TlSiïfi l iifT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
L N°. 42
Zevende jaargang.
^VEEMARKT Jgg^
o o s t b u ïTcT
DE COMMISSIE VOOR EENE NIEUWE WATER-
LOOZING IN HET VOORM ALIG VIERDE
ADMINISTRATIEF DISTRICT VAN ZEELAND
A". 1W.
SIMSCnilHIUD
Dit Weekblad verschijnt iederen Vrijdag.Prijs per drie Prijs der Advortcntiënvan 1-5 regels 0,75 elke regel
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15; Vriirlart» 1 O flnfnlvm» daarboven 0,12%, behalve het zegel van ƒ0,35 voor iedere
voor de overige plaatsen des Rijks, franco per post 1,30, V 1 ijUclg 1 V/ClOJJolplaatsing. Groole leners naar het gotal gewone regels,
Afzonderlijke Nummers 0,10. die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens ^dverlentiën en gewone Berichten of Mededeeliugen van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles FRANCO, behalve de bekende Correspoudentiën.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van OOSTBURGmaken bekend dat op
Maandag den 20 October <866,
alhier VEEMARKT zal gehouden worden,
doch dat daarop nog geen RUNDVEE
zal worden toegelaten.
OOSTRURG, den 12 October 1866.
De Burgemeester,
F. L. BENTEIJN.
De Secretaris,
L. THERI, Mz.
heeft de eer ter kennis van de daarbij be
langhebbende Grondeigenaren te brengen
dat al de plannen welke met de uitvoering
in eenig verband staaneven als het plan
tot leening eener som van 420,000, thans
door de Rijks- en Provinciale besturen
even als door de gecommitteerden der
daarbij betrokkene Polders zijn goedgekeurd
dat ookop enkele uitzondei ing na
reeds de gronden, benoodigd voor de Zee-
en Wachtsluizen en voor het Kanaaltot
aan den scheidingsdijk van de Diomede- en
Sophiapolders in der minne zijn aangekocht
ef eerlang beschikbaar wezen zullen
dat aizoo tegen het begin van uitvoering
niets meer in den weg staat, dan de on
misbare geldmiddelen
dat zijmet het oog op de totaal ver
nietigde Uitwatering zoowel op het Zwin
als op den Brakman, en de onberekenbare
schade, welke daaruit voor den Landman en
den Grondeigenaar spoedig te wachten is
durft vertrouwendat eene ruime deelneming
in de eerlang te openen geldieening haar
tot de dadelijke aanbesteding der werken
zal in staat stellen
dat die geldieening tegen eene rente van
5 pet.boven en behalve het behoud der
vruchtbaarheid onzer schoone landerijen
daarenboven, naar hare bescheidene meening,
wel zooveel vertrouwen aanbiedt als zoo
vele aan den vreemde en op zeer onzekere
kansrekeningen verstrekte kapitalenwaarom
zij eenparig durft vertrouwen nu de redding
als zeer nabij te beschouwen is, haar zoo
wenschelijk werkdoor gebrek aan het
noodige kapitaal, niet zal moeten achterwege
blijven.
Waar dus door de algemeen bekende
oorzaken misschien minder geldelijke hulp
van elders te verwachten is, roept zij, in
de meening dat het kapitaal kan verstrekt
worden, U, grondeigenaren in het voor
malig 4de District toe Verstrekt gij ons
vooral de noodige middelen, om U persoon
lijk voor schade cn waardevermindering uwer
eigendommen te vrijwarendie bij de niet
uitvoering der Kanalisaticwerkcn niet lang
zal achterwege blijven.
Tor inschrijving voor de eerste serie
dezer geldieening, ter som van f 150,000,
eerst in Maart 1867 tc storten zalvan
Maandag den 22 tot en met Maandag den
29 October 18CG's voormiddags van 9
lot 12 ure, ten kantore van de Hoeren I.
C. O. Benteijn, Voorzitter, te lJzendyke, J.
M. Henneqüin Ondcr-Voorziller, tc Sluis,
cn J. Blikdenbacu, Lid te Aardenburg, eene
bus geopend zijncn daarbij exemplaren
van liet plan der geldieening verkrijgbaar zijn.
IJzendijke 10 October, 1866.
De Commissie voornoemd
X. C. O. BENTEIJN, Voorzitter.
J. M. HENNEQÜIN, Onder-Voorz.
J. C. HENNEQÜIN
A. ERASMUS I
J. BLIKDENBACU Jz., j Leden.
J. II. HENNEQÜIN, f
P. DE BRUINE,
J. EEKAAR, j
D. BEK A AR Lid-Secretaris.
UI.
In den begiano was de Oostiudisehe compagnie
niels anders dan eene handelmaatschappij die
eene soort van handelsrepubliek vormdeëu
dank zij het monopolie, voor het vaderland weinig,
voor bijzondere personen ontzettende voordeelen
afwierp cn daardoor ook den grond legde lot het
ontslaan van een koopmausadelwaarvan over
levering en gewoonten nog sporen hebben achter
gelaten onder onze hehoudsmauncn op koloniaal
gebied, 't Is hier de plaats nog niet om de scha
delijke gevolgen van het monopolie tegenover de
weldaden van den vrijen handel in 't licht le
stellen wellicht komen wij er later toe vervol
gen wij thans ons onderwerp.
In de tweede helft der 17de eeuw hegou do
uitbreiding van liot landbezit der compagnie: lot
hiertoe verstandig tevreden met cenige handels
kantoren in alle gewesten van Indiemeestal
slechts voor den eersten aanloop versterkt, volgde
zij, buiten het monopolie, ccne allerverstandigste
haudelsslaalkuudo en schatten voerden den ge
lukkigen participanten in den schoot. Joan Maat
suiker was de man, die haar op dchechlste grond
slagen vestigdemaar die ook met een den
grondslag legde van een slaat iu den slaatde
Republiek der Oostiudisehe compagnie in de
Republiek der Vereenigde Nederlanden. Werden
Braband, Limburg cu Vlaanderen, zelfs Drenthe,
meer of min als aanhangselen cn wingewesten
behandeld en dezer handcis- cn industrieontwik
keling belemmerd en moedwillig vernietigd, de
compagnie werd even ais hare zusterdo in-
iniddeis opgerichte Vvcstiudischc eene ware roo-
Ycrsrepubliekgeëerd en ontzien.
Maatsuikers bewind was lang en schitterend
hij was omringd van den volhardenden Hulft
Rijklof van Goens, die met eigen hand koningen
kroonde en weder onttroonde; van Dam, en
Speelman de geesels yan Makasser? Poleman en
meer anderen die voor hem j behalve Java en
Macasser-, CeilonKoromandel en Malabar ver
overden cn Porlugeezen cn Franschen ter zee
deden zwichten. Gezanten uit China, Japan, Uiu-
dostan en van het afgelegene Ahyssiuie vereerden
den machtigen landvoogd en de Nederlandscho
vlag woei van alle stranden van Azievan het
verre Formosa tot]aan Afrika's zuidspils; het ver
slikkend klimaat der goudkust en het rijke Amerika
zag de zegepralende Nederlanders komen en over-
wiuuenen toch werd toen de kiem gelegd voof
den val der machtige handelsrepubliek Landbezit
veroorzaaktedoor den nasleep van oorlogen en
gevechtenharen ondergang en zij was genood
zaakt zich iu de armen der machtelooze moeder-
republiek te werpen om eindelijk met deze, eeno
korte gedwongene verheffing onder Daendels uit
gezonderd, in hel niet te zinken. 1815 bracht voor
de koloniën een niouwen dageraaddoch van
den ouden zuurdeesem kon men zich niet ont
doen. De koopman, later lid der handelsmaat
schappij onderdrukte den landzaatdie groo-
tendeels tot slaaf des Europeërs gedoemd, dezen
zweet en bloed ten offer moest brengen door ge
dwongen arbeid. Do gronden hot natuurlijk
eigendom des landzaals werden met ruime hand
weggeschonken aan vreemdelingen de geschie
denis van zoo menig suikercontract, van zooveel
gedwongen kofiiebouw is daar om dit tc bewijzen.
Wel is de dageraad Yau den vrijen handei ook
voor ïudie aangelichtwel moet men zeer de
weldaden prijzen, door de invoeriug van een cul
tuurstelsel zooais de edele van den Bosch dat
beoogde en voltrok; doch nog altoos is daarginds
onrecht en mogen wij de vraag stellenWat
geniet de inlander voorde miliioenen, die jaarlijks
op onze hegrootingen als koloniaal batig saldo
voorkomen? O, 'l is treurig dal antwoord O,
t is eene kwelling des geestesdie algemeene
cn bijzondere geschiedenis van Indie te leeren.
Reeksen van afwisselend personeel iu alle rangen,
pensioenen op allo leeftijden begonnen cn on
voltooide werken ondoelmatige maatregelen
wreede bedrij,ven daarmede vinden wij (doch recht
vaardigheid gebiedt ons teveDS het le erkennen)
met veel goeds gemengd duizenden bladzijden
der geschiedenis bezoedeld. Zullen wij wijzen op'
do werken van mannenverre verheven door
waarheidsliefde en eerlijkheid hoven een aantal
scholschrijvers die hunnen moed koelden aan
edeler dan zij, om den teugel le vieren aan per
soonlijken haat en vele
Maar onzo lezers kunnen dat alles zelve nale
zen in een tafereeldoor onzen kundigen van
Kampen daarvan mei flinke hand gepenseeld, cn
gcrustelijk mogen wij, kinderen der 19de eeuw,
vragen of er dan niemand is dio een einde wil
maken aan al dat onrecht en geweld ook nog
misschien wel alleen in de gevolgen maar dan
toch beslaande?
Onzo slotsom isWij bezitten koloniën loij zijn
verplicht ccne oude schuld ten gevolge van dat
bezit op ons rustendegoed le maken.
De maatschappelijke toestand ginds is veranderd
