NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH - VLAANDEREN.
N°. 48.
Vijfde jaargang.
A0 1864
0'W
Uijp
Vrijdag 25 November.
Een woorci naar aanleiding
van een Hoofdartikel
zonder opschrift.
In een land met verschillende nationa
liteiten (RuslandOostenrijk Pruisen, enz.)
is het slecht - in een landmet eene
bevolking door verschillende geloofsbelijde
nissen gesplitstis het moeijelijk regeren,
't Is eene heele groote kunstal is de
Regering met den besten wil bezield om
het scheepje van Staat zóó te sturendat
het Scilly vermijdendetevens Charybdis
ontwijkt. Ja, met ronde woorden zouden
we durven zeggenen onze uitspraak
staande houdendat het regeren daar on
mogelijk, isbehoudens eene enkele voor
waarde en die juist wel het meest van
de zijde der geregeerden komen moest.
SlIISMHWMBUD
Dit Weekblad verschijölfiedèreii Vrijdag. Prij£ pér 'drie
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15
voor de overige plaatsen des Rijksfranco per post 1.30
Afzonderlijke Nummers ƒ0.10.
v.
Prijs dér. Advértentiën, van 1-5 regels 0,75; elke regel
daarboven'ƒ0,12/2, behalve het zegel van 0,3.5 voor iedere
plaatsing. Groote letters naar het getal gewone regels
die zij-.beslaau.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Advertentiën en gewone Berichten of Mededeeiingen van Correspondenten
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles franco, behalve de bekende Correspondentiën.
Die groote kunst wordt in onze dagen
vooral moeijelijk, omdat de regeerderswij
spreken van constitutionele Staten zich in
den regel op één standpunt raeenen te
moeten plaatsenen dat zij voor het eenige
warehet eenige mogelijkeals het eenige
houdbare houdenZij meenenen wij
gelooven welter goeder trouwdat zij
een standpunt moeten innemen boven de
partijenmet namevooral boven dc gods
dienstige partijen maar zij dwalen wan
neer zij meenendit gewenschte standpunt
gevonden te hebben in ietswaarvoor wij
nog geen naam weten iets beschaafds
heidensachtigen ietwat gelijkend naar het
standpunt der Grieksche en Romeinsche
wijsgeeren en verlichte priesters, die onder
de namen Zeus en Jupiter iets anders ver
stonden dan de groote menigteof de
lagere priesterkasten. Wij zouden aan dat
nieuwe ideale standpunt bijna den naam
der humaniteit willen gevenindien naar
onze overtuiging, de ware humaniteit, even
als het ware liberalismede ware vrijzin
nigheid niet de vrucht was van het Chris
tendom van het Christendomdat men
wenscht te ontkennente vermijden uit
vrees van tot eene of andere opvatting van
hetzelvemet andere woordentot eene
of andere secte in hetzelve te zullen moeten
overhellen: Vandaar de uitdrukking: l'Ètat
est athée (de Staat heeft geene godsdienst)
de Staat is boven de godsdienst, de Staat
is onzijdigmaar welke uitspraken in de
praktijk zelve niets anders blijken te zijn
dan theorien wier toepassing in en op
het leven onmogelijk is. Wees Christen
roepen wij daarom ieder toe Wees Chris
ten 1 dat is handel rechtvaardig en liefde
vol Zullen wij dan de klippen ontzeilen?
Gewishet Christendom is rechtis de
waarheidEn of ge in de perken van
recht en waarheid blijft, dat kunt ge zelve
beoordeelenwanneer gij het geweten ver
gunt zijne stem mede uit te brengen en
stellige rekening houdt van deszelfs uitspra
ken vooral danwanneer gij het Chris
tendom opvat uit deszelfs reinste en schoon
ste oogpuntdat der liefde. Hoe komt
hetdat we in onzen tijd wezenlijk natuur
lijk goede en braveverstandige menschen
en schrandere koppen zooveel afkeer van
het Christendom zien betuigen en zelfs
zijnen grooten Stichter miskennendoor
Hem in Zijne persoonlijke waardigheid te
verlagen Nergens anders komt dit van
daan, dan omdat we naam ea zaak, wezen
en schijn zien verwarrenHier roept er
een het Christendom is in het bezit van
Mr. Groen van Prinsterer en zijne volgers
enzonder de goeden en welmeenenden
onder hen te verschoonen spreekt men
van huichelarij en bedrogGinds roept er
eenhet Christendom is bij Pius IX en de
Katholieke Kerkdie het van de Apostelen
tot ons overbrachtenzonder de goeden
en welmeenenden onder hen te verschoo
nen, spreekt men van priesterlist en jesuïten-
vonden Daar weder komt er een en zegt
Strauss, Busken Huet, Rénan, dat zijn de
mannen de Hervormers der XIXde eeuw,
die het Christendom tot zijne oorspronke
lijke reinheid terugbrengen en zonder de
goeden en welmeenenden onder henof
hunne volgers te verschoonen, spreekt men van
slopers en revolutionairen Kortom men
toont zichzonder het te willen wellicht
zonder het te erkennen zekerin dezen
volgelingen van Voltaire diedoor al
zijne vele werken heen, in zijne bestrijding
des Christendomsalleen de Katholieke
Kerk op het oog heeft gehad, zonder van
de overige afdeelingen der Christelijke Kerk
eenige rekening te houden. Met andere
woorden de wijsgeeren onzes tijds begee-
ren wel wijs te wordenmaar zij hebben
zich nog niet op het eenige wareder
onpartijdigen standpunt kunnen plaatsen
en als wijof iemand hua zouden toeroe
pen weest Christendan wijzen ze ons
op al die hatende en malkanderen hatende
secten, die zich Christenen noemen, en op
de vruchtendie ze voortbrengen op kin
derroof te Romeop verbanningen in
Zweden, of kerkerstraffen in Spanje, enz.,
en de zaak zelve verliest men uit het oog
en men vergeet tevensdat al die zich
noemende Christenen geene Christenen zijn,
óf hun Christendom verloochenen óf al
thans de grondwet des Christendoms onge
hoorzaam zijn. Toch, ondanks dat alles
de wereldgeschiedenis leert het er is
geen ander standpunt houdbaar dan het
Christelijke. Wanneer zal het bereikt wor
den is dezelfde vraag als die van Wach
ter wat is er van den nacht dat ook in
Lamartine's ziel oprees, toen hij in 1830
zong Enfant des mers ne vois - tu rien
li-bas?" („Kind der zee tot den uit
het groote want turenden adelborst
Kind der zeeziet gij beneden (aan de
kim) niets?")
Wij zeiden straksdat de geregeerden dc
meest zekere voorwaarde moesten vervullen.
Op het gevaar af van voor idealisten ge
houden van dweeperij zelfs beschuldigd te
worden houden wij het volen zeggen
die voorwaarde is Weest Christen want
dan is er liefde onder u liefde kweekt
meègevoelmedelijden verdraagzaamheid
deze allen leiden tot de werken der liefde
barmhartigheid weldadigheid mededeel
zaamheid hulpvaardigheid enz. Kortom
't is er meè als met de ondeugdenuit
één deugd, de hoofddeugd: liefde, vloeijen
al de overigen als van zelve voortHebt lief
en gij verloochent u zeivenoffert u voor
anderen op, vergeeft uwen vijanden en
bereikt den band der volmaaktheid want
dat is de liefdedat vordert het Christendom
Wat dunkt u Lezers indien deze ware
eenige liefde in aller hart leefdezou de
Christen wel den Christen dooden Zou de
Christen wel den Israëliet berooven van
wat hem het dierbaarst is Zou dan, ge
noeg Denkt zelve naAlleen dit nog
Zouden ai de verschillende theoriën nog-
taris in de praktijk des levens zelve niet
één kunnen zijn zonen van één huis
Daarom zij aller leuzewaarheid en recht
Natuurlijk zullen er altoos gevonden worden
die tegen waarheid en recht meenen te
mogen en kunnen opkomen doch vergeefs
want geene wapenen zijn er tegen bestand
We moeten nu ook rekenschap geven
van hot zonderlinge opschrift dezeswat
ons dit in de pen gaf. Het is omdat, daar,
waar wij ons eenvoudig standpunt op het
gebied der journalistiek wenschen in te
nemen en met alle weldonkenden do geze
gende vrijheid der drukpers hoog waarde
ren wij verzet wenschen aan te teekenen
tegen elk misbruikdat daarvan gemaakt
wordt en ter onzer kennis komt. Wij
keuren het goeddat er verschil van mee
ning isdat er met de pen voor beginselen
en meeningen gestreden wordtmaar wij
keuren het af en wij teekenen ten sterkste
verzet er tegen aanwanneer men met
oneerlijke wapenenmet name leugen en
lasterin het strijdperk treedt 1 En
dat doet het Vlissingsch Wcelibladen wel
bepaald in zijn N°. 94, van 12 dezer, in
zijn hoofdartikel zonder opschriftdat doet
dat Weekbladdat do Middelburgsche Courant
aanviel, omdat ze feiten aangaf, die waren
ze al niet vleijend voor de Katholieke curie,
toch openbaar warenzóó openbaardat
de ervaring ze beoordeelen kon.
De revolutie zoo schrijft het Vlis
singsch Weekblad meent thans op het
punt te zijnden laatsten slag aan het
Pauselijk gezag te kunnen toebrengen.
Reeds vierdehalve eeuw houdt zij Rome
