IDEM i:\ 111
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
N°. 40. Zevende jaargang. A0.
MisinSmra
Dit Weekblad verschijnt iedcreo Vrijdag. Prijs i>er drie Prijs der Advcrtcnlicn van 1-5 regels 0,75 elke re^el
maanden voor het voormalig 4dc district van Zeeland 1.15: Vimrlorv flntsvkni* daarboven ƒ0,121/», behalve het zege! van ƒ0,35 voor icdêro
voor de overige plaatsen des Rijks, franco per post ƒ1,30. V I IjUcHl O V/LIUIJLI. plaatsing. Groote letters naar het getal gewone reels,
Afzonderlijke Nummers 0,10. die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, do Redactie betreffende, benevens kdvcrlcntiën en gewone Berichten of Medcdeelingcn van Correspondenten,
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles FRANCO, behalve de bekende Corrcspoudcnticn.
„De Tweede Kamer wordt ontbonden!" Dezo
mare weerklonk dezer dagen door het ganscho
land en schokte do gemoederen, voor zoo ver
Nederlaridsche gemoederen tc schokken zijn; want
wij deden wellicht beter, tc schrijven, dat deze
mare do geldkisten trof van Droogstoppel en corap
Slijmerig en zoon, en meer andore goachte firma's»
steunpilaren van de tempelen van den god des
koophandels en der dieven den aloudcn vader
Hermes of Mcrcurius, aan IJ ofRottczoom, zooals
een dichter zou zeggen. Wij nu zijn geen dichters
en toch is het noodigdat wij dit feil en zijne
gevolgen besprekenWijhoeren en heercH-
hoeren, hebben ook iets to maken met de Oost
Wjj worden ook geroepon om onzo stem uit to
brengen voor leden der Tweede Kameroen
plichttusschen beide gezegddie door ons
meostai voor twee derden schandelijk verzuimd
wordtOnze vertegenwoordigers hebben ook
stemmen uit te brengen over het heden en de
toekomst van millioenen zielen let welonster
felijke zielen schakels in do groote keten der
mcnschensedert eeuwon vertrapt en verguisd
cn gekweld én uitgezogen door het recht van den
sterkste of door de macht van het geld Wij
slorpten koffie en mengden er suiker in, bezoedeld
mol het zweet en bloed der rampzaligen ginds,
zuchtende en stenende op de stem des drijvers
Maar genoog wij mogen ons niet overgeven
aan eeno hartstochtelijke reeks van klachten en
klaagzangen het feit bestaat wjj bezitten kolo
niën en slaven en de negentiende eeuw vraagt
ons hieren vooreerst en Yooral in den naam
des Christendoms daar in den naam der bescha
ving en door eenige weinige kwalijk begrepeuen
cn miskenden in naam der beschaving, als vrucht
der christelijke liefdeom rekenschap van onze
daden en verrichtingen tegenover onze hroedcron
ginds, en een allervluchtigste blik slechts in onze
boeken geworpen, doet ons overtuigend zien, dat
wjj tegenover hen diepzeer diep in schulden
steken.
Ik heb u mijne vruchtbare akkors ten dienste
gegeven, ik heb u mijne met moeite en zorgen
bijeengebrachte penningen afgestaan, ik heb mijne
handen gerept, mijne tranen en mijn bloed ge
offerd om u Europeer Nederlandertc doen
baden in weelde en gemak, en wat gaaft ge mij
wat houdt go voor mij gereed Zoo kliukt de
stem van den Indiër on do zedelijke machten
der negentiende eeuw voeren zijne klachten over
de wereldzee tot onsklachtendikwerf mot
wraakgeroep vermengd.
Men wane nu niet, dat wij do leer der oplossing»
der sloping zijn toegedaan dal er voor ons geen
ander radicaal middel zou ziju dan eenvoudig
onze koloniale etablissemcutcn op te breken zoo
do gevolgen van roof en onrecht tc herstellen
daartoe, dit staat bij ons onwrikbaar vast, daartoe
•s het te laatwij leven ouder den invloed van
meer dan een voltrokken feitde band tusschen
moedeiHand cn kolonie bestaal, zij het dan ook,
zoo wij hopen slechts tijdelijk in den vorm van
ijzeren keten en al wenschcn wij die ketenen
door zijden koorden te zien vervangen "l is de
taak van ons, Christenen, zonen der negentiende
eeuw, schatbewaarders der christelijke beschaving^
dion toestand to verbeteren cn dandan mag
geen vuig eigenbelang, geen bijzonder onrecht,
geen monopolie, geen privilegie ons daarin ver
hinderen die hinderpalen moeten weggeruimd
worden
Wij geloovcr., cn 't is voor ons heilige waarheid»
dat de Indiër moet opgevoed worden; hij moet
de beschaving dio ons deel is medo deelachtig
wordenkortom er moet daar een akker worden,
toebereid om er het zaad des Christendoms in tc
kunnen uitstrooien Dit is gelooven wij do
cenige wog die in dozen tot redding leiden kan.
Onzo tijd begrijpt clen toestand Yan Indie. Van
daar: strijd! Aan de eene zijde staal hot behoud
die reuzenpolijp, die met ijzeren armen haar slacht
offer omklemd houdthet met haro claslioke
zuigors omwikkelt cnuitzuigt!
Zjj liegt een groote schrikkelijke leugenzij
zegt, bij voorkeur het öudo goede geneesmiddel
te bezitten'.; zij geeft geld.voor den armen zendo-
ling die zich ouder uo stammen van Indie zal
begraven en alles zal opofferen alles zal verlaten
om den zegen des Christendoms daar ginds ta
brengen. O wjj behooren niet lot hendie met
minachting, schouderophalend ncderzicn op die
nieuwe apostelen onzer dagen integendeelwij
bewonderen hunne liefdehunnen geloofsmoed
want het zegt iets zendeling te zijn, cn wij ge
looven dat onder hen mannen gevonden worden,
zoo oerwaardig zoo waarheidlievendzoo trouw
als elders slechts met mogelijkheid to vinden zijn.
Kennen wjj er dan geen die hitte en koude
gevaar on banden dood ou verderf bekampen
en daarbij nog zieleleed oudervinden, onbeschrij
felijk ondenkbaar voor ons die in 't gastvrije
westen do genoegens des levens smaken? Zien
zo vruchten op hun werk Bij het gezicht der
millioenen ginds antwoorden wij: neen! en op de
vraag hoe dat komt zij hebben daar allereerst
te strijden met een gedeelte van het verdorvenste
deel der westorsche overbeschaving en valsche
beschaving! Met de listen en lagen van mannen,
die Christenen heetenmaar het nog minder zijn
dan de in God geruste zoon van Mohammed
nakomeling in do zijlinie van Abraham dio hel
nog minder zijn dan de stille vereerder van
Brahma Boedha of Vishnoe
Dc bemoeiingen der kleine schaar zijn tegen
gewerkt geworden door valsche staatkunde; met
andere woorden door dierlijk eigenbelang! Dit
is een feildaarom is 't noodig dal we do zaak
eonigszins hooger ophalende geschiedenis laten
spreken; want weet het, lezers, rustige Kad-
zanlenaren, stille Zoeuwsch-VIaming, al beroepen
we ons nu niet oudeugend op uwe schcepsaan-
deelcn op uwe zonen die een bestaan vinden
in do zeevaart op Indieop uwo uitzichten voor
dc toekomstweet hetook op ons, in dit hoekje
van Nederland, rusten, aangaaudo ladië, plichten
die niet tc zwaar gewogen kunnen worden niet
te licht geteld mogen gzijn. Gij wordt geroepen
om volksvertegenwoordigers te kiezen. Deze ver
tegenwoordigers zullen medestemmen over het
wel of wee van gindsehc landen van onze broe
deren van over de wereldzee, die jaren aan jaren
de hoofdsteunen onzer welvaart waren dio ons
dc middelen gaven om schuld tc delgen ons
spoorwegen cn kanalen schonken leveu en be
weging aan fabriek en trafiek gaven.
Zullen wij dan door onverschilligheid, door het
vcrwaarloozcn onzer burgerplichten, medewerken,
om ze nog langer te laten trappen cn uitzuigen
door een handvol handelsmannen, die op 't oogen-
blik hun waar en blijvend belang voorbijzien; die
gecno rekening houden van de teekenen der tijden;
die doof zijn voor de stom dor eeuw en die onder
oogcnblikkeljjk genot de toekomst zouden verge
ten? Dat kunt gij niet, wicn het niet onverschil
lig is of uwe hofstede wordt uitgemergeld of
uwe landerijen worden uitgeput, zoodat uwo
zonen wellicht sand voor klei zouden vinden
Dal kunt gijniet, die aan mest en bemesting, aan
verbeterd vco cn werktuig jaarlijks zooveel be
steedt om do toekomst hoopvoller lo kunnen to
gemoct gaan met de zekerheid dat gij, werkend
voor eigen welzijnook het heil van zoon en
dochter op hot oog hadt! Neen, gij zult ons be
grijpen gij zult ons steunen gjj zult met ons
zijn bij een der vele pogingen beproefd tot heil
der menscbheid.
Welnu, ïudië is de groote hofstco van Neder
land Duizenderlei voortbrengselen werpt het af
en zendt het op dc schepen over den Oceaan tol
ous om op nieuw door duizend handen in be
werking en verwerking tc gaan en den arbeider
loon voor werk tc gevenIs dat niet een zegen
voor ous land
Maar wo vragen meer! Wc vragen u: verdient
do arbeider op die groote hofstede nietdat hem
van den overvloed een ecrlyk stuk brood ovcr-
blijvc? Mag dio groote schoonc hofstede uitge
zaaid en uitgeput worden Uw gezond verstand
zegt u Neenneen
En zie dat doen Droogstoppel en comp.Slij
merig en zoon in verband met een heele troep
Hebben en llalcn en meer van dat soort I Dat
zijn allen mannen, die slechts Yoor den dag „van
vandaag" zorgen en om do toekomst niets geven
„na ons dc zondvloed," zeggen ze, „wij zyn
binnou
Is dat nu eeno redenecring? Is het daarmee
genoeg?
Zie wc waren huiverig om ous te wagen op
het veld der koloniale politiek en meer andere
van die groote staathuishoudkundige vragen, maar
we gelooven een middel govonden te hebben, voer
ons, om iu geene dwaasheden door holklinkende
spreekwijzen en nageprate deuntjes te moeten
vervallen voor u om begrijpelijk te zijn 't is
het middel van oplotten! Opletten op geschiede
nis en ervaring, zooveel mogelijk door vergelijking
met niet al te ongelijksoortige toestandendoor
ons gezond j vers tand zijne rechten te geven en
alzoo u zelf te kunnen doen oordoelcn. Daarom
ook de vergelijking van onze koloniën met eeno
hofstede.
Allo vergelijkingen gaan mankzoo is hel hier
ook, doch het feit dat zich voordoet, kan tc ster
ker aangehouden worden als voorbeeld
Dc koloniën bezitten arbeiderseven als gij er
op uwe hofsteden hebtmaar er is hier een ver-
schiidat volstrekt niet uit het oog mag verlóren
worden. Uwe arbeiders zijn vrij gij huurt en
betaalt zegij maakt [met hen een mondeling
contract, tusschen vrij man cn vrij man. Gij
zegt: dat cn dal werk moet gij doen, dan za't
