OUDERWIJS.
NIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VAN WESTELIJK ZEEUWSCH - VLAANDEREN.
N°. 45.
Vijfde jaargang.
A" 1804.
Vrijdag 4 November.
SMISCHÉWI1MBMD
Dit Weekblad verschijnt iederen Vrijdag. Prijs per drie
waanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15;
voor de overige plaatsen des Rijksfranco per post f 1.3J
Afzonderlijke Mummers ƒ0.10. -
Prijs der Advertontiën, van 1-5 regels 0,75; elke regel
daarboven 0.12V2, behalve het zegel van 0,3S voor iedere
plaatsing. Groote letters naar het getal gewone regels
die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Advertentiën en gewone Berichten of JVlededeelingeu van Correspondenten
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles franco, behalve de bekende Correspondentiën.
Slot.
Maarzegt mendut in kleine ge
meenten zulk eene schoolcommissie bestaat,
is de schuld der kiezers zij zenden iemand
in den raaddie dus wethouder kan wor
den en dientengevolge lid der schoolcom
missie het is dus hunne schuld zoo dat
li.l minder geschikt is. Waarvolkomen
waarVan al het verkeerdedat in ecne
gemeente kan voorvallennamelijk in het
beheer en bestuurligt de schuld bij do
kiezers doch men weet hoe de verkiezing
toegaat, vooral ten platten lande; men weet,
hoe daar onder de kiezers afhankelijke
domme sujetten gevonden worden die hun
recht niet hegrijpen en dus aan den leiband
van den een of anderen aanvoerder loopen
dit is eene grieve die wij tegen de kies
wet hebben. Zij heeft (doch wie geeft op
't oogenblik beter?) gesproken; ziedaar
uwe goden die u uit Egypteland uitgeleid
hebben en het gouden kalf verrees ook
hier voor f 10 is men zijn priester cn
helpt beschikken over het lot der gemeente;
voor f32, over dat van staat en gewest!
"Wij moeten ons dus voor 't oogenhlik tot
de kiezers richten en hun toeroepen leert
tcch omzien en nadenken stemt toch zon
der aanzien des persoonsdenkt zelve na
aan w ien gij de belangen uwer gemeente
uwer schooluwer kinderen toevertrouwt.
Of hebt ge voor dat alles geen hart? Zwijgt
dan en draagt als een slaaf de ketenen
die gij zelve gesmeed en aangelegd hebt
uwe verregaande domheid en onverstand I
Men is zoo licht geneigdde regering
de wet te beschuldigen het is zoo gemak
kelijk oppositie te voeren (doch zoo inocije-
lijk in dezen onpartijdig te zijn)dat het
hoog noodig is gedurig te waarschuwen
Erkennen wij nu het gebrekkige in onze
wetten, vooral in onze schoolwet, wij er
kennen tevens liet gebrek in den kiezer
en wij geloovendat de groote menigte
derzelveondanks de wet r.u reeds eenige
jaren in werking isdat die menigte nog
niet rijp isvooral in vele plaltelandsgewes-
tenvoor de nooit genoeg te waarderen
staatkundige vrijheden ons door de tegen
woordige eeuw en hare zonen gebracht.
Wij zien nog te veel kinderen blanke wa
penen toevertrouwd en zich zeiven kwet
sen. Zal men cr het wapen om afkeuren
ook al kleeft aan dat wapen eene roestvlek,
al is cr eene kras eene schaar op zicht
baar GeenszinsMaar den wapensmid
waarschuwen herstelling vragen. Ja dat
doen wij en zoo wijzen wij onze bestuur-
deren en volksvertegenwoordigers op leem
ten cn gebreken, waar wij die ook vinden.
Overdrijven wij Kom dan herwaarts
over en. zie I
Of het ministerie daaraan schuld heeft
Betrekkelijk ja betrekkelijk neen Alle
mogelijke middelen zijn beproefd door vele
ministerien om eene wet op het onderwijs
te verkrijgen. Be verwachting der natie
ontaardde in onwil en ontevredenheid 't was
haar door verveling onverschillig geworden
wat er kwammits er maar iets kwam.
Welnuminister en wetgevers hebben ge
geven wat ze kondenen we durven stel
len eerlijk en met goede bedoelingde
uitkomst heeft echter leemten en gebreken
in hun werk doen ziendat alle menschen-
werk aankleeft. De natie ontwaart dit
wij voor ons openden weldra onze bogen
en zagen de gebrekenen wij zijn er bij
oin ze openbaar ten luon te stellen, omdat
het gebreken zijn.
We vragen dan ook van den Minister
van Binnenlandsche Zakenals verstandig
cn eerlijk bestuurderwaarvoor wij hem
houdenonderzoek onzer grieven. Ja, eerst
onderzoek en daarna handelingWij ver
zoeken onzen Lezers, hunne ondervindingen
omtrent de werking der wet op het onder
wijs den Minister mede te deelen en wij
gelooven dat de Ilecr Tiiokbecke daarna
de eerste zal zijn om het gebrekkige te
herstellen want het is onze en duizender
overtuigingdat de schoolplichtigheid en
heter schooltoezicht dringend gevorderd
worden en dal twee deelen der natie recht
hebben op de splitsing van het onderwijs
ten behoeve van den Christen en den Is
raëliet. Kan de laatstede minderhei 1
zich bij bet bestaande nederlcggen de eer
ste de meerderheidkan het nietwant
het besef ontwaakt in hem dat de tegen
woordige wet hem onrecht doel!
Er zijn nog een paar punten, die voor
ziening behoevenhet zijn vooral bepalin
gen omtrent de opvoeding des toekornsligen
onderwijzersals zoodanigen de juiste
aanwijzing der leermiddelen. Wij hebben
behoefte aan tvveederlei onderwijzers1°. aan
meer geleerdedie het best in staat zijn
die kinderendie het behoeven of voor
wie het verlangd wordtvan de lagere tot
de middelbare en hoogere scholen op te
leiden. Daarvoor nu achten wij den hc-
dendaagschen onderwijzerdie de strenge
v uurproef van het examen heeft doorgestaan
(bij overige physieke en morele bekwaam
heid) bijzonder geschikt. Vreezen wij ook
uidat hij mede zal geleden hebben dooi
de ook op liem toegepaste opfokkings- en
africhlingskuur onzes tijds er zijn knappe
jongelni en er kunnen even goed studenten
voor 't onderwijsals voor alle andere be
trekkingen zijn doch alles met ónderscheid.
Een groot deel van het platteland heeft be
hoefte aan eene 2'le klasse van onderwijzers
(de wet schept ze. aan de eene zijde, voor
eene belooning van f 500 doch vermoordt
zeter andere zijdemet de vraag naar
kundigheden, die wel f 2000 waard zijn),
ten behoeve der kinderen van den arbeider
en kleinlandman die een kortoren (daarom
echter niet ongeregelder) cursus dan ande
ren behoeven te doorloopen.
Van deze klasse van onderwijzers heeft
men onsdoor het opheffen der rangen
beroofd. Men had voor liet land der peeën-
en houtrapers dor aardappelpeurders enz.
die niets met geleerds vormleernatuur
kundeenz., te maken hebben, maar drin
gend behoefte aan goed lezen schrijven en
de vier of vijf hoofdregelen der rekenkunde,
moeten zorgen want deze hebben geen
recht op dat meer uitgebreid onderwijs
en dezer laagste onderwijs mag niet geroofd
worden ten behoeve van het zoontje des
ontvangersdes boekverkoopers des ge-
neesheers Wantweet geals ge die
houtrapers en aardappelpeurders zoo vol
brengt, dat ze lezen en schrijven knnnën
en hun natuurlijk rekenen een weinig ont
wikkelt met andere woorden ze uit hun
idiotisme ruktdan is er kans op dat ze
eens nu of dan een bock ter hand nemen
dat de lust tot weten en onderzoek ont
waakt en dat ge (de ondervinding leert
het ons) van deze kinderen iets meer kunt
maken dan een remplacant voor de Militie
of een burger der Ommerschans.
Jammerdat men nietbij de invoering
der wetbeter voor het toen bestaande
onderwijzerspersoneel gezorgd heeft en al
wat slechts eenigermate bruikbaar was de
gelegenheid openzette om een examen t.f
te leggen ten einde minstens clo bevoegd
heid te hebben om naar eene betrekking
van 500 te staan. Later hadden de ge
meenteraden toe te zien of dit personeel
hun dienen kon. Thans daarentegen heeft
men de toekomst eener menigte jongelie
den van het oude stelselopgeofferd aan
het zoo op eens ingevoerde nieuwe met
zijne uitgebreide vakkon. Vandaar hun ver
schrikt gezicht op de examenswanneer
hun vragen gedaan wordendie ze niet
kunnen begrijpendat in hun vak te pas
komenb. v. over de ontleedkunde van
het oog met verbazing hoort de adspi-
rant die doen met groote verbazing do
jongeling. Do jongman meendedat hij
zich voor onderwijzerzij liet ook eener
dorpsjeugdhad voorbereid hij had in de
verste verte geen idéédat men hem de
vragen voor een clinist zou doen dat
men hem vveêr lot liet factotum des dorps
zou willen vormen nu niet meer klok
luider en doodgravero neen maar advo
caat procureur apotheker geneesheer
en schoolmeester-! -
Wij zetten punctum wij zouden er toe
vervallen om eene persiflage te schrijven
en dat verdienen noch de wetnoch hare