend deel des
volks gij verwekt oproer! Denk na!
VI.
Eindelijk een wottig Noderlandsch volksver
tegenwoordiger, bijzonder uw volksvertegenwoor
diger, mannen der orthodoxo ou anti-revolutio
naire richtingdoch ook, krachtens dc grondwet,
door ons als zoodanig geëerbiedigd cn daar waar
hij recht heeft gesteund maakt gebruik van een
hem toekomend rechtde Heer Mr. Keuciienius
stelt eene motie voor, die men wellicht van hein
niet verwachtte, maar waardoor hij toonde een
man yan ycrstaud to Z'ja; dc liberalen handelen
