MEUK- El APVEBTElTgEBLAD VAN WESTELSJK ZEEüfSCH - VLAAMBEÉËN.
N\ 36. Vijfde jaargang. A4 ISO^j-.';
ONZE TAAL.
siMhSmtmbüii
JDit Weekblad verschijnt iederen Vrijdag. Prijs per drie Prijs der Advertentiën, van 1-5 regels /'O 75- elke re-el
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15; Vrjjr]qo. O Spn'fplllhpr daarboven 0.12'/o, behalve het zegel'van f Ó,3.>'voor iedere
voor de overige plaatsen des Rijks franco per post f l.iJ ujuti^ mJ kJCpiciliUL-Iplaatsing. Groole letters naar het gelal gewone rebels
Afzonderlijke Nummers 0.10. die zij beslaan.
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende, benevens Advertentiën en gewnae^Berichlen of Mededeelingen van Correspondenten
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles franco, behalve de bekende Correspoudenfiën.
Zoo als onzen Lezers bekend zal zijn
beeft de geest van vooruitgang ook zijne
gebiedsgronzon uitgebreid op bet groote
veld der taal. Dit verschijnsel is niet nieuw:
velen onzer Lezerszoo ze al geen kennis
dragen aan de werken van Jacob van Maer-
i.ant, Melis Stoke of Lodewijk van Yel-
•jiiem kennen dan toch de zoogenaamde
Blaauvve Bibliotheek waarvan men nog
op onze jongste kermissen velerlei exem
plaren zag uitgestaldwij bedoelen die
stuivers- en dubbeltjes-boekjes van Réinaart
den Vos", dc Bidder met de Zwane",
„Genovcva", enz., enz., welke lectuur,
nog niet vele jaren geledenonder ons een
soort van navolger (in taalkundig opzicht
vel te verslaan) vond in Abraham Ver-
wellen zich noemend boerenarbeider te
Gadzand". Deze man schroef in de Kad-
zandsche volkstaaldoch met min of meer
Hollandsche spellingswijze en kwam dus
overeen met de Marktschippers", Speel
wagentjes", Scharrezoodjes en dergelijke
rijmelarij. Zoo sprak en schreef bet volk
vóór 3 eeuwen. Of bet toen goed sprak
en schreef is eene andere vraagdoch dat
de woordenwaarin bet zijne gedachten
uitte goed waren daarvoor pleit de erva
ring der drie eeuwen want weinig woor
den zijn vervormd, minder nog zijn cr van
beteekenis veranderd. En merken wij dat
doorgaans op, met zekere voorliefde, schrij
ven wij de stelling neder, dat in gcenen
boek onzes vaderlands de oorspronkelijke
Dielsclio vormen beter bewaard geble
ven zijn dan in Zeeuvvsch Vlaanderenwaar
van wij 't bewijs kunnen leveren, door
onze spreektaal te vergelijken met de oude
volksromans Reineke de vier Heems
kinderen', en met de schriften van van
Maerlant, Stoke en van Veltiievi. Maar,
zal men zeggendat is stilstanddat is
dus achteruitgang. Integendeelw aarde
Lezersbij een weinig nadenken zult ge
moeten erkennen dat dil niet zoo is. Èr
is toch een hemelsbreed verschil tusschen
bet bewaren der oorspronkelijkheid en tus
schen verbastering!
Verbastering is geen vooruitgangal zijn
erdie b. v. bet aanwervenof minstens
behouden van een lal van bastaardwoorden
en zoogenaamde stadhuiswoorden voor voor
uitgang en taalverrijking willen doen door
gaan Wij willen voor onze Lezers niet
geleerd schrijvenwanneer wij dus in dit
artikeldat voor ecu volksdeeljawij
zeggen gerustelijk voor een geheel laallie-
vend volk van gewicht iszoo eenvoudig
mogelijk ons onderwerp behandelen. Wij
verheffen de Zeeuvvsch Vlaamsche spreektaal
ook niet ten Koste der overige Nedcrland-
sche gewesten. Neenwij zien in baar
slechts eene zuster van dat goede Vlaamscb,
zoo als dat in de nieuwere schriften meer
en meer gezuiverd en gelouterd te voor
schijn treedten wc verheffen ze enkel
hoven den poespas der groolere steden in
Noord- en Zuid-Nederland, wier spreektaal
zoodanig verbasterd is, dat ze onmogelijk
meer geschreven kan worden. Wij stellen
onze spreektaal onder anderen verre hoven
't Nederduitsch van de Kaap de Goede
Hoopdat ons herinnert aan 't gemeen
Amsterdamsch van vóór twee eeuwen. Hier
toch hoort men uit den mond der volks-
hcffe geene uitdrukkingenals ginds door
beden van den zoogenaamde» fatsoenlijken
stand nog gebezigd worden: van een vader,
die verrokken (gestorven)van een oom
die krepeerd (omgekomen) isen wat daar
meer zij. Hier kent men de harde lijken
de sissende sch niet. Hier weet men het
een te verzachten tot en vloeijen alle
uitgangen kalm en zachtkeus daarhenen.
Maar cr is meer waarom wij in ons
Weekblad dat onderwerp behandelenna
melijk om drie redenen 1°. eene plaatse
lijke dc verbastering onzer schrijftaal in
den ambtclijken slijl in dit gewest2°. eene
algemcenc door de Redactie van liet Woor
denboek zijn de Zeeuwen in 't algemeen
Zeeuvvsch Vlaanderen (de zuster der Vlaan-
derensin 't bijzonderin hunne rech
ten verkort, en 3". ccnc opmerkelijke: de
Onderwijzers van West Zeeuvvsch Vlaande
ren hebben in hunne algemeene vergadering
van 23 Augustus 11.te Groede gehouden
beslotende spelling naar het stelsel van
Siegenbeeil en Weiland te blijven volgen
echter in zoo verre verbetering en voor-
uilgang huldigende, dat zij daarvan zullen
afwijken, waar Siegenbeek óf zelve zijne
dwalingen heeft erkendóf hij gevolg nog
erkennen zou, óf zoo als die door anderen
in zijnen geest zijn hersteld. Zij willen
dus niet, spijt alles, behouden; zij willen
vooruitgangmaar ook tevens eenheid
Overtuigddat in de spelling thans geene
eenheid heerscht en men alzoo den leerlin
gen in onzekerheid omvoert, zijn ze tot dit
besluit gekomen, en 'l is der Redactie van
het Sluische Weekblad een waar genoegen
de eerste te zijndie deze mannen van
haar medegevoel verzekert en op don aan
gegeven weg wensclit te volgen, al is het
dan ook dat die Onderwijzers dit besluit
slechts voor hunne scholen hebben verbin
dend verklaard cn overigens ieder voor zich
die spelling wenscht te volgen, welke hem
de beste voorkomt.
1". Zien we op onzen ambtsstijl in de
geschriften vari de Gemeentebesturen en
andere lichamen wat ontwaren we Niels
anders dan een vertaald Fransch dat ons
als eene noodlottige vrucht der vreemde
ovcrhcersching is bijgebleven en zich alleen
van de taal van 1813 en 1814 onderscheidt
door eene ecnigszins hetere vertalingmaar
dat dan toch vertaling blijft. Iederdie
geen vreemdeling is in taal en stijlbe
speurt dat de krachtige ronding der Ne-
derlandsche volzinnen verdwenen is cn plaats
gemaakt heeft voor eene langvvijlige om
schrijving. Een goed Nederlandsch woord
van bepaalde beteekenis komt verdacht voor
omdat het vreemd geworden isen men
vervangt hot door een bastaard. Woorden
die voorop dienen te staan, komen achteraan
en geven aanleiding tot verkeerde opvattin
gen en uitleggingen zoogenaamd gelijkhe-
teekenende woorden worden allervvillckeu-
rigst gebruiktof ten onrechte voor gclijk-
heleekenend gehouden cn in dc bijeenvoe
ging van twee ontkennende woorden kan
dc menigte maar geen bevestigende uitdruk
king zien.
2°. De Redactie van het nieuwe Woor
denboek heeft ons willens of onwillens Ie
kort gedaan door geene genoegzame reke
ning te houden van de uitspraak onzer ij,
van onze zachte uilgangen en in 't algemeen
van onze zachte wijze van uitdrukken door
verlenging van vele woordenzonder die
daarom noodeloos te rekken.
En wat nu 't ergste is en ons noopt om
in de taal behoudsmannen te wordenis
ditdat de Redactie reeds toegegeven heeft
op sommige punten cn wel ten gevolge van
elders gemaakte aanmerkingen, zoodat do
door haar vastgestelde regelen (waren ze
dat ook al om het groot gezag der geleerde
taaireuzen met de zamenstelling des Woor-
denboeks belast) geen doorgaand gezag
meer hebben. Gezag? Ja, ook dit behoort
op liet gebied der taal te bestaanopdat
de spellingswijze niet tot bandeloosheid
overslaten koste des leerlings die in den
loop van zijne schooljaren, in vele gevallen,
dikwijls genoodzaakt is zoo niet van school,
toch, óf door verplaatsing, óf ten gevolge
van sterfgevalóf ten gevolge van ontslag
genoodzaakt is van onder» ijzer te verande
ren. Nemen we hij voorbed I Biervliet
daar zagen we op onzen leeftijd (en onze
jaren zijn slechts liet gemiddelde getal
driemaal reeds eene hoofdonderwijzers-
verwisseling te Zaamslag merkten wij die
tweemaal op en te Sluis v iermaalWat
zou er nu van wordenindien (zoo als toch
met sommigen het geval is) den leerling
vier meestersverschillend spellingsslelscl
toegedaan, te beurt vielen Dus wij verlan
gen te recht orde en eenheid
3". De onderwijzers van West Zeeuvvsch
Vlaanderen hebben eenparig besloten voor
zoover op hunne scholen betrefthet be
houdend stelsel in dezen te volgen. Wij
noemen dien maatregel verstandig en
we wensehten voorshands, ón het Gevves-
lelijk- èn de Gemeentebesturen kortom
alle lichamen ambtenaren enz.lot dit
