NIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VA! WESTELIJK ZEEUWSCH - VLAANDEREN.
N°. 0.
Zesde jaargang.
A0 1865.
Vrijdag 3 Maart.
AMERIKA.
Ai vorens ons geschiedkundig overzicht
der Yereenigde Slaten te vervolgen dienen
wij een oogenblik bij twee punten stil te
staanen wel als twee gevolgen van de
reusachtige vrijheid, die men in Amerika,
onder ééne voorwaarde (namelijk niet te
mishagen aan het algemeen gevoelen want
de publieke opinie is daar de groote tiran I)
geniet. Wij bedoelen de staatkundige en
godsdienstige partijen. Geen land ter we
reld bezit meer staatkundige maar vooral
na Engeland zelfsgeen land ook meer
godsdienstige secten.
1SWBBLID
JDit Weekblad verschijnt iederen Vrijdag.Prijs per drie
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15;
voor de overige plaatsen des Rijks franco per post f 1.3J
Afzonderlijke Nummers fOAO.
Prijs der Advertentiën, van 1-5 regels 0,75; elke regel
daarboven fOA'2/2, behalve het zegel van f 0,35 voor iedere
plaatsing. Groote letters naar liet gelal gewone regels,
die zij beslaan.
Ingezonden Stukken eu Brieven, de Redactie betredende, benevens Advertentiën en gewone Berichten of Mededeelingeu van Correspondenten
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles francobehalve de bekende Correspondentiën.
li.
In bet staatkundige hebben wij de Torys
en de Whigsonder dezelfde namen doch
onder andere beteekeuissen dan in Engeland.
13e Unionisten Federalisten verschillende
Democraten Freetraders en wat daar
meer zijmaar bovenal hebben zich in de
jongste dagen de Abolitionisten (afschaffers
der slavernij) doen gelden en middellijk den
burgeroorlog voor een groot deel veroor
zaakt hen moeten wij een weinig nader
loeren kennen.
Abolitionisten noemt men in de Vereenigdo
Stalen van Noord-Amcrika die philantropen
welkezonder direct deel aan de politieke
partijen te nemen, door woorden en schrif
ten de afschaffing der slavernij trachten te
bevorderen. Zij zijn zoo oud als de repu
bliek. Reeds gedurende en onmiddellijk na
den bevrijdingsoorlog vormden zich in de
groote steden van het Noorden Abolitionis-
ten-vereenigingeii. De eerste president der
in 1773 te Philadelphia opgerichte Abolitio-
nisten-vereeniging was Benjamin Franklin
die o. a. iii 1790 van het congres dc
afschaffing der slavernij eischte. Met de
in 1808 bepaalde afschaffing van den Afri-
kaanschen slavenhandel hielden de bemoei-
jingen der Abolitionisten bijna geheel op,
tot dat de slavernijdie tot dien tijd ook
in liet Zuiden slechts als een buitengewone
toestand had bestaan en als cene zonde
was beschouw d langzamerhand als geoor
loofd en noodzakelijk werd aangenomen.
Den 1 Januurij 1831 trad de A bolitiouist isclie
beweging weder meer op den voorgrond
gesteund door de uitgave te Boston van
liet tijdschrift The Uiberator." In Decem
ber 1833 bielden de Abolitionisten te
Philadelphia hunne eerste algemeene verga
dering van afgevaardigden uit tien staten.
Zij verklaarde het slavenhouden eene mis
daad tegen de menschheideene zonde
tegen God, en de onmiddelijke vrijlating
der slaven zonder schadeloosstelling voor
de beste politiek. Gelijktijdig evénwel ver
klaarde zij zich tegen eiken maatregel van
geweld; zij wilde slechts zedelijke zuiverheid
aan de zondewaarheid aan den leugen
overstellcn. Groot en vrij algemeen was
de onrust in de gemoederen en de bewe
ging welke door de Abolitionisten in het
gansche land werd veroorzaakt. In tahijke
afdeelingen en vereenigingen verdeeldkomen
toch allen daarin overeendat zij de con
stitutie niet erkennenomdat deze het
uitvloeisel is van een verdrag met de sla
venhouders. Zij versmaden iedere directe
inmenging in de politiekstemmen b. v.
bij verkiezingen niet, en bepalen zich in
hun werken ter opheffing der slavernij lot
propaganda door woordschrift en daad.
Bij den ia 1861 uitgebroken burgeroorlog zijn
natuurlijk alle Abolitionisten-vereeiiiglngcn
op de zijde der Bondsregering, en hebben
zijdoor onophoudelijk de gemoederen in
beweging te houdenveel bijgedragen tot
uitvaardiging der emancipatie-acte van den
1 Januurij 1863. De Abolitionisten hebben
de grooto verdienstedat zij liet zich op
democratische wijze ontwikkelend despotis-
mus der slavenhouders liet masker hebben
afgerukt, doch daarentegen maken zij zich
schuldig aan eene miskenning der geschied
kundige ontwikkeling des lands, door de
slavenkwestie in hare staathuishoudkundige
beleekenis en in haar verband met de
katoencultuur niet van een voldoend onpar
tijdig standpunt te beschouwen.
Wij vermeldden zoo even Amerika als
het land der godsdienstige vrijheid en
inderdaad telt men er: 19 millioen Metho
disten van zes soorten 8 millioen Baptisten
van zeven soorten, 7Va millioen Presbyte
rianen (waaronder ruim 30,000 Nederduitsch-
Hervormden), 1 Va millioen Congregationalisten,
even zooveel Episcopalen (Engelsche Kerk),
1 millioen l.utherschen 130,000 Quakers,
bijna 2 millioen van allerlei aardals
Universalisten, Doopschgezinden (wel te on
derscheiden van de Baptistenen ook
Mennonieten genoemd), Unitariërs, Tlinkers
en Moravische Broeders (Hernhutters)enz.
zamen ruim 33 millioen Protestantenvoegt
men hierbij nog l'/a millioen Boornsch-
Katholieken 23,000 Mormonen (eene nieuwe
sccte, half Christelijk, half Mohammedaansch)
en 100,000 Heidensche Indianendan
ontwaart men uit welke veelsoortige gods
dienstige of liever kerkgenootschappelijke
bestaiuideolen deze Republiek bestaat.Men
kan over de grenzelooze vrijheid nog beter
oordeclen wanneer men bedenktdat deze
gezindten ongeveer 30,000 kerken en
bedehuizenmet ruim 40,000 bedienaars
van de godsdienstzonder eenigc staatshulp
uit eigen mi delen onderhouden en men
moet erkennendat nergens ter wereld
minder de godsdienstige kwestiën zich met
de staatkundige hebben vermengd. Conflicten
met den Paus en de Katholieken zijn in
Amerika niet denkbaar, wegens de vrijheid,
en men ziet zoowel de processiën in al
den luister der Katholieke Kerk op de
stralen van Sint-Louis uitvoeren', als op
het Paaschfcest in de Hudson-rivier den
Doop bedienen volgens de letter der Schrift
bij indompelingaan eenige honderden
nieuwe leden der Baptisten-gemeente. Treu
rige uitzonderingen maken hier soms op
bet verstoren van de openbare godsdienst
oefening der Negers, het verbranden hunner
kerken eu het verjagen hunner zwarte
leeraars (Protestanten). Van bet verstoren
en uiteenjagen der Mormonen kan bier
geene spraak zijn dezer geloofsleer grijpt
zoodanig in het staatkundig leven in dat ze
(b. v. door de veelwijverij) tegen de wellen
van iedereu beschaafden Staat indruischt en
volgens die wetten zelfs strafbaar is. Amerika
wist ook hier eciiter raad te schaffen
nsanwelijks toch waren de Mormonen uit
de Westelijke Staten geweken en dwars
door woestijnen en prairiën, duizenden
mijlen ver over liet Klipgebergte getrokken
en hadden daar eeiien eigenen Staat ge
sticht of deze werd als zoodanig erkend
eu in de groote Republiek opgenomen. In
dezen 6177 vierkante mijlen grooten Staat
is alle botsing onmogelijk geworden. De
Mormonen zijn verplicht iederen landver
huizer toe te latendoch dezen zijn op
hunne beurt verplicht dezer instellingen en
gewoonten te eerbiedigen en te dulden
zonder echter gedwongen te zijn er deel
aan te nemen veel minder er toe te
behooren. In hunne hoofdstad Deseret
bevinden zich zelfs eene Protestantsche kerk
en eene kapel der B. Katholieken. Men
moet erkennendat op deze wijze eene
zeer voldoende overeenkomst met de uit-
gcslreklste vrijheid is aangegaan en daardoor
laat het feit zich verklaren dat de gods
dienst zich daar nimmer met de staatkunde
heeft vermengd en Amerika geene plaatse
lijke goden heeft. De Protestant is in
Amerika Protestant en de Katholiek Katho
liek doch allen zijn op hunne beurt Staats
burgers Kerk en Slaat zijn geheel en al
van elkander gescheiden en hebben elkander
niet noodig. Één feit echter kan niet
geloochend worden namelijk dat de alge
meene Christelijke geest de bevolking der
groote Republiek heeft doortrokken en
weldadig op hare instellingen gewerkt heelt.
Men ontwaart dit duidelijk in de wetgeving
der afzonderlijke Statenwant men boude
in 't oogdat America eene Unie iswier
band al deze Staten bijeenhoudtdoch
tegelijk iederen Staat weèr de volkomenstc
vrijheid schenktzoolang deze vrijheid niet
indruischt legen eene door allen aangenomen
hoofdwet, de Constitutie, wier uitvoerder
de door het gehöele volk gekozene^
isdie dus niet het hoofd van Ket
nebestmaar de dienaar (de htófifdie'fflia
van hetzelve iswant de Amerjhmn iegëtf
