Algemeen Overzicht.
Vestigen wij nn 't oog op den Neder-
landschen Slaatdan zien wij om nu niet
hoog op te halen en den heldhaftigen voet-
aal dor Gentenaren, dat schoon historie
stuk der vrijheid, te vermeiden, dan zien
wij na Willem 1 in onze eigene landsge
schiedenis tusschen grondwettige en volles-
regering den strijd ontstaanom eindelijk
ten voordeele der eerste heslist te worden.
Filips de vertrapper onzer priviligien
wiens schanddaden (schandelijk genoeg!)
onze eeuw op zijn standpuntdat der
godsdienstpoogt te verdedigenFii.ips Iï
werd afgezworen l En te recht hij was
dwingeland geworden en verbeurde als zoo
danig het recht om te regeren.
Willem I trad op aan het hoofd eerier
Republiekmaar de toestand van zoodani-
gen regeringsvorm (slechts geschikt voor
volken in geheel bijzondere omstandigheden
levende, zoo als de Zwitsersen opmerke
lijk genoeg, enkele andere bergbewoners)
was van zoodanigen aarddat Willem
zoo niet met de gravenkroondan toch
met de dictatoriale macht moest voorzien
worden omdat de Stadhouder Stedehou
der plaatsbekleeder des volkseen onding
was. Het is ook cene dwaling van Bildeii-
iiijk en zijne volgersook in onzen tijdte be
weren dat de voorstanders onzer Stadhouders
er naar gestreefd hebben, om dezen de opper
macht absoluut op te dragen zij waren
de mannen niet, om hunne voorrechten en
privilegiën hun eenmaal door de Vorsten
zelven geschonken waartoe dezen door de
grondwet der natuurder rede en der
godsdienst verplicht warenzoo maar voet-
stoolszonder zekerheid voor toekomstige
rust en volksgeluk, prijs te geven, üe
eerste uiting van dat streven naar den con-
stitutionelen regeringsvorm zien we in de
verliefiing van Malkits.
Echter was dit streven gebrekkig en on
volledig, hinderlijk voor de uitoefening van
het noodige gezag en het regeringsbeleid
en naïf wordt ons opgeteekend dat men
in het Oosten den naam des Vorsten in de
tractaten noodig hebbende onder het Stad
houderloos Bewind de toevlucht tot een
denkbeeldig wezen nemen moestdat jaren
lang onder den naam van Jan Compacnie
bekend wasmen denke aan de gedepu
teerden te velde en op de vlootaan de
benoeming der krijgsbevelhebbers, bijna in
de wiegaan liet begunstigen van dienst
boden die dienstboden huwden 0111 der
Heercn mispassen te bedekkenaan liet
veilen van posten en het afschuwelijk ne
potisme.
"Wij zien weldra liet land zinkenmaar
ook de natie zich zelven helpen en Willem !l[
aan 't hoofd des Bewinds en nu voorzien
van cone instructie die hem den naam van
Koning van Holland deed verwerven
toen hij 't inderdaad van Engeland moest
wezen waarvan men hem den Stadhouder
noemde. Na Willems dood steekt de stad-
hondorlooze partij wcêr het hoofd op om
eindelijk nogmaals voor don volkswil te
buigendie nu het Stadhouderschap in uit
gebreide grenzen erfelijk verklaarten zie
daar Nederland onder een grondwettig hoofd I
't Is waarnog eens verheft zieli het
dwaze beeld der volksregering de Franschc
besmetting neen I de zuiverendeFran
schc zuiverende koorls grijpt ons aan
wij boeten liet duur! maar eindelijk
volgt herstel en bieden wij in eencn roes
der bedwelming onzen Vorst do soevereini
teit aan. Verstandig genoeg, en in de
school des tegenspoeds geleerd weigert hij
dezelveen do onvergetelijkemaar al te
vaak miskende Willem Idie ook in het
licht van zijnen tijd moet beoordeeld wor
den schenkt ons eene grondwet enwaar
eindelijk blijktdut de wcnschcn der natie
niet meer overeenstemmen met de zijne
legt hij kroon en scheptcr neder, ten be
hoeve zoo als hij zelf zegtvan jeugdiger
hand en kloeker schoudersde ridderlijke
Zoon neemt de teugels des bewinds in han
den en weldra brengt hij het verdrag tus
schen Vorst en Volk in overeenstemming
met de eischen van den nieuweren tijd
Wat dunkt u Lezers verdient een en
ander niet onze overweging? Stemt gij
niet met ons indat de grondwettige
eenhoofdige regeringsvorm de meest pas
sende is voor een degelijk en rustig volk
Mag dan de Vorst van zulk een Volk zich
niet met vertrouwen .schrijven Koning bij
de gratie Gods
Omochten wij ons nog lang verheugen
in ons zelfstandig bestaan bij zulk eenen
regeringsvorm, en mochten wij ons vooral
wachten om een denkbeeldeen woord
een titeleene daad te verwerpen omdat
die door anderen misbruikt wordtMaar
dan ook in dezen geene vermenging van
godsdienstig en staatkundig geloof, en
geene vrijheid misbruikt tot losbandigheid
maar eerbied voor de Wet en liefde voor
den door de gratie Godsgrondwettigen
Koning I
1h)ORD-AMERIKA. Aan onze bijzondere cor
respondentie ontieenen wij het volgende, dat,
hoewel reeds vóór eenigen tijd geschreven door
velen zeker met belangstelling zal gelezen worden
Wij beleven hier veel bewogen tijden. Met
zwaard speelt een machtige rol. Re vulkaan,die
zoo lang onder Amerika's bodem heeft gewoeld
is eindelijk in ougekende woede uitgebroken, en
richt verwoestingen aan waarvan de geschiedenis
naauwelijks eene wedergade aanbiedt. De bur
geroorlog eischt hare duizenden van slachtoffers.
Maar liet jonge Amerika strijdt mei onbezweken
moed. IIet wordt haar dagelijks duidelijker, dat
zij het veelhoofdig monster, dat haren naam zoo
lang hcel't geschaudUektvan zich zal afschudden
niet alleen, maar voor altijd den kop verpletteren.
Slavernij, de van God gevloeide slavernij, stuip
trekt in den dood. I-Jaar rol is afgespeeld. Ame
rika zal eenmaal gelouterd uit den strijd tevoor
schijn komen, gezuiverd van den smet, die hare
vrije instellingen aankleefde.
Wie eenmaal den voet op haren gastvrijen
grond heeft gezet, kan niet lang werkeloos toe
schouwer blijven ondanks zich zelven mengt hij
zich in pol liek en kiest zijne partij. Van het
oogenhlik dat mij de roeping van Amerikaansch
burger duidelijk is geworden heb ik mijne pari ij
gekozen en voor wie gevoel breit van waarheid en
recht, is die keus niet moeijelijk. In 18Ó0 was
ik een ijverig partijganger voor Lincoln en in de
drie jaren van beproeving heb ik door mond en
pen, zooveel in miju vermogen was, medegewerkt
om den geest vaif vaderlandsliefde en vrijheids
min onder mijne landgcnoolen levendig te houden
en aan te wakkeren. En van de Hollanders kan
men, Gode zij «tank. in hel algemeen zeggen,
dat zij zich goed houden. Weinigen zijn er,
waarop dc verachtelijke naam van Copperhead
waarmede de Noordelijke verraderszoo als ge
welen zult, aangeduid worden, van toepassing is.
Dc mceslen scharen zich aan de zijde van vrijheid
en recht, en de offers, die van hen worden ge-
eischtworden met geduld gedragen. De stand
van zaken neemt voor het Noorden van dag tot
dag een beteren keer. De Unicnpnrtij is tegen
woordig verre de baas en de Copperheads zijn lo
machteloos om nog veel schade te kunnen ver
oorzaken. Een jaar geleden zag hel er in het
Noorden donker uilen de vrees voor een bur
geroorlog in het Noorden öeuaauwde veler harten.
Nu ademen wij weder vrijer. De vrijwilligers
komen wcèr op met hoopen om onze legers aan
te vullen, en geldelijke offers worden zonder
morren gebracht om de loting af te weren. Ja
hel zijn hier lijden vol excitement; bijna elkeu
avond worden er meetings gehouden, speeches
gemaakt, gelden gecollecteerd. De stad is vol
recruting-officessoldaten zwendelen door de
stralen dag en nacht eu niet zeiden hebben er
kloppartijen plaats. Ik wenschte weidat ge eens
getuige waart van het woelige en bedrijvige Ame-
rikaansche leven. Hier gevoelt men nog dat men
leeft en dat men burger isdie ook. wat in do
melk heefl te brokken.
„In het godsdienstige verloochenen de Ilollan-
ders hier hun karakter niet. Twisten onder el
kander is aan de orde van den dag. Mier „op
den berg1', zoo als dat gedeelte van Milwaukco,
waar wij Hollanders wonen, wordt genoemd,
hebben wij drie lïollandsche kerken, geen tien
minuten van elkander: de eene noemt zich Dutch
Reformed, de tweede Old Presbyterian en de
derde New Presbyterian. Onlangs hóeft in do
eerste ;dat is de moederkerk) weer een geduchte
strijd plaats gehaden als de ontevredenen kans
zagen om nog eeue kerk te houwendan verrees
er eene vierde. In Amerika bloeit het separatisme
in vollen glans: in Town Holland zijn er vijf ver
schillende secten. In de zamenleving houden do
bijzondere secten zich ookzoo veel mogelijk
afgescheiden (met enkele uitzonderingen). Slechts
als een gemeenschappelijk gevaar dreigt (zoo als
bijv. de loling)dan steken zij de koppen bij el
kander en drinkt de statige heilige zijn pintje bier
met den goddelooze, en raadplegen met elkander
hoe het best het dreigend gevaar af te weren. Bij
eeue oppervlakkige beschouwing zou men spoedig
denken dat deze aanhoudende verbrokkeling van
kerkelijke gemeenten een nadecligen invloed moet
uitoefenen op het godsdienstige leven der leeken
doch dit is zoo niet. Over het algemeen beslaat
er een edele naijver onder de gemeenten om el
kander vooruit te streven', en als men nagaat,
welke opofferingen de Amerikanen zich getroosten
voor hunne kerken voor het oprichten van Zon
dagscholen zendelinggenootschappen enz.dan
moet men zich verwonderen. Toen de kerk waar
toe ik behoor werd opgericht, kreeg zij van een
Amerikaan een lot present om op te bouwen
van de Home Missionary Society voorschot om de
kerk op te richten zonder intrest, en af te betalen
als men kon. Tot nu toe is er nog geen cent op
betaald de kerk is afgebrand en weder opgebouwd,
en de Domiué, dien wij nu zullen krijgenzal nog
eene toelage krijgen van 150 dollars uit do fond
sen van genoemde Society. Aan onze kerk is
eene Zondagschool verbonden die geheel op kos
ten van enkele Amerikanen wordt gehouden.
Boekeu en al wat er tot eene goede school be
hoort, wordt gratis aan de leerlingen geschonken.
Tweemaal 'sjaars krijgen de kindereu een feest
en rijke lui komen eiken Zondag om de kinderen
van arme Dutchmen te onderwijzen in de Encel-
sche laai en de leer des Evangeliums. Wel
vriendde Amerikanen zijn eeu wonder volk.
Het zijn vernuftige geldmakers en machtige geld
liefhebbers en als men het oordeel des vreem-
delings mag gelooven niet zecer naauw van ge
weten. Maar ik ga nu vier jaren met beschaafde
Amerikanen om ik zie hoe mijne bazen denken
en handelenik hoor hier in ons office zaken
verhandelen van allerlei aard, en planueu bera
men lot algemeen nut; ik weet welke opofferin
gen dc Kamer van Koophandel zich getroost om
onderlinge en algemeene welvaart le bevorderen
en kan niet anders doen dan hen hoogachten en
betuigen dal zij een ferm volk zijn. Hier in Mil
waukee waar hef van Duilschers krioelt, en
velen rijk of gegoed is men telkene in de gele
genheid om heide natiën met elkander le verge
lijken en zooveel ik oordeelen kan zijn de
Amerikanen 50 pet. beter dan onze Duitsche broe
ders. Zoo lang er nog eeu Amerikaan is, zoek
ik mijn brood niet bij een Duitseher. Doch wat
gaat dit alles u aan en wat bekommert gij u over
een Yankee? Gij behoeft hen niet naar de oogen
le zien. Wel dat behoef ik ook nietdat is in
Amerika niet in de mode. En mijne bazen voor
al zijn fiksehe kerels; zij spreken met mij als
huns gelijken geen hard woord is mij nog toe
gesproken; in de laatste jaren hebben zij vele ver
liezen geleden en redenen gehad om kwalijk ge
mutst te zijn, maar ik beh hunne gelijkmatigheid
moeten bewonderen. „Zouden wij het goede
ontvangen, en ontvangen 't kwade niet1'? heb ik
nooit beier door een Christen zien beleven.1'
Men leest in cene bijzondere correspondentie
uit New-York
De inval in Maryland is weder geëindigd d.o
nationale hoofdstad is niet langer bedreigd. .Bal
timore hervat dc gestaakte bezigheden. De schrik
is geëindigd met het vertrek der rebellen, die
verdwenen zoo als zij kwamensnel en onver
wacht. De buit dien zij behaalden moet beiang-
rijk zijn en alle vervolging heeft lot heden niets
opgeleverd. Hunne snelle marschen redden den
oogst van hun vermetel waagstuk. De geheelo
geschiedenis van dezen merkwaardigen inval le
vert het bewijs van Grants misslag en is eene
honende uitdaging aan de domme autoriteiten in
Washington. Het heelt den Noordelijken een
kort, maar krachtig staaltje geleverd van de ram
pen die een vijandelijken inval vergezellen.
Hunter vernielde op zijn tocht naar Lexington
en Lynchburg al wat hem voorkwam, verbrandde
het huis van "den gouverneur van Virginia Let
cher ja, roofde uil Lexington het standbeeld van
Washington, aldaar door zijn eigen staat uit dank
baarheid aan den „vader zijns vaderlands" opge
richt. Dat noemen dc Jankees rebellen le kastij
den. Maar toen voor een paar dagen diezelfde
rebellen het buis van den gouverneur van Mary
land, Mr. Bradford, op weinige schreden afstauds
van Baltimore, aan de vlammen prijs gaven, noem
den zij het schurkerij en het wegdrijven door
die rebellen van duizenden stuks vee lot onderhoud
van Lee's leger eene daad die in elk geval
door hel recht des oorlogs gerechtvaardigd wordt,
ook zelfs builen het recht van représaille noe
men zij dieverij. Maar die daad was zoo wel be
raamd zoo snel en vermetel uitgevoerd dal dc
wereld er een anderen naam aan moet geven, en
een volk bewonderen, dat in zijn doodstrijd zulke
bewijzeu geeft van kracht en energie.
Eii toch" houdt het gehuil aan van bloed, bloed l
Toch spreekt men van onderwerping, overwin
ning. Nimmer werd door een groet volk eeu
oorlog ellendiger gevoerd, nimmer had een schrik-