'I
1
jgjg
1
IsHNRP
8
lifiiii
NIEUWS - El ADVE8TERDEBLA0 ÏAI WESTELIJK ZEEUISCH - VLAANDEREN.
CALASBITEUSE POLDERS.
N". 40.
Zesde jaargang.
A" 1863.
Vrijdag 6 October.
sinsoH
i ül Vr1
Dit Weekblad ve r softij r i d e ren Vrijdag. Prijs per drie
maanden voor hel voormalig 4de district van Zeeland 1,15;
voor de overige plaatsen des Rijksfranco per post f l.'JJ
Afzonderlijke Nummers ƒ0.10.
Prijs der Advertentiën. van 1-5 regels f 0.75: elke re-el
daarboven f 0.1-2'/;, behalve het zegel van f (1,35 voor iedere
plaatsing. Groote letters naar het getal gewone regels,
die zij heslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffendebenevens Advertentiën en gewone Berichten of Medcdeelingen van Correspondenten
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles francobehalve de bekende Corrcspondentiën.
(Onder bovenstaand opschrift ontving de
Redactie hel volgende opsteldatom de uit
gebreidheid niet alleenmaar ook omdat de
Redactie daarmede zoo instemtde plaa 's van
Hoofdartikel inneem'.)
In eene brochure, dezer dagen uitge
komen bij den Boekhandelaar A. J. Bronswijk,
onder den titel Iets tegen het nog iets
over de Calamiteuse Polders" en hetgene
meer op liet titelblad volgtdoor mij ge
schreven en eenige maanden vroeger bij
denzelfden Boekhandelaar uitgegevenis
iemand opgetreden als verdediger van het
Bestuur van den Waterstaat tegen hetgene
ik in mijne brochure heb gezegd omtrent
de weelde, in de Waterstaatswerken heer-
schendeen dat die werken niet altijd de
doelmatigste zijn. De ongenoemde Schrijver,
dievolgens zijne eigene verklaring aan het
slot zijner brochurezich verbergt achter
de Zeeuwsche spreuk Luctor et Emergo",
begint zijn betoog met in het algemeen te
wijzen op de omstandigheiddal tengevolge
van de stormen van December 1862 en
Januari) 186)1 geen enkele Calamiteuse
Polder in Zeeland is doorgebroken waar
tegen in 1808 in Oud-Zeeland zoowel als
in het voormalig Staats-Vlaanderen (dat
echter toen een deel was van het eerste
Fransche Keizerrijk) onderscheidene polders
zijn doorgebroken en tengevolge daarvan
vele menschen en een nog grootcr aantal
stuks vee zijn omgekomen.
Hierop zij geantwoorddat Luctor et
Emergo even goed had kunnen opklimmen
tot de jaren 1574 en 1683, toen het land
van Saaftingen ondervloeidetot hol jaar
1Ö30, toen een deel van Zuid-Beveland
onder de golven bedolven geraakte'l welk
voor een groot deel nog niet is hcrdijkt
of tot het jaar 1421, toen door den Sint
Elizabetlisvloed de Zuid-HolianJsclie Waard
werd vernielddoch dat het niet in mijn
plan lag te wijzen op hetgeen vóór vele
jaren heeft plaats gehadtoen het Corps
van den WaterstaatJat ons thans be-
heerscht, om niet te zeggen overheerscht,
niet bestond maar wel op hetgeen is ge
schied en nog geschiedt onder het bestuur
van dat Corps sedert het herstel van Neór-
lands onafhankelijkheid en voorts datals
het een bewijs is voor de voortreffelijkheid
van de zoo kostbare werken der Calamiteuse
Polders, dat in 1862 of 1863 geen dier
polders is gevloeidik mij met hetzelfde
regt mag beroepen op de deugdelijkheid der
minder kostbare werken van de vrije pol
ders want ook van deze polders is in de
laatstgenoemde jaren 1862 en 1863 geen
enkele doorgebrokendan alleen de dijk
van den Willemspolderin het arrondisse
ment Tholen en van den gebrekkig bedijk
ten Engelschen Polder hij Bath door L. E.
zeiven weinig belangrijk geacht.
Moer bijzonder komt echter de Schrijver
op tegen hetgeen ik heb aangemerkt aan
gaande de Polders Oud- en Jong Brcskens
en de Watering van Groede en Baaristpolder,
en daarop verklaar ik niets terug te nemen
van hetgene ik daaromtrent in mijne bro
chure heb gezegd en zulks op grond van
het navolgende
1". Dal in 1845 of daaromtrent men aan
de zeeweringen van de Polders van Oud
en Jong Brcskens aanzienlijke veranderingen
heeft gemaakt en datbehalve dal gedeelte
't welk beschermd werd door het staket-
werk door L. E. op bladz. 15 zijner
brochure vermeldbij den eersten aanzien
lijken sloim, dien deze nieuwaangelegde
zeewering te verduren had, die van December
1849, zij zeer aanmerkelijke schade heeft
geledenzijnde de onderbuilenberm toen
bijna geheel weggeslagen.
2". Dat men vervolgens alles op gelijken
voet heeft hersteld ofschoon oogenschijnlijk
sterkeren in ieder geval veel kostbaarder
dan bij den eersten aanlegdoch dat niet
temin bij den eerslvolgenden stormdie
van December 1862, de onderwerken weder
bijna totaal zijn weggeslagen en ook aan
het verdere dijksheloopop sommige plaat
sen tot aan of nabij de kruinaanzienlijke
schade is toegebragt.
3°. Datofschoon alzoo tot tweemaal
duidelijk is gebleken dat de wijze van
dijksdefensie, voor de Polders Oud- en Jong
Brcskens aangenomenniet aan het doel
beantwoordtmen ook nu weder hetzelfde
systeem heeft gevolgd behalve dat aan de
zeezijde aan den voet van den onderberm
des dijks eenige paalrijeri zijn anngebragt,
die de kosten van herstel en vernieuwing
zeer aanmerkelijk hebben verhoog Idoch
niet met het aangehaalde staket kunnen
vergeleken wordenaangezien zij gccne
meerdere hoogte hebben dan de platte dijk-
bermterwijl L. E. zelf in zijne voor
melde brochure, ter nangehanl !e bladzijde
15, te kennen geeft: dat de ondervinding
nu weer eerst zal moeten uitspraak doen of
die paalrijcnzonder koppeling met overlang-
sche dwarshouten dezelfde weerstaanbare en
beschermende kracht als dit staket zullen uil-
oefenen", en die zinsnede besluit met du
zeer merkwaardige woorden Wi/ betwij
felen het."
4°. Dateindelijk de door mijin mijne
brochure aangegevene cijfers van kosten
ten aanzien der werken aan de dijkaadje
van Oud- en Jong Brcskens, die zijn,
waarvoor die werken hij openbare aanbe
steding zijn toegewezen en die betreffende
de Watering van Groede en Baanstpolder
zijn geput uit de rekeningdoor het Dijks-
bestuur aan de Ingelandeu gedaanwelk
een cn ander toch wel geloof zal verdienen
dat, daar echter L. E. mij op bladz. 16
zijner brochure uitnooüigt andere cijfers te
noemen ik heb geraadpleegd het verslag
door Gedeputeerde Staten in de Zomerver
gadering van 't jaar 1863 ïiilgebragl
waarnaar hij mij meermalen heeft verwezen
en het mij daaruit is geblekendat blijkens
den Slaat, voorkomende op bladz. 412 cn
413, de kosten, der voorloopige voorzienin
gen aan de Polders Oud-cn Jong Brcskens,
in December 1862 en Jnnuarij 1863,
waaromtrent ik in mijne brochure heb
gezegd dat zij aan de Ingelanden niet zijn
opgegeven hebben bedragen f 25,442.48
met vermelding in de kolom der aanteekc-
ningendat
De hiernevens vermelde aan de Polders
Oud- en Jong Breskens bestede kosten
slechts moesten strekken om voorloopig in
do schade te voorzien en den polder voor
gevaar ran doorbraak te behoeden
een bewijs datniettegenstaande de door
L. E. zoo hooggeroemde werkendeze
polders teen bijna het lot hadden ondergaan
hetwelk volgens zijne opgaven in 1808
zoovele andere polders trof.
En dat alzoovermits de voorloopige
voorzieningen in 1862 aan de Watering
Groede en Baanstpolder gedaan, niet meer
hebben gekost dan f 479.08en die van
1803 te zamen met hel geheele herstel der
schade, door de Watering geleden, niet
meer hebben gekost dan f 22,650.69, het
welk te zamen slechts uitmaakt een bedrag
van f 23,130.64en mitsdien, aangenomen
zelfs eenig verschil in de oppervlakten der
heide beschadigde defensiewerkenhetwelk
echter op verre na zoo groot niet was als
L. E. het de goede lieden zoude willen
doen gelooven een zeer in het oog loopend
verschil aantoont met de kosten, eenvoudig
voor voorzieningen aan de Polders Oud- en
Jong Breskens besteed.
Wat L. c\- E. voorts zegt ten aanzien der
Tienhonderd- en Zwarte Polderskan niet
tot eenig bewijs strekken voor de algeheele
deugdelijkheid der Waterstaatswerken want
waarom is dan zooals hij zegtdoor deze
polders zoo weinig schade geledon cn door
Oud- en Jong Breskens zooveel Beide
die waterschappen toch staan onder beheer
van de Ambtenaren van den Waterstaat en
evenwel leed het eene veel schade en hot
andere weinigofschoon niet zoo weinig
als L. E opgeeftwant blijkens hot
meermaals aangehaalde verslag, hebben de
kosten aan de Tienhonderd- en Zwarte
Polders bedragen
voor voorloopige voorziening f 982.10
en voorverder herstel - 10,014.04
Zamen f 11,596.14
waartegen hij slechts opgeeft - 6,510.40
hetwelk een verschil geeft van f 5,085.74
ft Slot m t volgend nummer.)
