NIEUWS- El ADVERTENTIEBLAD VAI WESTELIJK ZEEUWSCH - VLAANDEREN.
N". 25,
Vijfde jaargang.
Ae j
ZEEDWSCH-VLAANDEREJl'S TOESTAND.
"V ostigen we daarom en 't strekke
ons tot waarschuwingen 't geve ons den
sleutel aan de hand om het kwaad nog te
stuiten iets wat nimmer te iaat is vesti
gen we daarom het oog op Helgie's doen
en handelen in de beide Vlaandorens zij
het ook vluchtig en hier en daar in bij
zonderheden. Een eerste verschijnsel is
(wij spreken van de landbouwende distric
ten als kunnende de steden ten dezen
uit den aard der zaakniet in aanmerking
komen)zomer en winter eene onafgebro-
kene werkzaamheid. Doet ge den tocht
van Hulst over Sint Kikolaas naar Antwer
pen of Gentge trekt door het Land van
Waes en ge ontmoetbehalve den gewo
nen oogstarbcid de hennepteelt, die nog,
ondanks de lucifers, des winters honderden
handen werk en brood geeft bij de ver
vaardiging der zwavelstokken voorts weder
liet kantwerk en de bleekerijen van linnen
en garentrekt ge van IJzendijke naar
Gentde Belgische poi.lerstreck zijt ge
naauwelijks door of ge zieteven als op
den weg van Aardenburg naar Brugge of
Gent en Audcnaarde den vlnsgnard bij
iedere stulp vindt ge eene sloot met blaauw
rottend vlasof eenen boomgaard met liet
uitgespreide droogwerk overdektof eene
kleine schuur, waaruit u de klank van
spanriem en zwingel tegenklinktoveral
ziet ge de vrouwen aan het eeuwige kant
werk Voeg nu hij dat alles de bijzonder
heden glacé handschoenen worden door
de hoeren en hunne arbeiders eerste kwa
liteitvervaardigd, onder Audenaarde, waai
er geheele gemeenten ruim bestaan in
vinden te Glons en omstreken bewondert
gij knapen en meisjes bij liet vervaardigen
der slroohoeden van den groven kaphoed
tot den dus genoemden Italiaanschen da
meshoed elders maar genoeg alleen
voeg hij alles cn overal in gedachten liet
klassieke spinnewiel nog het eerste wapen
sieraad der Vlaamsche vrouw.
cj.
S MIS R SmMMD
Dit Weekblad verschijnt iedêren Vrijdag. Prijs per drie
maanden voor het voormalig 4de district van Zeeland f 1,15;
voor de' overige, p laats en des Rijks franco per post f l.'iJ
Afzondcrlijêe-jNuinmers f 0.10.
Prijs der Advertentiën, van 1-5 regels f 0,75; elke regel
daarboven f 0,12behalve het zegel van f 0,35 voor iedere
plaatsing. Groote letters naar het
die zij beslaau.
getal gewone regels
Ingezonden Stukken en Brieven, de Redactie betreffende benevens Advertentiën en gewone Berichten of Modedeeliugen van Correspondente,7
te bezorgen bij den Uitgever dezes, alles franco, behalve de bekende Correspondcntiën. P
VI.
Vervolg.
Gij stemt toein Vlaanderen leert men
werken niet waar Welnu denk u die
Vlamingenna een verblijf van een paar
jaren geacclimatiseerd op onze kleistreken
en zeg ons welk eene werkzaamheid zij
daar niet boven de onzen in praktijk bren
gen wat zijdoor verdubbelde vlijt den
bodem niet ontwoekeren cn hunne hoogo
huren hunne prompte betalinghunne
welvaartwaardoor ze in do rij der eige
naren optreden is u geen raadsel meer
Zien wij daarentegen op den inboorling,
dan ontmoeten wij overbevolkte armhuizen
fgecn werkhuizen hoor!), waar in zede-
looze omgeving eene bevolking is opeenge
stapeld in ledigheid en bedelarijof op do
diaconiekussen terende, bedelende, stelende,
schoolverzuimende vloekende onechte kin
deren telende voorttelende als de brandnetel
in den akker des luiaards, of de paddestoel
op vochtige plaatsen Kleuren wij te don
ker Waarom danom uit velen slechts
een voorbeeld te noemenwaarom dan
heeft de Aurdenburger diaconie tegen 800
uitgaaf in 1830in 1803 eene uitgaaf van
waarom bestaat daar eene com
missie tot vermindering (zegge vermindering)
der bedelarij üie nu reeds eenige winters
achter elkander f 00 h 000 weggeeft'?
Of deukt ge dat deze gemeente eene uit
zondering maaktRaadpleeg dan elders
en gij vindt hetzelfde. Wat raad Is het
kantwerkof de handschoenof de stroo-
lioed voor dit gewest min geschiktiets
wat wij echter niet geheel erkennen ons
blijften hierin zouden wijals de Ame
rikaan in 't katoenkoning kunnen zijn
ons blijft het vlas. 't VlasKeilt gij
Redacteurdan het spreekwoord niet
't Vlas laat zijn meester zoo als hij was
Ja wel, waarde lezer, wij kennen dat
spreekwoord zeer goedbij ons echter is
een spreekwoord niet altoos een waar
woord. Dochgestelddit volksgezegde zij
waardan spreekt gij met hetzelve juist
uw eigen oordeel uit
Laat na vijf, zes jaren arbeids
met winst, uan eens met verlies,
zijn meester zoo als hij waszijn
heeft dan toch een doel bereikt
zonder direct verlieshij beeft
omgezet en luiheid geweerddoor werk-
verscliallingHij «as alzoo indirect werk
zaam aan de openbare zedelijkheid hij be
waarde ten minste voor eenigen tijddon
jongeling voor diefstalen straatslijpen, voor
pijpjes rooken en jenever drinken cn de
meid (realist die ik benzoo inaar te
durven sprekenhij bewaarde de meid
voor hel veilen van haar lichaam voor een
paar ellendige zilverstukken0111 een stuk
brood te koopetimaar hij spaarde ook
misschien zijn eigen zoon een dronk uit
den bekerop welks bodem een vergif
ligt, dat, als pestvuur door de aderen
stroomende, de maatschappij verderft!
Kunt gij dat doel bereiken, wanneer gij
't valsche Oostenrijkof 't despoiieke Rus
land uwe gelden leentom tie vrijheid te
smoren en de wereld te verdrukken Kunt
gij dat doel hereiken met uwe schcepsaan-
deelen (hoeveel intrest geven ze thansen
uwe akkers land in Amerika
Dat alles doet de Zuiderling nietEigen
vlijt, eigen arbeid, zedelijkheidgodsdienst
zin zij dan ook zijn vorm anders dan de
- vorm uwer meerderheid zijn hem zoovele
brennen van geluklevenskracht en stoffe
lijk overwichtdat wij moeten uitroepen
nu eens
het vlas
meester
en wel
kapitaal
het Zuiden weegt zwaar
is nog een verschijnsel,
waarop wij
de macht van
op onsDaar
waarop wij moeien wijzen
mogen wijzen waaruit wij gevolgtrekkingen
mogen makenWij gebruiken onze krach
ten ook niet genoeg ten eigen nutte wij
zouden dat kunnen doen
Wendt nog eens den blik op België
straat- en spoorwegen kanalen en vaarten
postdienst en telegrafen alles is daar in
orde en in menigteen neemt nog dage
lijks toe.
Zeeuwsch Vloanderen is in alles ten ach
ter V/el mogen wij stellen datziende
op hel aandeel onzer bijdrage aan 's Rijks
schatkist, dat ons gewest dan van de open
bare belasting niet zooveel terug erlangt
als waarop wij naar recht aanspraak mogen
maken. Daarom vestigen wij het oog dei-
Regering zoo van Staat als Gewestzelfs
der Gemeenten, onbeschroomd op deze onze
beschouwingen maar wij onlleenen daaraan
tevens het recht om te vragen: of wij de
den wat wij konden. Wij houden gedeel
telijk nog ons oordeel terugom er op
neêr te komen bij de Vilde en laatste af-
deeling van dit ons betoog, in een volgend
nummer van dit Bladomdat heden en
dezer dagen een punt zal besproken en
zoo mogelijkgeregeld wordenten dcele
besproken cn geregeld isdat niels meer
of min ten doel heeft, dan diep in te grij
pen in de verbetering onzer gemcenschaps-
wegen en eene nieuwe verbinding met
Vlaanderennamelijk den straatweg van
Sint Marguerite over Sint Kruis naar Aar
denburg, eu naar Oostburg, Waterland-
kerkje en IJzendijke. Toch hebben wij nu
reeds bet recht om te vragen of wij de
den wat wij konden. Toen Sluis het kanaal
naar Brugge binnen zijne wallen wenschte
en als verjongd wakker schudde uit den
dommel der bekende jaren dertigtoen zag
men wat de wil van enkelen vermocht
Bestaat die wil om te toonen wat men
algemeen en eendrachtig znmenwerkende
vermag.' Bestaat die wil ook thans? Zal
die wil blijken in daden bij den verkoop
der Aardenburger Haven-bij dien des
Zwinpolders bij het leggen der spoorbaan
Neuzen-Gent of Sint Nikolaas Wij wenscli-
ten \laarop een bevestigend antwoord te
kunnen geven. Wij wenschlen 't overige
vaderland te kunnen toonen dat, hoe zwaar
ook de macht van het Zuiden op ons drukt
die macht ons echter nog niet heeft kun
nen verpletteren
Wij wonschen ook in andere opzichten
landbouwers en grondeigenaars te zien op
waken cn liet voorbeeld der grensbewoners
van EedeHcille cn Sint Kiuis navolgen.
Wij hebben in Aardenburg zandstreken
wij kennen de hoeve van Bakkerspolder
(eigendom der familie Henxeqcik); «ij ken
nen de groote hofstede Spitsbroock (eigen-